belki de
 

bence kızınız da bu konuda foruma birşeyler yazmalı. aslında forumun en başından beri işin bilimsel tarafı sorgulanıyor. bu konuda bilgisi olan arkadaşlar bazı değerlendirmelerde bulundular ve gerçekten faydalı oldu, ancak tam anlamıyla bilimsel olarak bu nedir, nerelerde kullanılırı bulamadık. edindiğimiz bilgiler bazı sitelere ve yurtdışı kaynaklara dayanıyor. bence kızınız bu konularda en bilgili kişi. hatta biraz daha araştırsa ve bizi de bilgilendirse çok iyi olur. şimdiden teşekkürler ve saygılar...

Haklısınız, akşam anlıyabileceğimiz dilde anlatmasını rica ederim. :( Gençlerden, laf almak biraz zor. Bu sabah çöp enzimde, çıkan gazın hortumun içindeki suyu püskürttüğünü farkettim. Çok hafif pet şişeyi sıktığımda gaz çıkışı oldu. Fakat hortuma su dolmadı. Demekki gaz çıkışı devam ediyor. Aşağıda son hali :

Benim bazı videolardan izlediğim kadarı ile içecek enzim yapımında su koymuyorlar.

Fermentasyon Kovasının doldurulması
 

İster enzim yapmak için isterse kompost yapmak için mutfaktan çıkan evsel atıkları çıktığı anda hava almayacak şekilde muhafaza ederseniz biriktirme esmasında koku oluşmuyor. Bunun için yine en ideal ve ucuz araç yoğurt kovası. Nerde ise 15-20 gün hiç bozulmadan bekleyebiliyorlar. Sadece muz kabuğu biraz daha çabuk bozunuyor, bu yüzden onu pek katmıyorum.

Eklenti 124800

Daha sonra biriken bu atıkları blendere koyarken hiç bir kokuya muhatap olmadan temizce koyabiliyoruz.

Eklenti 124802
Eklenti 124801

Blenderde parçalanan atıkları birazda bastırarak aralarında hava kalmayacak şekilde fermentasyon kovasına dolduruyoruz.

Eklenti 124803

devamı
 

Sonra atıkların üzerine 1 kaşık kuru maya, 1 kaşık pekmez koyuyoruz.

Eklenti 124805

Daha sonra önceden bu iş için hazırladığımız kavanozlardan 1 kaşık prinç yıkama suyu ve 1 kaşık yoğurt suyundan ilave ediyoruz.

Eklenti 124806

Eklenti 124807

İşlemi biten kovanın kapağını sıkıca kapatarak raftaki yerine kaldırıyoruz.

Eklenti 124808

Her iki-üç günde bir alt taraftaki vana açılarak oluşan enzim şişeye alınıyor ve zaten 25-30 cc civarında çıkan bu sıvı enzim 1/100 sulandırılarak, yani üzeri 2,5 litreye tamamlanarak evdeki saksıların sulanmasında gönül rahatlığı ile kullanılabiliyor ya da diğer çöp enzimin kullanım yerlerinin kullanıldığı yerlerde kullanılabiliyor.

Fermentasyon işlemi gaz çıkışı duruncaya ve alt vanadan sıvı enzim gelmesi bitene kadar devam ediyor. Bu işlemin sonucunda da kova içindeki katı fermente atık daha önceki mesajlarda tarif ettiğim gibi evdeki saksı toprakları ile karıştırılarak, besin değeri azalmış yorgun toprağı tekrar organik maddece zenginleştirilmiş saksı toprağı haline getiriyoruz.

Sn. Sarıcan,
Yine çok güzel resimli bir anlatım yapmışsınız teşekkürler.
EMA ile yaptığınız enzimin fermentasyonu bitti mi? Hala gaz çıkışı var mı?
Burada hepimiz çeşitli maddelerle denemeler yapıyoruz. Ben dün laktik asit almıştım, benim şişelere biraz ekledim. Bakalım sonuç nasıl olacak?
Aslında aktifleşmiş EM (EMA) almak en ucuz çözüm gibi gözüküyor.

