Domates Hastalık ve Zararlıları

[Dr - beyazzz]

Hocam sulama fazla olamaz fakat sormak istiyorum fazla güneş ve rüzgar yapmış olabilir mi bunu

[Dr - beyazzz]

Azot ve fosfor veriyorum gübre olarak solucan gübresi takviyesi yaptım diğer domatesler de aynı uygulamaya tabiî. Fakat yalnız bu bitkinin sorunu var.

[Dr - beyazzz]

Orijinal Mesaj Sahibi İsmail Kuzucu

Sn Dr - beyazzz ,

Üst bölümdeki sararma demir eksikliğinden, diğeri ise azot eksikliğinden gibi gözüküyor. Sulamayı fazla yapıyorsunuz ya da gübrelemeniz yetersiz geliyor.

15 günde 3 sefer besinli su ile suladim halbuki

[Dr - beyazzz]

Yapraktan azot uygulama yaptım umarım iyi gelir. Toprak havalandırma yapsam mı ki

[Dr - beyazzz]

Orijinal Mesaj Sahibi sinbas

Tütün mozaik virüsü benim bildiğim yapraklarda daralma kıvrılma sertleşerek çalılaşmaya ve bitki genelinde pasa benzer kahverengileşmeye kadar bir yol izler. meyveler küçük ve dokusu çok sert olur.

Daha önce başıma geldi; Trakya üniversitesi bitki koruma bölüm başkanı sayın Mehmet bey bahçemi öğrencileri ile ziyaret ettiğinde teşhisini koymuştu.

Sayın @İsmail Kuzucu arkadaşıma katılıyorum Normal şartlarda ister kapalı ister açık alan olsun bırak sigara içmeyi sigaraya dokunduğumuz ellerimizle domateslere dokunmamamız gerekiyor.

Benim domates fidemin başına gelende bu mu acaba. Domates hastalık ve zararları bölümüne ekledim fotoğraf

[sinbas]

Orijinal Mesaj Sahibi Dr - beyazzz

Benim domates fidemin başına gelende bu mu acaba. Domates hastalık ve zararları bölümüne ekledim fotoğraf

Sizin sorununuz bununla ilgili değil büyük olasılıkla aşağıdaki etkenlerden kaynaklanmaktadır.

Orijinal Mesaj Sahibi Dr - beyazzz

Bu sorun canımı sıktı

Fosfor Fazlalığı olabilir.

"Normal koşullarda fosfor fazlalığının bitkiler üzerindeki olumsuz etkileri daha çok dolaylı etkilerdir. Çünkü fosfat iyonlan toprakta sıkı bir şekilde tutulma özelliğine sahiptirler ve bu nedenle bitki bünyesine aşırı yüksek miktarlarda fosfat iyonu girişi kolay rastlanan bir durum değildir. Bununla birlikte aşırı miktarda verilen fosforlu gübreler, çinko ve demir gibi mikroelement noksanlıklarına neden olurlar. Fosfor fazlalığı kalsiyum, bor, bakır ve mangan noksanlıkları da yaratabilmektedir."

O halde şu andan itibaren fosfor takviyesini azaltıyoruz. Fosfor bitkinin fazla ihtiyaç duymadığı minerallerdendir, çiçeklenme ve köklenme de daha etkilidir.
Her zaman dediğim gibi hümik asit, asitik asit, sitrik asit her sulama suyuna azar azar verebilirsiniz. bunları vermekteki amacımız toprakta ki minerallerin bitki tarafından alınabilecek hale getirmek toprağın ve suyun Ph nı düzenlemektir.
Yukarıda kırmızı olarak belirttiğim minerallerin bulunduğu iz element takviyesini toz veya sıvı şekliyle temin edebilirseniz yine sezon boyunca 3-4 kez üzerindeki ölçüler nispetinde kullanmanız bitkilerinizin daha sağlıklı olacağı anlamına gelir.

"Bitkide Demirin Rolü
Biyolojik azot bağlanması için gerekli elementlerden biridir.
Yeterli miktarda yarayışlı Fe protein sentezi için gereklidir.
Klorofil üretiminde O2 taşınmasından sorumludur.
Solunumdan sorumlu enzim sisteminin en önemli parçasıdır.
Yaprak kalınlığını arttırır. Besin alımını teşvik eder ve verim artar.
Fe yaprağın rengini koyulaştırır, güneş enerjisinden daha çok faydalanılır.
Demir Noksanlıkları
Aşırı fosfat uygulamalarında Fe eksikliği görülür.
Aşırı mangan uygulamaları bitkiye Fe alımını düşürür.
Erken sezon ve soğuk iklim şarlarında bitkiye Fe alımı düşer.
Aşırı kireçleme Fe yarayışlılığını düşürür.
Yüksek pH Fe alımını engeller."

