kırkdilim / Bahçe

[kırkdilim]

Bu sene bizim için tarlada biber,adalarda domates yılı.Her ikisinin de fidelerini pazarda gözümüzün tuttuğundan almıştık.Ne yaparsan yap biraz da şans olacak.

[kırkdilim]

Bugünlerde işimiz ceviz. Anne cevizin cevizlerini komşudan aldığım sırıkla erişebildiğim yere kadar dokudum. Yüksek dallar kaldı onları da yere döküldükçe topluyoruz.

'Chandler'ların da hasatı geldi. Bazı dallarını yerden,bazılarını merdivene çıkarak ya da silkeleyerek topladık. Eylülde yağan dolu sadece yeşil kabuğu değil altını da etkilemiş. Kahverengi kabuk kara kara lekelerle kaplı. Birkaçını kırıp baktım, dolunun vurduğu yerin altı hafif esmerleşse de içleri beyaz ve dolgun.

Meyvelerde kalibre düşük. Önceki sezon meydana gelen don ağaçları etkilemiş, dallarda kurumalar oluşmuştu. Kalibre düşüklüğü bundan olabilir ya da iyi besleyemiyorum. Bu sezon yabani otların öz suları ve enzim dışında bir şey kullanmadım. Yapraklar canlıydı, filizlerdeki büyüme emaresi kırmızılık yaz boyu sürdü ama dediğim gibi meyveler küçük kaldı.

Her zaman yanlarında olamıyorum. Sulama düzeni yok. Bu olumsuzluğu biraz olsun gidermek için yaz boyu biçtiğim otları altlarına serdim ki var olan su da uçup gitmesin.

[kırkdilim]

Onca yıl oldu,yaprakların kendiliğinden sararıp döküldüğünü görmedim.İlla ki yeşilken kırağıyı yiyecek,yanacaklar.Böyle olunca henüz pişkinleşmemiş dallar zarar görüyor,gelecek bahar sorunlu uyanmalarla karşılaşıyorum.

Öyle böyle 20 cevizi ağaç diyebileceğim kıvama getirdim,ürün alabiliyorum.Ama bir türlü boylandıramadığım fidandan hallice kökler var.Bu sezon üzerlerindeki meyveleri koparmadım.Hızlı sürgüne gitmesinler,dalları çabuk pişkinleşsin istedim.Budama da yapmadım,çoğu çalı formunda.Önümüzdeki bahar alttan bir iki dal kesip yavaş yavaş yükseltmeyi planlıyorum.

Elma ve ayvalar da kırağıyı yedi.Üzerlerinde ne var ne yok topladım.Kış güneşlerini toplarken ellerim mis gibi ayva koktu.

[kırkdilim]

İki senedir kullanmadığım,artık orada burada ayağıma dolanıp duran damlama borularını bir traktör koyun gübresi karşılığında verdim.Gübreyi kar yağmadan malçın üzerine birer el arabası döker,ikisini birlikte çapa makinesiyle toprağa karıştırır sonrasında ormandan getirdiğim meşe yapraklarıyla üzerlerini örterim diyordum.

Üzerinde kımıl kımıl dolaşan böcekleri görünce şimdi bunun içinde danaburnu da olabilir dedim gübreyi hemen uygulamaktan vazgeçtim. İnternette çiftlik gübresinin nasıl yakılacağıyla ilgili videolar var.Bir tanesini uygularım.Ama şimdilik yığın ağaçlardan uzak bir yerde durakoysun.

[Kozanli]

Sayın kırkdilim, hayvan gübresi danaburnu yapar safsatasına lütfen inanmayın. Hayvansal gübre danaburnu yapar diyerek bizlere kimyasal gübre satıp topraklarımızı hastalattık.
Ürün alabilmek için de kimyasal ilaçlarla mücadele ediyoruz.
49 yıl oluyor, Avrupa'da çiftçilik yaptım.
Halâ bir ayağım Avrupa'da gidip geliyorum.
Çiftçilik yaptığım sürece doğal gübre kullandım.
Danaburnu dediğimiz mahlukatı Türkiye ye döndüğümde tanıdım.
Danaburnu varsa var.
Var oluşu doğal gübre değildir.
Oluyor ise kimyasal gübre de arayın

[kırkdilim]

Birkaç yıl önce evin önündeki sebze adalarını adeta istila etmişlerdi.Diktiğimiz domates ve biber fidelerinin ertesi günü boyunlarını büktüğünü görünce toprağı eşeledim ve toprak altında kalan kısmın yenildiğini gördüm.İlk başlarda ne olduğuna anlam veremedik.Yeni fideler diktik yine aynı şey oldu.

