Serada Domates Yetiştiriciliğinde Budama
 

Serada Domates Yetiştiriciliğinde Budama
Sera domateslerinde budama , koltuk alma, yaprak alma ve tepe(uç) alma olarak yapılır:
1-Koltuk (sürgün) alma :
Serada sırık domates çeşitleri yetiştirilir ve tek gövde halinde büyütülmeleri gerekir. Yaprağın gövdeye bağlandığı yerden (koltuk) çıkan sürgünler 4-5 cm. olunca boşuna enerji harcamasını önlemek amacıyla temizlenir. Koltuklar küçükken, sabahları gevrekken alınmalıdır. Havaların serin gittiği aylarda haftada bir, nisan-mayıs aylarında ise iki defa alınmalıdır. Zayıf büyüyen bitkilerde geç alınmalıdır. Böylece yaprak yüzeyi arttırılıp meyve kalitesi ve miktarı artırılabilir. Budamanın sabah yapılması daha doğru olur. Çünkü bitki bünyesi serttir. sürgünlerin kırılması kolay olur. Koltuk alma baş ve işaret parmaklarının hareketi ile yapılır. koltuk almada geç kalınmamalıdır. Bitki enerjisini koltukların gelişmesi için harcar. Uzun ve kalın halde bulunan koltukların kopartılması halinde kabuk sıyrılabilir, gövde üzerinde büyük yaralar açılır. Bu sürgünler keskin bir bıçakla kesilmelidir. Büyük yaraların kapanması geç olur. Koltukların daha küçük iken alınmaları halinde koltuk gözleri gelişmesinin tamamlamadığından yeni koltuk gelişmesi beklenmelidir. Eğer serada koltuk(filiz) alma ile bulaşabilecek hastalık varsa, bu gibi hastalıklı bitkilerde en son koltuk alma yapılmalıdır.
2-Yaprak alma :
Domates 1,2 m. boylandığında fotosentez ve transpirasyon için en yüksek oranda yaprak alanına ulaşır. bitki boyu 1,2m'yi aştığı zaman alttaki yapraklar düzenli bir şekilde alınabilir. Yaprak alınmada ilk önce hasadı tamamlanmış veya hasada gelmiş meyveli ilk salkıma kadarki yapraklar alınır. Yaşlı ve hastalıklı özelliğini kaybetmiş, yere değen ,birbirine gölge yapan, bitkinin havalanmasına engel olan yaprakları alınır. Ayrıca çok kuvvetli büyüyen bitkilerde her bitkiden 1-2 yaprak alınır. Yaprak mahmuz bırakılmadan, yaprak sapının gövdeye birleştiği yerden alınır. Yaprak sapı gövdeye doğru yatırılır ve sonra geriye doğru kanırtılarak gövdeden koparılır.
3-Tepe (uç) alma :
Domatese büyümeyi durdurmak için tepe (uç) alma yapılır. Tepe alma işlemi ile meyvelerin daha çabuk olgunlaşmaları ve daha iri olmalarını teşvik edilmiş olur.
Tek mahsul ve ilkbahar yetiştiriciliğinde hasat, çoğunlukla haziran ayının ortasında veya sonunda biter. Bu yetiştiricilikler için tepe alınması, hasada son verme tarihinden 8-10 hafta önce yapılır. Nisan ayını ortalarında tepe alındığında haziran ayının ortası ile sonu arasında hasada son verilebilir.
Tepe alma, bitkinin en üst salkımından sonra iki yaprak bırakılarak bitkinin büyüme noktası elin baş ve işaret parmaklarının tırnakları ile kesilerek köreltilir. Salkımdan sonra bırakılan yapraklar, sera içinde nisan-mayıs aylarında ısı ve ışık normalin üzerinde olduğundan çiçek salkımını korurlar.
Tepe alınmadan sonra serada hem fazla ışık hemde yüksek sıcaklık bulunması tepe almadan sonra meydana gelen sürgünlerin süratle gelişmesini teşvik eder. Meydana gelecek bu sürgünlerin temizlenmesi gerekir.
Sonbahar yetiştiriciliğinde hasada şubat ayı başlarında veya ortalarında son verileceğinden son hasat tarihinden 70-80 gün önce tepe alınarak bitkinin büyümesi durdurulur. Aralık ayının ilk haftasında tepe alma yapıldığında şubat ayının ortalarında hasada son verilebilir. Sonbahar yetiştiriciliğinde salkımdan sonra iki yaprak bırakılması önemli değildir. Çünkü bu aylarda ısı ve ışık şiddeti azalmıştır. Tepe alınacağı zaman iki yaprak bırakılmadan sadece bitkinin büyüme noktası köreltilir. Tepe koparılırken gövdeden kabuk sıyrılmamalıdır.
Ayrıca indirme sırasında da uç alma yapılır. Bitkiler tel hizasına geldiğinde indirileceği zaman gerekli yaprak alma işleminden sonra uç alma yapılarak indirme yapılır. Böyle yapıldığı zaman (aşırı) indirme nedeniyle olacak meyve düzensizlikleri (ufak ve şekilsiz meyve) önlenebilir. İndirmede (salma) Uç alma meyve irileşmesi sağlar.
Faydalanılan Kaynaklar :
1-ERTEKİN,Ü. Seracılık ve Örtüaltı "Biber,Domates, Hıyar,Patlıcan" Yetiştiriciliği,2002
2-Örtüaltında Sebze Yetiştiriciliğinde Entegre Mücadele Eğitim Notları 1994-2003

