Sn.Doğasever, yaptım aslında. Bir çok deneme yaptım, bir çoğunda da mikroorganizma faaliyetini izledim. EM ile aşılanan enzimde mikroorganizma popülasyon ve çeşitliliği hep daha fazla oldu. Önceden yapılmış sağlıklı bir enzimin yeni bir enzimde aşılama malzemesi olarak kullanılması da EM aşılamasına oldukça yakın görünüyor ama yine de aynı değil. Bir başka farklılık, mikroorganizmaların hareketliliği idi. Mikroorganizmaların bu kadar hızlı hareket ederek kendi çaplarında seyahat edebildiğine şaşmamak mümkün değil.

Bunun böyle olması sürpriz değil, zaten beklediğim bir şeydi. Sürpriz olan, bir hafta içinde mayaların tüketilmesiydi :)

Iki kalemide kullananlar olarak galiba kutsal bir ittifak yapmalı ve beraber kullanmalıyız dememkki...

İlk denemeden sonra cesaretlenerek bu gün 2. denememi yaptım.
Bu sefer 10 L. pet şişe kullandım.

Toplam malzeme miktarı, göz kararı ile 1,5 kg. fazlaydı.
Kullandığım malzemeler;
Kırmızı pancar, elma, limon, havuç, patates, domates, hıyar kabukları.
Bir demet semizotu, yarım demet yabani yonca.

Kırmızı pancarı haşladığım suyu atmadım, 1 L. ve bir su bardağı çay demi, geri kalanı da dinlendirilmiş su.

2 su bardağı üzüm pekmezi, 4 yemek kaşığı granül hamur mayası.

Tüm malzemeyi ince ince kıyıp şişeye doldurdum, üzerine pekmei mayayı ve sıcak çay demini deilave edip ağzını kapakla kapattım.

Yarım saat içinde şişe ve kapak şişti, fermantasyonun başladığı görülüyordu.
Kapağı yavaşça açıp, eldiveni geçirdim(hâlâ balon bulamadım).
Her parmağa iğne ile iki delik açtım.

İşte hazırladıktan 1,5 saat sonra yeni enzimin durumu.
Bu sefer başaracakmışım gibi bir his var içimde :))

Eklenti 322264

Eklenti 322263

İkinci enzimi de dün akşam hazırladım. Bu sefer içerik biraz daha fazla. Yine kavun kabuğu, taze fasulye çöpü, elma, erik, kayısı, yumurta kabuğu, ceviz kabuğu, acı biber sapları, nane, domates çöpleri, pekmez, kuru maya. Karışımdan ilk enzime de biraz ilâve ettim. Balonlar yine hemen şişti, bekleyeceğiz artık. Umarım başarılı olur.

Eklenti 322353

çok güzeller...

Tebrikler... Rengarenk çok havalılar : ) Ellerinize sağlık

Harika görünüyorlar. Ellerinize sağlık. Aman balonları arada bir kontrol etmeyi unutmayın. Arada deliniveriyorlar, şişelere hava girmemesi gerekir.

Sonucu sabırsızlıkla bekleyeceğim:).

Bugün, balık ve sebze karışımı yaptığım şişelerden birini leğene süzdüm.. Başka bir şeyle ilgilenirken köpeğimin onu içtiğini gördüm.. Kokusu da görüntüsü de kötüydü.. Köpek böyle bir şeyi niye içsin anlamadım.. :)

Köpeklerin görüntüye aldırış edeceğini sanmıyorum ama "kokusu kötüydü" derken "bozuk" mu kokuyordu? "Ağır" bir koku olabilir ama bozuk değilse, sorun yoktur.

Bozuk olduğunu anlayamam, ama dediğiniz gibi kokusu ağırdı ve bana göre iğrenç görünüyordu..
Aradan kaç saat geçti, köpeğim cin gibi.. Demek ki sorun yok.. :rolleyes:

köpekler de enzim sever...:)
 

Enzim 1/4, 1/5 gibi sulandırılır _ sek koyasanız pek içmez , o biliyor_ haftada bir verilir...

Ekmeklerinin ya da yemeklerini üzerine sulandırılmış enzim dökülerek de verilebilir...

Enzim bozulmuşsa içmezler... Nazlanıyorsa enzim bozulmaya başlamış demektir.

Balık enzimi sek olarak da içerler _ balıktan dolayı_ ama sulandırılması tercih edilmeli...

