Sn. Yalıçapkını,

İltifatınıza teşekkür ederim.

Bilgi kimden gelirse gelsin değerlidir.
Genel bilgi için budama ile ilgili yazıları öncelikle okumak gerek.

Bu biraz terzi işi gibidir... Terzi müşterisinin ne istediğini bilmelidir.

Her dalın ne amaçla kesildiği/eksiltildiği bilinirse budama doğru yapılmış demektir.
Doğru bir budama için ağacın, genç, mahsüldar ve yaşlı, ve sahibinin ne istediği bilinmelidir.

Siz müşteri isteğini ortaya koyun; zeytin çeşidi, yaşı ve fotoğraf vs. o zaman önerilerimizi söyleriz. Aksi halde uzun olur okuyanı yorar. Yeri geldikçe ipucu vermek ve karşılıklı fikir alışverişi olarak tartışmak daha öğretici olur. Siz ne dersiniz?

Sevgiyle kalın.

Sayın Zeytinci;
Şahsen budama ile ilgili çok okudum, araştırdım ve budanan onlarca bahçeyi gezdim, gözlemledim, çiftçilerle görüştüm...Ağaçlarımıda kobay olarak kullanarak budama işini öğrendim..Benim tecrübem 5-6 yıllık ve bahçemdeki tüm çeşitleri kendim budarım..

Aslında fotoğraf işini halledip görseller üzerinde yorumlar yapmak daha güzel ve aydınlatıcı olur,forumu takip edenlerde daha çok fayda sağlarlar...

Zeytin budamacıları, budama sırasında ağaç sahiplerini yanlarında istemezler pek :)

Diğer meyve ağaçlarından epey farklı bir mantığı var. Ben de öğreniyorum yavaş yavaş.

Forumda meyve budamasıyla ilgili güzel bir başlık var. Zeytin budamasıyla ilgili de özel bir başlık olsa güzel olurdu.

[QUOTE=yalıçapkını;446348]Sayın Zeytinci;
Ağaçlarımıda kobay olarak kullanarak budama işini öğrendim..Benim tecrübem 5-6 yıllık ve bahçemdeki tüm çeşitleri kendim budarım..
QUOTE]

Sn. Yalıçapkını,
Budama işini bildiğinize göre ipuçlarını görüşelim.
Dal yanmalarına karşın gölgeleme önerisine katılıyor musun?

Hangi zeytini konuşuyoruz? Sofralık Gemlik çeşidi mi?
Bol ürün veren yaşta (mahsüldar) bir zeytin mi?
Düzenli sulama yapılıyor mu?

Buyurunuz...

Sn. Meyvelitepe,

Budanan zeytin ağaçlarına kıyamazlar da ondan. Zannederler ki ne kadar çok yaprak okadar çok zeytin meyvesi ya da yağ. Annemden çok beddua yemişimdir. Sonra da hoşuna gitmiştir.

Zeytini seven yöneticilerimiz sesinizi duymuştur...

Merhaba acaba Karabük'te yetiştirilebilir mi? Ben Safranbolu'da bir akrabamın bahçesinde görmüştüm ama...

Saksıda yetiştirebilirsiniz.
Bahçede kışın donmaya karşı korumaya almanız gerek.
Deneyiniz en azından birşey kaybetmezsiniz:)

Sayın Zeytinci,
Bende 2 çeşit zeytin var.Gemlik ve Samanlı..
Genç ve verim çağındaki ağaçların budanmasından bahsetmek daha genele hitap eder kanısındayım.
Bizim bölgemizde yıllık yağış miktarı yeterli olduğundan, sulama yapılmadan da iyi verim alınabiliyor.Kuşkusuz sulama yapmak daha iyi ve kaliteli ürün almayı destekliyor.

Marmara Bölgesi, Ege'ye nazaran daha serin olduğundan dal yanması sorunuyla pek karşılaşmayız,ama halkalı leke hastalığıyla sık karşılaşırız,biz sofralık zeytin yetiştirdiğimiz için budama,ilaçlama ve sulamaya daha çok dikkat ederiz..
Bazı çiftçilerimiz iri mahsul almak için öyle zeytin budar ki, dalların arasından kırlangıcı bırakın martı bile geçebilir mesela.