" bu bilgiler seralarda veya sırık domateslerde uygulanabilir." diye bir cümle ne kadar doğru olur... Benim bahçemde oturak domates ve çeriler var.
Envor oturaklarda bunların aksine koltukları almamam gerektiğini yazmıştı. Birde hazır sırsı gelmişken oturak domatesin gövde kalınlığı 1cm üzerinde olması normal mi? Benim domateslerimin gövdeleri çok kalınlaştı. Habire boya gidip rekabet ediyorlar...

Teşekkürler sayın izzeterisen,Bu bilgiler benimgibi çok kişinin işine yarıyacaktır umarım.

Sayın fatihes,geçen haftaki resimlerin yanında bunlar daha bir düzelmişmi görünüyor,yosa ben psikolojik olarak şartlandığım içinmi öyle görüyorum bilmiyorum. Suyu uzun zaman kesemeyiz ama aşırı su kökleri boğabilir.Günde verdiğiniz yarım bardak suyun çok gelmemesi lazım. Bukadar su çok geliyor, agregat yine kökler hava alamayacak kadar çamurlaşıyorsa drenaj çalışmıyor olabilir. Saksının altında kaba daneli çakıl gibi birşey varmıydı. Aslında bu konuyu yukarıda çok güzel anlatmışsınız.Bitkilerin henüz küçük olmasındanda kaynaklana bilir.Ama sık sık besin eriyiği vermessek bu seferde fideler büyüyemez. Özellikle fide döneminde drenaj çok çok önemlidir.Fideyi büyüten sık sık besin eriyiği vermektir.ben su tutumunun çok fazla olduğunu düşünüyorum.nedersiniz?.

Kudret bey geçen haftaya göre gelişme büyük. Havalandırma için , saksıların altında delikler var hatta extra yan taraflardada açtım ama çakıl koymamıştım. Torf-kum kullanıyorum karışım oranlarını eşitlemiştim. Ama su tutumu fazla neyseki havalar ısındıda biraz, çamurlaşma olmuyor. bende dünden beri günde kök başı 2 su bardağı veriyorum bakalım nasıl olacak.Sadece biberlerde gelişim çok yavaş onlara şimdilik 1 su bardağı devam ediyorum yakında tekrar resim koyarım.Suyu fazla vermediğim için saksıların alt tabaklarında hiç su yok, kuru. Bir sakıncası varmıdır bilmiyorum.

Problem saksı altında çakıl olmamasından kaynaklanıyor zannediyorum. Yavaş gelişmede fazla besleyememekten. Bitkiler henüz küçükken düzeltmek mümkünmü acaba. bence iyi olu.

Kudret Hocam merhaba nasılsınız? Ec metrenin yanında gönderdiğiniz formül yazılı kağıdı sanırım kaybettim bir türlü bulamadım. Bana o formülü tekrar zahmet olmazsa ulaştırabilir misiniz?

