(Tek fark edenin ben olmadığımı düşünerek)

Fark ettim ki; forumdaki başlıklara düzgün Türkçeyle yazan bazı kişiler (herkes değil ) yazım kurallarıyla hiç alakaları olmadan, farklı platformlarda (facebook, pm, msn vs.) çok rahat yazışıyorlar..

Türkçeyi doğru kullanmanın sadece bu siteye özel bir kural olmadığını hatırlatmak istedim.

Haklısınız. Bu, biraz da prensip meselesi... Kişi alışkanlık haline getirmişse veya neresi olursa olsun, doğru Türkçe kullanımının gerekliliğine inanmışsa, bu alışkanlığını orada da devam ettiriyor.

Bu arada, ciddi siteler aynı duyarlılığı gösteriyor. Doğru Türkçe ile yazılmayan mesajlara "cevap vermeme" şeklinde bir müeyyide uygulanıyor. İstersen yazma? :p

Doğru yazmışmıyım? :o

:D

Bir devriklik dışında evet :)
doğru Türkçe kullanımının gerekliliğine inanmışsa = Türkçe'yi doğru kullanmanın gerekliliğine inanmışsa
;)

Ben de bir şey var zannettim. O kadar kusur, kadı kızında da olur. :D

''Türkçe'' kelimesine gelen ekler için ayırma işareti kullanmamız gerekmiyor.
Doğru mu biliyorum bilmiyorum.


Açıkçası, ben onu bunu bilmem. Tek bildiğim şey her yerde yazım kurallarına uyulması gerektiğidir. Benim için neresi olduğu mühim değil, her yerde büyük harfle başlayıp noktalama işareti kullanırım :)

Kesme İşareti ( ’ )

1. Özel adlara getirilen iyelik, durum ve bildirme ekleri kesme işaretiyle ayrılır: Kurtuluş Savaşı’nı, Atatürk’üm, Türkiye’mizin, Fatih Sultan Mehmet’e, Muhibbi’nin, Gül Baba’ya, Sultan Ana’nın, Mehmet Emin Yurdakul’dan, Kâzım Karabekir’i, Yunus Emre’yi, Ziya Gökalp’tan, Refik Halit Karay’mış, Ahmet Cevat Emre’dir, Namık Kemal’se, Şinasi’yle, Alman’sınız, Kırgız’ım, Karakeçili’nin, Osmanlı Devleti’ndeki, Cebrail’den, Çanakkale Boğazı’nın, Samanyolu’nda, Sait Halim Paşa Yalısı’ndan, Resmî Gazete’de, Millî Eğitim Temel Kanunu’na, Telif Hakkı Yayın ve Satış Yönetmeliği’ni, Eski Çağ’ın, Yükselme Dönemi’nin, Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı’na vb.

“Onun için Batı’da bunlara birer fonksiyon buluyorlar.” (Burhan Felek)

1919 senesi Mayıs’ının 19’uncu günü Samsun’a çıktım. (Atatürk)

Yer bildiren özel isimlerde kısaltmalı söyleyiş söz konusu olduğu zaman ekten önce kesme işareti kullanılır: Hisar’dan, Boğaz’dan vb.

Belli bir kanun, tüzük, yönetmelik kastedildiğinde büyük harfle yazılan kanun, tüzük, yönetmelik sözlerinin ek alması durumunda kesme işareti kullanılır: Bu Kanun’un 17. maddesinin c bendi... Yukarıda adı geçen Yönetmelik’in 2’nci maddesine göre... vb.

Özel adlar için yay ayraç içinde bir açıklama yapıldığında kesme işareti yay ayraçtan önce kullanılır: Yunus Emre’nin (1240?-1320), Yakup Kadri’nin (Karaosmanoğlu) vb.

Ek getirildiğinde Avrupa Birliği kesme işareti ile kullanılır: Avrupa Birliği’ne üye ülkeler...

UYARI: Sonunda 3. teklik kişi iyelik eki olan özel ada, bu ek dışında başka bir iyelik eki getirildiğinde kesme işareti konmaz: Boğaz Köprümüzün güzelliği, Amik Ovamızın bitki örtüsü, Kuşadamızdaki liman vb.