Eklenti 322870 (orijini Lawrak Setter, adı beyaz, enzimser; iri bir kangalla giriştiği dövüş sonrası iki kulağı tamamen sağır, işaret dili ile anlaşıyoruz. Kumda oynamaya bayılır, hep kirlidir..) :)

Balık enzimi ve sebze enzimi _ içine özellikle lahana, karnıbahar, ısırgan otu, turp, patates, kuru soğan kökü v.b konmuşsa_ kokusu ağır olur. İçine daha fazla melas/pekmez, laktik asit ve özellikle havuç suyu konmalı...

Sn. Selis,

enziminiz ağır olmasının sebebi _ bozulmasından değil_ balık ve sebze atıklarının bir arada kullanılmasıdır...

Geçen yıl sade ısırgan otu enzimi yapmıştım. Apartmanın çiçeklerine de vermek için kovaya koydum bahçeye çıkardım, arkamı döndüm, bahçede beslediğim sokak köpeği, o kötü kokulu enzimi susuz lıkır lıkır içti....

Helal olsun dedim...

Enzimlerin üçünde balonlar söndü. Bu kadar kısa sürede fermantasyon tamamlanmış mıdır?

Eklenti 323038

Şişenin üst tarafında biriken tortunun yerini şeffaf sıvı aldı. Kullanıma hazır mıdır?

Eklenti 323039

Maya kullanılarak yapılan enzimlerde fermentasyon konusunda yanılmamak gerek.

Maya, pekmezli veya şekerli ortamda derhal üremeye geçer. Çok hızlı bir şekilde şekeri tüketerek karbondioksit gazı çıkarır. Enzim yapımında ilk bir kaç gün içinde mayanın çıkardığı karbondioksit gazına bakarak fermentasyon yorumu yapılmamalı. Ortamdaki sebze/meyvenin fermentasyonu genellikle 4-5 gün sonra başlar.

Gerektiğinde mayayı karbondioksit jeneratörü olarak kullanıyorum. Bir şişedeki şekerli suya maya eklenip kapağı sıkıca kapatıldğında, kapağa hava kaçırmayacak şekilde monte edilmiş akvaryum hortumundan bir haftaya yakın sürekli olarak karbondioksit gazı alabiliyorum.

Mayalı enzimde rastlanan hızlı gaz çıkışı bu etkidendir. En basit şekliyle mayalar ortamdaki şekeri karbondioksit + alkol'e dönüştürürler, bakteriler ise karbondioksit + laktik asit'e dönüştürür. Enzimdeki sebze/meyve parçalarının fermente olması bakteriler tarafından yapılan olsa gerek.

Sn. MeyveliTepe,
Mayalanmanın yarattığı hızlı CO2 çıkışının pek çok kişiyi yanılttığı belli. Maya çok kısa bir sürede şekeri tüketiyor olmalı. Bu durumda oksijen de hızla tüketiliyordur. Eğer mayalanma oksijensiz ortamda devam ediyorsa bakterileri öldüren etil alkol üretimi oluyordur.

Bu durumda mayanın bulunduğu ortamda enzim üretimine hava kilidi kullanmadan başlamak daha mantıklı görünüyor. Böylece hızlı bir saccharomyces cerevisiae (maya) artışı (maya üremesi) olacaktır. CO2 çıkışı sonlandıktan sonra hava kilidi takılması daha iyi olmaz mı? Enzim oluşturacak bakteriler, mayayı tükettikten sonra ikinci bir şeker eklemesi yapmak işe yaramaz mı? Sizin yayınladığınız mikroskop görüntüleri bana bunu düşündürdü.

Sn.Polatuz,

Ben hava kilidi kullanmıyorum. Gazın çıkabileceği sıkılıktaki bir kapak gayet iyi iş görüyor. Kısa sürede asitik olan enzim ortamına patojen pek bulaşamıyor zaten.

Maya ve mayaların bir kaç gün içinde ürettiği alkol bakterilerin ölümüne sebep olmuyor. Aslında gözlemlediğime göre tam tersi oluyor. Yukarıda #1119 nolu mesajımdaki ilk iki fotoğrafa bakarsanız, maya ile hazılanmış enzimin ikinci günü ve yedinci günü görünüyor.

İkinci günde hiç bakteri gözlemlemeyip çok yoğun maya kolonileri gözlemlenirken, yedinci günde hiç maya kalmayıp bu sefer çok yoğun bakteri popülasyonu ve hakimiyeti gözlemleniyor. Anlaşıldığı kadarıyla bakteriler hem mayaları hem de onların ürünlerini tüketerek besleniyorlar ve yeterli sayıya ulaştıklarında da sebze/meyve'nin glikozunu parçalayarak esas fermentasyonu yapıyorlar. Hem mikroskop gözlemi hem de PH düşüşü bunu doğrular nitelikte.

