Bağ (üzüm) neden budanır?

[aykutalp]

Arkadaşlar aklıma takılan bir soru var. Hemen belirteyim balkonuma bu sene diktiğim bir sultani üzüm fidesinden başka üzüm yetiştiriciliği ile hiçbir alakam yok. Yani saçma bir soru soruyor olabilirim.

Benim gördüğüm tüm bağlarda üzümler "kütük" halinde. Bunlar herhalde düzenli budanıyor. "Asma"ya ancak evlerin bahçelerinde rastlıyorum. İşte merak ettiğim bunun niçin böyle olduğu...

Bizim Türkçe'deki "tarım" ve "turfanda" kelimelerinin çıkış noktası olan Doğu Türkistan'ın Tarım Havzasındaki (Tarım Basın) Turfan bölgesinde Üzüm Vadisi ismiyle anılan bir yer var. Aşağıda resimlerini göreceğiniz üzere burada yetiştiricilik tamamen asmalarda yapılıyor.

Kısacası, bağ neden budanır? Doğu Türkistandakiler niye budamıyorlar?

[ciceksever70]

Aykut bey bildigim kadariyla saraplik üzümün budanmasi gerekir ki meyvesi bol olsun. Evlerde genelde gölgesinden ya da yapragindan yararlanildigi icin bu kadar kisa budamaya gerek olmaz.

[aykutalp]

Sayın çiçeksever,

Cevabınız için çok teşekkür ederim. Ancak şaraplıkta olsa sofralıkta olsa, ticari yetiştiricilikte herkes bol ürün almak ister. Şimdi eklediğim fotoğraflardaki bağlarda da üzüm bu amaçla yetiştiriliyor. Ama işte orada görüleceği üzere üzüm kütükleri yerine asma kurmuşlar. Yani demek ki asma sadece evlerde tercih edilmiyor.

Bir de yine bilgisizliğimden soruyorum. Budanmış bir kütük gerçekten uzun bir asmaya göre daha çok mu salkım verir? Ben tanelerin daha büyük fakat salkım sayısının daha az ve sonuç olarak ürün miktarının daha az olacağını tahmin ediyorum.

[nariçi]

Yoğun budanan üzüm bağları, genelde susuz olarak işletilir. Oysa bahçe içi ve sulanabilen üzüm asmaları daha uzun dallanır ve geniş bir alanı hatta 5-6 katkı binanın terasına bile çıkabilir. Bunlar da budanır, bütün üzüm bitkileri budanır, budamak daha gür sürgün vermesini de sağlar.

[Samsunlu55]

Üzümün budanması hem kurağa karşı daha kuvvetli olmasını sağlar hemde üzüm meyvesini yeni attığı sürgünlerden yaptığı için fazla üzüm alınmasını sağlar resimdeki üzüm bağına gelirsek o bahçenin sahibi fazla fidan dikmektense daha az fidan dikip ilk senelerde daha az ürün alır ama sonraki seneler budama yaparak aynı ürünü almış olur bide ekliyeyin asma şeklinde yapınca normalde traktörün geçmesi için bırakılan araların olmaması yerin daha fazla kullanılmasını sağlar.

[aoeplayer]

Orijinal Mesaj Sahibi Samsunlu55

Üzümün budanması hem kurağa karşı daha kuvvetli olmasını sağlar hemde üzüm meyvesini yeni attığı sürgünlerden yaptığı için fazla üzüm alınmasını sağlar resimdeki üzüm bağına gelirsek o bahçenin sahibi fazla fidan dikmektense daha az fidan dikip ilk senelerde daha az ürün alır ama sonraki seneler budama yaparak aynı ürünü almış olur bide ekliyeyin asma şeklinde yapınca normalde traktörün geçmesi için bırakılan araların olmaması yerin daha fazla kullanılmasını sağlar.

katılıyorum

[nariçi]

Üzüm asmaları budanmazsa sürgünler körelerek kısalır ve zayıflar. Büyük salkım yerine küçük cılız çirikler olur. Bir de türlerin alışkanlıklarına göre kalan sürgünlerin kıvrılarak-bükülerek sarılması gerekir. Böylece daha güçlü sürgün verilmesi teşvik edilir. Üzüm omacası demiş ki "beni iyi bir budayıcı ve kötü bir sarıcıya bırakın". Budamak bir bakıma "bakarsan bağ bakmazsan dağ olur" özdeyişinin bir uygulamasıdır.

