Forumda Türkçenin doğru kullanımı hakkında

[Tamtutulma]

Evet dediklerinize çoğu noktada katılıyorum. Unutulmuş sözcükleri yeniden günlük konuşma diline oturtmak gerçekten zor iş. İmkansız değil ancak çok zor. Bir öğretmenim bundan 15 yıl önce Tdk'nın eski Göktürkçe'den dilimize yeniden oturttuğu kelimelerden bahsetmişti, bir kaçta örnek vermişti ancak bir tek " Budun" sözcüğü aklımda kalmış.

Tdk'nın yanlışı yeni bir buluş yapıldığında o buluş gündemimize girmeden ona karşılık bulmayıp bürokratik mantıkla işleri idare etmesi. Gerçekten Türkçe standartlarına uygun sözcükler üretildiğinde milletimiz bu sözcükleri benimseyip kullanıyor; soru, buzdolabı, uçak, bilgisayar gibi...

Bir diğer yanlışta Tdk'nın yerel ağızlardan sözcük alıp genele bunu uyarlamak istemeyişi; diğer Türk şivelerine tamamen burun kıvırması. Oysa yere olarak pek çok yabancı sözcüğe bulunmuş karşılıklar var. Örnek olarak

Arabalı: Feribot
Beşbıyık: Muşmula
Açkı: Kalem açacak ( Kalem sözcüğü Arapça, açacak Türkçe)
Büvelek- bövelek: Mantar
Yal(a)vaç:Peygamber (Peygamber Farsça)
İllik: Sahur
Alaç : Anten ( Fransızca)
İvedi: Acele
Taramalı: Makinalı tüfek

Bunlar gibi yüzlerce; binlerce sözcük var ancak nedense bir türlü kullanılmıyor. Devlet düzeyinde bu konuda ne bir karar alınıyor ne de bir yaptırım var. Böyle sürdükçe de dilimiz talan edilecek, bir kaç sevdalı dışında diline kimse sahip çıkmayacaktır.

[Tamtutulma]

Orijinal Mesaj Sahibi MeyveliTepe

dikme = ağaç

Babaannemden.. Çok da hoşuma giden bir sözcüktür, ama sanırım bölgesel kalmış..

Sayın Meyveli Tepe, Dikme bizim burada fidan anlamında kullanılır.
Fidan rumcadır; ağaç Türkçe bir sözcük...

[Yücel Özlem]

"Dikme" sözcüğü, benim çocukluğumda (Kırşehir'de) çok kullandığımız bir kelimeydi. Fidan karşılığı kullanıyorduk. Fidan sözcüğü neredeyse hiç kullanılmazdı.

[asker]

Benim çocukluğumda da yoğurt kabına (bakraç) "çıngıl" ve "mungurcak" derlerdi.Bu kaplardan büyüğünede "helke" denirdi.Aklıma biranda bunlar geldi.Şimdi bu kelimeler hiç kullanılmıyor.

[malina]

Ben hep ortalığı karıştırıyorum galiba..

Biraz da ben karıştırayım

Nokta ve virgülden sonra boşluk bırakılır.

[lerdemir]

Hiç şaşırmam

[asker]

Sayın Malina,net ortamında yazarken devamlı imla hatası yapıyorum ve bunu sonradan anlıyorum.Düzeltmeye çalışacağım ve bu ikazlarınız için size müteşekkirim..

[Yücel Özlem]

Orijinal Mesaj Sahibi asker

Sayın Malina,_net ortamında yazarken devamlı imla hatası yapıyorum ve bunu sonradan anlıyorum._Düzeltmeye çalışacağım ve bu ikazlarınız için size müteşekkirim..

Maaşallah cin gibisiniz. Hem de çok anlayışlı.

[malina]

Düzeltmeye çalışacağım.

İnsan hiç olmazsa ilk mesajında, hem de düzeltmeye çalışacağım diyorsa yanlışını düzeltir, sonraki yazıları için "unuttum" gerekçesini kullanır

[asker]

Evet yine gördüm. Sezar değilim ama olsun. Kendimi yenmeye çalışacağım..
Veni, vici...
****; Hamdım, piştim, yandım.
Bu kez başardım galiba..
İkazlara lutfen devam edin, teşekkürler..

[malina]

****

ya da

Ayrıca cümle sonunda, ya tek nokta kullanın ya da üç nokta...
Yanılmıyorsam Hıncal Uluç iki noktayı savunuyor ama kurallara göre iki nokta yok.

Düzeltme çabanız için teşekkür ederim

[nariçi]

Klavye ile yazmak kalemle yazmaya pek benzemiyor. Word offis sayfalarında hata bildiriliyor ama bu sitelerde direk yazılım olunca hatalarda olabiliyor, bunda düşünce den geçenlerle parmalrın ve gözün uyum içinde olması gerekiyor. Kalemde beyin uyarıcıları parmalara yazımda daha çok hakim olabiliyor. Klavye kullanımında bu organizasyonda eşgüdüm hataları yoğun oluyor.

