Karakafesotu (Symphytum officinale)

[bitkiavcısı]

Kemik sağlımız için, Karakafesotu

Symphytum officinale L.

Familyası : Boraginaceae (hodangiller)
İngilizce adı : Comfrey root
Almanca adı : Beinwell
Fransızca adı : Racine de consoide
Drog* adı : Symphyti radix (Karakafesotu kökü)
Diğer isimleri : Eşekkulağı, kafes otu

Giriş

Keşfedilmeyi bekleyen birer hazinedir bitkiler. Çoğu kez gösterişten uzak duruşlarıyla keşfedilmeyi beklerler. Dokunulduğunda bin ah işitmenin aksine, bin mucize seriverirler önümüze. Bir dokun, bin mucize gör…
Arayan aradığını bulsun diye, yerden ne biterse ihtiyaç sahipleri için biter buyurmuş Mevlana. Marifet yerden bitenleri araştırıp istifadeye sunabilmede..
Kırık çıkık rahatsızlıkları için kapı kapı dolaşanlara şahit olmuştur birçoğumuz. Ancak bu tür rahatsızlıkların tedavisinde etkinliği ve güvenirliği kanıtlanmış olan ‘karakafesotu’ ülkemizde yeterince tanınmamaktadır; bu amaçla kullanımı da yaygın değildir. Bu değerli bitkimize dikkati çekelim istedik bu sebeple.

Botanik özellikleri

30- 120 cm boylanabilen, sert tüylü gövde yapısına sahip, haziran ayından itibaren beyaz, erguvani nadiren de pembe renkli çiçekler açan çok yıllık otsu bir bitkidir.

Yayılışı

Avrupa’nın birçok bölgesinde yetiştiği görülür.

Yurdumuzda Kuzey Anadolu ve İstanbul’da görülmekle birlikte, İstanbul’da S. Orientale türü daha fazla yayılış gösterir.

Dileyenler bitkiyi canlı halde görebilmek için, Zeytinburnu Tıbbi Bitkiler Bahçesi’ni ziyaret edebilirler.

Kültürü (Tarımı)

İklim isteği

Gelişim döneminde don tehlikesi nedeniyle, soğuktan korunmalıdır.

Toprak isteği

Rutubetli, besin maddesince zengin ve iyi kök gelişimi için gevşek yapılı toprakları tercih eder.

Su isteği

Hafif nemli toprakta yetiştirileceğinden suya fazla ihtiyacı olmayacaktır.

Üretimi

Bitki tohumla ve ayırma yöntemiyle üretilir. Tohumla üretim için, tohumlar nisan ayı başlarında viollere ekilir. Fideler 5 cm boya ulaştığında araziye ekilebilir. Ayırma ile üretimdeyse bitki köklerden ayrılarak çoğaltılır. Her bir kök yeni bitki verecektir.

Hasat

Kökleri, bitki sürgün vermeden önce erken ilkbaharda veya sonbaharda bitki üst aksamı kuruduğunda topraktan çıkarılır, temizlenir, kalın olanlar parçalanır ve gölgede havadar bir yere aslırak veya 60 ºC ısılı fırınlarda kurutulur.
Kuru köklerin dış kısmı koyu kahve, içi beyaz ve sarı renklidir. Kökler kokusuzdur.

Fitokimyasal maddeleri

Laziokarpin, konsolidin, sinoglosin alkoloitleri, alantoin, asparagin, sakaroz, pyrrolizidin alkoloitleri

Tıbbi kullanılışı

Omurga dejenarasyonu, bağ dokusu bozuklukları, kan dolaşımı bozukluklarında endikedir.
Bitki bileşiminde bulunan alantoin maddesi hücre yenileme özelliğinde olup, kemik ve kıkırdak büyümesini süratlendirir. Bu özelliği nedeniyle, kas ve eklem apsesiyle kemik hastalıklarının tedavisinde kullanılabilir.
Bitki haricen kullanıldığında yaralar tam iyileşmeden tabaka oluştururur; bu durum da apse oluşumuna sebebiyet verir. Bu nedenle özellikle derin yaralara sık sık antiseptik uygulanmalıdır.
Kök unu suyla karıştırılır, lapa haline getirilir. Lapa beze yayılır ve hasta bölge bu bez üzerine yatırılır. Kompresin daima sıcak tutulması için kompres sıcak havluyla bastırılabilir.
Bitkinin yaprakları da tedavide kullanılır ancak yaprakların taze haldeyken etkin olduğunu da belirtmeden geçmeyelim.