[Douglas Fir]

Ticari amaçla yetiştirilen üzümler mutlaka budanır. Böylelikle bitki, yaprak ve sürgünden ziyade meyveye çalışır ve verim artar. Budama sayesinde yeşil aksam kısıtlandığı için su ihtiyacı azalır ve işletim masrafları kısılır.

Ancak amaç altında soluklanılacak bir çardak ise bırakın asmayı gittiği yere kadar gitsin. Bol gölgeye biraz da üzüme sahip olursunuz.

[Gezegen]

Orijinal Mesaj Sahibi nariçi

Üzüm asmaları budanmazsa sürgünler körelerek kısalır ve zayıflar. Büyük salkım yerine küçük cılız çirikler olur. Bir de türlerin alışkanlıklarına göre kalan sürgünlerin kıvrılarak-bükülerek sarılması gerekir. Böylece daha güçlü sürgün verilmesi teşvik edilir. Üzüm omacası demiş ki "beni iyi bir budayıcı ve kötü bir sarıcıya bırakın". Budamak bir bakıma "bakarsan bağ bakmazsan dağ olur" özdeyişinin bir uygulamasıdır.

çok güzel açıklamışsınız üzüm budanmadığı takdirde daha çelimsiz ve küçük salkımlar vermektedir sadece budamaklaa kalınmıyor yabancı ot mücadeleside önemli

[bahcevan0618]

Budama; asmalarda büyüme ve gelişme ile verimlilik ve kalitenin dengeli bir şekilde düzenlenerek, bağlardan sağlanan yararın en üst düzeye çıkarılması amacıyla, canlı toprak üstü organları, özellikle bir yaşlı dallar ve sürgünler üzerinde gerçekleştirilen kısaltma, çıkarma ve seyreltme gibi işlemlerdir. Bağcılıkta özellikle kış budaması önem taşır. Budamayla; gelişmeye bırakılacak gözlerle, bunlardan oluşacak sürgünlerin, salkımların sayı ve yerleri belirlenir. Terbiye şekli budama ile oluşturulur ve oluşturulan bu terbiye şekli budamayla korunur veya değiştirilir. Asmada budama her yıl mutlaka yapılması gereken önemli kültürel bir işlemdir. Budamanın amaçları ve faydaları:

- Asma organları dengeli şekilde dağıtılarak, uzun yıllar kaliteli ve bol ürün almak,
- Kültürel işlemlere kolaylık sağlamak için uygun şekil oluşturmak ve bunu korumak,
- Asmanın olgunlaştıramayacağı salkımları çıkarmak,
- İklim olaylarının olumsuz etkilerini azaltmak, olumlu etkilerinden yararlanmayı artırmak.

Asmanın budanması çok bilgi ve beceri isteyen teknik bir iştir. Bu nedenle asmanın fizyolojisini ve budama esaslarını iyi bilmek gerekir. Aksi halde üzümün kalitesi düşmekte, verim azalmaktadır. Hatta bağ zarar görebilir ve erken elden çıkabilir. Ekolojik ve kültürel sebeplerin etken olduğu budamada esas; bir yıllık sürgünler üzerinde, üzüm çeşitlerine göre mahsuldar gözlerin yerlerinin bilinerek, asmanın kaldırabileceği kadar verimli göz bırakmak ve lüzumsuz çubukları kesmektir. Bırakılan bu gözlerden filizler sürecek ve bunlar üzerinde de üzüm salkımları oluşacaktır.