Evet, ağaç içleri çok açıktır. Fazla sürgün de sevilmez pek. Beni eleştirmişlerdi kışın çok sığır gübresi verdim, fazla sürgün yaptıracak diye. Kazara bir ağaç sık meyve verirse Eylül ayında seyreltme de yaparlar zeytinlerin hepsi kararsın diye. Çiçek açma zamanı güneye göre bir ay farkeder. Bu yüzden de çiçek zamanı ani ısı yükselmesi problem yaratır. Söz gelimi, geçen hafta Pazartesi günü çok çiçek atımı oldu ısının aniden 35 dereceye çıkması yüzünden.

Sn. Yalıçapkını,

Yalıçapkını İzmir simgelerinden biri idi. Ne yazık ki yalı azalınca çapkınları da İzmiri terketti:D Bence tekrar eski avatarınıza dönünüz.

Gemlik çeşidi zeytini ele alalım;
Verimlidir. İyi bakılırsa (su ve gübre) periyodisitesi kuvvetli değildir (her yıl ürün alınır). Büyük tac yapmaz. Yurdumuzun en iyi sofralık zeytinlerinden biridir. Meyve eti çoktur. Çekirdeğinden kolay ayrılır. Yağ oranı %30 ile batı bölgelerimizin en iyisidir. Yağından ziyade sofralık olarak meşhurdur.

Budama için tiyolar:

1-Dalları rüzgarda sallandığında bile biri diğerine sürtmemeli. Daların arasına rüzgar rahat girer. Mantari hastalıkları ve dal zedelenmeleri azalır.
Dal arasından kırlangıç ve martı uçabilmeli örneği bu amaçla söylenmiştir.

2- Ağacın boyu 3-4 metreden yüksek olmamalıdır. Bu çeşidin büyük ağaç olacağım diye dikine büyüme talebi yoktur. Kolay hasat ve zararlı mücadelesi için yükseltilmemelidir. Ayrıca su transferi uç kısımlara bu metrelerden sonra zorlaşır. Meyve beslemesi etkilenir.

3- Dal yanması muhtemel güney bölgelerimizde ağacın güneyi budanırken kuzeyine göre biraz eksik budanmalı. Kuzey taraftaki dalların yanıp kavrulmaları önlenir.

4- Var yılında aşırı meyveye yatmasını engellemeli. Meyve eksiltme amaçlı budama yapılmalı. Bu sayade ağacı var yılında fazla yormayıp ertesi yıl da ürün alınması temin edilir. Düzenli miktarda ürün alma pazarlama ve ağacı yormama açısından önemlidir.

5- Unutmamalı ki yapraklar önemlidir. Yaprak demek (fotosentez) beslenmektir ve kök gelişimidir. Bu sebeple yaprağı azaltacak tarz budamalardan kaçınılmalıdır. Ağacın besleyebileceği kadar yaprak olmalıdır.

Sizin fikirleriniz nedir?

Yeni zeytin dikecek arkadaşları da buradan uyaralım...
Zeytin gölge yerleri hiç sevmez, küser gelişmez, ürün vermez.Güneş görmeyen yerlere zeytin dikip fidana eziyet etmeyin.
Yakınlarında yabancı ağacı sevmez adeta kaçar, zeytinleri başka tür ağaçlarla birlikte dikmeyin.
İlk 3-4 yıl sakın budama yapmayın,fidanın tepesini kesmeyin.

Sayın Zeytinci;
6-Ağaçların iç kısımları güneş alacak şekilde seyreltilmeli.Mantari hastalıklara karşı.
7-Budama mümkünse her yıl hafif biçimde yapılmalı.Düzenli mahsul budamasıyla Gemlik çeşidinde periyodise diye birşey kalmıyor.
8-Ağaçta içe doğru ilerleyen dalların çıkarılıp,dışa dönük olanların bırakılması.
9-Ağacın hertarafına güneş ışığı girecek şekilde, simetrik ve düzenli bir form vererek budanması.
10-Üst üste binen dallardan alt taraftakinin çıkarılmasıDaha fazla ışık aldığı için genelde üstteki dal daha güçlüdür.