Işte cumartesi buluştuğumuz kudret amcanın bahçesinden... Harika bir yemeğin ardından güzel ama kendince düzenlenme ihtiyacı olana terasa çıktık... Inanılmaz bir uğraş sonucu ortaya çıkmış sebzeleri görünce çok şaşırdım... çok fazla çeşit ve güzellik... Birde labaratuvarını ve kütüphanesini görünce kendimi ilkokul öğrencisi zannettim... Güzel bir sohbetin ardından keyifle oradan ayrıldım... Neredeyse amacımızın dışında herşeyi yapmıştım ki, birden hatırlatıldı... " besin kitini niye almıyorsun..." biraz afalladım.. Ben nasıl unuttum diye. Yani hem ziyaret hem ticaret... Istanbulun en güzel yanı kudret amcaya yakın olmak...

Devam

Devam 2

Devam 3

Nede olsa Kudret bey in bahçesi normaldir :rolleyes: Domatesler hiç budanmamışmı yoksa resimlerdenmi öyle görünüyor.

sence çokmu seyrek.... Bildiğin tropik domates ormanı... Insanın boyunu aşıyorlar...

Kudret Bey, maşallah, yok yok. Nuhun gemisinin sebzeli versiyonu. Pazara uğramıyorsunuzdur herhalde hiç? Oldukça büyük bir teras gibi geldi bana? Üstünü plastikle kapatsanız kışın da üretime devam edersiniz? Herkes, Ağaçlar.net ve sizler sayesinde balkon-bostancılığını ilerletse pazarcılar ve manavlar iflas eder, ekonomik kriz derinleşir...:D

Kudret Bey, fatihes'in problemi bence de drenajdan kaynaklanıyor. Kullanılan kumun çok küçük taneli olması suyun süzülmesini önlediği gibi torfun gereğinden fazla su tutması problem yaratıyor olabilir.

Fideler küçükken olabildiğince mercimek tanesi büyüklüğündeki çakıl, perlit, pomza vb ile düzenleme yapılabilir. Saksıdan bir miktar torf alınarak yerine kök zedelenmeden elle 10-15 cm aşağıya kadar harmanlanarak bu işlem olur. Bir de saksı yerden yükseltilerek altındaki drenajın toplandığı saksı altlığı ile teması kesillip drenaj deliklerinin sayısı arttırılabilir. Böylelikle bitkinin istediği besinli sulama suyu miktarı bütün saksıya yeterince verilip fazlasının çamurlaşma yapmadan akması sağlanabilir.

Doğrudur... Drenaj deliklerinin sayısını arttırdım zaten suyu tabakta birikme yapacak kadar çok veremiyorum. Su tutumu fazla(ince kum ve torf). Biber saksısını sizin ve Kudret beyin dediği gibi düzenlemeye çalışacağım

Evet arkadaşlar özellikle şunu bir yere yazalımki ...drenal çok önemli. Ben parkurdaki tekneleri 5 sene önce yaklaşık yarı tarıya torf+ dişli kum doldurdum. Hatta kumu eleyerek çok incelerini ayırdım.Drenaj çok güzeldi. Ama bu sene daha çok farkındayımki torfun 5 senedir ufalanmasından dolayı kum + ince kum gibi oldu ve drenaj problemi kendini göstermeye başladı.daha önceleri damlama nozülleri en açık halınde bile göllenme olmazdı ,bu sene damlalar kısık olduğu halde göllenme görüyorum.Buda köklerin daha az havalandığını gösteriyor. Problem dahada büyürse tankı çebriolarak havalandıracağım.
Sayın akya Zaten pazarcılar anlaşalım diyorlarda ben yanaşmıyorum.:D:D:D
Üstünü kapatmaya gelince buradaki rüzgarı tarif etmek biraz zor. Onun için çok sağlam bir şey olması lazım. Hem sağlam hem estetik ikisibir olunca şimdilik bizi aşıyor. düşünmüyor değiliz ama ileride inşallah.
Evet sayın fatihes domatesler hiç budamnadı, acarextt03 dediği gibi tam bir domates ormanı, sağolsun izzeterisen arkadaşımız domatesin budanması hakkında bilgi vedi ama tren kaçtı el ayak girmiyor arasına. Hep diyorum ya amatör aç olur diye, işte gerçek örneği. Geçen sene birdaha sık ekmem diyordum, sağolsun sevgili envor fide yolladı , sevgili malbman tohum yolladı, bir minisera sevdasına tutulduk, fidelerde güzel olunca ne atmaya kıyabildik nede verecek bulabildik ve ...... dediğiniz gibi nuhun gemisinden daha çok çeşit oldu. Kudret narımdan tut karnabahara kadar herşey var.Ama araştırma için iyi oluyor.
Bugün domatesin ilk hasadını yaptık.3-4 tanesi kızarmış. birini koparabildim.
29 nisan günü yerlerine diktiğim ve yaklaşık 15-20 cm olan domatesler gecen 1,5 ay içinde 1,5 metreden fazla boylandılar vetadımlık domates verdiler.
Herkese yeşil balkonlar bahçeler, bol bereketli hasadlar dilerim.