[musa78]

eski bağ denilen bir kavram vardır,bağcılıkta eski diye kocamış asmalara(75-100 sene)denir.kaldki bırakın asmaların budanmamasını çok uzun yıllar ürün aldıgınız asma anacının bile gençleştirilmesi gerekir..
not:ölü kol hastalığını örnek olarak vermek gerekirse asmada kanser anlamına gelen bu hastalık budama esnasında temiz yerlere kadar alınarak asmanın temizlenmesi amaç edinerek yapılır.
hangi açılardan bakarsanız bakın asmanın terbiyesi gerek meyvesi gerekse asmanın geleceği açısından olmazsa olmaz bağcılıkta ilk kural sayılmaktadır..

[şehnaz]

bende meraktan dolayı soruyorum bağımızdaki asmalar en fazla 15 20 adet salkım yaparken komşumuzun 2. kata kadar çıkan asmadan nerden baksanız en az 50 adet salkım verim alınıyor. karadenizde yaşayan kayınvalidemler budamanın ne olduğunu dahi bilmezler orda asmalar ağaçlara sardırılır genelde . bizim 7 veren cinsi asmamızı bazen budamadığımız zamanlarda asma kendini buduyor . nasıl yapıyor bilemiyorum ama bir çok irili ufaklı dallar kendiliğinden yaz aylarında hiç yeşermeden kuruyup düşüyor .iddalı olmak istemem ama benimde görüşüme göre asma ne kadar çok dal verirse okadar cok meyve veriyor iyi bir bakım ile bütün salkımlar da sağlıklı oluyor .

[musa78]

şehnaz hanım dediklerinize katılıyorum yanlız profesyönel anlamda bilinçli yetiştirici olmak istiyorsanız asmaların budanması kaldıkı son cümlenizde söylediğiniz gibi ne kadar cok dal verirse o kadarda ürün vermesi pek istenmeyen bir durumdur..

sürgünlerin çok olması sizinde dediğiniz gibi ürününde bol olmasını saglayacaktır ama bu istenmez çünkü ne kadar çok üzüm oluşursaki asmanın kendi ürününe bakamayacak kadar çok olması üzüm salkımın küçük kalması,tanelerin irileşememesi demektir.budama gerçekleştirildiği taktirde bu durumunda önüne geçilerek istenilen formda ürün elde edilmesi sağlanmış olacaktır..

[Ahmet MiM]

Bir bag fidesi ekiyorsunuz, almanlarin deyimiyle 50-60 cm boyu olnca basliyorsunuz egitmeye yani egmeye..siz bu dal ile ne isterseniz, nasil isterseniz onun yaparsiniz.

Ama icerisinde bulundugunz, iklim, toprak, vs..gibi sartlari dikkate almak mecburiyetindesiniz.
Mesela Güneydogu Anadolu Bölgesinde sabahleyin bazen don olur. Kisin cok soguk olur, Soguk rüzgar eser. Yazin cok sucak, kurak olur.

Iste bu sartlara uyum icin baglar yere yumulmus olup, kökleri, bedenleri cok kalin olur.
Eger bu baglardaki budama ve yönlendirme, mesela siriga sararak yukari uzatma maksadi ile yapilsaydi, haliyle kütükleri daha ince olacakti.
Asmalara gelince yan cubuklari kesildikce uzar asma 6 katli binanin tepesine cikmislarini gördüm.
Yukarda belirttigim gibi bitki istenildigi gibi tabiat sartlari dikkate alinarak, budayarak egitilebilir.
Yer baglarinda uclar budanir, yanlar serbest birakilir genelde
Asmalarda ise yanlardaki yeni dallar budanir.

[geneesiyor]

En net ve ayrıntılı bilgiler için sevgili dostum Mehmet Vuran'ın Bodrum Bağları'na, ya da http://www.garova.blogspot.com/ adresine uğramanızı öneririm.

[narince]

merhaba arkadaşlar, üzüm konulu bir sayfa olunca ben de katılmak istedim.manisa bağcılık araştırma enstitüsünde ziraat mühendisiyim.7 yıldır hasbel kader bağcılıkla ilgili çalışıyorum.bağcılık konusundaki bilgilerimi sizinle paylaşmaktan memnuniyet duyacağım.bağ tesisi ve yetiştiriciliği konusunda sorularınıza elimden geldiğince cevap vermek istiyorum.umarım katkım olur...