Şimdilik söyleyeceklerim bunlardan ibaret.
Kolay gelsin...

[Dr - beyazzz]

Teşekkürler tavsiye ettiğiniz herşey evde mevcut düzelir ise çok sevinecegim. Fosfor kesiyorum potasyum takviye etmelimiyim acaba

[sinbas]

Orijinal Mesaj Sahibi Saphire

Merhaba arkadaşlar ben aranıza yeni katıldım. Bu yıl balkonda deneme amaçlı köyden getirdiğim hazır fideyi balkonda yetiştireyim ve bir deneme yapayım dedim. Altta resimli ilk hali ve son hallerini ekledim gayet sağlıklı büyüyen domates neden bu hale geldi hiç anlamadım.
Balkon Kuzey doğu konumunda, sabahları 11 e kadar güneş görüyor az da akşam 6 dan sonra batıdan güneş geliyor.
Yer ankara.
Balkon Cam balkon ve camlar akşama kadar aralıklı açık durumda havalandırıyorumda yani.
Sulamayı günlük sabahları 10 da **** akşamları 7-8 arası yapıyorum.
Ama daha çiçek bile açmadan yaprakları sararıp hatta beyazlayıp kuruyan bile oldu.
ilk başlarda toprak az idi saksıyı biraz daha derinleştirip toprak ekledim ama sanırım geç kaldım (asıl sebep de bu mu onu da bilmiyorum)

değerli yorumlarınızı bekliyorum. teşekkürler.


Not: bugün itibarı ile hale henüz bir çiçek açmış da değiller.

Sayın Saphire resimleriniz çok aşırı büyük yazıları dahi okumakta zorlanıyorum zira ekrana sığmıyorlar. en azından 640*480 ölçülerinde küçültüp sonra sitenin kendi resim yükleme editörünü kullanmanız gerekiyor zira ben de sizin gibi yapmıştım ve değerli yöneticilerimizden uyarıyı alınca öğrendim.

Asıl konuya gelince domatesleriniz sanırım aşırı sulamaktan bu haldeler.
Domates çiçek açıncaya kadar aşırı sulamaktan kaçınmak gerekiyor.
Günlük sulama kesinlikle yanlış bir yöntem onu hafta da veya on günde bire düşürmemiz gerekiyor veya topraktaki kuruluk durumuna göre sulanması gerekiyor, söyleyeceklerim şimdilik bu kadar bunu uygulayın bir iki hafta gözlemleyin neticeyi yazarsınız.

Ayrıca sulama suyu olarak kesinlikle şebeke suyu kullanmıyoruz. eğer kullanmak zorundaysak önceden su kabını doldurup domateslerin yanında bir yerde bir kaç gün dinlendirin.

kolay gelsin.

[Saphire]

Orijinal Mesaj Sahibi sinbas

Sayın Saphire resimleriniz çok aşırı büyük yazıları dahi okumakta zorlanıyorum zira ekrana sığmıyorlar. en azından 640*480 ölçülerinde küçültüp sonra sitenin kendi resim yükleme editörünü kullanmanız gerekiyor zira ben de sizin gibi yapmıştım ve değerli yöneticilerimizden uyarıyı alınca öğrendim.

Asıl konuya gelince domatesleriniz sanırım aşırı sulamaktan bu haldeler.
Domates çiçek açıncaya kadar aşırı sulamaktan kaçınmak gerekiyor.
Günlük sulama kesinlikle yanlış bir yöntem onu hafta da veya on günde bire düşürmemiz gerekiyor veya topraktaki kuruluk durumuna göre sulanması gerekiyor, söyleyeceklerim şimdilik bu kadar bunu uygulayın bir iki hafta gözlemleyin neticeyi yazarsınız.

Ayrıca sulama suyu olarak kesinlikle şebeke suyu kullanmıyoruz. eğer kullanmak zorundaysak önceden su kabını doldurup domateslerin yanında bir yerde bir kaç gün dinlendirin.

kolay gelsin.

Yanıtınız için çok teşekkür ederim.
Resimleri 2K ya indirdim noralde 4K idi daha net görünsün kusurları ne ise belli olsun istedim domateslerin.
Ben günde nerdeyse 2 defa suluyordum diğer bitkiler ile birlikte..Sorunun susuzluktan kaynaklandığını düşünerek.

Ozaman artık 2-3 günde bir toprağın kuruluk durumuna göre yapayım.

Suyu musluktan doldurup klor elementi uçsun diye 24 saat bekletip o şekilde sulama yapıyorum.