[ertugrula]

Orijinal Mesaj Sahibi Todor

Forumda imlaya çok dikkat ediyoruz. Bu konuda sizdende aynı özeni bekliyoruz. ıns, ***, asl *** gibi kısaltmalar kesinlikle kullanmıyoruz ve kullanılmasına izin vermiyoruz.

Sizinde aynı özeni göstereceğinize inanıyoruz.

Forumda, Türkçenin doğru kullanımı hakkındabaşlığını okumanızı rica ediyoruz.

Merhaba,

Bu siteye bitkiler için geldim. Burada geçirdiğim kısa süre içinde gördüm ki Türkçenin doğru konuşulması ve yazılmasına özen gösteriliyor. Dilin hızla yozlaştırılmasından, bozulmasından rahatsız olan biri olarak bu hoşuma da gitti. Fakat yine aynı kısa süre içinde bunun bazen ifrata kaçırıldığını da gördüm.

Sonuç olarak burası bir dilbilgisi dersanesi ya da laboratuvarı değil. Bu nedenle insanları dil konusunda uyarırken daha hoşgörülü olunmasının ve bazen kullanılan dile dikkat edilmesinin doğru olacağını düşünüyorum. Hele birisini yanlış yaptığı için uyaran kişinin aynı yazısında başka bir yanlış yapmayacak kadar dikkatli olması gerektiğini de düşünüyorum.

Sevgilerimle.
Ertuğrul A.

[Todor]

Daha önce bir çok kez konuştuk bu konuda. agaclar.net Forum Kuralları'nı okuduğunuzda göreceğiniz üzere normal şartlarda mesajı siliyoruz. Tekrarında ısrar edilmesi üzerine üyenin foruma erişimini engelliyoruz. Ben arkadaşımızın henüz yeni bir üye olması sebebi ile sadece sözlü olarak uyardım. Tekrarında kural ihlali alacak ve bir daha tekrarında erişimi engellenecek. Ancak bu kadar hoşgörü gösteriyoruz.

Benim hatalarıma dikkat çekmeniz konusunda teşekkür edebilirim ancak. Gittim düzelttim bahsedilen hataları. Fakat burada konu hatasız mesaj yazabilmek değil, gerekli özenin gösterilmesi. Hatasız yazılması mümkün değil. Bazı zaman gözümüzden kaçan hatalarımız olabilir, bu normaldir. Kimse aksini bekleyemez zaten.


Özel mesajla uyardığım bir çok kişi, ne mesajını düzeltiyor, ne sonraki mesajlarında özen gösteriyor, ne zahmet edip cevap yazıyor. Bu durumlarda bana foruma yazmasını engellemekten başka çare kalmıyor ne yazık ki. Çünkü, bilgi verilmesi kadar, bilginin nasıl verildiğinin de önemli olduğunu düşünüyoruz.

[malina]

... gördüm ki Türkçenin doğru konuşulması ve yazılmasına özen gösteriliyor. Dilin hızla yozlaştırılmasından, bozulmasından rahatsız olan biri olarak bu hoşuma da gitti.

diye yazdığınıza göre, uyarıları onaylıyorsunuz. İtiraz ettiğiniz "uyarı tarzımız".

Hiç olmazsa bir ay boyunca, uyarı yapma işine katkılarınızı rica etsek... Nasıl yazmamız gerektiğini öğrenirdik.

[ertugrula]

Sn. Todor,
Cevabınız için teşekkür ederim. Sanıyorum cevabımı aldım. Bu sitede olduğum süre boyunca yalnızca izleyici olacağım ve belki çok kısa sorular soracağım. Onun dışında birşey yazmayacak, sohbetlere katılmayacağım.

Dilin yaşayan bir organizma olduğunu ve zaman zaman kural dışı şeylerin de yazılıp söylenebileceğini düşünüyorum. Yine TDK gibi kurumların (şimdiki halleriyle değil) en iyi oldukları zamanda bile ancak danışma ve tavsiye kurumu olarak kabul edilmesi gerektiğini, onların söylediği şeylerin yasa olmadığını düşünüyorum. Sizin, benim kural dışı olarak yazabileceğim şeyleri yanlış kabul edeceğiniz için, bir tür yanlış anlamaya ve tartışmaya sebep olmamak için izleyen, okuyan ama susan bir üye olarak kalmaya gayret edeceğim.

İyi günler dileklerimle...
Ertuğrul A.

[ertugrula]

Sn. Malina,
Öncelikle, alıntıladığınız ifadenin bir sonraki cümlenin sonunda bittiğine dikkat ederseniz, her uyarıyı onaylamadığımı da görürsünüz. Bir önceki mesajımda da belirttiğim gibi bundan sonra suskun bir üye olacağım için ne kendim bir hata yapacağım, ne de başkalarının hatalarına karışırım.