[alectoris]

Sn. narince

Asmalar üzüm verdikten sonra, üzümlerin daha iyi gelişmesi için üzümün olduğu dalın bir **** birkaç göz yukarısından budama yapılmasının o dal üzerindeki üzümün gelişimine katkısı olur mu?

[ligustrum]

Sayın narince; Ev bahçe bağ omcalarından beklediğimiz "az ürün tadında ürün" dür.
Fakat bunu çoğu yıl başaramıyoruz. Salkım güvesi zararından çok çektik.
Salkımın tamamına zarar verebiliyor...
Bu salkım güvesi zararlısı ile mücadelede bağ omcasına ya da üzüm salkımına
yapılabilecek bakım teknikleri nelerdir?
koltuk kırma, üzüm olmayan sürgünler çıkarılması,
sürgün uçlarının koparılması, üzüm salkımının güneş görmesi gibi işlemler
ne mantıkla, nasıl, ne miktarda yapılır.
Sağlıcakla kalın.

[Halil Önen]

Orijinal Mesaj Sahibi alectoris

Sn. narince

Asmalar üzüm verdikten sonra, üzümlerin daha iyi gelişmesi için üzümün olduğu dalın bir **** birkaç göz yukarısından budama yapılmasının o dal üzerindeki üzümün gelişimine katkısı olur mu?

demişsiniz;
katkısı olur, salkım iyi beslenir.
Sn. narince'yi ben de bekledim... ama beş gün geçti, dilerim bana kızmaz.

Asmada filiz kırmadır...

Salkımın bir üst boğumundan _elle_ filiz kırılır, yaprağı bırakılır, yaprak salkımı güneşten korur.

[Halil Önen]

Orijinal Mesaj Sahibi ligustrum

Sayın narince; Ev bahçe bağ omcalarından beklediğimiz "az ürün tadında ürün" dür.
Fakat bunu çoğu yıl başaramıyoruz. Salkım güvesi zararından çok çektik.
Salkımın tamamına zarar verebiliyor...
Bu salkım güvesi zararlısı ile mücadelede bağ omcasına ya da üzüm salkımına
yapılabilecek bakım teknikleri nelerdir?
koltuk kırma, üzüm olmayan sürgünler çıkarılması,
sürgün uçlarının koparılması, üzüm salkımının güneş görmesi gibi işlemler
ne mantıkla, nasıl, ne miktarda yapılır.
Sağlıcakla kalın.

Salkım güvesi için Delfin WG kullanılır. Salkım güvesine ruhsatlıdır ve etkili organik ilaçtır.

Asmanın odunsu kısımlarından çıkan genç sürgünler verimsizdir, çıkarılır. Elle hafif aşağıya bastırdığınızda topar. (koltuk alma değildir sırık domateste olur)

Üzümün bağlı olduğu salkımın bir üst boğumundan sürgün uçları _ filizler_ kırılır,
asmanın orta bölümünde kalabalık yapan kartlaşmış yapraklar koparılır,

bütün bunlar salkımın beslenmesi ve hastalığa yakalanmaması içindir.

[ligustrum]

Sayın Halil Önen; Salkım güvesi için Delfin kullanımı tamam.
Asmanın odunsu kısımlarından çıkan genç sürgünler çıkartmak;
Asmanın şeklini bozduğu, salkım göstermediği, gereksiz yere kalabalık ettiği,
hatta sıkışıklık yaparak omcayı hastala dığı vs. sebeplerle bu sürgünler
daha 5-15 cm iken kopartılır, tamam.
Diğer işlemlerin ne mantıkla, ne ölçüde yapıldığını merak ediyorum.