Uyarı

Seyreltilmiş tentürü dahilen kullanılabilir. Ancak bitkinin içerdiği pyrrolizidin alkoloidi nedeniyle karaciğer hasarına neden olabildiği yönünde bulgular olduğundan dahilen kullanımını tavsiye etmiyoruz.


* Drog kelimesi, bitkilerin ilaç olarak kullanılan kısımlarını ifade eder.

Nazım Tanrıkulu
Tıbbi ve Aormatik Bitkiler Teknikeri
Kaynakça:

1. Arslan, N. ve ark., Tıbbi Bitkiler İsim Kılavuzu, Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, No: 1530, Ankara 2002
2. Baytop, A., Bitkilerin Bilimsel Adlarındaki Niteleyiciler ve Anlamları, İstanbul Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Yayınları, No: 3889, İstanbul 1995
3. Eröztürk N., Bitkilerle Sağlıklı Yaşama, Anahtar Kitap Yayınları, İstanbul
4. Tanker, N., Koyuncu, M., Coşkun, M., Farmasötik Botanik, Ankara Üniversitesi Yay., No: 88, Ankara 2004

[çekeles]

Sayın Tanrıkulu, bu bitkinin botoks etkisine sahip olduğunu ve bu amaçla kullanıldığını okumuştum. Bu doğru mudur? Doğruysa uygulama nasıl yapılabilir? Ayrıca şeker otumun özütünü çıkarmak istiyorum. Alkol kullanıldığını okudum. Bu işlem nasıl yapılır ve kullanılan alkol özütün tadını değiştirir mi? Sonuçta alkollü çay içmek istemem

[bitkiavcısı]

Merhaba Sn. Çekeles,

Kusura bakmayın cevap hayli gecikmiş, mesajınızı yeni gördüğümden.

Evet, karakafesotu bitki adeta botoks etkisi yapıyor. İçerisinde bulunan allantoin maddesi sebebiyle salyangozun sağladığı yararları sağlıyor. Kırışıklıkları azaltmak, kuru ve duyarlı ciltleri yatıştırmak amacıyla kullanılıyor.

Ülkemizde ilk defa Bitki Sandığı markamızla çiftliğimizde yetiştirdiğimiz karakafesotundan karakafesotu kremi ve yağı ürettik. Yağ ve kremi bu amaçla kullanabilirsiniz. İmalathanemiz Kütahya'da KİŞGEM'de. İmalatlarımız daha çok yeni. bitkisandigi.com ve bitkisandigi.com.tr bizim adreslerimiz.

Stevia özütünü çıkarmak için etil alkol kullanabilirsiniz. Ancak sonrasında alkolü uçurmanız gerekir alkollü çay içmemek için. Alkolü de vakum altında döner buharlaştırıcılarla uçurulabilir. Ancak bunun için döner buharlaştırıcı bulunan bir laboratuvardan destek almanız gerekir.

Selamlar,

[Lonicera]

Karakafes yani comfrey. Ben tıbbi yönünden çok gübre kısmıyla daha fazla ilgileniyorum. Yabancı sitelerde bu konu hakkında o kadar çok yazı var ki. Bahçeniz olup da doğal gübreleme peşinde de koşuyorsanız tam da size göre bir bitki.

Bitkinin tohumunu aradığım zamanlarda açmış olduğum başlıktan bazı bilgileri buraya taşıyacağım. Bu bitki çok daha fazlasını hak edecek kadar değerli.

Bitkinin tohumuna şu adresten ulaşmak mümkün. Rizomlar için yurt dışında satış yapan yerlere başvurmak gerekiyor.

[Lonicera]

Birkaç gün önce çok değerli bir dostumdan yabancı sitelerde gerçek comfrey olarak belirtilen bocking 14 russian comfrey bitkisinin rizomları geldi. Ben de mevcut tohumdan yetiştirdiğim comfreylerin yanına diktim. Niyetim bir türlü tohum tutmayan bitkiyi karşılıklı tozlayıp tohum elde etmek.

Geçen yıl tüm bitkilerimde kullanıp mükemmel sonuçlar elde edince nazarımda değeri kat be kat artan bitki artık benim için başucu bitkisi olmuş durumda. Yapraklarından enzim yöntemiyle elde ettiğim sıvıyı hem topraktan uygulayarak hem de yapraklara püskürterek kullandım. Şahitleme usulüyle yaptığım için farkları görmek çok kolay oldu. Bitkinin bunun dışında o kadar çok faydası var ki, saymakla bitmiyor. Sevgili Meyvelitepe bitkiyle şöyle bir çalışma yapıp kendi blogunda yayınlamıştı.