Bu durumda enzim yapımında maya starter kullanmanın ayrıca pratik bir faydası var mı incelemek gerekir. Maya yerine önceden yapılmış sağlıklı enzim kullanmak ya da zaten yoğun fermentantasyon bakterileri içeren EM'yi starter olarak kullanmanın toplam süreyi kısalttığını gözlemledim.

Belki şöyle denebilir; elinde hiç bir starter olmayan, daha önce enzim de yapmamış kişiler ilk başlarlarken maya kullanabilir, ancak sonrasında artık hiç maya kullanmadan bir önce yaptıkları enzimi kullanmaları gayet mantıklı görünüyor.

Hiç starter kullanılmasa ne olur sorusu aklıma geliyor. 7 veya biraz üzerindeki PH, yetersiz sayıda bakteri popülasyonu, belki oksijen fazlalığı patojen üremesine sebep olur mu? Deneyip bir bakmalı :)

Sn. MeyveliTepe,
Sizin yazınızdan öğrendiğim, bende şimşek çaktıran durum enzim bakterilerinin maya ile beslenmesi. Ne de olsa bir habitatta besin bulabildiği sürece bireyler sonsuz üreyebilirler. Maya en kolay ve sonsuz miktarda elde edebileceğimiz kaynak.Şeker ve oksijen sağladığımız sürece mayaları sonsuz miktarda üretebiliriz. Bu durumda enzim bakterilerine istediğimiz miktarda besin sağlayabiliriz. Yanılıyor muyum?

Mayalar ortamdan yok olduklarına göre bakteriler tarafından beğenilmişler :)

Buradaki soru işareti şu; enzim bakterileri beslenmek için şekere mi, mayaya mı ihtiyaç duyuyor? Eğer cevap şekerse maya ile enzim bakterileri yiyecek için rekabet ediyor olmalı.

bu enzim olayında gaz çıkışı bitince olmuştur deniliyor hep. ama gaz çıkışının bitmesi ile anlatılmak istenen tam olarak nedir?
bu sıcak günlerde illa ki sıvı dolu pet şişede buharlaşma oluyor. dolayısıyla şişede gerginlik oluyor. o halde normal buharlaşma ile CO2 çıkışını nasıl ayırt edeceğiz. hayır yanan birşey de değil ki çakmak tutsak alev alsa.
benim enzim bildiğiniz turşu gibi kokuyor. gaz çıkışı da azaldı. ama bir türlü bitti mi diye emin olamıyorum. ph ölçer de olmadığı için ölçemiyorum.
yapalı 18 gün olmuş bu arada...

Mayalara bir çeşit enzim torbası gözüyle de bakabiliriz. Şekerden alkole giden yol çok basit değil. Pek çok enzimin üretilmesini ve kulllanılmasını gerektiriyor. Bence mayayı da sadece diğer fermantasyon mikroorganizmalarının besini olarak görmek de pek doğru değil çünkü mayanın salgıladığı enzimler de var ve bu enzimler diğer fermantasyon mikroorganizmalarının (laktik asit bakterisi gibi) yaşaması için uygun ortamları oluşturuyor ve onların gelişmelerini sağlıyor. Normalde ortamdaki şeker azaldıkça mayalar da azalıyor ve yerini diğer mikroorganizmalara birakıyor ama mayaların ürettiği enzimler tamamen yok olmuyor. Karışım içinde kalıyor ve bitkilerde kök hücrelerinin bölünmesine katkıda bulunuyor. Bu yüzden maya bitkilerde kök bölünmesini dolayısıyla daha büyük köklü bitkiler yetiştirilmesini mümkün kılıyor. Kanımca mayalar hem diğer mikroorganizmalar için uygun ortamı hazırlıyorlar hem de bitkilerde kök gelişmesini destekleyecek maddeler salgılıyorlar. Mayasız enzim yapılabilir mi? Olabilir. Hazırlayacağınız karışım, dışardan maya ilave etmeseniz bile havadan maya kapacaktır.

Benim enzimim de aynı şekilde, fermantasyon durmuş gibi.
Anlayabildiğim kadar şimdi bakteriler çoğalacak, bir ay sonra kullanıma hazır hale gelecektir sevgili Durul.

