Forumda Türkçenin doğru kullanımı hakkında

[tiya]

Orijinal Mesaj Sahibi malina

Onunki (ler alır) ama burada ayrı yazılması gerekir...



Anlayamadım
Örnek verir misiniz?

"sanırım küçük iskender'in boşluk ve noktalama işareti kullanmadan yan yana yazdığı bir yazısı vardı 666 kitabının içinde ( ya da başka bir kitaptı tam hatırlayamadım)
okunması oldukça zordu ama komikti"

Tam yerine oturmasa da ilk bulduğum "sanırım"lı cümle Backyard'ın iletisi oldu.

Sanmak, geniş zaman, 1.Tekil şahıs: Süreklilik bildirir. İleri sürdüğünüz düşüncenin doğruluğundan emin değilseniz, kuşkunuz varsa, "galiba" veya "sanıyorum" kullanılmalıydı.

Dilimizin zenginliğini sağlayan nokta, bir duyguyu, düşünceyi, eylemi anlatmak için birden çok sözcük olmasındandır. Tek başına bir tek "sanırım"la dili kuruturuz. Çeviri eserlere dikkat ediniz, bir sayfa içindeki "sanırım"ları kırmızı kalemle işaretlediğinizde gelincik tarlasına döndüğünü göreceksiniz.

Açıkçası beni çok rahatsız ediyor.

[malina]

"yan cümlecik"in "Ğ" ile araya girdiğini

Burasının anlamamıştım

[tiya]

Orijinal Mesaj Sahibi malina

Burasının anlamamıştım

Öğrencilerime "söyleyeceğinizi yazı anlatsın. Her yazdığınızın peşinden gidip açıklama fırsatınız olamaz" derim. Eksiltili cümleyi ben kurmuş oldum.


Nasıl anlatsam , buradan yani, bilemiyorum.

Bir ara "ğ" kullanımını kaldırmak istemişlerdi. Bilgisayarda kullanılması zor oluyormuş diyerek. "yağdığını, yazdığını, geldiğini" sözcüklerindeki gibi. "Sanırım" kullanıldığında tek bir cümle ile söylemek istediğini anlatıyor görünürsünüz oysa anlam kaymaları oluşur. Bu, "ekonomik yazım" değil, kuru bir söylem olur.

Sanırım beni seviyorsun?----- Beni sevdiĞini sanıyorum.-- Galiba beni seviyorsun. (soru ve kuşku anlamı taşıyor.)

En iyisi siz doğal düşünüp "sanırım"lı cümle kurun, ben üzerinde fikir yürüteyim. :=))

[memet]

Tiya açıkçası sanırım ve ğ ile ilişkili bu yazıları bende kavrayamıyorum..
yani ğ girince ne oluyor...

[newadam]

Dil canlı bir varlıktır, kontrol edilemez! Sadece gelişimini yönlendirebilirsiniz. O yüzden üzerinde çok fazla durmamak gerek Ayrıca dilde kendisine has enaz çaba yasası olduğundan bozuk söylemler de her zaman olacaktır... Serzenişte bulunduğumuz ***, msj, *** gibi kullanımların cep telefonu ya da net ortamında bolca kullanılması da bundan

[tiryak]

Bu konu başlığına bugün tesadüf ettim ve üşenmeden ilk sayfadan itibaren okudum. Aslına bakarsanız siteye neden bu kadar hayran kaldığımı bugün bir kere daha anladım.

İnternet ortamında rahatsızlık hissettiğim konulardan biri burada dile getirilmiş, hatta bir nevi düşünce ve duygularıma gönderilen iletilerde tercüman olunmuş, teşekkürler.

Son yıllarda ülkemizde internet kullanımı ciddi derecede yaygınlaştı, bu bir gerçek.

Fakat maatteessüf güzel dilimizi doğru kullanmaya gösterilen itina da giderek azaldı. O derece ki "boshwer", "efet", "gidiorm", "geliorm", "editleme", "apgreyd" gibi daha örneklerini çoğaltabileceğimiz kelimelerden oluşan uydurukça bir dil konuşulmaya başlandı. Hatta bu kelimelerle yazışmak bir ayrıcalık ya da bir kabiliyet olarak görülür oldu.