Bitkinin kullanım yerleri ve şekli, içeriği vb. gibi pek çok bilgiye ulaşmak mümkün. Buradaki sitede olduğu gibi.

[Lonicera]

Burada da comfrey yapraklarından sıvı gübre elde etmenin kolay bir yöntemi var. Ben suyun içinde yaptığım için koku sorun olmuştu. Bunu da denemek lazım.

[MeyveliTepe]

Sıvı gübre olarak değerlendirilecek ise en iyisi enzim şeklinde fermente ederek yapmak. Suda bekletme usulünde yapraklardaki besin suya geçer ama potojen bakterilerin üremesi de mümkün. Enzim şeklinde yapıldığında patojen de üreyemez.

[Lonicera]

Evet, enzim şeklinde de denemek isterim. Keşke bahçemde yerim fazla olsa da kompost için de yetiştirebilsem.

Geçen sene tüm çiçek ve sebzelerde denedim, sonuç muhteşem. Hele o marullar ve küçük yeşillikler, keşke fotoğraflasaymışım.

Comfrey çayını gardenya çiçeğinde de kullandım, şahitleme için bir tanesinde kullanmadım. Aynı dönemde çelikten köklendirme ile dikilen gardenyaların gelişimleri çok farklı oldu. Zamanım olduğunda resimleyip eklemek istiyorum.

[Lonicera]

İşte comfrey ile beslenen Gardenia' lar. Büyük saksıda olan yanıltmasın, yeni yerine geçeli tam 8 gün oldu. Daha önce diğerleri gibi küçük saksıda idi. Hepsinden daha fazla gelişince kendime ayırdım ve saksısını büyüttüm. Diğerleri de komşulara gidecek. Kiremit rengi saksıda olan normal 15-15-15 gübre ile beslendi. Çelikler 2013 şubat ayında köklendirilip saksılanmıştı. Comfrey ile beslenenlerin yaprakları neredeyse avucum kadar ve yemyeşil. Bu comfrey tam bir azot bombası, ne dersiniz)

[MeyveliTepe]

Azottan çok potasyum içerir.

[yağmur]

Burada ormanda vardır illa ki bu bitkiden. Keşke tanıyıp yapraklarından toplayabilseydim.

[MeyveliTepe]

Bitki hodan ile aynı aileden. Yaprakları da hodana çok benziyor. Hodan ormanlık arazide çok bulunur fakat bu bitki hodan değil maalesef.

[Lonicera]

Orijinal Mesaj Sahibi MeyveliTepe

Azottan çok potasyum içerir.

Evet ben de gezindiğim tüm yabancı sitelerde de potasyumun daha yüksek olduğunu gördüm ama bitkinin yeşil aksamı bu kadar gelişince ister istemez çok daha fazla azot içerdiğini düşünüyordum. Belki de azotun alınabilirliği çok daha hızlı olup kendini belli ediyordur.

[MeyveliTepe]

Bu kış comfrey'lerin bir bölümünü söküp kök parçalarını bir kaç adaya dağıttım. Kökler hızla filizlenip yaprak verdiler. Görünüşe göre organik maddesi yüksek, gevşek malzemeyi sevdiler.

[Lonicera]

Dikkat ettim de tohumdan yetiştirdiğim comfrey ile bocking 14 russian comfrey türünün yapraklarında bariz farklar var. Tohumdan yetişenler daha dar ve uzun, diğeri çok daha geniş ve büyük. Ayrıca bocking 14 russian comfrey daha erkenci bir tür sanki. Filizleneli yaklaşık 1 ay oldu. Diğeri yeni yeni uyanıyor. İzmir ikliminde mi böyle davranış sergiliyor bilemiyorum.

[Melih Bakırlıoğlu]

Bende yetiştirmeye çalıştım ama başaramadım. İstanbul'da bir apartmanın bahçesinde bulmuştum. Zeytinlerimin altına kapama dikmek için.
O kadar tohumu nereden bulurum bilemiyorum. Bir ucundan başlamak gerek, gerisini arkadan gelenler belki tamamlar. Azından da dediğiniz gibi enzim yapıp, yapraktan kullanabilirim gibi geliyor.