[Resulgur]

Bu ne hastalığı ne yapmam gerekiyor

[Resulgur]

En çok ta bu hastalık la başımız dertte 20 30 kök domates böyle ne yapmalıyım. Yardım lütfen

[birnefestoprak]

Govdenin ortasina yakin yapraklari yakindan resimleyebilir misiniz? Yapraklarda ufak ve koyu renkli benekler var mi? Viral bir hastalik gibi duruyor. Oyleyse bitkiyi hemen sokup imha etmek iyi olur.

Orijinal Mesaj Sahibi Resulgur

En çok ta bu hastalık la başımız dertte 20 30 kök domates böyle ne yapmalıyım. Yardım lütfen

[birnefestoprak]

Kokle ilgili bir sorun var gibi gozukuyor.

Orijinal Mesaj Sahibi Resulgur

Bu ne hastalığı ne yapmam gerekiyor

[Resulgur]

Orijinal Mesaj Sahibi birnefestoprak

Kokle ilgili bir sorun var gibi gozukuyor.

" Hastalıklı kısımları kes at. Fungasit yani mantar ilacı ile ilaçla. " demişler ne kadar doğru .. süt ile yapılan ilaç fayda sağlar mı bunlara acaba ??

Yakın Çekimleri yaparım en kısa zamanda .. Sn. birnefestoprak

[Resulgur]

Orijinal Mesaj Sahibi birnefestoprak

Kokle ilgili bir sorun var gibi gozukuyor.

[Resulgur]

Orijinal Mesaj Sahibi birnefestoprak

Govdenin ortasina yakin yapraklari yakindan resimleyebilir misiniz? Yapraklarda ufak ve koyu renkli benekler var mi? Viral bir hastalik gibi duruyor. Oyleyse bitkiyi hemen sokup imha etmek iyi olur.

[ziraat30]

[ziraat30]

arkadaslar benım domates fidesı ıkı gunde yaprakları büzüldu yardımcı olabilirmisiniz

[ziraat30]

benım soruma cevap verecek bi allahın kulu yokmu su sıtede

[idris şenol]

Orijinal Mesaj Sahibi ziraat30

benım soruma cevap verecek bi allahın kulu yokmu su sıtede

ani ısı deyşikliği çok sıcak ve havasız ortam dan etkilenmiş olabilir
dometesi ceryan yapan haffif tabi ortamda olsun
ev ortamlarında yetişen sebzeler dış ortama adeptasyonu kadar olmuyor
mantari hastalıklara ısı havasız ortamlara ayak uydurmada zorlanıyor

[idris şenol]

Orijinal Mesaj Sahibi Resulgur

En çok ta bu hastalık la başımız dertte 20 30 kök domates böyle ne yapmalıyım. Yardım lütfen

yaprak hastalıkları
mantara karşı ilaçlanmalı
bu zamanda kırmızı örümceğe dikkat 7 günde bahçe biter

[Resulgur]

Orijinal Mesaj Sahibi idris şenol

yaprak hastalıkları
mantara karşı ilaçlanmalı
bu zamanda kırmızı örümceğe dikkat 7 günde bahçe biter

Çok teşekkür ederim Hocam ..

[ziraat30]

idris sahin cevabın için sagol bişey daha sorcam ist sebeke suyu kullanıyorum buda etkili olabilirmi balkon normal sıcaklıgında ve esıntı var sıcaklık 30 derece

[sinbas]

Orijinal Mesaj Sahibi ziraat30

arkadaslar benım domates fidesı ıkı gunde yaprakları büzüldu yardımcı olabilirmisiniz

Merhabalar önce geçmiş bayramınız kutlu olsun, ve gelelim konuya sizin sorunuza cevap verilebilmesi için bitkinizin hikayesini anlatmanız daha doğru olacaktır.
örneğin;
1- ne tür toprak kullandınız.
2- ne tür ve ne kadar gübre kullandınız.
3- kaç günde bir ne kadar suluyorsunuz, sulama suyu şehir şebeke suyu ise o suyu kaç gün dinlendiriyorsunuz.
4- saksıların ölçüleri nedir altları delik mi.
5- güneşi hangi saatlerde hangi yönden ne kadar süre ile görüyor.
6- Kullandığınız saksılar ve içinde ki toprağı yeni mi yoksa daha önce başka bitki veya yine domates mi var idi.
7- Fideleri kendiniz mi yetiştirdiniz yoksa başka yerden mi temin ettiniz.
8- vs vs. diyerek devam eder. şimdilik aklıma gelenler,
siz bunlar hakkında ve benim aklıma gelmeyen sizin aklınıza gelenler hakkında ayrıntılı bilgi verirseniz daha net cevaplar alabilirsiniz.
Saygılarımla.

