Türkiye'de Hayvancılık ve Et Fiyatları / Hayvancılık Sektörünün Çöküşü

[engraulis]

Trakya çiftçisi bizim buralara göre daha avantajlı. Bizim burada sezonda ancak bir ürün alınıyor. Ama herkes aynı ürünleri eker. Buğdaygiller, patates, pancar, haşhaş. Bunun dışındaki ürünleri çok az görürsünüz. Hiç dikkat ettiniz mi piyasadaki Patates ve soğan fiyatlarındaki dalgalanmalara. Bu sene patates para ederse ertesi sene herkes patates ekiyor. Bu seferde ürün talepten fazla oluyor fiyat düşüyor. Zararına satıyor çiftçi ürününü. Kimileri de çıkıp devlet ürünümüzü satın alsın diyor. Kimse yıllarca Tekel depolarında çürüyen tütünleri, fiskobirlik depolarında çürüyen fındıkları hatırlamıyor. Pancar ve şeker olayına hiç girmiyorum bile.

Pancarda ekim kotası koyuldu herkes isyan etti. Ve bu sene büyük ihtimal patatese de kota uygulanacak. Yani ekim yapmak isteyen çiftçi önceden başvuracak. Gerekli kurum tarlanın durumuna bakarak, önceki yıllarda patates ekilip ekilmediğini de göz önünde bulundurarak izin verecek. Doğru bir uygulama ama pratikte ne kadar doğru uygulanır bizim ülkemizde orası meçhul.

Benim bulunduğum köy yıllarca göç vermiş bir köy. Ne bakkal dükkanı var ne kahvehanesi. !800 m yakınında Kaplıcalar var. İlçe merkezine de 8 km. Bu zamana kadar kimse yoğurdumu, peynirimi, bahçemdeki sebzemi satayım diye düşünmemiş. Oysa yakındaki başka bir köyden en az 15 kişi sabahları kaplıcalara gelip bir iki saat içinde ürünlerini satıp köylerine geri dönüyorlar. Şehirde yaşayanlar için bulunmaz nimet bunlar. Hatta ve hatta yazları kaplıcaların yatak kapasitesi yetersiz geliyor ve köylüler kendi evlerini pansiyon olarak işletiyor. Alın size iki köy karşılaştırması.

Sayın Delimus bir dekardan 150 lira kazanılmıyor demişsiniz. Sizin oraları bilemem ama burada en kötü ihtimalle 500 lira kazanmak mümkün. Hatta iyi bakıldığı zaman patatesten dekardan 1500 liralık ürün alanda var. Bilinçli çiftçi kullandığı tohumdan ilaca kadar, her şeye dikkat ediyor. En önemlisi sulama zamanını ve süresini iyi belirliyor. Diğer taraftan adam "Ben babamdan böyle gördüm" diyerek standart bir sulama yoluna gidiyor. O dönem ki sıcaklık oranına bakmadan yağışları önemsemeden, toprağın nemini kontrol etmeden bol su ile sulayıp bol verim alacağını zannedenler de var.

Bu gün ülkemizde binlerce dekar ekilmeyen tarla var. Miras yoluyla paylaşıla paylaşıla küçük parçalar haline gelmiş. Geçte olsa bu konuda bir adım atıldı ve 10 dekarın altında tarla satışı yasaklandı. Ve tarla birleştirme uygulaması bazı pilot bölgelerde devam ediyor.

Et konusunda çok haklısınız. Bundan 20 -30 yıl kadar önce istanbulun kırmızı et ve tavuk ihtiyacının büyük bir bölümü Afyonkarahisardan karşılanırdı. Sonradan piyasaya giren ucuz etler buradaki hayvancılığı bitirdi. Dediğiniz gibi bu etlerin büyük bir bölümü domuz ve at etinden oluşmakta. Ve bunlar şu anda büyük marketlerin reyonlarında satılıyor. Bizzat birinci ağızdan dinlediğim bir şeyi söyleyeyim size. Et ve süt ürünleri alanında Türkiyenin büyük firmalarından birinde çalışan bir kimsenin söylediği söz." Sucukları yumuşak tutmak için domuz yağı katıyoruz."

İşin başka bir boyutu. 7-8 kilo sütten elde edilen bir peynir nasıl oluyor da 6-7 liraya satılabiliyor ? Süt + işçilik + Mandıra işletme giderleri + nakliye + Mandıra ve Market kârı =? Boşuna hesap yapmayın ben cevap vereyim. Soya yağı. Belki de bir çok insanın adını bile duymadığı bir şey.
Sonuçta işini iyi yapan mandıra daha fazla dayanamaz meydan hileli iş yapanlara kalır. İnternette gıda hileleri diye aratırsanız karşınıza uzun bir liste çıkacaktır bu konuda.

Bir de Tüccar daha fazla kazanıyor demişsiniz onda da sonuna kadar haklısınız. Bugün bir pazarcı esnafına baktığınız zaman üreticiden fazla sızlandığını görürsünüz kazanamıyoruz diye. Bir de buradaki listeye göz atın. Patates tarlada 20 kuruş halde 50 kuruş pazarda 1 lira. Üretici hariç herkes yatırdığı paranın iki katını kazanıyor. Üretici de çoğu zaman zararına satış yapıyor. Üreticiler birlik ve kooperatifçiliğe yönelmediği sürece çiftçinin sırtından geçinen çok olur. üretici birlikleri ve kooperatifler ürünleri direkt pazarlamış olsalar hem üretici fazla kazanır hemde vatandaşın dolabı daha ucuza dolar.