[Lonicera]

Zeytinlerin altını kapama yapacaksanız size bir dünya tohum veya rizom lazım)) Ben tohumları Zengarden' den temin etmiştim, hala var mı bilmiyorum. Ama paket içi tohum miktarı az, üstelik çimlenme oranı yarı yarıya neredeyse. Bendekiler çiçeklenince tohum bağlayacağını ummuştum ama nafile. Russian comfrey' i de tozlayıcı olsun diye bir dostumdan temin ettim. Sonucu bu yıl göreceğiz inşallah.

[Melih Bakırlıoğlu]

Karadeniz ve doğu bölgelerimizde doğal ortamda olduğu yazılıyor. Oradaki arkadaşlara çok iş düşüyor aslında. Tohum zamanı haber verseler de bir koşu tatile gitsek yanlarına.

[Lonicera]

Tüm bitkilerimde güvenle kullandığım ve sonuçlarından çok memnun kaldığım gübre depom. Bir işçi eldivenini yaprağın üstüne koydum büyüklüğü tahmin edilebilsin diye. Bitki taze tüketime uygun olsa ne salata yapılırdı ama değil mi...

[Lonicera]

Çiçeklendi ama bir türlü tohum bağlamıyor. Bocking 14 russian comfrey ise bu yıl çiçek açmayacak galiba. Niyetim iki bitkinin birbirini tozlayıp tohum oluşturmasını sağlamaktı.

[MeyveliTepe]

Bocking 14 (russian comfrey) çiçek açar ama tohum bağlamaz, onun bir özelliği. Sadece kök parçalarıyla çoğalabilir. Bu sene kökten yeni ektiklerim Haziranda çiçeklendiler, çiçek saplarını dipten kestim.

[pomodoro]

Acaba su resimdekiler karakafes otu mudur? Yan apartmanin bahcesinde yetismis. Eger oyleyse kendimi super sansli sayacagim
Tesekkurler...
Not: cep telefonundan gonderiyorum. Turkce karakterler o yuzden yok,, ozur...

[Lonicera]

Ben çok benzettim comfrey' e. Çiçek sap kısmını daha yakından çekebilseydiniz keşke. Ama karakafes olma ihtimali çok yüksek .

[pomodoro]

Orijinal Mesaj Sahibi Lonicera

Ben çok benzettim comfrey' e. Çiçek sap kısmını daha yakından çekebilseydiniz keşke. Ama karakafes olma ihtimali çok yüksek .

Cekerim tekrar daha yakindan. Sabahtan beri internetten bakiyorum. Ben de cok benzettim.

Domateste oldugu yan dalinin kenarindan surgun vermisti. Onu koparip suya koydum. Boyle cogaltma ihtimalim var mi? Koklerini ayirarak cogaltiliyormus ama komsunun bahcesindeki bitkiye mudahale etmem zor

[Lonicera]

Bence her yolu deneyin)) Belki tohum veren türdür belli mi olur, o zaman tohumunu gözlemleyin. Çünkü üzerinde durmayıp yere düşüyor.

[pomodoro]

Bu resimler nasil? Yarin gun isiginda cekerim olmadi... Baska surgun var mi, ona da bakamadim...

[Lonicera]

20 no' lu mesajdaki resimle karşılaştırıyorum, farklılık var ama ben yine de ümitliyim. Bence bu yerli Karakafes. İsterseniz bu resimleri şuradaki başlığa da ekleyip sorun. Belki bitkiyi hemen tanıyan bilen bir arkadaşımız çıkabilir.

[pomodoro]

Orijinal Mesaj Sahibi Lonicera

20 no' lu mesajdaki resimle karşılaştırıyorum, farklılık var ama ben yine de ümitliyim. Bence bu yerli Karakafes. İsterseniz bu resimleri şuradaki başlığa da ekleyip sorun. Belki bitkiyi hemen tanıyan bilen bir arkadaşımız çıkabilir.

Oraya da yazdim. Cok tesekkurler...

[cetiner]

Sn. Lonicera; 15 mart ta ektiğim karakafes otu tohumları hala çimlenmedi, sizce hala ümit var mı?

[Lonicera]

Sn cetiner, çimlenme tohumların bulunduğu ortama bağlı. Tabii tohumlar taze ise. Eğer iç mekanda 15 derece üstünde bir ortamdaysa çoktan çimlenmesi gerekirdi. Çok fazla sulama veya susuz kalma gibi bir durumu hiç hesaba katmıyorum. Bir süre daha bekleyin ama büyük olasılık çürümüş olabilirler. Elinizde yedek tohum varsa hemen ekin ama ortamın çok steril olmasına dikkat etmek lazım. Özellikle sulama rejimini iyi ayarlamak gerekiyor.