Araştırdığımızda danaburnu zararlısıyla karşı karşıya olduğumuzu anladık.Zirai ilaç zatan bir yerden ilaç alıp kepekle karıştırdım.Kepeği adaların üzerine serptim.Ertesi sabah toprağın üzerinde baygın halde yatan danaburnular gördüm.Böyle böyle onlarca danaburnu topladım.

Bunu yaşadık sayın Kozanlı ve bu böceklerin adaların üzerine serdiğim çiftlik gübresiyle geldiğini düşünüyorum.Böyle yazınca çiftlik gübresine karşı olduğumu düşünmeyin.Ben zaten kimyasal gübre kullanmıyorum.Benim derdim bahçenin kendi kendine yetmesi.Bunun için yaptıklarımı da paylaşıyorum zaten.

[kırkdilim]

Ballıbabalar köklenmek için bahçenin en olmadık yerlerini seçmişler.Elimde makas bir kova dolusu topladım.Henüz çiçeklenmeye başlamış kuş otlarıyla harmanlayıp suyun içine saldım.Bi on gün kadar bekleyecekler.Sonrasında diğer yabani otların özleriyle birlikte gübre olarak kullanacağım.

[Atilgan]

Yukarıdaki domatesler ticari çeşit gibi durmuyor. Çeşit adı varmı?

[kırkdilim]

Çeşitleri hakkında bilgim yok. Pazardan köy domatesi fidesi diye almıştık. Verimiyle,lezzetiyle verdiğimiz emeğe değmişti.

[kırkdilim]

İki evin arasındaki ağaçlar göğe yükselme derdindeler.Tembellik edip birkaç sene dokunmasam içinden çıkılmaz hal alıyorlar.Güneşli bir günü yakalayıp budadım.Budama artıklarını kısa saplı baltamla küçük küçük doğradım.İki çuval dolusu malzeme çıktı.

İki senede bir meyve veren Amasya elmasının yaşlandıkça huyu değişti.Özellikle güneye bakan tarafında her sene bol çiçek göstermeye başladı.Bu iyi haber.Ama sonbaharda iç kurdundan dolayı dallardan toplayacak meyve bulamıyorum. Elimde son kullanma tarihi geçmiş Delfin var.Kullanıyorum ama kurt yine de meyveye giriyor.Sanırım zamanını ayarlayamıyorum.Delfin'i süresi geçmiş diye çöpe atacak değilim,yine kullanacağım ama bu sefer kaolinle birlikte.

[kırkdilim]

Sarımsağın otunu iki defa ince ince temizlemiştik yine çıktı. Çıktı ama sarımsağı boğacak kadar değil. Hasatına az zaman kaldı,böyle idare edeceğiz.

Fasulyenin de otunu temizleyip altını doldurmuştuk. Hereklere dolanmaya başladılar.Bayramdan sonra diplerini son kez temizleyip kuru otlardan malç yapacağız.Malç yaptığımızda yapraklar daha bi gür çıkıyor.

[kırkdilim]

Elimde bel,otun içinde sararmış,yan yatmış saplarını araya araya sarımsağı hasat ettim.Daha önce iki defa özenle temizlemiştim, onun hürmetine olacak güzel baş çevirmişler.

[kırkdilim]

Salça yapmak için domatese para vermeyiz,tarlaya ektiğimiz "Rio Grande"ler bize yeter diye düşünmüştük ama henüz kızarmadılar. Bekliyoruz,kızarırlar elbet.

Altlarına malç yaparken birkaç tanesinde burun çürüklüğü gördüm.Hepsine sararsa o kadar domates heba olur diye düşündüm,canım sıkıldı.Hasta domatesleri koparıp yapraktan birer hafta arayla kalsiyum püskürttüm.Gelip gittikçe bakıyorum,kalsiyum işe yaramış gibi.