Yer Fıstığı ( (Arachis hypogaea)

[kuzen38]

Kendin pişir kendin ye dedikleri bu olsa gerek. Yılın her mevsiminde ekilebiliyormuş, ama en güzeli Mart ayında deniyor. bugün ekimini yaptim. Yaklasik 10 tohumum vardı yurtdışından gelen. 3 tanesini oksijenli su karışımında beklettim 12 saat. Bir işe yarar mı bilmiyorum ama o tohumları ayrı ektim. sonucçları burdan sizlerle paylaşacagım. Bir ayı bulabilir deniyor çimlenme süresi için, baska yerlerde de 10 günü gecmez deniyor bekleyip görmek lazım. İlk resimler tohum paketi, tohumlar ve oksijenli suda serinleyen tohumlar

[kuzen38]

Buda vikipedia dan yer fıstığı ile ilgili bilgiler

http://tr.wikipedia.org/wiki/Yer_f%C...B1%C4%9F%C4%B1



Yer fıstığı (Arachis hypogaea), baklagiller (Fabaceae) familyasından tohumlarında %45-60 oranında yağ, %20-30 oranında protein, %18 oranında karbonhidrat, vitaminler ve madensel maddeler içeren, özellikle yağ sanayi ve çerez yapımı başta olmak üzere, sapı kuru ot ve kabuğu da çeşitli şekillerde değerlendirilen değerli bir bitkidir.


Yer fıstığının gen merkezinin Güney Amerika olduğu, buradan Avrupa ve Asya'ya yayıldığı tropikal, tropik altı ve sıcak iklim koşullarında yetiştiği bilinmektedir.

Yer fıstığının Türkiye'ye ne zaman ve nasıl girdiği kesin olarak bilinmemekle, ilk olarak Trakya ve oradan Ege, Akdeniz ve Güneydoğu Anadolu bölgelerine yayıldığı sanılmaktadır. Güney bölgesinde yer fıstığının ilk ekildiği yerin anamur olduğu aktarılmaktadır.

Yer fıstığı baklagil bitkisi olmasından dolayı, havanın serbest azotunu toprağa bağlayarak kendinden sonra gelen bitkiye azot ve organik madde depolayan önemli bir bitkidir.

Ülkemizde yer fıstığı son yıllarda yaklaşık 34.000 ha alana ekilmekte ve 80.000 ton ürün kaldırılmaktadır. Ortalama 235 kg/da ürün alınmaktadır.

Yer fıstığının 32 türü tespit edilmiştir; bunların bir kısmı tek yıllık, bir kısmı ise çok yıllıktır. Yer fıstığı ekimden 7-8 gün sonra çimlenmekte, 40-50 gün sonra çiçeklenmektedir. Çiçeklenmeden 60 gün sonrada ilk meyve oluşmaktadır.


Gelişme süresi düz ve çatallanan çeşitler için 90-115 gün, zıt çatallanan çeşitler için ise 120-140 gündür. En uygun gelişme için istenen ortalama sıcaklık 22-28ºC derecedir. Çimlenme 20ºC altında gecikir. Çimlenebilmesi için en az 12-13ºC'de olması gerekir. Sıcaklık 25ºC'ye yaklaştıkça çimlenme 7-8 günde tamamlanır.

Yer fıstığının goniforlarının toprağa kolayca girmesi için toprağın devamlı rutubetli olması gerekir. Yetişme periyoduna dağılmış 500-600 mm yağış bitkinin yetişmesi için yeterli gelmektedir.

Yer fıstığı için en uygun toprak iyi drene olmuş, gevşek yapılı, kumlu-tınlı, kalsiyumca zengin, organik maddesi orta derece olan ve taban suyu fazla yüksek olmayan topraklardır. Bunun dışındaki koşullarda verim düşer.

Ekim alanı iyi hazırlanmalı, ekimden önce 3-4 senede bir olmak üzere 90 cm derine taban patlatması yapılarak kök gelişmesini engelleyen sert tabaka kırılmalıdır. Toprak yapısına ve çeşidine göre 75-90 cm sıra aralığında, 5-9 cm derine, 15-20 cm sıra üzerinde olacak şekilde ekilir. 10 Nisan - 20 Mayıs tarihlerinde birinci ürün olarak ekilir. İkinci ürün olarak ise buğday hasadından hemen sonra yapılır.