Bundan önceki ilk denemem hiç fermante olmamış gibiydi.
Bu gün onu dökmeye niyetlenmiştim, şöyle bir kokladım, neredeyse çok hoş bir turşu kokusu vardı, dökmeye kıyamadım, sulandırıp bitkilere verdim.
Sonucu paylaşırım.

İlk yaptığım enzimin üzerindeki beyaz bakteri tabakasını maya olarak kullanabileceğimi anladım.
İnşallah doğru anlamışımdır :confused:

sanırım benim enzim oldu. çok mutluyum. tülbente kıyamadığım için kadın ten çorapla süzdüm. kokusu süzüldükten sonra daha güzel oldu. hafif turşumsu ama pekmez etkisinden sanırım hafif de tatlımsı kokusu var.
damla sulama sistemimde su bidonuna ilave ettim. 1 litreye 5 cc (ml) gelecek şekilde ayarladım. sanırım biraz bol oldu. suyun içinde aktiflik durumları nasıl olur bilemiyorum. evde olmadığım zamanlarda bitkileri sulamak için zaman saatine bağlı günde 2 defa sulama yapan bir sulama sistemim var. bidon 40 lt.
inşallah işe yarar ve sebzelerim güzel büyür. zira salkım domatesler (sanırım saksıda olmasının etkisi ile her ne kadar saksıları sonradan büyütsem de) minik kaldı ama tatları çok güzel.
bu işler çok keyifliymiş belki kışın da sebze üretimine devam ederim. uygun ortam için hanımdan izin alabilirsek tabi :)
bu sene çıraklık dönemimdi seneye daha sağlam bir şekilde girişmek istiyorum bu işlere. güzel hazırlanmış bir toprak ve düzenli sulama sistemimle. inşallah olur.

sevgiler saygılar.

Sevgili agozce ve nevsune'nin hoya başlıklarındaki övgüleri hele de nevsune'nin en lezzetli yemeği kendisi yiyecekmiş gibi büyük bir iştahla enzimden söz etmesi beni de bu serüvene sürükledi sonunda :)

Malzemelerim :

5 litrelik plastik bidon (agözce'nin yolunu izleyip, kapağı aralayarak gaz çıkışı sağlayacağım )
Elma
Muz
Havuç
Patates
Limon
Karpuz
Pekmez
Maya

Halil Bey'in önerdiği gibi ilk denemede yeşillik koymamayı planlıyorum ancak kökü yan apartmanın bahçesinde olan ama benim balkonun güneye bakan bölgesini işgal eden 30 metre boyundaki dev avakado agacının yapraklarına da kötü kötü bakmaktan kendimi alamıyorum. Ne dersiniz eklemeli miyim?

Bir önceki mesajımdaki listeye 2 yemek kaşığı granül humik asit ekleyerek enzim olmasını dilediğim karışımı hazırladım.

Eklenti 323922

Benim karışım çıldırdı. Önerilenden fazla bir malzeme kullanmadım . Maya taze olmalı , 1 yemek kaşığı koymuştum, 1 saatte gaz çıkışı başladı. Kapağı mecburen çıkardım ve eldiveni delerek taktım. O da patlayacak kadar şişti.

22:30 da malzeme hazırlanıp kapak kapatıldı.

Saat: 01:40

Eklenti 323945

Saat : 01:43

Eklenti 323946

Saat: 02:00

Eklenti 323947

Uyandığımda ne ile karşılaşacağımı bilmiyorum , eldiven dayanamayıp patlayacak gibi geliyor.

Bu saatte yardım alabileceğim sadece Halil Bey var . O da haklı olarak şu an bu başlığa bakmıyor, bahçe başlığında....

Bu eldiven dayanmaz patlar diyerek şişeyi en az temizlik çıkaracak yere taşıyıp, yatmak lazım diye düşünsem de yatamadım :) Altına leğen koyup, eldivendeki delik sayısını arttırdım. Artık kendi bilir diyorum , patlayıp taşarsa toprakla buluştururum :)

Saat 03:30

Eklenti 323949

Halil Bey'e özel mesajla da ne yapabileceğimi sormuştum. Serin bir yere almamı önerdi. Klimalı odaya alındı, birlikte uyuyacağız :)

Teşekkürler Halil Bey...

Sevgili maki01, durum ne dir?
İnanın sizin kadar merak ettim şimdi, süper bir enzim yaptınız sanırım :)

Lütfen, fermantasyonun ne kadar sürdüğünü not alırmısınız, benim yaptığım 3. günde sona ermiş gibi görünüyor.

