Türkiye'nin HES Gerçeði

[MeTePe]

Orijinal Mesaj Sahibi ciroz

Yine kiþisel fikrim alternatif enerji üretimleri de mutlaka deðerlendirilmeli. Özellikle rüzgar ve güneþ alternatifleri ülke özelinde dikkate deðer niteliktedir diye düþünüyorum.

Alternatif enerji kaynaklarý kulaða hoþ gelen þeyler ama diðer taraftan gerçekçi olmak da gerekiyor.

Öncelikle ülkemizde rüzgar enerjisi için bir teþvik yöntemi uygulanýyor. Hatta yanýlmýyorsam devletin teþvik verdiði kapasitenin tamamý lisanslanmýþ durumda. Tüm bunlara raðmen rüzgar enerjisinin diðer yöntemlere göre oldukça pahalý olduðu bir gerçek.

Diðer taraftan, rüzgar enerjisi hiç bir zaman yeterli bir kaynak olarak görülmüyor. AB ülkelerinde dahi hedef % 20'ler civarýnda. Çünkü güvenilir bir yöntem deðil. Daha önce de belirttiðim gibi, rüzgar kesildiðinde eksiði neyle tamamlayacaksýnýz?

Güneþ enerjisi kulaða hoþ gelen bir düþünce. Ama halen emekleme safhasýnda. Bildiðim kadarýyla ticari amaçlý enerji üreten güneþ santrali hiç yok. Mevcut örnekler hep prototip, deneysel çalýþmalar. Diðer taraftan, yanýlmýyorsam güneþ enerjisinde kullanýlan güneþ hücrelerinin üretimi ve atýklarý da çok masum þeyler deðil. Yani üretim sýrasýnda ve imhasýnda çevresel bir kirlilik söz konusu. Ýlk yatýrým maliyetleri ise inanýlmaz derecede yüksek.

Asýl en önemli sorun, güneþ enerjisinden, ülkemiz gibi bol güneþli bir coðrafyada dahi günde ortalama 4-5 saat yararlanabilmemiz. Elektriði depolamak hem zor, hem maliyetli. Gündüz depolayýp gece kullanalým dememiz iþin hem maliyetini arttýrýyor, hem de akü, pil gibi elemanlar nedeniyle çevresel riski arttýrýyor.

Bu kaynaklardan mutlaka yararlanmanýn yollarý bulunmalýdýr. Ancak, sadece alternatif enerji kaynaklarýna bel baðlanmasý en azýndan þimdilik mümkün gözükmüyor.

Bizim doðal kaynak olarak elimizde kömür ve akarsularýmýz var. Cüzi bir miktar gazýmýz var. Bunlardan da yararlanmamýz kaçýnýlmaz. Elbette kömürü yakarken her türlü çevresek riski dikkate almalýyýz. Ama kömür kurum yapýyor diye bundan vazgeçemeyiz. Kurumu engelleyecek önlemleri alarak kullanmanýn yollarýný bulmalýyýz.

HES'ler de ayný þekilde, çevresel etkileri minimuma indirilerek yapýlmalýdýr. Mutlaka ve kaçýnýlmaz olarak çevresel etkileri olacaktýr. Ancak, zaman zaman bu çevresel etkilerin olumlu yönde olduðunu da görüyoruz. Örneðin büyük baraj gölleri yeni ekosistemler oluþmasýna yol açýyor. Kýraç topraklarýn yeþillenmesini saðlýyor, iklimsel deðiþiklikler oluyor. Bunlarýn tümünü olumsuzluk olarak görmemeliyiz.

Örneðin ben zaman zaman amatör balýkçýlýk yapýyorum ve avlanmaya gittiðim yerlerin tamamý baraj gölleri. Genellikle çevrelerinde ciddi bir yeþillenme oluyor.

Doðrudan gözlemlediðim bir olgu ise, baraj göllerinin içi ve çevresi son derece sýký kontrol altýndayken, akarsularýn son derece baþýboþ olmasý, akarsu kenarlarýnda her türlü rezilliðin yer almasýdýr. Ýnanýr mýsýnýz, biz Kýzýlýrmak nehrinde, çerden çöpten, muhtelif atölye ve tesislerden balýk tutacak yer bulamadýk. Zaten balýk da bulamadýk. Balýðýn yaþayacaðý ortam kalmamýþ. Mecburen Kýzýlýrmak üstündeki göletlere gidip avlanýyoruz.

Uzun lafýn kýsasý, ben çevresel önlemlerin alýndýðý hiç bir projeye karþý deðilim. Mutlaka bir zarar ve yarar söz konusudur. Zararýn minimize edilmesi, yararýn maksimize edilmesi hedeflenilmelidir. Tek bir bakýþ açýsýyla çýkmaz sokaða gireriz.