Oysa ki asıl meziyet dilimizi bozmadan, asli halini muhafaza ederek konuşmak ve yazışmak değil mi!

Bu konuda sarf ettiğiniz çabalar takdire şayan. Dilerim ki çalışmalarınız sanal alemdeki genç kitleye bir örnek teşkil eder ve bu tarzdaki oluşumların çoğalmasına vesile olur.

Orijinal Mesaj Sahibi memet

Tiya açıkçası sanırım ve ğ ile ilişkili bu yazıları bende kavrayamıyorum..
yani ğ girince ne oluyor...

Bu kısmı ben de anlamadım. "Ğ" ile bahsi geçen konu ile bağlantı kuramadım, açıklık getirirseniz sevinirim.

[ŞÜKRAN]

Tiyak öncelikle ağaçlar nete hoş geldin demek istiyorum.
Sitede Türkçenin kullanımına özen gösterilmesi konusunda, gerçekten haklısın.
Bu konuya dikkat ediyoruz.

İnternet dilindeki bu kısaltmalardan ben de hiç hoşlanmıyorum.
Önceden bu kısaltmaların yanlışlıkla yazıldığını zannediyordum. Meğerse öyle değilmiş
İmla kurallarına da elimden geldiğince dikkat etmeye çalışıyorum.
Senin gibi genç arkadaşların bu konuda duyarlı olması çok güzel.
Aramıza hoş geldin.
Sevgiler.

[tiryak]

Hoşbulduk, teşekkür ederim.

[tiya]

Merhaba herkese, anlaşılmayan "sanırım ile "ğ" bağlantısını bir dilbilimci daha net açıklayabilirdi. Necmiye Alpay dışında tüm beğendiğimiz yazarların da bu hataya düşmeleri açıkçası beni umutsuzlaştırıyor.

Elimden geldiğince açıklamaya çalışayım:

Sanırım---- Sanmak fiili---- Geniş zaman---- 1. Tekil şahıs

Günümüzde bu sözcük "bana göre, kanımca, zannediyorum, galiba, zannımca" gibi sözcüklerin yerine kullanılıyor ve dilde ekonomiye gidildi sanılıyor. Görünüşte öyle gibi. Ama bu "ekonomik yazım "değil, dilin kısırlaştırılmasıdır. Aynı hata "üzgünüm" sözcüğüyle de işleniyor. Oysa dilimizde (Türkçe veya değil) üzüntüyü ve özür dilemeyi hatta bunların derecelerini anlatan başka sözcükler de var. Bir tek "üzgünüm" müteessir olmayı, ya da af dilemeyi tam anlamıyla karşılamaz.

"Sanırım"a dönersek. Dikkat edin bu sözcüğü kullandığınızda yan cümleyi-cümleciği ortadan kaldırıyorsunuz. (Geniş zaman kipi ile, şimdiki hatta gelecek zaman kipleri de karışıyor.) Yan cümlecikler, içinde "yumuşak g" barındıran sözcüklerle başlar. Ardından gelen sözcükteki doğal "ğ"den söz etmiyorum.

Sanırım yağmur yağacak cümlesini ele alalım:

Doğrusu: Galiba yağmur yağacak? Soru ve emin olamama

Yağmur yağacağını sanıyorum. Yine kuşku belirtiyor.Yağmak sözcüğü "ğ" alarak kullanılıyor.

Sanırım yağmur yağacak. Yüklem gelecek zaman olmasına karşın "sanırım" sözcüğüyle emin olma durumu, hem de "şimdi" değil, "her zaman" emin olma durumunu gösterir.

Konu eskise de söz veriyorum daha iyi bir örnek bulursam foruma yazacağım.

[newadam]

ğ sesine bu kadar takılmayın çünkü türkçenin kendisinde böyle bi ses yok. Aslına bakarsanız türkçenin büyük ünlü uyumundan başka bir kuralı da yok diğerleri sonradan oluşturulmuş zoraki kurallar olduğundan havada kalıyor...

[malina]

"Sanırım"a dönersek. Dikkat edin bu sözcüğü kullandığınızda yan cümleyi-cümleciği ortadan kaldırıyorsunuz.