Umarım bu mesaj bu sitede dil ile ilgili yazdığım son mesaj olur. Size çabalarınızda başarılar dilerim.
Ertuğrul A.

[malina]

olurz abiğ, yazma isterseng.nasilolSa her turlu yazi anlaşILiyor. böylede yazsan anliyor dimi abcimim yaw. bende kendim türkçe yazmış,bozuk yazmış önemsemiyorumşahsen bizzet. önemliolanlar bitki faln bir tarifyapsam küçük HaTa yapsam karşfi taraf anlasin dogrusunu. bende sinir oluyorum şu todormune o dama bide malinaya. offof

[Shinjuiro]

Selam arkadaşlar. Benim bir sorum olacak ve yanıtlayabilirseniz beni gerçekten mutlu etmiş olacaksınız. Soru ve ünlem işaretinin yanyana kullanımı konusunda bir ikileme düştüm.Hangisi doğrudur? "!?" yoksa "?!"....
Bu arada Türkçe'de böyle bir noktalama işareti olmadığının farkındayım. Kullanılan diller var ve benim merak ettiğim eğer ben kullanacaksam hangisini önce yazmalıyım? İlginiz için şimdiden teşekkürler. Saygılarımla.

[Müjgan]

Orijinal Mesaj Sahibi asker

Evet yine gördüm. Sezar değilim ama olsun. Kendimi yenmeye çalışacağım..
Veni, vici...
****; Hamdım, piştim, yandım.
Bu kez başardım galiba..
İkazlara lutfen devam edin, teşekkürler..

Veni, vidi, vici Latince venire, videre, vincere fiillerinin birinci tekil şahıs geçmiş zaman halidir. Sezar Tokat'ın Zile ilçesinde Pontus'lu Pharnaces II'ye karşı kazandığı Zela Savaşı'ndaki zaferin ardından Roma Senatosuna gönderdiği mektupta bu cümleyi kullanmıştır.

Yani sevgili asker bu Latince sözlerin Türkçe karşılığı, Mevlana'nın sözleri olan hamdım, piştim… değil, "Geldim, gördüm, yendim"dir.

[Ağaçkakan]

Güzel ve doğru Türkçe ile ilgili uyarı ve eleştirilerin çok yararlı olduğunu düşünüyor ve buna gösterilen tepkileri anlamadığımı belirtmek istiyorum. Ağaçlar'ın dile özenini tümüyle destekliyorum.

Tabii bu konuyu başından beri izleyemedim. Uygulamada bazı yanlış tavırlar olup olmadığını bilemem. Ancak, dilimizin doğru ve özenli kullanımı konusunda birbirimizi uyarmanın ve bilgilendirmenin çok saygın bir çaba olduğu açık.

Bundan sonra bu konuyu izleyip katkı sunmaya çalışacağım. Yalnızca yazım yanlışları değil, anlatım yanlışlarını da düzeltmeliyiz. Çünkü bence dilimiz asıl bu yönüyle, yani anlatım bozuklukları bakımından zarar görüyor.

[ertugrula]

Sn. Malina,

Her ne kadar bu yazı dil ile ilgili son yazım olsun desem de ben çabuk tahrik olan biriyimdir.

İlk mektubumda da belirttiğim gibi uyarı yapan, kendinde bu yetkiyi gören kişinin doğru/hatasız yazması beklenir. Sn. Todor'un uyarı yaparken kendi yaptığı yanlışların altını çizmiştim.

Bana cevaben yazdığı ikinci yazıda hata yapılabileceğini fakat asıl önemli olanın gereken özenin gösterilmesi olduğunu belirtmiş. Aynı yazıda yine iki yazım hatası yapılmış. Demek ki gereken özen uyarıcılar tarafından da gösterilmeyebiliyor.

Ayrıca, böyle bir konuda kararlı ve ısrarcı olunacaksa, tutarlılık da gerekir diye düşünüyorum. Son on gün içinde sitede geçirdiğim zamanlarda birçok mesaj okudum. İçinde birçok yanlış olduğu halde uyarılmayan yazılar vardı. İncir çekirdeğini doldurmayacak küçük hatası yüzünden şiddetle eleştirilen bir mesaj gördüm. Sonra, yukarıdan aşağı Osmanlıca yazılmış, noktalama işareti fakiri bir yazıya aman tanrım ne güzel yazmışsınız diye övgü düzüldüğünü gördüm.

Dediğim gibi, Türkçeye sahip çıkmak, onun bozulmasına, yozlaşmasına karşı durmak güzel, fakat ifrata da kaçmamak gerekir.