[uzman_görüşü_32]

Orijinal Mesaj Sahibi Resulgur

Bu ne has talığı ne yapmam gerekiyor

Evet bu hastalık fungal olan fusarium diğer bir adiyla solgunluk hastalığıdır bulaşma nedenlerinden en başında gelen faktör başka tarlalarda mevcut olan hastalığın traktörle pulluk vasıtasıyla bu toprakların sürülmesi ve sizin traktör pulluklarini dezenfekte etmeden yetiştiricilik yapilacak alana gelip bu traktörlerin pullukla sürmesi sonucu bulaşır daha sonra sulama suyuyla bitkiden bitkiye gecer çözümüne gelince 1000 m2 klordioksit ( dezenfektan ) 1-2 litre damlamadan uygulayarak fungal seni temizlemek daha sonra koruyucu özellikte bir ilaç hastalığın ilk başlarında çok şiddetli değilse 1000 m2 400 gr captan ( dezenfektan uygulandıktan 3-4 gün sonra bu uygulama yapılır damlamadanda) eğer hastalık çok şiddetli ise bakir içeren ilaçlar damladan uygulama yapilir

[MeyveliTepe]

Orijinal Mesaj Sahibi Saphire

Yanıtınız için çok teşekkür ederim.
Resimleri 2K ya indirdim noralde 4K idi daha net görünsün kusurları ne ise belli olsun istedim domateslerin.

Fotoğrafları foruma yükleyin lütfen. Başka yerlere yükleyip burada link verince böyle oluyor.

[topkaya.mh]

Merhaba yeni üyeyim konu açamıyorum neden bilmiyorum bu yüzden buraya yazıyorum kusura bakmayın.Ben de domates yetiştiriyorum ancak bazı domateslerimde çürük gibi siyah lekeler var bunların sebebi ve çözümünü öğrenmek istiyorum.
Cevap veren herkese şimdiden teşekkürler..

[sinbas]

Orijinal Mesaj Sahibi topkaya.mh

Merhaba yeni üyeyim konu açamıyorum neden bilmiyorum bu yüzden buraya yazıyorum kusura bakmayın.Ben de domates yetiştiriyorum ancak bazı domateslerimde çürük gibi siyah lekeler var bunların sebebi ve çözümünü öğrenmek istiyorum.
Cevap veren herkese şimdiden teşekkürler..

konuya girmeden önce resimlerinizi sitenin resim yükleme aracını kullanarak yapınız ve resimleri en azından 640x480 formatına düşürmek sureti ile eklerseniz daha düzgün görüntülenir. şu an yazılar bir tarafa resimler öbür tarafa olmuş durumda.
neyse konumuza dönelim. domateslerinizi fazla sulamaktan kesinlikle kaçınmalısınız.

Kalsiyum eksikliğinden kaynaklanan bir çürümeye benzettim.

Zirai ilaç bayilerinde özel kutusunda satılan iz elementleri mevcut bünyesinde bakır çinko bor mangan molibden, demir vs . bulunduran karışımdan alın ve sezon boyunca size verilecek ölçüye göre en az 3-4 kez yapraktan ve sulama suyuna katmak suretiyle uygulayın.
ayrıca Kalsiyum almayı da ihmal etmeyin.
vereceğiniz kalsiyum şu an hasarlı olan domatesleri düzeltemez ancak en azından bundan sonra gelecek olan domatesler sağlıklı olacaktır, ayrıca bitkinin de gövde yapısını güçlendirecektir.
Domateslerin ana gövde ve yaprak altlarını mercekle inceleyin her hangi bir zararlı var mı. (yaprak bitleri,Thripsler ve beyaz sinek vs.) üst resmin sol üst köşesinde ki yaprakta sanki thirips hasarı var gibi duruyor.

Kimyasal kullanmak istemiyorsanız Suda çözülen kükürt bulabilirseniz yine yapraktan 10-15 günde bir uygulayın.
Yine benim uyguladığım; odun külünü küçük bir kapta ıslatın 1-2 gün dinlensin sonra üstünde berrak bir su kalacaktır o sudan 1 çorba kaşığı 5 litre suya karıştırmak sureti ile bitkilerinize yapraktan uygulayın.

Toprağın ve suyun ph nı düzenlemek ve bitkilerin topraktan mineral alımını kolaylaştırmak adına, Her sulama suyuna sitrik asit, asitik asit ve hümik asit uygulayabilirsiniz.
100 metre kareye 1 çorba kaşığı sitrik asit, 1 çay bardağı asitik asit ve 1 çay bardağı hümik asit olacak şekilde.

