Papaver somniferum, Haşhaş

[Müjgan]

Haşhaş meyvalarında zehirli alkaloitler bulunmaktadır. Zehirlenmeler genellikle kapsül veya bundan elde edilen afyonun tıbbi dozların üzerinde alınması ile oluşmaktadır. Memleketimizde sık görülen bir zehirlenme, küçük çocuklara uyutmak için afyon başının suda kaynatılması ile elde edilen hülasanın verilmesi ile meydana gelmektedir.

Haşhaş tohumlarının soğukta sıkılması ile elde edilen yağa da haşhaş yağı denilmektedir. Bu yağ soluk sarı veya altın sarısı renklidir. Lezzetli ve kuruyucu bir yağdır. Haşhaş yağı eczacılıkta bazı preparatların hazırlanmasında kullanılır. Bilhassa Orta Anadolu'da yemek yağı olarak sarfedilmektedir.

Haşhaş tohumları küçük, esmer sarı veya mavimsi renkli ve üzerleri ağımsı pürtüklü tanelerdir. Sabir yağ taşırlar. Tohumlarda afyon alkaloitleri bulunmamaktadır.
Haşhaş yağı ve tohumu ile Orta Anadolu'da bazı özel yemek, ekmek ve tatlı çeşitleri (haşhaşlı bükme, haşhaş ekmeği, haşhaş helvası, haşhaşlı pide vs.) yapılmaktadır.

Türkiye'de yaklaşık olarak 30 Papaver türü bulunmaktadır. Bunların yarısı bir yıllık, diğer yarısı ise iki veya çok yıllıktır.