UYARI: Kurum, kuruluş, kurul, birleşim, oturum ve iş yeri adlarına gelen ekler kesmeyle ayrılmaz: Türkiye Büyük Millet Meclisine, Türk Dil Kurumundan, Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığına, Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü Başkanlığının; Bakanlar Kurulunun, Danışma Kurulundan, Yürütme Kuruluna; Türkiye Büyük Millet Meclisinin 112’nci Birleşiminin 2’nci Oturumunda; Mavi Köşe Bakkaliyesinden vb.

UYARI: Başbakanlık, Rektörlük vb. sözler ünlüyle başlayan bir ek geldiğinde Başbakanlığa, Rektörlüğe vb. biçimlerde yazılır.

UYARI: Özel adlara getirilen yapım ekleri, çokluk eki ve bunlardan sonra gelen diğer ekler kesmeyle ayrılmaz: Türklük, Türkleşmek, Türkçü, Türkçülük, Türkçe, Müslümanlık, Hristiyanlık, Avrupalı, Avrupalılaşmak, Aydınlı, Konyalı, Bursalı, Ahmetler, Mehmetler, Yakup Kadriler, Türklerin, Türklüğün, Türkleşmekte, Türkçenin, Müslümanlıkta, Hollandalıdan, Hristiyanlıktan, Atatürkçülüğün vb.

UYARI: Sonunda p, ç, t, k ünsüzlerinden biri bulunan Ahmet, Çelik, Halit, Şahap; Bosna-Hersek; Kerkük, Sinop, Tokat, Zonguldak gibi özel adlara ünlüyle başlayan ek getirildiğinde kesme işaretine rağmen Ahmedi, Halidi, Şahabı; Bosna-Herseği; Kerküğü, Sinobu, Tokadı, Zonguldağı biçiminde son ses yumuşatılarak söylenir.

UYARI: Özel adlar yerine kullanılan “o” zamiri cümle içinde büyük harfle yazılmaz ve kendisinden sonra gelen ekler kesme işaretiyle ayrıl­maz.

2. Kişi adlarından sonra gelen saygı ve unvan sözlerine getirilen ekleri ayırmak için konur: Nihat Bey’e, Ayşe Hanım’dan, Mahmut Efendi’ye, Enver Paşa’ya; Türk Dil Kurumu Başkanı’na vb.

3. Kısaltmalara getirilen ekleri ayırmak için konur: TBMM’nin, TDK’nin, BM’de, ABD’de, TV’ye vb.

4. Sayılara getirilen ekleri ayırmak için konur: 1985’te, 8’inci madde, 2’nci kat; 7,65’lik, 9,65’lik, 657’yle vb.

5. Belirli bir tarih bildiren ay ve gün adlarına gelen ekleri ayırmak için konur: Başvurular 17 Aralık’a kadar sürecektir. Yabancı Sözlere Karşılıklar Kılavuzu’nun veri tabanının Genel Ağ’da hizmete sunulduğu gün olan 12 Temmuz 2010 Pazartesi’nin TDK için önemi büyüktür.

6. Seslerin ölçü ve söyleyiş gereği düştüğünü göstermek için kullanılır:

Bir ok attım karlı dağın ardına
Düştü m’ola sevdiğimin yurduna
İl yanmazken ben yanarım derdine
Engel aramızı açtı n’eyleyim (Karacaoğlan)
Şems’in gözlerine bir şüphe çöreklendi: “Dostum ne’n var? Her şey yolunda mı?” (Elif Şafak)
Güzelliğin on par’etmez
Bu bendeki aşk olmasa (Âşık Veysel)

7. Bir ek veya harften sonra gelen ekleri ayırmak için konur: a’dan z’ye kadar, Türkçede -lık’la yapılmış sözler.

tdk

Bunlara bir ilave, Türkçe cümle içinde yabancı sözcük ya da uluslararası kısaltma kullanılması durumunda, bu sözcüğün Türkçe gramer kurullarına göre ek alması gerekiyor ise yerine göre sözcüğün tümü çift tırnaklar arasına alınabileceği gibi sözcük ile ek arasına ayraç da konabilir.

