Mantar: Ne Hayvan Ne Bitki, Başka Bir Âlem

[J.Barutçiyan]

Tarihte Mantarın Marifetleri

Mantarın masum olduğunu sanmak büyük yanılgı olurdu. Sadece verebileceği fizyolojik zararlar da değil söz konusu olan.

Mantarın tarihte de söz sahibi olduğunu kavramak için zaman tünelinde kısa bir yürüyüş yeterli olacak bize:

Yıl 1846... Binlerce, yüzbinlerce kişi İrlanda limanlarından Amerika'ya göç etmek için gemilere biniyor... Bu ani göç olayına yol açan şey açlık...

Sebebi ise Phytophtora infestans adlı küçücük bir mantar...

Bu mantar ülkenin bütün patates ürününü yok etmiş, açlık beş yıl sürüyor; bir milyon kişi ölüyor, iki milyon kişi Amerika'ya göç ediyor. Bu mantar olmasa belki de Mc Donalds gibi fast-food zenginleri türemeyecek, adı Mc'la başlayanların pek çoğu halen İrlanda'da patates üretiyor olacaktı.

[J.Barutçiyan]

Yıl 1915... Birinci Dünya Savaşı...

Yine Phytophtora infestans, Almanların tarım ürünlerine saldırıyor. Aç kalan askerlerin morali sıfır. O tarihte bir bakır karışımını kullanarak bu mantarla baş etmek mümkün, fakat Almanlar bakırı savaş ihtiyaçları için kullanmayı tercih ediyorlar.

Tarih, Almanların yenilgisinde bu mantarın büyük rol oynadığını kabul ediyor.

[J.Barutçiyan]

Amerikan Bağımsızlık Savaşı'nda, Serpula lacrimans adlı bir mantar İngilizlerin "Yenilmez Armada'sını" yemekle meşgul.

Bu mantar tahtayı o kadar büyük bir hızla çürütür ki, 1774 yılında İngilizler sayısı yüzden fazla olan gemilerinden sadece otuzunu kullanabilir.

Bu mantar olmasa şu an ABD bir İngiliz kolonisi olabilirdi.

[J.Barutçiyan]

Orta ve yeni çağlarda, Avrupa'da evinizde Merula lacrimans bulunduğu komşularınız tarafından bilinirse, eviniz sorgusuz sualsiz ateşe verilirdi.

Zira bu mantar kısa bir sürede bir kasabanın bütün ahşabını yiyebilir ve sporları yüz yıldan fazla canlı kalabilir.

[J.Barutçiyan]

Yıl 1534... Papa 7. Clement yediği Amanita phalloides mantarından zehirlenerek ölüyor, sonuç korkunç: Papa 3. Paul engizisyonu başlatıyor.

Roma kralı Claude, beşinci karısı Aggripin tarafından zehirleniyor, mönüde yine Amanita phalloides.

Bu sefer Romalılardan beri severek yediğimiz Amanita caesarea ile karışık sunuluyor.
Sonuçta Neron, Roma kralı oluyor.

[J.Barutçiyan]

Kuzey kutup dairesi civarında bolca bulunan Amanita muscaria, ren geyikleri tarafından çok sevilen bir mantar türü.

Fakat insanlar için zehirli ve çok kuvvetli halüsinojen etkisi var.

Tarihte Laponlar bu mantarı kullanarak transa geçmeyi alışkanlık edinmişler.

Ren geyikleri tarafından çekilen uçan kızak hikâyesinin, yani modern Noel Baba imajının bu trans durumlarında ortaya çıktığı biliniyor.

[J.Barutçiyan]

İsa'dan 6000 yıl öncesi insanı, sert ve lifli bir ağaç mantarı olan Fomes fomentarius'u kurutup ateş yakarken kav olarak kullanıyordu.

Buda'nın, mantar zehirlenmesinden öldüğü söylenmektedir.