Gübreleme [değiştir]Yer fıstığı diğer besin maddelerine kıyasla topraktan fazla miktarda azot, potasyum ve kalsiyum kaldırır.

Yer fıstığı yaklaşık 25 kg/da saf azotu toprağa bağlar. Bunun yaklaşık %60-70ini bitki kullanılır. Zengin bir toprak bırakır. Ekim esnasında toprağa 5-7 kg/da saf azot, 4-5 kg/da fosfor, 4-5 kg/da potasyum verilir. İhtiyaç durumunda bunlar artırılır.

Sağlıklı kabuk oluşumu, boş olmaması ve iç dolgunluğu için yumruların büyüdüğü üst topraktan, bitkinin 30-60 kg/da kalsiyum kullanılması gerekir. Eksik ise verilmesi gerekir. Gelişme süresi düz ve çatallanan çeşitler için 90-115 gün, zıt çatallanan çeşitler için ise 120-140 gündür. En uygun gelişme için istenen ortalama sıcaklık 22-28ºC derecedir. Çimlenme 20ºC altında gecikir. Çimlenebilmesi için en az 12-13ºC'de olması gerekir. Sıcaklık 25ºC'ye yaklaştıkça çimlenme 7-8 günde tamamlanır.

Yer fıstığının goniforlarının toprağa kolayca girmesi için toprağın devamlı rutubetli olması gerekir. Yetişme periyoduna dağılmış 500-600 mm yağış bitkinin yetişmesi için yeterli gelmektedir.

Yer fıstığı için en uygun toprak iyi drene olmuş, gevşek yapılı, kumlu-tınlı, kalsiyumca zengin, organik maddesi orta derece olan ve taban suyu fazla yüksek olmayan topraklardır. Bunun dışındaki koşullarda verim düşer.

Ekim alanı iyi hazırlanmalı, ekimden önce 3-4 senede bir olmak üzere 90 cm derine taban patlatması yapılarak kök gelişmesini engelleyen sert tabaka kırılmalıdır. Toprak yapısına ve çeşidine göre 75-90 cm sıra aralığında, 5-9 cm derine, 15-20 cm sıra üzerinde olacak şekilde ekilir. 10 Nisan - 20 Mayıs tarihlerinde birinci ürün olarak ekilir. İkinci ürün olarak ise buğday hasadından hemen sonra yapılır.



Sulama [değiştir]Sulama, üstün verim için önemli bir üretim faktörüdür. Aynı zamanda toprağın çoraklaşmaması ve korunması açısının da bilgi gerektiren bir uygulamadır. Sulama zamanının ve bir sulamada verilmesi gereken su miktarının bilinmesi için bitki gelişme ve kritik dönemlerinin iyi bilinmesi gerekir.


Gelişme dönemleri [değiştir]Başlangıç dönemi (10-20 gün), vejetatif gelişme dönemi (25-35 gün), çiçeklenme dönemi (30-40 gün), ürün oluşum dönemi (30-35 gün) ve olgunluk (hasat) dönemi (10-20 gün) şeklinde bölümlendirilir.


Kritik sulama dönemleri [değiştir]Çiçeklenme dönemleri, su kısıntısına karşı en duyarlı dönemdir. Bunun ürün oluşum dönemi izler. Genel olarak, vejetatif dönemdeki su kısıntısı çiçeklenmenin ve hasadın gecikmesine, ürün miktarının düşmesine neden olur. Çiçeklenme dönemindeki su kısıntısı çiçek dökülmesine ve tozlaşmanın zayıf olmasına neden olur. Ürün oluşum dönemindeki su kısıntısı kabuk içinin dolmasını zayıflatır veya engeller. Ürün oluşumunun erken dönemlerinde, yani yumru teşekkülü esnasında genellikle bitki su eksikliğine karşı duyarlıdır. Olgunluk döneminde su tüketimi azalır. bahce.biz


Sulama uygulamaları [değiştir]Yer fıstığının mevsimlik su tüketimi 500-700 mm arasındadır. Yağmur ile karşılanamayan kısım sulama ile verilir. Bir takım pratik deneyimlere göre, ilk sulama genellikle çiçeklenme başladıktan sonra yapılmalıdır. Erken sulama kök sisteminin zayıf ve gövdenin irileşmesine neden olur ve susuzluk belirtisi çabuk görülür. Çiçeklenme ve meyve bağlama döneminde su tüketimi maksimuma ulaşır. Bu dönem suya karşı duyarlı bir dönemdir. Yer fıstığı tarımında su yetmezliği varsa çiçeklenme ve ürün oluşum dönemlerinde su kısıntısı yapılmaması gerekir.