"Doğru yazmış mıyım?" Soru eki "mı, mi" ayrı yazılır. :) Bildiğinizden adım gibi eminim ama dikkatsizlik sonucu gözden kaçabiliyor.

Merhaba arkadaşlar. Tesadüfen girmiş olduğum bu site, bir anda tüm ilgimi çekti ve üye olmaktan kendimi alamadım. Üyeliğimi kabul etme nezaketini gösteren site yöneticilerine teşekkür ediyorum. Doğa konusunda bu kadar hassas ve yardımcı bir sitenin olması gerçekten sevindirici oldu benim için. Özellikle "Türkçe"miz konusundaki hassasiyeti ve arkadaşların form konuları hakkında bilgilendirici paylaşımları, sitenin bağımlısı olmak için yeterli sebep olsa gerek.

Bir de Türkçe' nin doğru kullanımı adına söyleneceklere ek olarak, yazılan mesajlarda anlamı pekiştirme amaçlı mıdır yoksa konuşma dilini olduğu gibi alıp yazı diline aktarma amaçlı mıdır bilemiyorum, gereksiz yere harfleri yanyana uzatarak kullananlar benim düşünceme göre kelime kirliliği yaratmaktan başka bir amaca hizmet etmiyorlar.

Örnek vermek yararlı olabilir.Süpeeeeer,çook güzeeeel gibi.

Bu kelime katliamını alışkanlık edinerek kullananların ifadelerini okumak tam bir çile.

Bu tür yazışmaları birden çok yapanları özel mesajla haber verin ki, arkadaşları bilgilendirelim...

Beğeni kelimesi
 

Benim “beğeni” kelimesinin kullanımına dair yazdığım mesajımdan sonra pek çok kişi mesaj yazmış.

Doğrusu, bu mesajları takip etmemiştim. Şimdi bakıyorum da bir kısmı Türkçe öğretmenliği de yapmış kişiler benim mesajımı eleştirmişler ve hatta benim hatalarımı da göstermişler.

Öncelikle, Türkçenin doğru kullanımına özen gösteriyorum. Benim mesajlarımı okuyanlar bunu görebilir. Ancak hiç hata yapmıyorum anlamına da gelmez.

Beni eleştiren üyelerden birinin abuk subuk bir Türkçe ile yazılmış mesaja (içeriği de abuk subuktu) kendi tabiriyle “beğeni”de bulunduğu da bir gerçek. Demek ki onun güzel ve çirkin yargısını veren duygusuna yani zevkine göre güzel bir mesaj yazılmış.

Bundan 20 yıl öncesine ait “Filan film çok beğeni topladı” veya “Filanca sergi halkın beğenisine sunuldu” şeklinde bir ifade gösteremezsiniz.

TDK’nın sitesindeki tanımlar şöyle:
Yukarıdaki alıntılar benim haklı olduğumu teyit ediyor. Ben daha ne diyeyim?

Öneri mi istiyorsunuz? “Beğenme” kelimesini kullanabilirsiniz. “isim Beğenmek işi veya durumu”


Forumda yıllar önce “orijinal” kelimesi yerine “orjinal” kelimesi kullanılıyordu. Yine benim uyarım üzerine düzeltilmişti.

Saygılarımla..

Bir konuda bir şey söylerken acaba bir hata yapıyor muyum diye hep düşünürüm.

“Beğeni” kelimesinin de “zevk" kelimesine karşılık olarak önerildiğini söylemiştim. Bunun ne zaman olduğunu bulamadım. Ama, dolaylı kanıtları buldum.
Aşağıda bir iki örnek vereceğim:


Batı Felsefesi Tarihi - Vikipedi
Murat Belge-Trke Sorunu
Medyakronik - medyann kroniklemi haline eletirel bak

Selamlar..

