Türkiye'nin HES Gerçeði

[Fagus Sylvatica]

Merhaba arkadaþlar. Tartýþmaya oldukça geç katýldýðýmdan ve tüm mesajlarý okumak gibi bir þansým olmadýðýndan yalnýzca mesajlara üstünkörü bakarak konunun çerçevesine bakabildim. Bu nedenle tartýþmaya düþüncelerimi belirterek katýlacaðým.
Hiç þüphesiz ki HES'ler, hem Türkiye, hem de dünyanýn geneli için önemli bir enerji kaynaðýdýr. Hem termik santralden temiz, hem nükleere göre daha güvenli, hem de rüzgar ve güneþe göre daha verimlidir (daha fazla enerji üretir demek istiyorum). Ancak HES'ler çözüm müdür? Buna yalnýzca bir ölçüde evet diyebiliriz. Bildiðimiz gibi Türkiye, deðerli turistik yerlere, müthiþ doða harikalarýna ve önemli tarihi kalýntýlara sahip küçük diyebileceðimiz boyutlarda bir ülkedir. Aslýnda önemli bir enerji kaynaðý olan HES'ler, absürt derecelere ulaþmýþ bir kullanýmla tüm bunlara zarar verir hale gelmektedir. Sorun buradadýr; HES'ler boþ alanlarda kurulmalý, bu deðerlere zarar vermemelidir. Öncelikle HES'ler için bu deðerlere zarar vermek gibi bir hakkýmýzýn olup olmadýðýný sorgulamalýyýz. Bildiðiniz gibi hiç bir tarihi eser, hiç bir ulusa, iþletmeye ya da hükümete ait deðildir. Onlar, insan medeniyetinin ortak malýdýr ve kimse insanlýðýn ortak kültür deðerlerine zarar verme hakkýna hiç bir koþulda sahip deðildir. Nasýl kimsenin Balkanlardaki veya Afrika'daki Türk kalýntýlarýna zarar verme hakký yoksa bizim de 20-30 yýllýk elektrik üretimi için bu deðerlere zarar verme hakkýmýz yoktur. Bu HES'ler belki 40 yýl orada duracaktýr, ancak unutulmamalýdýr ki o tarihi eserler binlerce yýldýr oradadýr ve orada kalmalýdýr. Marmaray kazýsýnda bulunan kalýntýlara nasýl "iki çanak çömlek" denemezse, insanlýðýn mirasýna da 3-5 taþ parçasý denemez. Ýkinci nokta doðadýr. Bugün Birleþik Devletler'de nehirler üzerine kurulan HES'ler, bu nehirlerdeki balýk populasyonlarý üzerinde ciddi baskýlar oluþturmuþ ve üreme döngülerinin önünde bir set olarak dikilmiþtir. Hiç bir ekonomik-sosyal çýkar bir türün varlýðýndan önemli deðildir. Nasýl ,insan türünün yaþama hakký varsa, diðer türlerin de en az o kadar yaþama hakký vardýr. Bu durum, özellikle ülkemiz gibi çok sayýda özgün türe ve önemli bir biyoçeþitliliðe sahip bir yer için özellikle büyük bir sorundur. Ne var ki; termik santraller kirliliðe yol açmakta, rüzgar ve güneþ enerjisi kabul edilemeyecek ölçülerde alan gerektirmekte, nükleer enerji ise bir sýzýntý ihtimalinde tehlikeyi önleyemeyeceðimiz için ancak gelecek için bir umut olabilmektedir. Bu durumda HES'ler önemlidir. Ancak dediðimiz gibi, bu durum absürt bir hal almamalýdýr ve doða-tarih her zaman herhangi bir ekonomik-sosyal getirinin önünde tutulmalýdýr. Enerji ihtiyacýna olan çözüm HES'lerle saðlanamaz. Bana kalýrsa çözüm yolu þudur: Öncelikle mümkün olduðunca tasarruf yapýlmalýdýr. Bu ilk ve en kolay adýmdýr. En önemli adým olarak, sadece Türkiye deðil tüm dünya kontrollü bir nüfus azalýmýna gitmelidir. Bu aslýnda insanlýðýn tüm sorunlarýnýn en temel çözümüdür ve büyük bir refah ve kaynak bolluðu saðlar. Rüzgar ve güneþ gibi enerji kaynaklarý büyük þehirleri beslemeye yetmeyeceðinden, bu enerji kaynaklarý daha çok köy kasaba gibi yerleþimler için kullanýlmalý ve bu yerleþimlerin tüm enerjileri bu þekilde karþýlanmalýdýr. Biyogaz da bir ölçüde yardýmcý olabilir. Bu konuda Ýskandinavya önemli bir örnektir ve enerjisinin büyük bir kýsmýný temiz enerjiden elde etmektedir. Bunu saðlayan dengeli tüketim, az nüfus ve kendine yeterliliði hedeflemedir. Dengeli nüfusa sahip, kendine yeterli ve doðayý öne alan bir toplum, yüzyýllardýr insanlýðýn hedeflediði ütopik refah düzeyinin temelidir. Çözüm Arkadyan felsefesinde deðil, Ütopya felsefesindedir. Bu da -en azýndan benim için- doða ile iç içe ve kendine yeterli, temiz, yüksek teknolojili bir üretim sistemindedir. Ki ben buna genelden farklý olarak beyaz teknoloji diyorum