Atalarımız söylemişler, kantarın topuzunu kaçırmamak gerekir, çuvaldızı başkalarına batırmadan önce iğneyi mutlaka kendimize batırmak gerekir.

Sabahın bu erken saatinde sanırım bu kadar yeter. Uyumaya gitmeden önce biraz da ağaçlara zaman ayırayım.

İyi günler dileklerimle...
Ertuğrul A.

[malina]

Her zaman söylediğimizi tekrarlayayım. Biz hiç hata yapmıyoruz demiyoruz.

Uyarılar zaman zaman hata barındırıyor diye, "Türkçe kullanımına dikkat etme konusunda uyarı yapılmasın" çıkarımında bulunmak doğru değil. Diğerleri de, uyarıda bulunana uyarıda bulunsun. Hep birlikte daha doğru yazma konusunda birbirimizi teşvik edelim. "kararlı ve ısrarcı" olmak bu yönde olmalı.

Uyarıda bulunandan sıfır yanlış bekler, ancak ondan sonra uyarıda bulun derseniz, "herkes istediği gibi yazsın" demiş olursunuz.

Agaclar.net'in yönetimindeki arkadaşlar da bu foruma üye olduktan sonra, yönetime katıldılar; yani gökten zembille inmiş bir yönetim yok. Onlar da doğal olarak genel Türkçe bilgisine ve kullanım alışkanlıklarına sahip.

Uyarı konusunu özellikle yönetimdekiler yapıyor. Daha önce tüm üyeler birbirini uyarıyordu. Uyarılmak sevimli bir durum olmadığı için tatsızlık çıkıyordu. Bu yüzden son zamanlarda yönetim üzerinde kaldı. Ne de olsa her yere bir günah keçisi lazım... Ve biz az sayıda kişi, günah keçisi olmayı inatla sürdürüyoruz.

Asli görevimiz, her yazanın peşinde koşup yazısını incelemek değil. Bu nedenle dediğiniz gibi kimi üyeler uyarılıyor kimi uyarılmıyor. Umuyoruz ki, başkasına yapılan uyarıdan kendilerine ders çıkarırlar... Daha fazlası elimizden gelmez.

"Sağlıklı beslenmek için, ateşte yanmış eti yeme, çok tuz ve aşırı yağ kullanma" diyen birine, "Sen de geçen gün mangal yaptın, bu nedenle hiç konuşma" diye itiraz etmenin, sizin sağlıklı beslenmeniz üzerine bir faydası olmayacaksa; hatalı bir cümle ile, "Türkçe yazımına dikkat edelim" diyen birine "Sus" demek de, Türkçeye fayda sağlamayacaktır.

Uyarıları, kendi kişisel çıkarımız ya da egomuz için yapmıyoruz.
Bunun herkes tarafından bilinmesini isteriz...

[lerdemir]

Ben artık "hatırlatma" fiilini kullanalım diyorum.

Son mesajları okudukça "uyarmak"ların çokluğu beni bunalttı.

Bu sıcak, samimi ortamda bunun daha münasip olacağını düşünüyorum.

[malina]

O zaman da "hatırlatma" fiili bunaltacak

Laf aramızda, göndermeden önce yazdığımı okuduğumda, beni de bunaltmıştı

"Hatırlatma" içinde bulunduğumuz duruma uygun olsa, çok kolay olurdu, bir şey yazılması gerekmezdi. "Hatırlatma" için, biliniyor olması gerekir. Yaşadığımız geçmiş tartışmalara bakılırsa, bilinmiyor... Gerekli görülmüyor, umursanmıyor. Bu nedenle yapılan şeyin adı ister istemez "uyarma" oluyor.

[Shinjuiro]

Daha ilk mesajda bu hassasiyet çok hoş doğrusu.Lakin yeni üyelerin önceden uğramaları gereken bir yer daha var ama.

Açıklamalarınız için teşekkürler. Nereye uğramam gerekiyordu onu çıkaramadım. Yolu gösterirseniz ayaküstü bir uğrayabilirim.

[lerdemir]

Orijinal Mesaj Sahibi malina

..."Hatırlatma" için, biliniyor olması gerekir. Yaşadığımız geçmiş tartışmalara bakılırsa, bilinmiyor...

Tamam o zaman. Mümkün mertebe, "bilgilendirme" deriz biz de...

[nariçi]

Mesajlarda da düzeltmelerde olduğu gibi yazım tarihi olsa çok iyi olacak, sayın editörler bu mümkün değil mi ?

[Todor]

Hemen isminizin üzerinde mesaj yazım tarihiniz gözüküyor. Bugün yazdığınız için bugün olarak gözüküyor. Yarın, dün olarak gözükecek. Öbür gün ise 12-10-2008 olarak gözükecek.

[nariçi]

Teşekkür ederim pastel renk hiç dikkatimi çekmemiş demekki.