Sn. acemi_caylak,

Ben EMA hiç kullanmadım. Enzimi kahverengi şeker ile yapmıştım. İçilebilir enzimde gaz çıkışı hala devam ediyor ama çöp enzimde gaz çıkışı çok yavaşladı. Ama üç ay kadar beklemeyi düşünüyorum, elimde digital pH metre olmadığı için ölçüm yapamıyorum. Aslında en sağlıklısı sıvının pH' ına bakarak karar vermek.

Enzim bidonlarından (5 lt.) birini beş litrelik su peti ile değiştirdim. Diğerinin kapağı büyüktü, hava kaçırıyor şüphesi ile yaptım. Çünkü bidon içinde hava kabarcıkları yukarı doğru çıktığı halde su göstergesinden hava çıkmıyordu. Bakalım şimdi nasıl olacak.

Ancak tam oluşum başlamışken bu işlemin zararı olur mu?

Hiç bir zararının olacağını zannetmiyorum ama gaz çıkışını garanti etmek için bir miktar şeker ilave edin. Şişenin içinde oksijen kalmadıktan sonra hiç bir şey olmaz, kaldığı yerden devam eder.

Ph ölçer almak şart gibi oluyor. Gerçi bu enzim meselesi giderek maliyetli olmaya başladı. Internetten biraz baktım, aşağıdaki iki model fena gözükmüyor. Ancak fiyatlar 250 TL civarı.
Eutech pH Testr 30 ve Extech PH100.

Sayın Sarıcan, Benim kaygım da aktarma yaparken oksijen teması.

Sn. Nariçi,

Kısa süreli oksijen temasından bir şey olmaz.

Bugün Extech PH100 Ph ölçer aldım ve hemen ölçümlerimi yaptım.
1- Patates, havuç, elma, yonca yaprağı, kuşkonmaz ve diğer mutfak artıklarından oluşan birinci şişede ph seviyesi 2.64. Bu şişe bir ay önce hazırlandı.
2- Sadece yonca yapraklarından oluşan şişede Ph seviyesi 2.77. Bu şişe 15 gün önce hazırlandı.
3- Sadece suyu sıkılmış nar çekirdeklerinden oluşan 3. şişeyi geçen pazar günü yapmıştım. Bu şişede Ph seviyesi 3.87.

İlk iki şişeye 4 gün önce yarım çay bardağı laktik asit eklemiştim. Sanırım bu yüzden ph seviyeleri çok asidik çıktı.
Nar çekirdeklerinden oluşan şişeye hiç laktik asit katmamıştım. Ya bu yüzden ya da henüz 1 haftalık olduğu için Ph seviyesi daha yüksek olmuş olabilir.
Bundan sonra haftada bir Ph seviyesini ölçeceğim. Bakalım nasıl bir değişiklik olacak?

Eser miktarda, co2 gazı çıkışı devam ediyor..Fakat içeridekiler çözünmüş vaziyette.....27 martı bekliyorum.Evde kullanmaktan ziyade, bizim kadıköyün kokusu ile meşhur kurbağalıdereye dökmeyi düşünüyorum.

Sn. acemi_caylak,

Aldığınız pH metrenin kalibrasyonu tamam mıdır? Değerler bana biraz düşük gibi geldi. Şimdi tam hatırlayamıyorum ama fermentasyon işlemi bitiminde pH 3,5-4 gibi olması gerekir diye hatırlıyorum. pH metre ile birlikte kalibrasyon kitide aldınız mı? Size kaça mal oldu?

Sn.Acemiçaylak, ekledim dediğiniz laktik asit tam olarak nedir? Yani saf laktik asit mi, laktik asit içeren yoğurt suyu benzeri bir şey mi? Saf laktik asitin PH'ı 2.2 civarındadır. Yarım çay bardağı bundan eklediğinizde, büyük bir orandır ve sıvının PH'ını 2.5 civarına düşürür. Yoğurt suyu gibi bir şey ise PH 3.5-4 civarındadır ve bu denli bir PH düşüşüne sebep olmaz.

