Asma budama

[tenar]

Profesyonel değilim elbet. Bildiğim kadarıyla kışın yapılan budamanın amacı farklı, baharda yapılan budamanın amacı farklı. Kış derken, yapraklar döküldükten sonraki girdiği uyku dönemini, bahar derken de asmanın uyandıktan sonraki dönemi kastediyorum.

Ben 15 gün önce asmamı budadım. Karadeniz Ereğlide don olayı pek görülmez, o yüzden korkmadım. Don olan bölgelerde daha geç yapılması gerektiğini biliyorum; ne kadar geçden bahsediyorum? Şöyle tarif edeyim: Dedemin bir lafı vardır "arı poposu" gibi oluncaya kadar bekleyebilir... Yani asma uyanır, gözler oluşmaya ve gerçekten arı poposu gibi ve üzeri tüylü gibi tomurlar çıkarır. İşte o tomurlar yapracık olmaya başlamadan kış budamasını yapmak gerekir. Bu dönemde yapılan budamada her üzüme uyabilecek genel bir kural diyelim, ancak üzümün cinsine göre değişeceğini mutlaka bilelim, bırakılacak dallarda 2 göz bırakıp kesmek yeterli bence. Biz böyle yaparız. Budamada odunsulaşmış dala pek dokunmam sağlıklıysa. Ama ne yöne gideceğine göre yeri geldiğinde kıymak gerekebilir. Tüm kuruyan ve sağlıksız dalları kesebilirsiniz korkmadan. Ve dalları sağlam yerlere iplerle bağlayarak, büyürken manzaranızı kapatacak kadar büyüyeceğinden emin olduğunuz inancıyla ona sevgi sözleri de söylemeyi ihmal etmeyin sakın.

Yazın yapılan budamada ise meyvenin sıklığı, yaprağın durumu etkili olur. Meyvelerin sıklığını azatmak, kalanların daha sağlıklı olmasını sağlar. Yani azaltma yapmak amaçlı ve gücünü meyvelere versin diye yapılır. Salkımlar oluşan sürgünler 3 karış olduğunda o sürgünün uçlzrını keserseniz, salkım daha güçlü büyüyor. Asmadan yaprak kopartıken de ne kadar içiniz gitse de körpe yapraklar için, üzümünüzün en yakınındaki yaprakları koparmayın. Bunları koparmak için iki olasılık var bana göre:
1-Olaki asmanız da başka yaprak kalmadı, belki bir sabah uyandınız ki keçiler yemiş ve kalan en son yapraklar bunlarsa, bu hale gelen asmada üzüm de kalmamış olur herhalde o zaman kopartılabilir.
2-yemezseniz bunları öleceksiniz, şifanız için illaki koparmanız gerekiyorsa o vakit kopartın.
Ben yaptıklarımı anlatttığımı belirteyim yine, bunlar kasten yapılarak denenmiş, sonuçları gözlenmiştir. Ne yapıp edip oradan yeni yapracıklar çıkmaya başlıyor ve bu da üzüme gidecek gücün yaprağa harcanmasına neden oluyor. Yapraklar üzümleri kızgın güneşten korumak için mutlaka kalmalı. Ne zamana kadar, elbet dökülene kadar değil. Salkımlar iyice olgunlaştıktan sonra renkleri iyice döndükten sonra, üzerlerini örten, onları güneşten koruyan tüm yapraklarını koparıyorum ki artık güneşi gürsünler diye. Sanki bana bu imkanı olmayanlara göre daha tatlanıyorlarmış gibi geliyor. Biz böyle yaparız.

[Halil Önen]

Orijinal Mesaj Sahibi tenar

...bahar derken de asmanın uyandıktan sonraki dönemi kastediyorum.

Dedemin bir lafı vardır "arı poposu" gibi oluncaya kadar bekleyebilir...

Yani asma uyanır, gözler oluşmaya ve gerçekten arı poposu gibi ve üzeri tüylü gibi tomurlar çıkarır. İşte o tomurlar yapracık olmaya başlamadan kış budamasını yapmak gerekir. ...

...bırakılacak dallarda 2 göz bırakıp kesmek yeterli bence.bağlayarak, Yazın yapılan budamada ise meyvenin sıklığı, yaprağın durumu etkili olur. ....

Salkımlar oluşan sürgünler 3 karış olduğunda o sürgünün uçlzrını keserseniz, salkım daha güçlü büyüyor....

Asmadan yaprak kopartıken de ne kadar içiniz gitse de körpe yapraklar için, üzümünüzün en yakınındaki yaprakları koparmayın. Bunları koparmak için iki olasılık var bana göre:

...keçiler yemiş ...

yapraklarını koparıyorum ki artık güneşi gürsünler diye. ... Biz böyle yaparız.

Sevgili Tenar, belki bana kızacaksın ama, yine yazacağım.

Dünya'nın her yerinde ister siyah ister beyaz olsun asma gözler kabarmadan budama yapılır. (Bu Sn balıkcı'nın da uyarısıydı)

Gözler kabarınca ve hatta uyanınca da yapılır, ama hatadır.
Neden;
Gözlerin kabarması demek, yani sizin demenizle tüylenmesi _ya da arı poposu kadar mıydı?_ olması durmunda;

Asmaya su yürüyor_yürüdü_ demektir.
Eğer bu durumda budama yaparsanız, kesilen noktada öz su çıkar. Damla damla gürülür. Buna asmanın ağlaması denir.