Türkçe yazımı konusundaki duyarlılığınızı kutlarım. Maalesef ulusal TVkanallarındaki spikerler de yanlışlar yapıyorlar. Aklıma gelen kimi yanlışları şunlar:
Yanlış = Doğru
Orta Refüj= Refüj
Kamelya = Kameriye
Eninde-Sonunda = Önünde-Sonunda
Evraklar = Evrak
Birçok = Pekçok

Merhaba Nadir Bey,
Bel ki yazarken hata oluşmuş olabilir. Bel ki de sizin yazdığınız doğrudur.
Yanlışın doğrusu pekçok mu, yoksa pek çok mu?
Yani birleşik mi, yoksa ayrı mı yazılır?
Bu konuya bir açıklık getirebilir misiniz.

Merhaba,

Bu siteden cok sikayetciyim. Bahceye ne agaci diksem diye ararken buldum. Bir de baktim ki uc gunumu sebze yatagi hazirlamaya vermisim. Sonra gunlerce solucan, kompost, enzim diye tutturmusum. Yetmemis; cicekti, saksiydi, bonsaidi... Omrumu yedi.

Bu konu nereden cikti karsima bilemiyorum ama 13 sayfasini okudum. Devam edecektim ki biraktim. Direkt konuma geciyorum. Belki konusulmustur ama benim de dikkatimi ceken konu hitaplarda Sayin/Sn. unvanlarinin kullanimi. O kadar SIK kullaniliyor ki acaba bir kural mi var diye dusundum. Ama boyle bir kurala da rastlamadim.

Kisi kullanici adi kullaniyorsa "Sayin" diye hitap etmek uygun olmuyor bence. Ne dusunuyorsunuz? Bir samimiyet yoksa Beyazit Ozturk isimli kullaniciya Beyazit Bey ya da Sn. Ozturk denmesi gerekir ama Beyaz adli kullanijciya Sayin Beyaz denmemeli sanki.

Bu arada madem bu konu basligina yaziyorum cumle basindaki harleri buyuk yazayim dedim ama cok yordu beni :))

Sayın nkutsay, bakın sayın diyorum zira sizin bayan mı bey mi olduğunuzu bilmiyorum.

Bir mesaj yazacağım zaman üye profiline girip bayan mı bey mi diye bakmak bir hayli zor oluyor. Ayrıca "sayın" diye hitap etmek istemezseniz de sevgili selenn ya da selenn diye de hitap edebilirsiniz.

Türkçe'nin doğru kullanımı konusunda büyük harfle cümleye başlamanın sizi yorduğunu yazmışsınız. Açıkçası bana yorucu gelmiyor. Klavyeyi kullanırken zaten otomatik olarak elim alışmış yazıyorum, çok da zahmetli değil bence. Bu arada sizin klavyenizde ş, ü, ğ gibi Türkçe harfler yok sanırım.

Son olarak bu forumda benim en çok beğendiğim özellik Türkçe'nin doğru yazılması ve sanal alemde diğer forumlarda olduğu gibi düzeysiz hitap tarzlarının olmaması.

Bozacının şahidi şıracı gibi olacak, katiyyen yeğen-teyze dayanışması gibi algılamayın ama selenn'in yazdıklarına katılıyorum.

Bizler daha ilkokulda okurken öğrendik; cümleye başlarken büyük harfle başlanır, noktadan sonra da bir boşluk bırakarak yine büyük harfle başlayarak devam edilir diye.

Bu forumda istenen de bu, ve soru ekleri; mı-mi-mu-mü nun ve dahi anlamına gelen; de-da ların ayrı yazılması.
Bu kadar zor bir şey mi arkadaşlar?

Aksi takdirde okuduğumuzu anlayamayacağız.

Zaten benim soyledigim aslinda ortada bir nickname varsa hic bir unvana ihtiyac olmadigi. Yani bay mi bayan mi oldugu onemli degil. Direkt nkutsay demek duzeysizlik olmaz ki.

Peki sizin nickname'nizden hareket edelim. Size nasıl hitap etmek uygun olur?

Benim yazış tarzım, bana uygun gelen (karşı tarafa nazik hitap etmek için) "Sayın nkutsay" ya da "Sevgili nkutsay" diye mesaja başlamak.

nkutsay diye bir mesaja başlamak bana kaba geliyor. Tabi bu da benim tamamen şahsi görüşüm.

