Topraksız tarımda tehlikeli iz element birikimi

[sulukök]

Bu işi profesyonel olarak yapanların en az bizim kadar kimya bildiklerini, ya da bilenleri çalıştırdıklarını düşünüyorum. Hele hele, şimdilerde aramıza katılan "mektepli" arkadaşlarımız da olduğuna göre, o kadar yatırım yapıp büyük ticari hedefleri olan kişilerin böyle (bence yanlış) küçük hesaplara gireceğini sanmıyorum.

Mikro elementler zaten o kadar az kullanıldığına bakılarak denilebilir ki, bunlar üretim aşamasında "tüketilmiyor", yani aracı olarak kullanılıyor. Kimya dilinde söylersek, bunlar katalizör madde. Belli reaksiyonların gerçekleşmesi için aracı olarak gerekli. Olmazsa olmuyor. Ama olduğunda da kullanılmış, ya da tüketilmiş olmuyor, tekrar geri dönüyor.

Şimdi herşeyi formüle göre gram gram kullanan adam, bu "tüketilmeyen" maddeyi neden fazladan koysun?

Ha, şunu deseniz anlarım. E, peki bu madde tüketilmiyorsa ne oluyor? Bunun cevabı kullanılan üretim tekniğine bağlı olarak değişiyor olabilir. Bir de bitkilerin bu maddeleri ileride yeniden kullanım için nerede nasıl depoladıklarını bilmiyorum.

En kötü senaryo şu olabilir. Akansu kültürü yapıyorsunuz ve de drenaj yapıp dönen suyu tekrar kullanıyorsunuz. EC değeri düşünce siz yine fformüle uygun taze besin ekliyorsunuz. Orada "tamamlanan" EC değeridir, formüle uygun besin değeri değil. Bitkinin daha önce kullanıp tükettiği maddelerden arta kalana göre, bazıları eksik, bazıları fazla olacaktır. Denebilir ki, hah işte bu nedenle mikrolar sürekli artar, birikim yapar. Kısmen de doğru olabilir. Sizin mevsimde bir kere mikro kullanma yaklaşımı da ilk bakışta doğru gibi görülebilir. Yanlış değil belki ama, eksik. Yani madde eksik kalır.

formül bir anlamda yoğunluk ölçüsüdür. Yani birim miktarda bulunması gereken madde. Bunu bir kilo domates başına madde diye de yorumlayabiliriz. Bitkiler büyüyüp domatesler çoğaldıkça toplam madde ihtiyacı artacaktır. Mikrolar tüketilmese bile, aracı olacak yeterli madde olmayacaktır. Az gelecek, giderek de azalacaktır.

Minimum yasası mikrolar için belki biraz farklı olarak yorumlanabilir. Mikrolar olmazsa domates yine olur olmasına da, hani o belli bir tadı ya da kokusu var ya, hatta türüne göre değişen, işte o olmaz, muhtemelen. Tamamen kişisel hissiyatım. E, domatesi de domates yapan o değil mi zaten? Yoksa plastik gibi demiyor muyuz?

Evet bitkide ve dönen suda sadece EC değerine değil, madde bileşimine bakmakta yarar olabilir, ama başta da dediğim gibi, daha çok domates almak için böyle bir şey yapılacağını sanmıyorum.