[kopshtar]

Sn Aykutalp;
Türkistanda üzüm yetiştiriciliği çok yaygındır. Adeta simgeleri haline gelmiştir. Malum iklim olarak da yazları çok sıcak ve kurak geçen bir bölge. Gölgelik yapması bakımından 2. resimde olduğu gibi peyzajda çok sık kullanırlar. Ayrıca Sn Halil Önen'in de belirttiği gibi asma yaprakları salkımı sıcaktan ve kurumaktan korur. Yani Yetiştiricilik tercihi iklime göre şekillenmiştir.

[kamil keskin]

Benim 3 adet çekirdeksiz sultani üzüm fidem var.Fakat salkımların taneleri çok ufak.Taneleri büyütmek için önereceğiniz gelişim düzenleyici ilaç var mı?
saygılar

[naralita]

yardım gerekli lütfen ben şubat ayında 20 tane çelik aldım şimdi bunların hepsinin gözleri patladı şimdide yerlerini değiştirmek istiyorum bir sorun olur mu veya nasıl yapmama gereklidir.

[nabolant]

Orijinal Mesaj Sahibi kamil keskin

Benim 3 adet çekirdeksiz sultani üzüm fidem var.Fakat salkımların taneleri çok ufak.Taneleri büyütmek için önereceğiniz gelişim düzenleyici ilaç var mı?
saygılar

koruklar 5-7mm çapındayken 100 lt suya 3gr(3tablet) oranında ga3 kullanırsanız taneleriniz çok daha iri olacaktır,ilaç bayiilerinden giberelik asit alabilirsiniz

[zafersu]

Orijinal Mesaj Sahibi Halil Önen

Salkım güvesi için Delfin WG kullanılır. Salkım güvesine ruhsatlıdır ve etkili organik ilaçtır.

Asmanın odunsu kısımlarından çıkan genç sürgünler verimsizdir, çıkarılır. Elle hafif aşağıya bastırdığınızda topar. (koltuk alma değildir sırık domateste olur)

[B]Üzümün bağlı olduğu salkımın bir üst boğumundan sürgün uçları _ filizler_ kırılır[/B], asmanın orta bölümünde kalabalık yapan kartlaşmış yapraklar koparılır,

bütün bunlar salkımın beslenmesi ve hastalığa yakalanmaması içindir.

Sayın Halil ağabey burası düzeltilecek, değil mi? Kolay gelsin.

[Halil Önen]

Orijinal Mesaj Sahibi zafersu

Sayın Halil ağabey burası düzeltilecek, değil mi? Kolay gelsin.

Yerinde bir soru Sn. Zafer bey, iletinizi silmeniz gerekmiyor.

Haklısınız;

ekiden beri filiz kırma salkımın tutunduğu yerden kırılırdı. Hala böle yapılıyor ama bunu iki sakıncası var.

1.si salkımın dibinden filiz kırıldığında _salkımın tutunduğu nokta olduğundan_ mantar hastalıklarına açık hale geliyor verdiği yara ile.

2. si salkım üzerinde koruyu yaprak kalmadığından direkt güneşin ışıklarına maruz kalıyor ve güneş yanıklığı daha fazla oluyor...

Aslında son dönemlere de ziraat mühendisleri hiç filiz kırmayın diyor. Bırakın salkım ile sürgünde de gelişsin yeni yıla daha sağlıklı sürgünleri budayıp hazırlarsınız diyor ve bu doğru bir yaklaşım.


Bunu bir yerde yazdım sanırım çeliştiğim için beni uyardınız. Teşekkür ederim.

Yani yeni yöntemde sadece obur sürgünler çıkarılıyor ve filiz kırma diye bir şey uygulanmıyor.

Bunu rahmetli dayım ilk defa denemiş ve çok güzel sonuçlar almıştı yıllar önce...

Teşekkür ederim dostum...

[zafersu]

Orijinal Mesaj Sahibi Halil Önen

Yerinde bir soru Sn. Zafer bey, iletinizi silmeniz gerekmiyor.
....

Halil Ağabey, iletimizi silmek istememin sebebi, herhangi bir arkadaş forumda sadece o bölümü okuyor, (ya da o kısım aklında kalıyor.) yanlışa düşebiliyor.