Şimdilik bu kadar...

Budama
 

11- Dalların ucunu almalı. Fazla uzayan yatay dalların ucunu keserek gövdeye yakın yapraklanma teşvik edilmeli. Aksi halde boyu çok uzamış yapraksız dallar meydana geliyor. Bu da beslenme yolunu uzatıyor.

· ŞEKİL BUDAMASI:

Zeytinlerde genellikle en uygun şekil serbest goble sistemidir.

Fidan dikiminden itibaren ilk iki yıl zeytinde budama işlemi yapılamaz. Ancak dikimden sonra boyu 1 m.’yi aşan fidanların tepesi 90 cm’ den vurulur.

İki yıl sonunda 40-90cm. yükseklikten, tek gövde üzerinde değişik noktalardan çıkan 3 ana dal bırakılır.Öteki dalların ya uçları alınır ya da gelişmelerini yavaşlatmak için aşağıya doğru eğilerek bağlanır.Ayrıca dip sürgünleri ve obur dallar çıkartılır.

Fidana şekil verilmek için acele edilmemeli, şekil 3-4 budamada elde edilmelidir.

Genç Ağaçların Budanması ve Terbiyesi;

Genç ağaçlarda kısa zamanda iyi bir çatı teşkil edilmesi ve tacın istenen büyüklüğe erişerek verimli hale gelmesi istenir. Genç ağaçlara istenen şeklin verilmesinde gelişmeyi sekteye uğratacak aşırı kesimlerden kaçınılmalıdır. Her ne kadar genç meyveye yatmamış zeytinlerin budanması vegetatif gelişmeyi geriletirse de kuvvetli bir gövde ve ana dal sistemi elde etmek üzere ilk yıllar bazı budamaların yapılması da gereklidir.

Zeytin ağaçlarına goble, koni, serbest vazo v.s gibi çeşitli şekiller verilmektedir. Bununla beraber genç ağaçları bir tek gövde ve 3-4 ana dallı olarak şekillendirmek genellikle uygun düşmektedir.
Bu gövde ve çatının teşekkülü ilk bir-iki gelişme mevsiminde geliştirilebilir. Bu amaçla istenen yükseklikteki (30-60/ cm.) bir gövde üzerinde iyi dağılmış ve aynı noktadan çıkmayan ana dallar seçilir. Bunların geliştirilmesine gayret edilir.

Gövdeden ve dipten çıkan sürgünler kesilir. Bütün yaz bu işlemlere devam edilir. Ayrıca gövdeyi güneş yakmalarına karşı korumak ve gövdeden obur çıkışını önlemek üzere, kağıt ve benzeri maddelerle gövdeler sarılabilir. İkinci yaz boyunca da ana dal seviyesinde görülecek fazla sürgünler ve dip sürgünler kesilir. Bu işler yazın yapılmamışsa ve kanser tehlikesi yoksa kışında yapılabilir.

İlk yıllar genç ağaçların üst kısmında islenmeyen dallar dışında dal kesimi yapmamak veya çok az kesim yapmak gerekir. Daha sonra 3-5 yıl ana dalların teşekkülü sağlandıktan sonra ikinci ana dalların geliştirilmesi safhası başlar. Bu zamanda taç da dal yoğunluğu arttığından dal seyreltmesi yapılır. Bu budamayı bir defada değil, bir çok yılları içine alan bir devrede uygulamak uygun olur.

Ağaçların hafif ve sistemli bir şekillde budanması, mahsuldarlığın gerilemesini önler. İkinci dal sisteminin birçok yıllara dağılarak şekillendirilmesi, çok yapraklı ve geniş "meyve kafesi" oluşmasını sağlar.