Sırık çeşitleri koltukları alabilseydiniz daha iri ve çok meyve alabilirdiniz. Bu arada balkonda kudret narı deyince aklıma saksıda yetişen bodur meyve ağaçları geldi. Hatta Alara fidancılığın saksıda 5 yıllık çok güzel meyve vermiş bodur elmalarını görmüştüm. Bunları topraksız tarım teknikleriyle yetiştirilebilir mi diye sayın envora sormak lazım. Ayrıca sezonun ilk hasatı için de afiyet olsun diyelim.

Kudret bey, çalışmalarınız hepimize ilham kaynağı, sizin terastaki çeşit çeşit bitkilerin resimleri gerçekten çok etkileyici, balkonda sadece çiçek yetişir diye düşünen herkesin görmesini isterdim.

Torf + Kum karışımı kullanıyosunuz, bu ortam bitkinin bakımını daha kolaylaştırıyor.üstten sulama yazın sıcak günlerinde sinek oluşumunu artırıyor, bununla nasıl baediyorsunuz.

Besini alttan vermeyi düşündünüzmü, böylece yüzeydeki torf + kum karışımı kuru kalır.saksının yüzeyini bir örtü ile kapatmamışsınız, havalanmayı azaltır düşüncesiylemi ?

Sayın akya, balkonda topraksız tarım sadece sebze yetiştirmekle sınırlı değil tabii. Ancak çok senelik bitkileri sürekli kontrol etmek büyük mesuliyet ister. Ama yinede denemeğe değer.
Evet sezonun ilk hasadını yaptık. Hernekadar tatmak bize düşmediysede,tadacağımız gümler yaklaşıyor. Koltuk alma konusunda haklısınız ama seneye inşallah, nasib olursa.

Kudret hocam ellerine, emeğine sağlık. Ne yalan söyleyeyim, ilk gözüme çarpanlar kırmızı fesleğenler ve Lollo Rosso'lar oldu (neden acaba?:p:p) Muhteşem olmuşlar.

Sayın hobi61, geçekten balkonda çiçeğin yanında olmaz denilenleride yetiştirebilmek çok güzel. Bu duyguyu hep beraber yaşıyoruz. Bende bazı değişiklikler yapmak istiyorum ama
eskiyi tamir etmek yeni yapmaktan zordur. Araştırmalar başka yönlere kanalize olunca bazı şeyleri yapmaya zaman yetmiyor. Sinek konusunda acaba rüzgarlı oluşundanmıdır bilmiyorum öyle rahatsız edici bir durum yok. Üstünü kapatmaya gelince herhangibir sebep yok, düşünmedim. Malçlanırsa yani üzeri kapatılırsa gerçi burası için biraz zor olur ama en azından su tasarrufu sağlar.buharlaşma azalır,denenebilir.

Sevgili malbman yoksa fesleğenler tanıdıkmı geldi:D:D:D tohuma kaçsınlarda bolca tohum alalım diye bekliyorum. Pembeleride tanımışsındır herhalde. Çok sağol sayende bahçemiz güzelleşti.

Sayemde ne demek hocam. Sizin sayenizde o güzellikler. Naçizane bir kaç tohum paylaşmakla bu güzelliklere verilen emeğe ortak olamam, vicdanım el vermez buna:p:p

Çalışmalarınız her zaman olduğu gibi bize feyz vermeye, yolumuzu aydınlatmaya devam ediyor.

