Lilium candidum üretimi, bakımı, hastalık ve zararlıları

[Lilium]

ZAMBAK (Lilium candidum) üretmek, çoğaltmak, yetiştirmek, gübre, otla mücadele, Zararlılar ve Hastalıklar



Hastalık ve Zararlılar :

Lilium Candidum (Beyaz Zambak ) yetiştiriciliğinde en çok görülen zararlılar (afitler) yaprak bitleridir.

Yaprak öz suyunu emen bu zararlılar genellikle bitkinin genç çiçek sapında görülmektedir. Çiçek sapında ve çiçeklerde şekil bozuklukları (deformasyon) yaparak çiçek kalitesini düşürmektedir. Ayrıca afitler, bitki virüslerinin hasta bitkiden sağlıklı bitkiye taşıdıkları için zambak üretiminde önemli bir zararlıdır. Yeşil bitkiler üzerindeki yaprak bitleri etkili ilaçlarla kısa zamanda etkisiz duruma getirebilmek mümkündür.

Emici böceklerden Akarlar (kırmızı örümcekler) mis zambak soğanları üzerinde yayılabilirler. Kırmızı örümcekler üzerinde açık kahverengi lekeler yaparak zambak soğanının kalitesini düşürür, sağlığını etkileyerek soğanı çürütebilirler. Akarlar, çıplak gözle zor görülecek kadar küçük zararlılardır. Vücutları yumurta veya armut şeklindedir. Vücutlarında, değişik şekil ve büyüklükte kıllar, dikenler ve tüyler bulunur. Renkleri türlere, gelişme dönemine ve mevsime göre değişiklik gösterir.

Akarların yumurtadan çıkan larvaları 3 çift, larva döneminden sonraki 2 nimf dönemi (proto ve deutonimf) ve erginleri ise 4 çift bacaklıdır. Renkleri, türlere ve mevsimlere göre oldukça farklılıklar gösterir. Kırmızı örümcek, kışı döllenmiş ergin dişi halinde, ağaçların gövdelerindeki kabukların altında, çatlak ve yarıklarda, yere dökülmüş yaprakların ve otların altında uyuşuk olarak geçirir. Kışlayan erginler mart ayının ilk haftasından itibaren kışladığı yerleri terk ederek, yapraklarda beslenmeye başlar. Ergin dişiler, beslendikleri yaprakların alt yüzüne, 100-200 kadar yumurta bırakırlar. Bu zararlı, yılda 10-21 döl verebilir. Kırmızı örümceklerin pek çok konukçusu bulunmaktadır.

Bunlar Zambaktan başka, elma, armut, ayva, şeftali, vişne, erik, kayısı, badem ve diğer meyve ağaçlarında zarar yaparlar. İki noktalı kırmızı örümcek, daha çok sebzelerde, diğer kültür bitkileri ve Zambak Soğanlarında zarar yapar.

Nitekim zambaklarda yaprak bitleriyle taşınan mozaik virüsüne sık rastlanmaktadır. Bu nedenle zambak yetiştiricileri bitkilerde emici böceklerin çoğalmasını engellemeli, ayrıca virüslerle bulaşık olduğundan kuşkulanılan bitkiler görüldüğü zaman sökülerek yok edilmelidir.

Zambak hastalıklarından özellikle soğanlarda Botrytis'e sık rastlanır. Fungal etmenler olup, her yerde ve çok yaygın olarak bulunan polifag bir fungus olup, bir çok bitkiye saldırma ve koloni oluşturma yeteneğindedir.

Etmenlerden Botrytis squamosa soğanlarda yaprak yanıklığına neden olurken, Botrytis cinerea ve Botrytis allii soğanlarda Kurşuni küf ve Boğaz Çürüklüğü hastalığına neden olmaktadırlar. Bunlardan yapraklarda yanıklık yapan etmen ekonomik olarak fazla önemli olmazken, diğeri yaprak aksamını çok genç dönemlerde öldürdüğünden oldukça ciddi kayıblara neden olabilir.

Hastalık etmeni tarlada ortaya çıktığı gibi, hastalık depolarda gelişimini sürdürebilir ve ciddi zararlara neden olur. Fungal etmen aslında zayıf bir patojen olup, sadece yaralanmış dokulardan giriş yapabilmektedir. Konukçu bitkileri Zambak Soğanı, domates, marul, soğan, hıyar, biber, patlıcan ve diğer bir çok kültür bitkidir. Patojen konidi (üreme sporu), miselyum ve sklerot (dayanıklı üreme organı) gibi değişik formlarda bitki artıkları üzerinde ve toprakta barınır.

Kış koşullarını, bitki artıkıları ve toprakta sklerot ve spor olarak geçirmektedir. Yağmur, rüzgar ve örtü altında hava akımları yardımıyla sporlar etrafa yayılmaktadır. Hava neminin %95 ve sıcaklığın ise 17-23 °C olan havalar hastalığın gelişmesi için ideal koşullardır. Bununla birlikte fungal etmen 3 °C sıcaklıklarda gelişmesi yavaş ve 0 °C gibi düşük sıcaklıklarda ise yavaş da olsa gelişmesini sürdürebilir.

1. Zambak Soğanlarının sık dikiminden kaçınılmalı ve havalanmasına önem verilmeli.
2. Soğanlar yaralamaktan kaçınmalı
3. Uzun süre soğanı ıslak tutacak muamelelerden kaçınılmalı.
4. Ölü **** infekteli bitki artıkları üretim alanlarından uzaklaştırılmalı.
5. İri ve sağlam soğanlar tercih edilmelidir.
6. Zambak Soğanları depolanacaksa, uygun depolama koşulları sağlanmalı.

Kimyasal Mücadele: Gövde üzerinde belirtiler görüldüğünde bitkiler koruyucu fungisitler ile ilaçlanabilir. Bölgemizde bu amaçla Bordo Bulamacı etkin şekilde kullanılmaktadır.


Şuradaki bilgilerden de yararlanabilirsiniz.

http://site.mynet.com/beyazzambaklil...elet/index.htm

Zambak yetiştiriciliği


Bahçenize ekebileceğiniz soğanlı bitkiler ve ekimi

Soğanlı bitkilerde soğanların depolanması (muhafazası) ve çiçek oluşumu

Soğanlı bitkilerde hastalıklar ve tedavi yöntemleri

Süs Bitkileri Tarım Takvimi