Ankara toplantısı (Beynam ormanları) 3 Aralık 2006

[Müjgan]

Orijinal Mesaj Sahibi Mahmut Leventoğlu

Eeee hani bunun söyleşileri? İyi be adamı çatlatmak için elinizden geleni yapmışsınız. Şaka bir yana anlaşılan havada güzelmiş oh iyi yapmışsınız.

İlk girişte oturulacak yerleri kırağı ile kaplı olduğu için kimsenin cesaret edemediği, adı tahtırevalli olmayan o eğlenceli alete çıkarken bindik. Süper eğlenceli bişeydi. Çocuklardan "beter" şendik.

[Müjgan]

[Ahmet Demirtaş]

"Adı tahtırevalli olmayan" diye belirttiğiniz o güzel ve eğlenceli aygıt, Gerede dolayında;ZINCIK, Konya dolayında; ZINCARIK olarak adlandırılıyor. En önemli özelliği de yatay ve dikey olarak hareket edebilme yeteneği bulunması.Dairesel dönereken aşağı yukarı hareket etmesi eğlenceli oluyor.

[Müjgan]

Orijinal Mesaj Sahibi Ahmet Demirtaş

"Adı tahtırevalli olmayan" diye belirttiğiniz o güzel ve eğlenceli aygıt, Gerede dolayında;ZINCIK, Konya dolayında; ZINCARIK olarak adlandırılıyor. En önemli özelliği de yatay ve dikey olarak hareket edebilme yeteneği bulunması.Dairesel dönereken aşağı yukarı hareket etmesi eğlenceli oluyor.

Hatırlasam o sözcükleri kullanacaktım. Ama en azından tahtırevalli dememeye çalışmışım

[Mahmut Leventoğlu]

Orijinal Mesaj Sahibi mjgn

Hatırlasam o sözcükleri kullanacaktım. Ama en azından tahtırevalli dememeye çalışmışım

O oyuncağa Sütçüler yöresinde GICIRGAÇ deniliyor. Bunun sebebi dikey parçanın ucuna oturtulan yatay parça nın deliğine odun kömürü tozu konuluyor gıcır gıcır ses çıkarsın diye. Yörede her yıl yapılan Dut Pekmezi Festivalinde festival alanına GICIRGAÇ kurulur, büyükler anılarını tazelesin,küçükler öğrenip binsin diye. )

[Müjgan]

Orijinal Mesaj Sahibi Mahmut Leventoğlu

O oyuncağa Sütçüler yöresinde GICIRGAÇ deniliyor. Bunun sebebi dikey parçanın ucuna oturtulan yatay parça nın deliğine odun kömürü tozu konuluyor gıcır gıcır ses çıkarsın diye. Yörede her yıl yapılan Dut Pekmezi Festivalinde festival alanına GICIRGAÇ kurulur, büyükler anılarını tazelesin,küçükler öğrenip binsin diye. )

Ahmet Demirtaş bana o gün iki tane isim sıraladı onun adıyla ilgili ama, unuttum...

[Mahmut Leventoğlu]

Zengi Yaylasında GICIRGAÇ

[Ahmet Demirtaş]

Fotoğrf yeterince anlatıyor ama; zıncarık veya gıcırgaç olarak adlandırılan bu aygıtın direği (dikey olan) bulunabiliyorsa ardıç ağacından, kirişi (yatay olanı) çoğu zaman kara çamdan yapılır. Ardıcın seçilmesi dayanıklı ve sağlam olmasından kaynaklanıyor.

[Yücel Özlem]

Orijinal Mesaj Sahibi Mahmut Leventoğlu

O oyuncağa Sütçüler yöresinde GICIRGAÇ deniliyor. Bunun sebebi dikey parçanın ucuna oturtulan yatay parça nın deliğine odun kömürü tozu konuluyor gıcır gıcır ses çıkarsın diye. Yörede her yıl yapılan Dut Pekmezi Festivalinde festival alanına GICIRGAÇ kurulur, büyükler anılarını tazelesin,küçükler öğrenip binsin diye. )

Mahmut Bey lütfen, odun kömürü tozunun kullanılma nedenini tekrar araştırabilir misiniz?
Alıntı:_________________
"Özellikleri nedeni ile, grafitin kullanım alanları çok geniştir. Yumuşaklığı nedeniyle, kurşun kalem yapımı ve hareketli metal aksamlarının yağlanması işlemlerinde, ateşe ve asitlere karşı dayanıklığı nedeniyle de döküm ve refrakter sanayiinde, pota ve laboratuvar malzemeleri imalinde kullanılır. Siyah renkli ateşe dayanıklı boyalar da genellikle grafitten yapılır. İyi elektrik iletkenliği dolayısı ile elektrod, motor fırçaları, pil çubukları ve elektronik aletlerin imalinde kullanılmaktadır. Grafit ayrıca lastik, araba balataları, kibrit ve motor yağlarında katkı malzemesi olarak ta kullanılmaktadır."