MARMARA BÖLGESİNDE YETİŞTİRİLEN GEMLİK ZEYTİNİNDE SIK DİKİM
Yürütücüleri: Dr. Nilüfer KAYNAŞ, Dr. Erol YALÇINKAYA, Dr. M. Emin ERGUN, Uz. A. Rıza SÜTÇÜ
ÖZET
Bu çalışmada, zeytinde birim alandan alınan verimi artırmak, verimsiz devreyi kısaltmak, alternansın etkisini en aza indirmek, hasat maliyetini düşürmek, danenin iri olmasını ve erken kararmasını sağlamak, budama, ilaçlama işlemlerini kolaylaştırmak, ara ziraatını kaldırmak amaçlanmıştır. Ağaçların sıra arası ve sıra üzeri dikim uygulamaları ile parseldeki ağaç sayısı 6 x 6 m ve parseldeki ağaç sayısı 4, 6 x 4 m, ve parseldeki ağaç sayısı 6, 6 x 3 m ve parseldeki ağaç sayısı 8, 6 x 2 m ve parseldeki ağaç sayısı12 olarak uygulanmıştır. Denemedeki tüm parseller eşit büyüklükte (144m2) olacak şekildedir. Çalışmada Goble budama şekli uygulanmıştır. Deneme süresince ağaçlarda ağaç yüksekliği, ağacın gövde kesit alanı, taç yüksekliği, taç genişliği, ağaç verimi gibi morfolojik özellikler ile verim, meyvelerde % et oranı ve yüz dane ağırlığı belirlenmiştir.
Morfolojik özellikler bakımından tüm uygulamalarda genel bir artış olmakla birlikte, en fazla gelişme 6x6 m mesafe uygulamasında görülmüştür. Budama artığı değerleri dikim sıklığı daraldıkça artış göstermiştir. Ağaçların genellikle dikim aralıkları sıklaştıkça gövde çevresi ve taç genişliğinde azalma olurken, ağaç yüksekliğinde en sık ve en dar dikilenler arasında önemli bir farklılık gözlenmemiştir. Ortalama verimler dikkate alındığında ise en geniş aralıkla dikilenlerde daha yüksek değerler elde edilmiştir. Buna karşılık birim alana ve birim hacme düşen verim değerleri dikim aralıkları sıklaştıkça yükselmiştir. Ağaçların kümülatif verimliliği dikkate alındığında birim alana ve birim hacme düşen verim değerlerinde en yüksek değerler 2x6 m ve 3x6 m aralıkla dikilenlerde olmuştur. Dekara düşen kümülatif verim ise 3x6m ve 6x6 m aralılıkla dikilenlerde en fazla olurken 2x6 m aralıkla dikilen ağaçlarda en az düzeyde kalmıştır. Bunun yanı sıra sık dikilen ağaçların dikine büyüme eğilimi ile daha fazla budamaya ihtiyaç göstermesi ve daha fazla işçilik gerektirdiği düşülecek olursa 2x 6m aralıkla dikimi önermek mümkün görülmemektedir. Ayrıca ağaçların ilerleyen yıllarda daha fazla büyüme eğilimi göstereceği de net olarak görülmektedir. Özellikle 3x6m ve 4x6m aralıklarının 6x6 m nin yerine kullanılabilirliğinin izlenmesinde yarar olacaktır.

ZEYTİN FİDANI DİKİM TEKNİĞİ

1. Fidanlar kışı soğuk geçen yerlerde erken “İlkbahar”da tomurcuklar uyanmadan önce,kışı ılık ve yağışlı geçen yerlerde ise “Sonbahar”da dikilmelidir. Dikim “İlkbahar”da yapılmak istenirse, “Yaz” mevsiminde sulama koşulları göz önünde tutulmalıdır.

2. Fidanların dikim aralık ve mesafeleri taban arazilerde 5x5 m., eğimli arazilerde 6x4 m. olmalıdır. Zeytin yetiştiriciliğinde sıra arasına başka bir bitki dikilmesi tavsiye edilmemektedir. Bu sebeple, daha sonra bir sırası kaldırılmak üzere 6x3 m. sık dikim yapılabilmektedir.