Ellerinize sağlık.

degerli arkadaşlarım topraksız tarım maliyeti endüşük kök tutucu hangisidir bitkiyi organik besleme yapıla bilirmi

Herkese merhaba,

Bu sene ilk kez denediğim topraksız tarım ile ilgili yaklaşık 7 haftalık deneyimimin ve gözlemlerimin sonuçları;

Domateslerin 1 tanesi salkım çeri, diğer 8 tanesi sırık.

2 adet durgun su sisteminde 4 adet domates, bir salatalık, bir biber bir patlıcan. Geçen hafta domateslerin aşırı büyümesi nedeniyle salatalık, biber ve patlıcan için 1 adet daha durgun su sistemi kurmak zorunda kaldım.

1 salatalık, bir biber, bir patlıcan ve diğer domatesler torf+kum karışımında saksılarda.

Torf+kum içindeki salatalık boyu, durgun su sistemindekine göre 2 kat. Meyve daha fazla ancak durgun sudaki salatalık çok erkenci meyve verdi. Her ikisinden de aldığım meyveleri 6 farklı kişinin görüşlerine sundum. Sonuç, harika!!!! Çocukluğumuzun bahçe salatalığı kokusu ve tadı olduğunu ayrı ayrı söylediler.

Domateslerin hepsi yaklaşık 1.50 -1.60 m. Meyve ve gövde kalınlığı açısından durgun su sisteminin belirgin bir artısı var. (torf+kum karışımına manuel sulamada yaptığım gecikmeler etkili oldu mu bilemiyorum) Domatesler büyüdükçe çiçek bolluğu ve sayısı hızla artıyor.

Biber; durgun sudaki domateslerle aynı sistemde mücadele edemedi. sanırım kök uzunluğu yeterli olmadığından beslenmesi zayıf kaldı. Bu nedenle yeni, domates olmayan sisteme aldım. Torf+kum karışımındaki biber; 2 domates, bir salatalığın arasında sıkışıp kaldığı için sanırım o da yeterince (beklediğim kadar) gelişemedi.

Durgun su daki patlıcana bu sistem yaramadı. sebebini bilemiyorum ancak sanırım o da kök uzunluğu yetersizliği nedeniyle maalesef kaybettik. Torf+kum karışımındaki patlıcanın gelişimi çok güzel.

Domateslere (ilk başta acemilikle kaçırdıklarım nedeniyle 3 domates 2-3 gövdeli) koltuk alma budaması yaptım. Bence sonuç çok iyi. Geçen Cuma itibariyle misket ile yumruk büyüklüğünde yaklaşık 100 e yakın meyve saydım. Çiçekler hariç. Tabi bunun 1/2 si salkım çerinin:p

Tüm fidelerde aynı besin eriyiğini kullanıyorum. Bu konuda Kudret abimizin ve Enver beyin yorumunu merak ediyorum. Özellikle biber, salatalık ve patlıcan için ayrı ayrı hazırlanmış besin eriyikleri gelişimlerini çok etkiler mi?

Hafta sonu 5 minik MOR domates fidesi yeni saksılarda yerini aldı. Diğerlerinin yanında bebek gibi kaldılar:))) Hakikaten gövdelerinin yarısı mor renkte. Merakla bekliyorum sonucu.

Daha önce resimlerini eklediğim yapraktaki hastalık ve sanırım yaprak biti olan canlının bulunduğu yaprağı kesip aldım. Yaklaşık 2-3 hafta olmasına rağmen diğer yapraklarda benzer bir hastalık ya da canlı gözlemlemedim. Yalnız salatalıklarımda öğrendiğim kadarı ile mozaik virüsü var. Ancak ilaç kullanmadım. Meyvede yarışmaya devam ediyorlar:))

Sonuç, bahçede yetiştiren arkadaşlarla paylaştığım gözlemlere göre; sonuç inanılmaz farklı. Tecrübesizliklerim, zaman zaman aksatmalarıma rağmen yaklaşık 7 haftada boy ve meyvede bahçeye göre fark çok çok fazla.