Çürümüş domatesi dalından koparın tam çürük noktasından ikiye bölün içerisinde her hangi bir kurtçuk var mı yoksa kalsiyum noksanlığıdır. zararı meydana getiren kurtçuk sa başka tedbirler almak zorundasınız.

Benim önereceklerim bunlardan ibaret.

Siz en iyisi o çürük domatesi alın en yakın ziraatçıya gösterin size önereceklerini harfiyen uygulayın.

Kolay gelsin.

[ercanercan]

iyi günler
forumu gördüm ve birçok faydalı bilgi sahibi olduğum için çok teşeşkkür ederim.
şu an fotoğraf ekleyemiyorum ancak geçen yıl antalyadan 4000 adet troy fidesi getirttim. domateslerim çok güzel gelişti meyve vermeye başladı ancak daha sonra bitkiler morarardı ve meyvelerin dışı kızardı ama meyvelerin içi ham damarlı ve sert oldu. ve 10 günde tüm tarlam ı hastalık sardı.hiç hasat edemedim.çorumda halk dilinde erkekleşme olarak tabir edilen bu hastalığa çorumdaki tarım mühendisleri çaresinin olmadığını ve sebebini bilmediklerini söylediler.tarlamın ayanında ayçiçeği tarlası vardı.ayçiçeği bu hastalık için etkenmidir.bu yılda aynı hastalığın gelmesinden korkuyorum.hastalık hakkında bilgi verebilirseniz çok sevinirim.

[sinbas]

Orijinal Mesaj Sahibi ercanercan

iyi günler
forumu gördüm ve birçok faydalı bilgi sahibi olduğum için çok teşeşkkür ederim.
şu an fotoğraf ekleyemiyorum ancak geçen yıl antalyadan 4000 adet troy fidesi getirttim. domateslerim çok güzel gelişti meyve vermeye başladı ancak daha sonra bitkiler morarardı ve meyvelerin dışı kızardı ama meyvelerin içi ham damarlı ve sert oldu. ve 10 günde tüm tarlam ı hastalık sardı.hiç hasat edemedim.çorumda halk dilinde erkekleşme olarak tabir edilen bu hastalığa çorumdaki tarım mühendisleri çaresinin olmadığını ve sebebini bilmediklerini söylediler.tarlamın ayanında ayçiçeği tarlası vardı.ayçiçeği bu hastalık için etkenmidir.bu yılda aynı hastalığın gelmesinden korkuyorum.hastalık hakkında bilgi verebilirseniz çok sevinirim.

Aynı hastalık gerekli kültürel ve kimyasal önlemler alınmadı ise bir birlerine taşınmış olabilirler. aynı yere gerekli temizliği yapmadan virüsten etkilenecek bitki ekimi yaptınız sa aynı durumla karşılaşmanız mümkündür.

Aradığınız bilgileri aşağıda bulabilirsiniz.

Orijinal Mesaj Sahibi Mine Pakkaner

BİBERLERDE KÖKBOĞAZI YANIKLIĞI HASTALIĞI
BİBER ÜRETİCİLERİNİN ANA SORUNU
Bu hastalık etmenide, solgunluk hastalıklarında olduğu gibi toprak kaynaklıdır.
Mantar genç fidelerde çökerten yapar. Daha yaşlı bitkilerde ise, bitki meyve ile yüklü olduğu dönemde kök boğazında meydana gelen yara veya yanıklık sonucu solma, kuruma ve sonuçta ölüm görülür. Sıcak ve nemli havalar hastalık gelişimini teşvik eder.
KÜLTÜREL ÖNLEMLER GEREKLİ
Toprakta bulunan diğer mantarlarda olduğu gibi bu hastalık etmeni içinde kültürel önlemlere önem verilmelidir.
- Temiz fide toprağında temiz fide yetiştirilmelidir.
- Sulama suyu üreticinin temiz kuyu suyu olmalıdır.
- Aşırı ve sık sulamadan kaçınılmalıdır.
- Karık sırtına dikim yapılmalıdır.
- Karık boyu kısa tutulmalı, bir karık diğer bir karığın artık suyu ile sulanmamalıdır.
- Tarlanın tesviye ve drenajı iyi yapılmalıdır.
- Aşırı azotlu gübrelemeden kaçınılmalıdır.
- Hastalık görüldüğünde bitki derhal sökülerek yakılmalı, hasattan sonra da bütün bitki artıkları sökülerek yakılmalıdır.
- Toprak iyi yanmış çiftlik gübresi uygulaması ile organik madde yönünden zenginleştirilmelidir.