3. İşlenmemiş topraklarda fidan dikiminden iki ay, işlenmiş topraklarda ise dikimden bir hafta önce veya dikim sırasında 60 x 60 x 60 cm ebadında fidan çukurları açılmalıdır. Üst toprak bir tarafa, alttan çıkan toprak ise diğer tarafa yığılmalıdır.

4. Fidan çukurlarına dikim esnasında birkaç kürek (200-300 g.) güneşte iyice yanmış tercihen eski koyun veya keçi gübresi ilâve edilmelidir. ½ Kg. Süper Fosfat ve ½ Kg. Potasyum Sülfat her dikim çukuruna toprakla iyice karıştırılarak verilmelidir. Taze (yanmamış) hayvan gübresi kullanılmamalıdır.

5. Fidanlar, dikilmeden önce kök budaması yapılmalıdır. Fidanların sökümü esnasında zedelenen, ezilen veya kopan kök kısımları kökün sağlam yerinden kesilmeli ve birbiri üzerine binen kökler ayıklanmalıdır. Bundan sonra kök sistemine uygun olarak etek dalları budanmalıdır.

6. Fidan dikimi yapılırken, çukurdan çıkan üst topraklar alta, alt topraklar üste gelecek şekilde doldurulmalıdır.

7. Dikim esnasında, toprak doldurulurken kökler arasına toprağın iyice girmesini sağlamak için toprak, ayakla iyice bastırılarak sıkıştırılmalıdır.

8. Fidanlar dikildikten hemen sonra rüzgârın ters istikametinde herek dikilerek, pamuk ip veya yumuşak bez parçası ile “¥ ” şeklinde bağlanmalıdır.

9. Fidanlara dikimden hemen sonra hava durumuna göre asgarî 20-30 litre olmak üzere can suyu verilmelidir.

10. Fidanlar aşırı derin veya kökleri hava alacak şekilde yüzeysel dikilmemelidir. Zira, derin dikilen fidanların gelişmesi yavaşlamakta, yüzeysel dikilenler ise hemen kurumaktadır.

11. Dikimden sonraki ilk 30 gün çok önemlidir. Bu süre içerisinde, eğer havalar kurak ise haftada en az iki kez sulama yapılmalıdır.

12. İlk iki yıl içerisinde fidanların sulanması ve gübrelenmesi ihmal edilmemelidir. Çünkü zeytinler, iyi bakımla birlikte 4. yıl’dan îtibaren ekonomik seviyede kaliteli meyve vermeye başlamaktadırlar. Ancak, ilk iki yıl’ı tamamlamadan kesinlikle tepe budaması yapılmamalıdır.




DOĞU AKDENİZ ZEYTİN BİRLİĞİ
Adres: P.K. 1118, 01122 Cemalpaşa/Adana
Tel: 0-322-324 01 35 Fax: 0-322-324 35 95
email: info@dazb.org.tr

İşte bu sayfa şahane olmuş.

Zeytin budama ile ilgili tüm veriler mevcut. Emeği geçenlere teşekürler.

İki yıl önçe diktığim ayvalıklarda ve geçen yıl diktiğim gemliklerde (10 kadar olabilir),
toprağa çok yakın iki ana dal bulunan fidanların birer tanesini kesmem gerekiyordum. Denemek için kesmedim.

Çevremde bazı yaşlı ağaçlarda da toprak seviyesinden başlayan, iki gövde üzerinde, sanki iki ağaç gibi gelişme gösterdiklerini gördüm. Bu hoşuma da gitti.

Bu iki ana dala, iki ağaç gibi uygulama yapsam, yukarıdaki budama tekniklerini uygulasam verimi olumlu arttırmış olabilirmiyim?

Saygılar

SY.Halil Bey,
Zeytinciliği iyi bilen bir arkadaşıma sordum, o da şöyle dedi;
Zeytin ağaçlarında sık görülen bir durum olup, böyle bir durumda 1 dalın çıkartılması yerine 2 dal üzerinde taçlandırma yapılmasının daha iyi olacağını belirtti.Çünkü; genç yaşlarda zeytinin sert kesim ve budamaya çok hassas olduğunu belirtti.saygılar.