-Odun kömürü grafite benzer özellikleri nedeni ile aşınmayı azaltmak için kullanılıyor olmasın?

[Mahmut Leventoğlu]

Yücel bey söylediklerinizde haklısınız. Çocukken her iki şekli için denedik. Odun kömürünü koymazsak gıcır gıcır ses çıkarmıyor.Büyüklerimizden öğrendiğimize görede aşınma yı engelliyor.

[Yücel Özlem]

Orijinal Mesaj Sahibi Mahmut Leventoğlu

Yücel bey söylediklerinizde haklısınız. Çocukken her iki şekli için denedik. Odun kömürünü koymazsak gıcır gıcır ses çıkarmıyor. Büyüklerimizden öğrendiğimize göre de aşınmayı engelliyor.

-Mahmut Bey, Gıcrtı konusuna itirazım yok aslında. Benim amacım Kömür tozunun ikinci işlevinin de belirtilmesine vesile olmaktı.
-O gıcırtının alasını kağnılar çıkarırdı. Kağnı tekerinin bağlı olduğu mazı (otmobillerde aks denilen parça) da bir ağaç yatakta döner. Bu mazı sık sık yağlanır. çıkardığı gıcırtı da yeri göğü tutar. Yağlama vaktinde yapılmazsa mazı ve yatak çabucak aşındığı gibi ısınmadan dolayı yangın da çıkabilirdi. Yağlama zamanı da, öyle günler aaylar aralığında değildir. birkaç kilometrede bir yağlama gerekir. Bunun gerektiğini de usta sürücüler çıkan gıcırtıyı dinleyerek bilirlerdi. Aksi halde durup kontrol etmek gerekir.(Yağlama Yine usta sürücüler tarafından hareket halinde yapılırdı.)

-1992 yılında, Sındırgı'dan Simav istikametine giderken, Simav dğlarında görünce şaşırdığım; kağnı ile 2002 yılında tekrar Sivas Doğanşar'da karşılaştık. Bu defa kağnıyı görmeden önce, derinden gelen gıcırtısını duyunca; önce inanamadım. Benzettiğimi düşündüm. Gittikce yaklaşan ses, artık tereddüde mahal vermiyecek kadar belirginleşince; şaşkınlığım iyice arttı. Köydeki büyülü, insanı çook eskilere götüren ortamda, zihnim bana oyun oynuyor olmalıydı. Emin olmak için arkadaşlara sordum. Evet yanılmıyordum. Bu bir kağnı idi.

-Doğanşar, Cihan pehlivanı, Dünya ve olimpiyat şampiyonu, Ahmet Ayık Bey'in memleketidir. Doğanşar'da her yıl Ahmet Ayık adına karakucak güreşleri yapılır. Bana da, bu Güreşleri birkaç defa, ünlü güreş ustaları ile birlikte izlemek kısmet oldu. Bu defa, güreşler münasebetiyle Doğanşar'da bulunurken, Ahmet Ayık'ın köyünde, Eskiköy'de Karşılaşmıştım kağnı ile. Kağnı ile birlikte hatırladığım kadarı ile birisi on yaşlarında bir genç erkek, diğeri onüç-ondördünde bir hanım olan sürücülerini de görüntülemiştim. Çocuk demeye dilimin vamadığı bu insanlarla kağnılarının görüntüsünü bir yerlerden bulabilirsem sizlerle paylaşmak isterim.
-Evet dostlarım, Şimdi aklıma şu soru geliyor: GICIRGAÇ denilen, bu oyuncağın gıcırtısını kömür tozu ile ayarlamak; müstakbel kağnı sürücüleri için, yağlama zamanının tayini konusunda bir eğitim yerine geçiyor muydu acaba?