Eklenti 129622

Şekil 10. Biber fidelerinde kök boğazı yanıklığı.Şekil 11. Biber kök boğazı yanıklığı hastalığının tarladaki zararı.

YİNE ETKİLİ İLACI YOK
Hastalık görüldükten sonra yapılacâk ilaçlamalarla beklenilen başarı sağlanamamakla beraber, Mancozeb 50 (200 g/da), Orthodifolatan 80 (200 g/da) ve Propamocarb 70 (250 ml/da vb. etkili maddeli. İlaçlar kök dibine uygulanmaktadır.

SEBZELERDE ERKEN YAPRAK YANIKLIĞI HASTALIĞI
BELİRTİSİ TİPİK
Kara lekede denilen bu hastalıkta yaprak lekeleri tipiktir. Genellikle alt yapraklardan başlayan bu lekeler dairevi, kahverengi ve iç içe halkalar şeklindedir. Hasta yapraklar sararır ve düşerler. Bitkinin gövde, dal ve yaprak sapları üzerinde elips şeklinde, iç içe halkalı aynı lekeler oluşur.
TOHUM-TOPRAK VE BİTKİ ARTIKLARI İLE TAŞINIR
Mantar, hasta bitki artıklarında, toprakta, ayrıca tohum kabuğu altında kışlayâbilir, yıldan yıla geçişte yabancı otlarda rol oynayabilir.
Hastalık domateste, ayrıca patlıcanda ve biberde özellikle iyi havalandırılmayan seralarda çok zarar verir.

KÜLTÜREL ÖNLEM ŞARTTIR
- Temiz tohum, kullanılmalı, fidelik ve seralar aşırı neme engel olmak için sık sık havalandırılmalıdır.
- Dengeli sulama, gübreleme ve bakım işlemleri ile bitkiler sağlıklı tutulmalıdır.
- Hastalıklı fide ve bitkiler imha edilmelidir.
İLAÇLI MÜCADELE ETKİLİDİR
Kimyasal mücadelesinde, Propined 70 (300 g/ 100 It) Metiram 80, Maneb 80, Mancozeb 80 (200 g / 100 It) Bakıroksiklorid 84-85 (500 g / 100 It) etkili maddeli ilaçlardan biri ile bitki yüzeyi tamamen ilaçlanmalıdır.

SEBZELERDE YAPRAK KÜFÜ HASTALIĞI
DOMATES, BİBER VE PATLICANDA ZARARLARI
Hastalık, yaprakların üst yüzeylerinde küçük, açık yeşil **** sarımsı bölgeler olarak başlar. Hemen sonra alt yüzeyde üst yüzeydeki lekenin karşısını zeytin rengi erguvani arası renklerde küf kitlesi kaplar. Hastalık ilerledikçe yapraklar kurur ve bitki ölür. Çiçek sapı ve yapraklarının hastalanması, çiçeklerin meyve tutmamasına **** oluşan meyvelerin düşmesine neden olur. Hastalık domateste, ayrıca biber ve patlıcanda görülür.

Eklenti 129623
Şekil 12. Domateste erken yaprak yanıklığı belirtisi. Şekil 13. Domates yaprak sapında erken yaprak yanıklığı. Şekil 14. Domates meyvesinde erken yaprak yanıklığı.

KÜLTÜREL ÖNLEM + İLAÇ
Bu hastalığın mücadelesinde erken yaprak yanıklığı hastalığında alınan kültürel önlemler alınmalıdır. Ayrıca, Maneb 80, Captan 50 (200-300 g / 100 It) etkili maddeli ilaçlar kullanılmalıdır.

DİĞER HASTALIKLARI HATIRLAYALIM
Örtüaltı sebze yetiştiriciliğinde görülen fide kök çürüklükleri, özellikle hıyarda görülen mildiyö (sarı leke), külleme, antraknoz hastalıkları, domates, biber ve hıyarda görülen bakteriyel hastalıkların belirtileri ve mücadele yolları açık alanda yetiştirilen sebzelerde olduğu gibidir.

Eklenti 130442
Şekil 15.Patlıcan yaprak ve meyvesinde erken yaprak yanıklığı belirtileri.

HORMON KULLANMAYIN
Hastalıklarla mücadelede kimyasal ilaçların kullanımı ve uygun olmayan hava koşullarında meyve tutumunu arttırmak için hormon uygulamaları ülkemiz yanında pek çok ülkede yapılmaktadır. Ancak burada önemli olan hormonu ve ilacı zamanında, dozuna, tavsiye edilen aralıkta ve şekile uygulamaktır. Hormonun fazla ve yanlış uygulaması meyvelerin şeklini bozar, içini boşaltır, bitkiler deforme olur.