Ben merhabayla konu actigima gore "merhaba nkutsay" olabilirdi :)) Alinti yaptiginiza gore hic nkutsay'a gerek de yok. zaten bana hitaben oldugu belli.

Benim soylediklerim dogrusu boyledir gibi bir iddia degil. Benim de sahsi dusuncem. Biraz sakil duruyor gibi geldi bana. O yuzden merak ettim boyle mecralar icin de hitap kurallari var midir diye.

Ben forumda bu kullanimlari farkettigimde birkac mesaj atmistim bile. Bir tanesi "tesekkurler ciroz" diye basliyordu. Bilemiyorum, saygisiz ya da haddini asan bir hitap olarak algilaniyor mu gercekten?

Peki, teşekkürler nkutsay.

Saygıdeğer selenn,
Bay mı, bayan mı bilmek isterseniz ismini tıklayarak bunu öğrenmeniz mümkün.Ben baktım. Bayan.

Dediğiniz gibi biraz zahmetli olacak fakat, emin olmak için gerekli.

Cumhur Bey merhaba,

Kullanıcı isimlerinden bay mı bayan mı belli olduğu belli olan üyelere hitap etmek elbette zor değil, ya da profil bilgilerine bakmak da öyle.

Fakat bir mesaj yazarken, tek tek kullanıcı profilini görüntülemek gibi bir alışkanlığım yok. "Sevgili" ve "sayın" ifadelerini kullanmak bana uygun geldiğini belirtmek istemiştim.

Zaten forumda yazışmalarımızla aramızda bir dostluk oluşuyor, birbirimizi tanımaya başlıyoruz ve ardından " Bey, Bayan" hitapları otomatik olarak yazılmaya başlanıyor.

Bey'in takma adı PortakalKabuğu olduğunda ne diyelim ? PortakalKabuğu Bey mi ??

Genelde ilk yazılarda sayın denirken , sonra bu otomatik olarak kalkıyor zaten .. Ama bey veya bayan kullanımı , bu tarz farklı takma adlarında çok komik bir durum oluşturur.
Bazıları isim kullanıyor ama hayalindeki kahramanın , bazen çocuklarının adını kullananlar da oluyor. Bey, hanım genelde bildiğiniz kişi isimlerinin sonuna konduğundan bu yönden çekincemi ortaya koyuyorum. :)

"Dahi" anlamındaki "de"lerin ayrılmasının önemine dair güncel bir örnek:

Not: de/da hakkında yazacaksanız bu başlık altında, yazmayacaksanız bu başlık altında devam etmelisiniz.

Forum yazışmalarında üyelerin aralarındaki iletişimde sayın ...., sevgili .... ya da sadece kullanıcı isimlerini yazarak seslenmelerinin haricinde bir de zaman zaman bazı üyelerin kullandığına şahit olduğum @kelebek çalısı gibi bana göre anlamsız bir ifade mevcut.

Kullanıcı adının başına @ konulmasının bana ifade ettiği durumsa, bu hitapta bulunan kişinin bir sosyal medya canavarı olarak imaj bırakmak isteği dışında bir şey değildir. :D

Dilimizin düzgün kullanımına dair gayretlerin yanında gereken yazışma ifadelerini sadece gerektiği alanlarda yapmak insana bu kadar zor gelmemeli.

Bu kullanıma daha çok bilgisayar programcıları ya da bununla ilgilenler arasında rastlıyorum.

Kime seslendiği kolay anlaşılsın diye kullanılan bir yazım biçimi olarak algıladım şimdiye kadar...

Forumda o kadar çok imla hatası ve chat kısaltması var ki, bunu eleştirmek hiç aklıma gelmedi :)

:)
Bir de anlamı bilinerek kullanılsa veya anlamı Türkçemize uysa yine neyse diyeceğim ama bu simge dediğiniz gibi sadece sosyal medya canavarı olduğunu vurgulamak amacıyla kullanılıyor çoğu kişi tarafından :)

"@" simgesi İngilizce'de genelde "at" ('de/'da) takısının yerine kullanılıyor, örneğin: "24h @ 20 C" = yani "20 derecede 24 saat". Genelde teknik belgelerde tercih edilen bir yöntem.