Sulama aralıkları toprak bünyesine göre değişir. Tınlı toprakta 6-14 gün, killi topraklarda 21 güne kadar çıkar. Sulama aralığının çiçeklenme döneminde kısa tutulması, toprağın kullanılabilir nem düzeyinin %40'tan aşağı inmemesi gerekir. Bitki sulama ile desteklendiği zaman en uygun zaman çiçeklenme zamanıdır. Yerfıstığı için en iyi sulama sistemi yağmurlama sulamadır.

Yer fıstığı üretiminde çapalama, ilaçlama gibi diğer üretim faktörleri de önemlidir. Hasat, ayrı önemi olan bir konudur. Bunlarında usulüne göre zamanında yapılması emeğin karşılığının alınması için önemlidir.


Gıda endüstrisindeki önemi [değiştir]Yer fıstığı daha çok çerez olarak tüketilmektedir. Bu amaçla yerfıstığı tohumları ya dış kabuk kırılmadan ya da kabuk kırılıp tohumlar ayrıldıktan sonra kavrulup çiğ fıstık tadı giderilmiş ve aynı zamanda dayanıklılığı arttırılmış olarak tüketime sunulur.

Yer fıstığı tohumunda yağ oranının çok yüksek olması yer fıstığının birçok yağlı tohumlar arasında bitkisel yağ üretimi bakımından önemli bir yer almasını sağlar. Yer fıstığı yağının tadı güzel olup, rengi açık, görünüşü berrak ve yüksek sıcaklık derecelerine karşı oldukça dayanıklıdır. İçinde doğal halde bulunan antioksidan maddelerden dolayı kızartıldıktan sonra bir süre saklanacak olan gıda maddeleri için özellikle tercih edilir. Yer fıstığı yağı yüksek oranda oleik asit içermesi nedeniyle gerek fiziksel özellikleri ve gerekse besin değeri bakımından çeşitli bitkisel yağlar içinde zeytinyağına en yakın bitkisel yağ olarak tanımlanır.

Yer fıstığı tohumundan yağ elde edildikten sonra arta kalan küspe üstün bir protein kaynağıdır. Yer fıstığı küspesinden sağlanan proteinin besin değeri yüksek olduğundan çeşitli çocuk mamalarının hazırlanmasında ve proteince yeterli olmayan gıda maddelerinin protein değerinin yükseltilmesinde yararlanılır.

Yer fıstığı az miktarlarda da olsa çeşitli tatlı ve şekerlemelerin içinde veya üzerinde de kullanılmaktadır.

Yer fıstığı özellikle Amerika Birleşik Devletleri'nde yer fıstığı ezmesi şeklinde tüketilmektedir. Amerikan toplumunun yer fıstığının beslenme değeri konusunda aydınlatılmış olması ve yer fıstığı tüketiminin sağlamış olduğu bazı kolaylıklar nedeniyle bir saatte 8-10 ton yer fıstığını ezmeye çeviren ve tam gün çalışan büyük tesislerin kurulmasını zorunlu kılmıştır.

Yer fıstığı ezmesinin bir toplumda aranılan bir gıda maddesi olabilmesini sağlayacak özelliklerden başlıcaları olarak tadının güzel oluşu nedeniyle yalın halde ve diğer gıda maddeleri içine katılarak tüketilebilmesi, tüketime hazır halde bulunması ve mikrobiyolojik bozulmalara karşı dayanıklı ve bu nedenle de muhafazasının kolay olması sayılabilir.


Tohumu [değiştir]Yer fıstığı tohumu, tohum kabuğu ile kaplanmış iki adet kotiledon ve bir adet embriyodan oluşur. Ağırlık esasına göre kotiledonlar yer fıstığı tohumunun ortalama %93'ünü oluştururken, bu oranlar tohum kabuğu ve embriyo için sırasıyla %4 ve %3 kadardır.