ORGANİK SEBZE
Hormon ile büyütülen ürünlerin insan sağlığına zararlı olduğunu unutmayın. Son yıllarda gelişmiş ülkelerde hormon, ilaç, gübre... gibi hiçbir kimyasal madde kullanılmadan üretilen ve Organik Sebzecilik adı verilen yetiştirme yöntemine hızla geçilmektedir. Ülkemizde de meyvecilik ve sebzecilikte organik üretime ilgi giderek artmaktadır. Çünkü organik ürünler yüksek fiyat ile satılmakta ve geliri yüksek olmaktadır.

İLAÇ UYGULAMASI DİKKAT İSTER
Kimyasal ilaçların fazla, yanlış uygulanması, son ilaçlama ile hasat arasında beklenilmesi gereken süreye uyulmaması sonucu, üründe ilaç artıkları kalır. Bu durum, ürürün tüketilmesi yoluyla insan sağlığına zararlı olur. Bu nedenlerle, sebzeleri doğru ilaç ile zamanında, dozunda ilaçlamalıdır.
SEBZELERDE VİRUS VE VİRUS BENZERİ HASTALIKLAR
Virüs ve virüs benzeri hastalık etmenleri insan ve hayvanlarda olduğu gibi tüm bitkilerde de çeşitli hastalıklara neden olurlar. Bu etmenler normal ışık mikroskobu ile görülemeyecek derecede küçük olup ancak elektron mikroskopta görülebilir.

BELİRTİLERİ ÇOK AÇIK
Sebzelerde hastalık oluşturan virüs ve virüs benzeri etmenler genellikle bitkinin ölümüne **** ürünün kalite ve miktarının azalmasına yol açarlar. Belirtileri şu şekildedir;
Yapraklarda: renk açılması, mozayık desenleri, kıvrılma, buruşma, küçülme, gevrekleşme.
Çiçeklerde: körelme, anormal şekillenme, irileşme iplikleşme.
Meyvelerde: küçülme, anormal renk ve şekillenme ya da meyve tutmama şeklindedir.
Virüs belirtileri, besin maddesi noksanlıkları **** ilaç zararları belirtileri ile karıştırılabilir. Bu nedenle karar vermeden bir uzmanına danışın.

ÖNEMLİ VİRÜS HASTALIĞI TANIYALIM
Domatesde: Tek ve çift virüslü çizgi hastalığı, tütün mozayık virüsü, stolbur (erkekleşme),
Biberde: biber mozayık virüsü,
Patlıcanda: patlıcan mozayık virüsü,
Fasulyede: fasulye adi mozayık virüsü, fasulye yaprak kıvırcıklık virüsü,
Baklada: benek ve solgunluk virüsleri,
Hıyar, kabak, kavun ve karpuzda: mozayık virüsü.
Patateste: patates yaprak kıvrılma, çizgi ve x virüsleri bulunmaktadır.

Eklenti 130444
Şekil 16. Domateste yaprak küfü hastalığı. Şekil. 17.Biberde virüs hastalığı belirtisi Şekil 18. Domates yaprağında tütün mozaik virüsü belirtisi.Şekil 19. Kavunda virüs hastalığı belirtisi.

DAHA PEK ÇOK VİRÜS HASTALIĞI VAR
En önemlileri verilen bu hastalıklar dışında daha pek çokları da bulunmakta olup soğan, kereviz, lahana, marul, ıspanak, şalgam gibi diğer sebzelerde de çeşitli virus ve virus benzeri hastalıklar zarar yaparlar.

VİRÜS NASIL YAYILIR
Sebzelerdeki bu hastalıklar genellikle, tohumla, özsu ile, vektörlerle, bulaşık bitki artıklarından sağlıklı bitkilere taşınabilmektir. Bu nedenle mücadelede bu hususlara dikkat etmek ve en önemlisi sağlıklı veya sertifikalı tohum kullanmak gerekmektedir.
Şayet herhangi bir virus hastalığı bitkilere bulaşmış ise hiçbir tedavi şeklinin olmadığını unutmayınız.

ÖRTÜALTI YETİŞTİRİCİLİĞİNDE ÖNEMLİ BAZI ZARARLILAR
Örtüaltı yetiştiriciliğinde (Plastik ve Cam Seralarda) özellikle sebzelerde beyaz sinek, kırmızı örümcekler gibi emici zararlılar en önemli sorunlardan biridir. Gerektiğinde ve zamanında mücadele yapılmadığında büyük ürün kayıplarına sebep olurlar. Ekonomik öneme sahip zararlılar aşağıda kısa olarak tanıtılmaya çalışılmıştır.