PH ölçerin elektrodunu kurutmadığınız sürece size kalibrasyon dahi yapmadan yıllarca hizmet eder. Güle güle kullanın. Zaten söylemişlerdir, kullandıkran sonra musluk suyu ile yıkayarak nötralize edin, kapağının içini de ıslatıp suyunu silkeledikten sonra sıkıca kapatın, elektrod böylece kurumaz.

Sn. Sarıcan,

Kullanmadan önce, kalibrasyon çözeltisi (2 adet almıştım, 1 adet Ph'i 4 olan, 1 adet Ph'i 7 olan) ile kalibre ettim. Değerlerden eminim. Çünkü sadece bunları değil, evde laktik asit vardı onuda ölçtüm. Ph 2.1 çıktı.

Ph Meter'i 180 TL' ye, 2 adet kalibrasyon sıvısını 15 TL' ye Karaköy'den aldım.

Sn. Meyvelitepe,
Laktik asit, saf laktik asit. Hammadeler.com'dan sipariş etmiştim, sarımtrak bir rengi var. (Laktik asit almamda sizin zeytin yapım tecrübeleriniz etkili oldu. Yoğurt suyu ile Ph'i fazla düşüremedim. Bu yüzden laktik asit kullandım demiştiniz.) Ayrıca dün onunda Ph'ini ölçtüm. Ph 2.1 di. Ama 7 litrelik enzimi nasıl 2.64'e kadar düşürdü anlamadım. Orantıya vursak olmuyor. Gerçi burada normal orantı yerine logaritmik olarak bir hesap yapmak lazım, ama enzimdeki ilk değeri bilmediğimiz için şimdilik bundan sonraki gelişmeleri izleyerek göreceğiz.

Aslında ben nar suyunda da düşük bekliyordum. Çünkü narın kendisi ekşi zaten. Ama demek ki pekmezi katınca yükseliyor.

Kullandıktan sonra normal su ile nötralize edilmesi gerktiğini biliyordum. Ayrıca İngilizce kullanım kılavuzunda, kapağın içindeki süngeri Ph 4 çözeltisi ile ıslatmamız gerektiğini söylüyordu. Ama sizin yöntem daha pratik oldu benim için, teşekkürler.

Konuya ilgiliyim ama çok sık takip edemiyorum. em konusundaki deneyi şeffaf poşette yapmaya çalışmıştım. Şimdi ısı sorunu var. Yazın daha ayrıntılı deneyeceğim öğrendiklerimi. Birde ben bir fikir vereyim. Esmer şeker aramak yerine neden karışıma pancar parçaları atmıyorsunuz. En doğalı o çünkü hemde çok ucuz olur. kolay gelsin.

Isı önemli olsa da engel olmuyor herhalde ki sıfır civarında bile fermantasyon devam ediyor.

Sn. acemi_caylak,

pH düzenlemeleri yaparken damlalıkla asit damlatılır, siz bardakla boşalttım diyorsunuz. Bunun için sıvının tamamını bozmamak için sıvıdan bilinen bir ölçekte numune alınır ve önce bu numune sıvı üzerinde pH kaça ayarlanmak isteniliyorsa, onu ayarlamak için damla damla asit ilave edilerek ölçümler yapılır.

İstenilen pH derecesi kaç damlada yakalandı ise ona göre büyük hacimdeki sıvıya, örnek sıvıya damlatılan miktarın katı kadar asit damlatılarak işlem sonuçlandırılır. Hatta yine de hata yapmamak için büyük hacime asit damlatma işi de iki veya daha fazla kademede yapılıp ara ölçümler yapılır.

Kontrolsüz asit ilavelerinde sıvıyı tekrar geri döndüremeyecek kadar asidik yapabilirsiniz ve sizinki de sanki böyle olmuş gibi. Sizin şimdi pH' ı yükseltmeniz gerekir diye düşünüyorum ama nasıl yaparsınız bilemiyorum.

Pancar parçaları atmak da iyi bir fikir olabilir.