Sanırım yağmur yağacak.

Yağmur yağacağını sanıyorum.

Bu iki cümlede de "yan cümle/cümlecik" var mı?

[tiya]

Orijinal Mesaj Sahibi malina

Sanırım yağmur yağacak.

Yağmur yağacağını sanıyorum.

Bu iki cümlede de "yan cümle/cümlecik" var mı?

Hayır yok. İyi bir örnek değildi çünkü.

[ŞÜKRAN]

Orijinal Mesaj Sahibi tiya

Hayır yok. İyi bir örnek değildi çünkü.

Sevgili malina teşekkürler.
Metni bir kaç kere okudum. Yan cümle arıyorum.
Anlamadığım bir şey var diye tekrar tekrar okudum.
Sevgili tiyaka siz sormasaydınız ben hala arıyor olabilirdim.

[tiryak]

1. "anladık sanırım"
2. "anladığımızı sanıyorum"

Sanıyorum ** burada doğru olarak kullanılan ikinci şık. Doğru anlamış mıyız?

[tiya]

Orijinal Mesaj Sahibi tiryak

1. "anladık sanırım"
2. "anladığımızı sanıyorum"

Sanıyorum ki burada doğru olarak kullanılan ikinci şık. Doğru anlamış mıyız?

Evet. Üstelik kendi cümleniz de ("ki" fazla ama olsun) doğru yazılmış. Oh, sonunda anlayan çıktı. Teşekkürler Tiryak.

[tiryak]

Orijinal Mesaj Sahibi tiya

Evet. Üstelik kendi cümleniz de ("ki" fazla ama olsun) doğru yazılmış. Oh, sonunda anlayan çıktı. Teşekkürler Tiryak.

Rica ederim. Mesajımdaki metni düzelttim, uyarı için ben teşekkür ederim.

Haddim değil ama bir düzeltme de ben yapmak istiyorum.

"cümleniz de"

Buradaki "de" bitişik yazılması gerekiyor.

[tiya]

Hayır, ayrı yazılmalı. Çünkü oradaki "de" "dahi" anlamında. Yani "cümleniz dahi doğru yazılmış" demek istemiştim. Yine de teşekkürler.

[tiryak]

Orijinal Mesaj Sahibi tiya

Hayır, ayrı yazılmalı. Çünkü oradaki "de" "dahi" anlamında. Yani "cümleniz dahi doğru yazılmış" demek istemiştim. Yine de teşekkürler.

Haklısınız, doğru yazılmış.
Oysa ben orada gizli özne var gibi algılamıştım, demek ki yanlış anlamışım.

[malina]

Orijinal Mesaj Sahibi tiya

Oh, sonunda anlayan çıktı. Teşekkürler Tiryak.

Bir şey doğru anlatıldığı halde anlaşılmıyor ve sonunda bir anlayan çıkıyorsa bu ifade doğrudur ama siz başından bu yana yanlış ifade ediyorsunuz...

Yan cümlecik diye tanımladığınız şeyin anlaşılmadığı #121 numaralı mesajdan bu yana söyleniyor.

"Sanırım"a dönersek. Dikkat edin bu sözcüğü kullandığınızda yan cümleyi-cümleciği ortadan kaldırıyorsunuz. (Geniş zaman kipi ile, şimdiki hatta gelecek zaman kipleri de karışıyor.) Yan cümlecikler, içinde "yumuşak g" barındıran sözcüklerle başlar. Ardından gelen sözcükteki doğal "ğ"den söz etmiyorum.

Sanırım yağmur yağacak cümlesini ele alalım:

Doğrusu: Galiba yağmur yağacak? Soru ve emin olamama

Yağmur yağacağını sanıyorum. Yine kuşku belirtiyor.Yağmak sözcüğü "ğ" alarak kullanılıyor.

Sanırım yağmur yağacak. Yüklem gelecek zaman olmasına karşın "sanırım" sözcüğüyle emin olma durumu, hem de "şimdi" değil, "her zaman" emin olma durumunu gösterir.