BEYAZ SİNEK
ÖNEMLİ BİR SEBZE ZARARLISIDIR
Ergin vücudu soluk sarı renkte olup, kanatlar üzerindeki beyaz mum tabakası nedeniyle genel olarak beyaz renkte görünür. Larvalar yaprağa yapışık olup şeffaf renktedir. Yaprakların alt yüzeyinde beslenirler. Yılda 9-10 döl verebilirler.
BİTKİ ÖZSUYUNU EMER
Larva ve erginler bitki öz suyunu emerek beslenirler, bitkinin zayıflamasına, yaprakların sararmasına, neden olurlar. Ayrıca beslenme sırasında tatlı ve yapışkan bir madde salgıladığından yapraklar üzerinde fumajin denen mantar gelişerek bitkinin görünümünü bozar ve pazar değerini düşürür. Bunun yanısıra erginleri bazı virus hastalıkları taşıyıcısıdır.
YİNE KÜLTÜREL ÖNLEM
Beyaz sinek kışı yabancı otlar üzerinde geçirdiğinden tarla çevresindeki yabancı otların yakılması, gömülmesi, yok edilmesi populasyonu önemli ölçüde azaltır. Ayrıca gereğinden fazla sulamadan ve fazla gübre vermeden kaçınılmalıdır.
İLAÇLI MÜCADELE KAÇINILMAZ İSE;
Yaprak başına ortalama 1-3 adet larva görüldüğünde mücadeleye başlanır.
İlaçlı mücadelede kullanılan ilaçlardan bazılarını inceleyelim
Etkili Madde doz/da
Pyridophention, 40, EC , 300 ml
Amitraz, 20, EC , 300 ml
Fenpropathrin, 20, EC , 100 ml (Ergine karşı)
Biphanate, 10, EC , 70 ml (Ergine karşı)
Cyhalothrin + Buprofezin 2, 10; EC , 300 ml

YAPRAK PİRELERİ
Sarımsı yeşil veya kahverengi renkte, 2-3 mm uzunluğundadır. Yaprakların altında bulunurlar. Yaprak pirelerinin hızlı ve yan yan ileri giderek hareket etmesi tipiktir. Bitki öz suyunu emerek sonuçta yapraklarda beyazımsı, sarımsı daha ileri devrede kahverengi lekeler meydana gelir. Bitki zayıflar ve büyüme yavaşlar. Yaprakların kenarları kıvrılır, hatta tamamen kuruyabilir. Asıl büyük zararı virus taşımalarıdır.

THRİPSLER
BİTKİ ÖZSUYUNU EMER
Boyları 1 mm kadar uzunlukta dar, yassı vücutlu hareketli böceklerdir. Renkleri açık sarı veya sarımsı esmer renktedir. Kanatları etrafında, kirpikler bulunur. Nimf ve erginleri bitki özsuyunu emerek beslenirler. Böcek yoğunluğunun fazla olduğu yerlerde yaprakların üst kısmında yanıklar oluşur. Yaprak zamanla solar bükülür ve beyazımsı bir hal alır. Buna akdamar hastalığı denir.
Bir yaprakta 5-10 adet Yaprak biti veya diğer Thrips ve yaprak pireleri gibi emiciler görüldüğünde mücadeleye başlanır. Yaprak bitlerinin ve diğer emicilerin mücadelesini aynı ilaçla yapmak daha ekonomiktir.

Eklenti 130440
Şekil 20. Ergin beyaz sinek görünümü. Şekil 21. Ergin thrips görünümü.

Bu zararlılar için kullanılan ilaçlar ve dozları şu şekildedir:
Etkili madde doz/da
Malathion, 20 ,400 ml
Malathion, 50 ,150 ml
Dichlorvos, 150 ,200 ml
Bromophos, 30 ,150 ml
Primicarp, 50 , 50 ml
Diazinon, 20 , 200 ml
Fenitrothion, 50 , 200 ml
Endosülfan, 32, 9 , 200 ml veya g
Carbarly, 50 , 250 g

MÜCADELE AYNI
Örtüaltı yetiştiriciliğinde karşılaşılan önemli zararlıların hepsi bunlar değildir. Açıkta sebzecilik dersimizde öğrendiğimiz bütün hastalık ve zararlılar seralarda sorun olabilirken, burada öğrendiğimiz hastalık ve zararlılarda açık tarla üretiminde sorun olabilmektedir.
Hastalık ve zararlı ister açıkta, ister serada olsun mücadele şekli aynıdır. Ancak örtüaltı üretimi daha çok dikkat ve özen ister.


Kaynak: Tarım Bakanlığı