Herkese bol yeşilli-kırmızılı hasatlar. :)

Sevgili soilless. Pazartesi günü bir iş için denizliye gittim. Salı veya çarşamba dönmeyi planlarken işlerin biraz uzaması dolayısıyla bugün saat 10,00 sularında evime gelebildim.Tabiiki öce balkona çıktım ,sağolsun eşim talimatlara uygun kontrolleri yapmış ve inanın aradan geçen 4,5 günlük bir zaman sürecinde inanamıyacağım gelişmeler olmuş. yakın takipte insan fark edemiyor. ama 4,5 günlük bir aradan sonra gelişmeleri hemen hissediyorsunuz.
Paylaşımlarınız için teşekkürler.bilinçli günü gününe bir takip.hakikaten çok güzel.
işte sevgili arkadaşlarım, bu işi geliştirebilmek,gerek amatöre gerekse profesyönele yardımcı olabilmek için yaptığımız çalışmaları paylaşmak zorundayız.Sevgili arkadaşımız soilless gözlemlerini paylaşmış çok çok teşekkür edereiz.Bundan sonraki dönemlerde daha başarılı çalışmalar yapacağından eminim.
Gelelim işin bir başka teknik boyutuna her bitki için ayrı ayrı eriyikmi hazırlıyacağız.
Evet arkadaşlar.bu işi bilinçli yapacaksak her bitkinin isteklerini dikkata almak zorundayız . Ama farklıtopraksız kültürlerde her bitkinin yetişebileceği besin eriyiği fopmülleride var.
Mesela sayın prof Dr Ayten Sevgican ın kitabından vereyim.
N =150
P=55
K=175
CA=105
Mg=90
S=125
B= 0,008
Fe=1
Mn=0,36
Zn= 0,046
Cu=0,026
Mo= 0,001
Evet bu besin eriyiğinde bütün sebzeler yetişebilir ,sağlıklı büyüye bilirler ama bu salkım salkım domatesler, koca koca patlıcanlar ,biberler verir manasında algılanmamalıdır.Ozaman bir tek besin eriyiği hazırlanır her yetiştirici cinse bağlı olarak 3 aşağı 5 yukarı ayni verimi alırdı. Oysa şöyle bir gezinirseniz sadece domates için belki 100 değişik formül bulabilirsiniz. Topraksız tarımın en büyük özeliğide her bitkiye ayrı ayrı eriyik hazırlama imkanı tanınasıdır. En iyisi en verimlisi her bitkiye istediği oranlarda besin vermektir.
Sevgili soilless in gözlemlerinden anladığım kadarıyla yaprak bitinin yeni görüldüğü evrede konuçlandığı yaprakları keserek bitkiden uzaklaştırılması iyi netice vermiş, sevindim.
Demekki bitkiyi sık sık kontrol edip başından tedbir almak çok önemli.Hastalık **** zararlılar sardıktan sonra mücadelesi bayağı zorlaşıyor.
Herkese bol bereketli hasadlar dilerim.

Kudret abi ben resimlerde Karnıbaharda görüyorum biraz anlatırmısın onuda ne kadar zamanda büyüyor ayrıca domates besisiylemi yetiştiriyorsunuz ?
Çok sık olmuş gibi kaç cm araları ?

http://www.agaclar.net/forum/attachm...1&d=1245059392

Sevgili delimus, karnabahar denemek için mini seraya ektiğim karalahanalar arasından tesadüfen çıktı vede çok güzel çimlendi
Amcak bu sıcak hava koşullarında ve güneşte sağlıklı büyüyemedi biraz sarardı. Tek olduğu için özel bir formül yapmadım.Ama bu hale gelinceye kadar salatalık B eriyiğiyle besledim, arada domates te verdiğim oldu. Nasib olursa sonbaharda daha ciddi düşünüyorum, hangi eriyikten hoşlandığını daha ciddi bir biçimde araştıracağım. Ozaman paylaşırız.İyice sararmıştı.Yanındakiler karalahana . Karalahanalar çok güzel gelişti ama koparmaya kıyamayınca kartlaştı. Bende hepsini bir söktüm ,boşalan yere ne ekeyim diye düşünüyorum.

Anladım kudret abi dört gözle bekliyorum...