Merhaba Adalet Hanım'cım,

Enzim olabilecek mi bilmiyorum ancak kullandığım maya miktarı fazla geldi sanırım. Mesajınızda 10 litreye 3 yemek kaşığı maya eklediğinizi yazmıştınız. Ben de 5 litreye 1 yemek kaşığı maya eklemiştim.

Karışımın ağırlıklı olarak meyveden oluşması, parçalayıcıda neredeyse püre kıvamına gelmesi ve sıcak hava mayalanma sürecini hızlandırarak ani ve çok miktarda gaz çıkışına neden oldu.

Delik sayısını arttırıp 23-24 derecelik bir odaya alınca sakinledi , gaz çıkışı çok az. Deliklerin olduğu parmakların altından eldiveni bağladım.

Hızlı mayalanmanın enzim oluşumuna olumlu ya da olumsuz katkısını bilmediğim için ben de meraktayım :)

Eklenti 324180

acaba enzimle EMA yı aynı suya karıştırsam birbirlerini yerler mi? :)

enzim yaparken en kullanılır
enzim hazır oldumu ema ile beraber kullanmaya gerek yok
bir ondan bir ondan kullanılabilir...

3 gün dolmadan gaz çıkışı bitti. Oksijenle temas etmemesi gerektiğini bilsem de balonu çıkarıp kapağı taktım. Umarım bozulmaz...

Eklenti 324711

Bende de aynen böyle oldu sevgili maki01.
Gaz çıkışı en az 15 gün sürer diye düşünmüştüm, erken bitmesi "acaba"lara yol açtı.

Şimdi, Adana sıcak olduğu için sanırım Ağustos sonunda enzimi kullanabilirsiniz, ya da Eylül 7 gibi.

Ben 5. defa enzim veriyorum, sadece oxalis ve sarı kız pek hoşlanmadı enzimden, iç kısımdaki yapraklar sarardı.
Diğer bitkilerde gözle görülecek bir fark yok şimdilik.

Tamamen bitmiyor Adalet Hanım'cım, kapakla bunu daha iyi izleyebiliyorum. 8-10 saatte, bir "tısssss" lık kadar gaz birikmiş oluyor.

Adana çok sıcak. Enzim şişesini Halil Bey'in uyarısıyla klimalı odaya taşıdım. Enzim oluşup oluşmadığından nasıl emin olacağız? pH 4 olmalıymış. Ph ölçerim yok, test striplerle ölçmeye çalışacağım.

3 tane narenciyem var. Sanırım topraktaki tuzlanma nedeniyle demir emilimi gerçekleşmiyor, yapraklar açık yeşil. Saksı büyük, toprak değişimi yapamıyorum. Kısıtlı bilgimle en çok onlar için beklemedeyim.

..."maya kullanılarak yapılan enzimlerde fermantasyon konusunda yanılmamak gerek" diyor sevgili meyelitepe... diğer üstadların da deneyimleri, iki sayfa öncede ;

http://www.agaclar.net/forum/1005404-post1134.htm

MeyveliTepe'nin mesajını okumuştum sayın çiroz, bu nedenle hızlı mayalanma sürecinin yoğun gaz çıkışına neden olduğunu biliyorum.

Ancak bu konuda yazılan mesajların tamamını henüz okuyamadım. 2 günde 10. sayfaya gelebildim. Akademik bilgi birikimimle kimyasal formülleri anlamam çok mümkün olmuyor, yine de öğrenmeye çalışıyorum.

Konuya emek vermış olan arkadaşlarımdan özür dileyerek iki tane tekrar sorum olacak. Sorularımın yanıtı okuduğum sayfalarda yazılmış olabilir ama ben bulamadım.

1. Ortam ısısı ne olmalı?
2. Işık durumu ne olmalı?

1. Ortam ısısı ne olmalı? En az 25 en çok 35.
2. Işık durumu ne olmalı? Mümkünse karanlık veya loş.

Bilgi için teşekkürler.

Gaz çıkışı yavaşladı, siyah poşet geçirerek Adana için normal oda sıcaklığına (30-33 derece) alıyorum.

Mayalar yapacağını yapmıştır. Bundan sonra laktik asit bakterileri görevi devralacak. İki hafta boyunca sebze/meyve'deki glikozu parçalacak, mayaya göre çok daha yavaş ama sürekli bir gaz çıkışı devam edecek.