Yan cümlecik diye anlatmaya çalışmak yerine, bir kelimenin aldığı takılar olarak anlatsanız bu sorunlar yaşanmayacaktı.

Sanırım yağmur yağacak
Yağmur yağacağını sanıyorum

Sanırım beni seviyorsun
Beni sevdiğini sanıyorum

Sanırım bu iş beni sıkmaya başladı
Bu işin beni sıkmaya başladığını sanıyorum

"yağmak, sevmek, başlamak" fiilleri, cümle "sanırım"la başladığı zaman "ğ" kullanımı gerektirmiyor. Oysa doğru cümle yapısında "ğ" harfini kullanıyoruz.

Bunun nedenleriyle ilgili söyledikleriniz yukarıda yazdıklarınızda yer alıyor.

Özetle, yanlış kelimelerle anlatırsanız anlaşılmazsınız.
Verdiğiniz örnek de bu konuda seçilecek en kötü örnek olmuş.

Yağmur yağacağını sanıyorum

"ğ" harfi sorunu yaşarken, içinde sorun yaşadığımızdan başka "ğ" bulunmayan bir örnek seçmeniz gerekirdi

[newadam]

Şimdi de K yüzünden Ğ olması gerekirken Y olan örnekleri incelemeye başlasak diyorum

[malina]

Burada bir olayı netleştirmeye çalışıyoruz. Espri yapmanız pek hoş olmamış.

[newadam]

Yooo daha önce yazdıklarım gibi bu da bir espri değildi... Günümüzde kimi k ler ğ olurken şimdilerde y olma eğilimindeler... Bu gece yemeğe gidecek olduğum için detaylı örneklemeleri yarına bırakıyorum... Saygılarımla naçizane Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmeni... Ayrıca istemeden neden olduğum espri düşüncesi için de özür dilerim. Hızlıca bir örnek verecek olursan yemeğe derken biz eskilerin kullanımı şimdilerde yemeye olarak kullanılıyor. Görüldüğü gibi bu değişim daha çok ince kler için geçerli oluyor.Örnek biraz acele oldu ama daha detaylı örnekler bulacağımdır

[malina]

Oysa forumda dikmek ve ekmek fiillerinin bir diğeri yerine kullanıldığına rastlıyoruz.

Bir çok konuda (can sıkmak pahasına) doğru olanı tekrarlayıp duruyoruz. Lütfen gördüğünüz yerlerde, uygun bir dille siz de uyarın

[uyar11]

Sevgili arkadaslar,

Bu konuyu bastan asagiya okudum. Hepinizin, konunun hassasiyeti, onemi ve gerekliligi yonunde hemfikir oldugunuza inaniyorum.
Avrupada yasayan bir yurttasiniz olarak ayni duygulari ve kaygilari tasidigim icin dir ki buraya yazma geregini duyuyorum.

Avrupanin en serbest ulkelerinden biri olan Hollanda ve bu ulkenin en yogun nufusunu, ayrica butun dunya milletlerinden de ayri ayri insanlari ve beraberinde kulturlerini de barindiran, Amsterdam sehrinde yirmi yila yakin, bir Turk ve Musluman olarak, esim ve bes cocugumuzla birlikte yasam mucadelesi veriyoruz.
Zorlu ve emek isteyen bir sanat olan ebru sanatina benzetirim bu mucadelemizi.
Kitreli suyun üst yüzeyine damlatılan renkler olarak gorurum kendimi.
Boyam oyle sabit oyle iyi olmali ki karismamali diger reklerle ama bir ahenk icinde olmali.
Geridonusumu yoktur ebrunun tipki bir yasam gibi. Her ebru bir digerinden farklidir, yasadigimiz anlar gibi.
Ve, ve birgun ebru kagida alinir. (Devaminin yorumunu sizlere birakiyorum)

Guzel yazmak ve konusmak bir sanat olmus, oysa cok olagan birsey olmaliydi. Tipki gunumuzde durustlugun marifet olmasi gibi.
Peki nedir bunlara sebep?, neden boyle olmusuz?, suclu kim?