Okul hayatında iken bir hocamız vardı. Bizler bir doğru, yanlış seçeneği karşısında, ''sadece doğru olanı öğrenmeye bakın, yanlışı da öğrenirseniz ilerde birbiriyle karıştırma olasılığınız bulunur, doğrunun dışındakileri yanlış kabul edersiniz.'' derdi.

Son karar elbette senin ağabey, kolay gelsin, sağlıcakla kal.

[Salim Ergin]

Sayın aykutalp, gerek sofralık gerekse de şaraplık olsun bütün asma fidanlarının sağlıklı gelişebilmesi ve bol ürün vermesi için budanması gereklidir. Asmada gözler uyanmadan yapılan (Bu iklime bağlı olarak her bölgeye göre değiştiği için yılın herhangi bir peryodunu belirtmek yerine böyle bir ifadeyi kullanmak gerekiyor.) bu budama türüne kış budaması deniyor. Kış budaması da sofralık ya da şaraplık değil de çekirdeksiz ve çekirdekli üzüm türlerinde farklı uygulanıyor. Şöyle ki çekirdeksiz üzümlerde ilk bir kaç göz verim gözü olmadığı için bırakılan göz sayısı 7-8 civarında (Buna uzun budama adı veriliyor.), çekirdekli üzüm türlerinde ise 2-3 şeklinde (Kısa budama) uygulanıyor. Yine örneğin Ege Bölgemizin Sultani çeşidi gibi çekirdeksiz üzüm türlerinde karışık budama adı verilen hem uzun hem de kısa budanan çubuklar içeren bir diğer budama şekli var ki bunda da amaç kısa çubuklardan bir sonraki yıl verim almaya imkan tanıyacak şekilde uzun budanacak çubuklar elde etmek. (Kısa ve uzun budanan bu çubuklara ilgili yöremizde sırasıyla "ırgat" ve "bayrak" adları veriliyor.)
Diğer konuya gelince, ben Tekirdağ kökenli ve fakat uzun süredir Antalya'da yaşamakta olan biriyim ve Antalya'da 1,5 dönüm bir arazi üzerinde hobi amaçlı zeytin, değişik meyveler ve 6-7 çeşit sofralık çekirdekli üzüm yetiştiriyorum. Trakya bölgesinde de bağlarımız eskiden (gerçi halihazırda da bağların çoğu bu şekildedir.) sizin belirttiğiniz gibiydi. Biz bu şekildeki her asma fidanını "kütük", "omca" gibi isimlerle adlandırır, çardaklara sarılmış fidanlara ise "asma" derdik. Hobi amaçlı da olsa, bir yetiştirici olarak ister istemez konu hakkında bilgi sahibi olmak adına yaptığım araştırmalarda daha sonra öğrendim ki bunlar asma fidanının tele sardırma, omca, çardağa alma gibi değişik terbiye sistemleri. Modern bağcılıkta birim alandan daha çok ve kaliteli ürün almak adına son yıllarda genelde tele sardırma ve çardak tipi terbiye sistemleri uygulanıyor ki gerek bu konulara gerekse de asma ve bağla ilgili merak ettiğiniz her tür bilgiye internet üzerinden ulaşmanız mümkün. "utube'" ta bu konularla ilgili çok güzel videolar da mevcut. Umarım sorunlarınıza faydalı bir açıklama getirebilmişimdir. Sağlıcakla kalın.

[tWoFuNN]

Asmaların budama işlemi gözler uyanmadan önce verim artışı için yapılmaktadır. Hatta öyle bir inanış vardır ki kimileri budarken 3 göz bırakmasına karşın, kimileri tek göz bırakmanın verimi daha olumlu etkilediğini söylerler ve uygularlar. Ben budama yaparken 2 göz bırakıyorum. Tel terbiyesine almak ve buna göre budama yapmak en mantıklı yetiştiriciliktir. Ayrıca budama yaptıktan sonra %2 lik bordo bulamacı uygulanmasını öneririm. Kolaylıklar diliyorum.