Yeni jenerasyon buradan yola çıkarak İngilizce sesdeş olan "AT/ATTN" (yani Türkçe "İLGİLİ/SAYIN") kısaltmasının yerine de kullanmaya başladı bu simgeyi son yıllarda (özellikle internet ve sosyal medyada). Bizim gençlik de geri kalmaz tabii... :)

Ama benim hiç anlamadığım yanı ise şu ki klavyede "@" basana kadar ""sn" yazmak daha kolay.

Kısacası "Sn kelebek çalısı" oldu size "@kelebek çalısı" :)

Herkese Merhabalar ve Bayramlar..
Kendimi elbet bir başlıkla tanıtırım ama önce chat dili'ne takılınca gözüm, ilk mesaj buna nasip olacakmış... Yazılımcıyım. Mesleleğim gereği en ileri teknolojiyi, en yakından takip etmek durumundayım. Okumayı ve yazmayı sevdiğimden bir türlü chat dili'ne ben de alışamadım. Kendi kızımın bana attığı mesajları anlayamayınca, çağırıp bana chat dili'ni öğretmesini istedim :) İletişim iletişimdir. Neden bu dili kullandığını sorduğumda verdiği cevap üzerine "160 Karakterlik Gençlik" diye bir yazı yazmıştım. Zira o zamanlarda 1 mesaj 1 kontörle ücretlendiriliyordu. Tüm sevinçlerini, üzüntülerini, ders notlarını, dedikodularını, hırslarını, öfkelerini bu 160 karaktere sığdırmak zorundalardı. Sosyal medya devrimiyle, bu dil daha da yaygınlaştı. Ve şimdi bir kuşak, yeni kuşağın dilinden şikayetçi. Uzun yazmayı sevmeyen, kısacık kelimelerle dünyanın cümlesini kurabilme yeteneğine sahipler. Ve malesef biz kabul etsek de etmesek de bu dil yaygın biçimde kullanılıyor. Ve bu dil artık Türkçe'yi bozmak anlamına gelmiyor. Sanırım bizim kuşağın büyük bölümü aşırı duygusal bu konuda. Ve bu sadece bize has birşey de değil. Yabancılar da cinsiyetlerini, boylarını, vs. konuları tek harfle ifade ediyorlar. Kısacık bir cümlede çok şey anlatmak konusunda en büyük sıkıntıyı biz yazılımcılar yaşarız. Zira bir hata mesajını üç beş cümle öbeğiyle verdiremezsiniz. Verdirseniz de kimse okumaz. Kendinizden değer biçin; bir program yüklüyorsunuz devam, devam, devam (next, next....) deyip kuruyorsunuz. Benim üye olurken okumadığım üyelik sözleşmesi gibi, onlarca kutucuğu işaretledik tamam dedik bugüne değin ve hala diyoruz. Kaldı ki artık simgeler, kelimelerin önüne geçti. Dün sokağa birden çıkan gençliği Türkiye'nin büyük bir kesiminin anlayamaması da bundandır. Hatta ebevyenlerinin bile... Acaba onların dilini reddederek iletişimi mi koparıyoruz yeni nesille. Çünkü yaşadıkları çağ, teknoloji ve geçirdikleri süreç onların bu dili kullanmaya devam edeceğini gösteriyor. Onları yanımıza çekemeyeceğimiz bir gerçekken, bizim onlarla aramıza Chat Dili'diyerek set çekmemiz ne kadar manidar? 2013 üniversite mezuniyetlerindeki pankartlardaki toplam kelime sayısı ne kadardı acaba? ya anlattıkları???

Foruma üye olurken bu şartınızı da kabul ettim. Her ne kadar içten kabul etmesem de. Sadece bu konudaki duygularımı paylaşmak istedim. Biz de gençlere uyalım, ***, *** yazalım demiyorum. Ama bunları da yasaklamayalım. Yasaklamayalım ki bu kelimeleri gören gençler, böylesine önemli bir forumu ıskalamasınlar araştırmalarında.
Saygı ve Sevgilerle...
Levent Ali Keten