Cok ozur dileyerek, konuyu okurken farkettigim ve bana, eski bir atasozumuz olan “Ele verir talkimi, kendi yutar salkimi” hatirlatan bir konuyu yazmadan da edemiyecegim.
Herbirimizin imzasi sayilabilen ve bize hitap edilirkende encok kullanilan uyelik isimlerimize bir bakalim ve alinmadan once yazdiklarimizi ve savunduklarimizi iyice bir dusunelim.

Hepinize saygilar ve sevgiler,

Huseyin Uyar.
Uyar11

[malina]

İnternete bağlandığım ilk günlerde, bir kullanıcı adı gerektiğini öğrendim.

Ne seçeceğimi bilemiyordum.
Masanın üstünde duran, o sırada okuduğum (çok beğendiğim, hala en çok sevdiğim kitaplar listemde ilk üçe giren) Malina'ya gözüm ilişti. Onu seçtim...

[uyar11]

Sevgili malina,

Umarim yazdiklarima kimse alinmaz.
Yazmamdaki amac kimseyi suclamak **** yermek degildi.
Ama yinede merak ettigim bir sey var, eger o kitabin adi Malina degilde Ahududu olsaydi yinede hosuna gidermiydi?

[Sebahattin]

Uyar11 çok güzel yazmış,
İnternet ülkemize geldiğinde (ya da ülkemizde kullanılır olmaya başladığında) bir çok kavram ve kelime direk Türkçe karşılığı bulunmadan kullanıcıların diline girdi. Türkçeleştirilmiş kelimeler ihtiyacının ne farkında olan ne de uğraşan vardı. Belki de buna zaman yoktu. Bilgisayar kullanımı ile birlikte bazı yabancı kelimeler kullanıcılar tarafından yadırganmadan kullanılmaya başladı halen de öyle. Zaten internet ve bilgisayar kullanıcılarının zaten belli düzeyde yabancı dil bilmeleri gerekiyordu. Bu yüzden internet dünyası ve ingilizce (yabancı diller ve kavramlar) birbiri ile sıkı ilişki içindeler.
Bence bazı üyelerin kullanıcı isimleri de farklı kültürlerden esinlenmeler neticesinde oluşmuş. Bu bence normal bir durum. Üye listesine kabaca baktım da % 10-20 civarında direk yabancı kelimelerden oluşmuş kullanıcı adı var. Bir miktar da melez kelimeler ya da kullanıcı adları var. Ama çoğunluk türkçe adlarda ve çok güzel isimler var. Ama keşke 'Türkçe Kullanıcı Adları' kullanılsa ya da mecbur olsak. Böylece farklılıklarımızı yansıtabilmek veya kendimiz ifade edebilmek için kendi dilimizin zenginliklerini keşfetmek çabası gösterirdik. Çok da güzel bir örnek olurduk ve belki çok ilginç sonuçları olabilirdi.
Kimse alınmasın, eleştiri yapmak amacı ile de yazmadım sadece biraz sesli düşündüm.
Saygılarımla...

[Sebahattin Sargın]

sevgili hocam yalnış düşünüyorum belki
ama bu konu en başından engellenmeliydii şu an benim jenerasyonum arasında
bu tip yabancı kelimler kullanmak o kadar popüler ki bunu engellemek malesef ki imkansızz.Umarım bu böle gitmez...

Fakat böyle gidecek gibi görünüyor

[malina]

Ama yinede merak ettigim bir sey var, eger o kitabin adi Malina degilde Ahududu olsaydi yinede hosuna gidermiydi?

Hoşuma gitmesinin nedeni adının Malina olması değil ki, orada kitap olarak hoşuma gittiğini yazmıştım.
Sanırım "Hoşunuza giden kitabın adı ahududu olsaydı, kullanıcı adı olarak yine de onu seçer miydiniz?" demek istiyorsunuz...

Türkçe konulu bir başlık altında, anlaşmak için, "ne demek istedin" diye sormak zorunda kalmamız ilginç tabii

Merak ettim, de/da ve soru takılarını neden ayrı yazmıyorsunuz?

[Sebahattin]

Sebo 17, adaşım,
Sen hassasiyet gösterirsen o da yeter. Birileri başlamalı ve örnek olmalı değil mi? Bir iken on, on iken yüz olur değil mi?