Doğrudur Sn nariçi,
Aslında organik maddenin fotosentez yaparken güneşten alarak CH2O şeklinde depoladığı enerji, fermantasyon sırasında açığa çıkar ancak bu enerji çözeltiyi ısıtmaya yetmez çünkü mikroorganizmalar tarafından hücre sentezinde kullanılır. O yüzden ve mikroorganizmaların da etkkinliğini artırmak için tüm işlemin ılık bir ortamda olmasında fayda vardır. Hakim olan organizmaların türlerine göre ılık ortamın sıcaklığı değişir ama ortalama olarak 25 - 30 derece dersek hata yapmış olmayız.

Sn. Karaselvi,

Enzim yaparken karışıma pancar parçalarıda ilave edebilirsiniz buna bir diyeceğim yok ama esmer şeker yerine atmak pek uygun olmasa gerek.

Çünki burada ki amaç bir kibrit çakmak gibi bir şey, yoksa meyvelerin hepsinin içinde oranları değişik olmakla birlikte şeker yani glikoz mevcuttur. Fermentasyon işlemini tetikleyebilmek için glikozun en konsantre şekilde bulunduğu melas, pekmez veye esmer şeker 1/10 oranında baştan ilave ediliyor.

Bir gram şeker kaç gram pancardan elde ediliyor ve ne gibi işlemlerden geçiyor, önce onu düşünmek lazım. Sizin söylediğiniz çay içerken şeker yerine pancar kullanamayız mı gibi bir şey olmuş. Uzun süren fermentasyon işlemi sırasında elbette pancarın içinde bulunan şeker oranı fermentasyon sürecini etkiler ama olayı başlatmaya yeter mi bilemem.

Şarap yaparken bile sıkılmış üzüm suyunun içine şarap mayası ile birlikte bir miktarda şeker ilave ediliyor. Bu işlem sadece süreci başlatmak için herhalde. Yoksa üzüm suyunun içinde de şeker var.

Doğrudur Sn nariçi,
Aslında organik maddenin fotosentez yaparken güneşten alarak CH2O şeklinde depoladığı enerji, fermantasyon sırasında açığa çıkar ancak bu enerji çözeltiyi ısıtmaya yetmez çünkü mikroorganizmalar tarafından hüçre sentezinde kullanılır. O yüzden ve mikroorganizmaların da etkkinliğini artırmak için tüm işlemin ılık bir ortamda olmasında fayda vardır. Hakim olan organizmaların türlerine göre ılık ortamın sıcaklığı değişir ama ortalama olarak 25 - 30 derece dersek hata yapmış olmayız.

Melas ya da esmer şekerin yerine değil ama birlikte atılabilir.

Şimdi anlaşıldı :) Etki doğru orantılı olmuyor. Yarım çay bardağı laktik asiti 100 litre salamura suyuna koyuyorum PH 4'ün altına geliyor.

292 nolu cevabınıza iyi bir açıklama olmuş, teşekkür ederim.

Amaç burada Ph 4-4.5 arası bir enzim elde etmek olduğuna göre, demekki işe diğer maddeleri (laktik asit) fazla karıştırmadan sadece pekmez ile aşılamak yeterli gözüküyor. Daha önceki mesajımda söylediğim gibi sanırım sadece EMA kullanmak daha doğru bir çözüm. Hem de daha ucuz. Ben iki şişeye de bir kilodan fazla pekmez ekledim. Pekmezin kilosu 8 TL olduğuna göre EMA daha ucuza geliyor.
Bugün Ph seviyesi düşük iki şişeninde kapağını açıp biraz kokladım genzimi yakacak kadar bir asit kokusunu hissettim. Bunun üzerine her şişeye bir su bardağı kadar pekmez ekledim. Henüz Ph ölçmedim. Biraz daha bekleyeceğim. Eğer Ph düşmezse bu iki şişeyi kaybettik demektir. Çünkü bu kadar asidik ortamda bırakalım yararlı bakterileri, sanırım zararlı bakteriler bile yaşayamaz.

Öyle düşünmeyin bence. Bu kadar asitik bir sıvıda patojen barınamaz. Bu sıvıları yaptığınız diğer enzimlerde asitlik düzenleyici olarak kullanabilirsiniz.