Bu öz su kesilen noktada bozulma_ siyahlaşma şeklinde_ yapar. Hastalıklara davetiye çıkarır.

Ayrıca kabarmış göz, budama sırasında ve çubuğun tele v.b sarılması sırasında atar, kayar, kolay kaybedilir. Eliniz göze dokunur kaybederseniz.

Asma gözleri uyandıktan sonra da budama yapılmaz. Yapılırsa yukarıdaki sonuçlar olur. Daha çok göz kaybedersiniz.

Hele siyah asma için 2 göz bırakıyorsanız_ birinci göz gelende yaprak gözüdür, ikinci göz meyve gözüdür_ 2. gözü kaybederseniz mahsul alamazsınız. Alırsınız küçük salkım olur. Bu risktir. Siyah üzümde en ideali 3 göz bırakmaktır. 4 ya da 5 göz bırakılırsa tele sarılır.

Budama yapılırken çubuktaki iki göz arasından kesilmez. Diyelim 3 göz bırakacaksınız 3. gözün üstünden, dibinden kesilir. Zaten gözün üzeriden keserseniz, gözün üstünde kalan kısım kurur ve hastalıklara davetiye çıkarır.

Beyaz asmada cubukta 7, 8 göz bırakmak ve bunu tele sarmak en idealidir. Sarılması imkanı olmayan cubuk 2, 3 göz bırakılır. Buna karışık budama denir.

Sürgünler 3 karış olduğunda budanır diye bir şey yok. Buna filiz kırma denir, elle tam boğum yerinden kırılır. Kolaydır. Makasla iki göz arasından keserseniz arada kalan kısım kurur ve hastalık yapar.

Ayrıca filiz kırmanın asmanın gelişmesini durdurduğu gelecek yıl için sağlıklı, verimli çubukların gelişimini tamamlayamadığı, budamada seçme şansının azaldığı bize zıraatcıların söylediğidir. Asmada filiz kırmak terkedilmiştir. İstenmeyen bazı sürgünler çıkarılır. Ortası bu şekilde açılır, havalandırılır.

Filiz almada asma kolunun odunsu kısmında çıkan sürgünler elle dibinden çıkarılır. Bu çok kolaydır. hafif aşağıya basınca kopar.

Yaprak alma, salkımın altıdan bir iki, üstünden bir en çok iki yaprak koparılması şeklinde olur. En ideali aşağıdan 2 , yukarıdan bir yaprak koparılmasıdır. Sıcak yerlerde salkımı açarsanız güneş yanığı olur. Düşünün Avusturalya'da asmaların üzerlerine bezle örtüyorlar. Hem güneşten hem arılardan ve kuşlardan korumak için.

Uyarı, salkımın tutunduğu noktanın tam arkasındaki yaprak koparılmaz. Koparılırsa burada yara oluşur, hastalık oluşur, yarayı kapamak için güç gerekir ve salkımı zayıflatır. (ince ayrıntıdır, şeytan orada gizlidir)

Uyarı; asmanın çubukları seçilirken iki göz arası geniş olmamalıdır. Dar olanlar meyve gözleridir. Biraz dikkat edilirse hemen anlaşılır. Arası uzun olan çubuklar anaç olarak seçilmez ve meyve vermez. Az ve geç verir.
Uyarı;
Asma budandıktan sonra, gözler kabarmadan önce mutlaka bordo bulamacı ve sulu kükürt, en az birer defa atılmalıdır. Külleme ve diğer mantari hastalıklar için.

Son olarak, keçi' nin ovada ne işi var. Hem de asmalar uyanmışken.

Kolay gelsin

[parasutcu1]

Halil Önen arkadaşım, yazın çok makbule geçti. Saatlerdir yaz budaması ve yaprak nasıl alınır soruma cevap arayıp duruyordum. Deyim yerindeyse ben, hobici ruhuyla, acar bağcıyım, 76 kök, değişik türde, asmalarım var ve kendimce doğru, yanlış, iyi bir şeyler yapmak adına, çabalayıp duruyorum. Yazdıkların çok işime yarayacak ve çok teşekkürler ediyorum. Selamlar saygılar.

[ligustrum]

Orijinal Mesaj Sahibi tenar

Profesyonel değilim elbet... Salkımlar oluşan sürgünler 3 karış olduğunda o sürgünün uçlzrını keserseniz, salkım daha güçlü büyüyor. Asmadan yaprak kopartıken de ne kadar içiniz gitse de körpe yapraklar için, üzümünüzün en yakınındaki yaprakları koparmayın...Biz böyle yaparız.

sayın tenar; Bu seneki uygulamalarınızı fotoğrafla paylaşmanızı istiyorum.
Her yörenin kullandığı terimler biraz değişik. Bu yüzden resimleme en doğrusu.
Her tecrübe bir bilgiyi barındırır. Sağlıcakla kalın.