Sık dikim de budama şekli mono koni şeklinde olmalı. Ağacın ışığa ulaşması için yükselme isteği normaldir. Budama ihtiyacı da globe şekilde daha fazla olur. Arkadaşlar sık dikim ve mono koni olarak araştırma yapıyorlar mı acaba?

İspanya da Arbequina sık dikim uygulamasında budama mono koni ve toplama makina ile yapılıyor. Yağlık zeytinde rekabeti imkansız kılıyor.

Gemlik çeşidinin büyük olmayan tac yapısıyla sık dikime uygun olduğunu düşünmek yanlış olmasa gerek.

Toprak seviyesinden taclandırma benim sevdiğim yöntem.
Işık ve hava girmesini sağlayacak şekilde budama yapmanızı öneririm.

[QUOTE=ay-ışığı;449876]Zeytinciliği iyi bilen bir arkadaşıma sordum, o da şöyle dedi;
Zeytin ağaçlarında sık görülen bir durum olup, böyle bir durumda 1 dalın çıkartılması yerine 2 dal üzerinde taçlandırma yapılmasının daha iyi olacağını belirtti.


Teşekür ederim Sn. ay_ışığı,

bunu deneyeceğim.

[QUOTE=Zeytinci;451599]Toprak seviyesinden taclandırma benim sevdiğim yöntem.

Sn. Zeytinci,

sanki bu sistem bodurlaştırma gibi.

Verimi olumsuz etkilemez mi?

teşekürler

[QUOTE=Halil Önen;451614
sanki bu sistem bodurlaştırma gibi.

Verimi olumsuz etkilemez mi?

teşekürler[/QUOTE]

Beslenme yolunu kısaltıyoruz. Kökler yardımı ile alınan besinler yapraklara hızlı taşınıyor. Yapraklarda yapılan besinler de köklere hızlı taşınıyor. Verim düşmese gerek.

Bodurlaştırma başka bir şey. 4 metre üzeri yüksekliği ben tercih etmem. Başkaları tercih edebilir. Bir şey diyemem.

Sn.Zeytici,
teşekkür ederim. 4 metre yüksekliği ben de tercih edeceğim.

Yüksek ağacları sıyırmak hem tehlikeli oluyor, hem de soğuk havalarda zor oluyor.

Ayrıca arbeguina ispanyol bodur zeytini dikmek için 3 dönüm yeri bekletiyorum. Kıştan beri karar veremedim. Tartılışırsa sevinirim.

Teşekürler

Çeşitli yayınlardan arbeguina' nın dendiği kadar ülkemize uygun olmadığına karar getirip ben bu sevdadan 2 yıl önce vazgeçtim şahsen.

SN.ay_ışığı,

İspanya'da bizim gibi Akdeniz ülkesi ve aynı kuşak üzerinde, neden bize uygun olmasın.?

saygılar

Arbequina
 

Bu konu kolay karar verilecek bir konu değil. Çeşidi yağlık. Barselona ülkemizin marmara bölgesi ile aynı paralelde.

''Yöreye adapte olmuş çeşit'' güzel bir söz. Sık dikim Gemlik çeşidi için marmarada uygun olabilir mi? Gemlik sofralık.

Zor bir konu. Yüreklendirecek uygulamalar gerek:)

Gemlik aşısı
 

Eski zeytinlerini gençleştirmek ve çeşit değiştirmek isteyenler için bir örnek.
20 nisan tarihli kalem aşının bu günkü durumu.

Yaprak bitleri yeni aşılara fena dadanmış. Mücadele devam ediyor.

Aşılarınız güzel tutmuş görünüyorlar.

Gözümün önünde büyüyorlar. Aşı yöntemi hiç fire vermiyor. Kök kuvvetli olduğundan değişim uzun yıllar almıyor. Eski zeytinliklerin zaman içinde verimli ve değerli çeşitlerle değişimini yapmak mümkün. Yeni zeytinlik tesis etmek uzun yıllar aldığından sabır ve ömür işi.

Bu da edremit aşısı.