Herhangi bir işleme tabi tutulmamış çiğ yer fıstığı tohumunda nem oranı %5-7 arasında değişir. Tohumların kavrulması ile bu oran yaklaşık %2'ye düşürülürken, aynı zamanda yer fıstığı tohumlarının küflenme yoluyla bozulmaları, bayatlamaları ve tadındaki acılaşma da önlenmiş olur.

Yer fıstığı tohumunun yağ içeriği çeşit özelliklerine bağlı olarak değişmekle beraber ortalama %50 civarındadır. Bu yağın yaklaşık tümünün kotiledonlarda bulunduğu söylenebilirse de gerek tohum kabuğunun ve gerekse embriyonun az miktarda yağ içerdikleri de bilinmektedir.

Yer fıstığı tohumunda bol miktarda riboflavin, tiyamin, nikotinik asit ve E vitamini bulunur. Yer fıstığı tohumundaki A, C ve D vitaminlerinin miktarı yok denecek kadar azdır. Bu nedenle yer fıstığı tohumundan yapılan işlenmiş ürünlere eksik olan vitaminlerin dışardan katılması yarar sağlar. Kavurma işlemi sırasında tiyamindeki azalmaya karşılık niyasin, kolin ve riboflavin miktarlarında önemli bir değişme olmaz.

[kuzen38]

tohum paketinde yazan bilgilere gelince:


Bu yer fıstıgı evin bahçesinde, saksıda, açık havada yetiştirilebilir.Bir yaşındaki fideleri yetiştirmek daha kolaydır bunun için gevşek, kumlu ve tam güneş gören sıcak bir toprak yapısı istemektedir.

BU BİTKİNİN ÇİÇEKLERİNİN RENGİ,
ALTIN SARISI OLUP, BOYLARI YAKLAŞIK 1,5 CM CİVARINDADIR.SADECE BİRKAÇ SAAT AÇARLAR VE SONRA KENDİLİĞİNDEN TOZA DÖNÜŞÜP KAYBOLURLAR.

YER FISTIĞININ MEYVE DALLARI DÖLLENMEDEN SONRA
AŞAĞIYA DOĞRU UZANIRLAR, BOYLARI UZADIKTAN VE ÜZERİNDE MEYVELER OLUŞTUKTAN SONRA, TOPRAĞA UZANIR VE OLGUNLAŞINCAYA KADAR ORADA KALIRLAR.

OLGUNLAŞMIŞ FISTIKLAR KABUKLARIYLA BİRLİKTE KURUTULMALIDIR VE BUNUN İÇİN (120-160 ) DERECE ISINMIŞ BİR FIRINDA YAKLAŞIK 20 DAKİKA TUTULMALIDIR. SOĞUDUKTAN SONRA, FISTIKLAR KIRILIP KULLANILIR.



KISA TEKNİK BİLGİLER:



EKİM ZAMANI : YILIN HER AYINDA EKİLEBİLİR, EN İYİSİ İSE MART AYIDIR.

FİDE ARALIĞI : 50 X 50 CM

TOHUM DERİNLİĞİ : 1 CM

ÇİMLENME SÜRESİ : 20-25 DERECE SICAKLIKTA 14-30 GÜN

ÇİÇEK AÇMA DÖNEMİ : HAZİRAN – TEMMUZ AYLARI

HASAT ZAMANI : AĞUSTOSUN SONU VE EYLÜL AYIDIR

[melek00]

şaka gibi.. yani istersek yer fıstıgı bıle yetıştırebılıyormuyuz balkonda

super ya.. bu durumda ne duysam istiyorum bende ne yapayım.. sımdı bunu araştırmam lazım tohum fide vs

[canofer]

Arkadaşlar yer fıstığı yetiştirmek için herhangi bir kavrulmamış yer fıstığını ekmeniz yeterli.
Kolay yetiştirilen bir bitki ve saksıdada yetişebiliyor.Ben geçen sene temmuz sonunda ekmiştim, sonbaharda yeni fıstıkları toprağın altında aradığımda daha çok küçük olduklarını gördüm demek ki fıstıkları daha erken ekmek gerekiyormuş.

[üzüm]

Yer fıstığını patates gibi yetiştirmek gerekiyor. Bitki büyüdükçe üzerine toprak atmak lazım.

[kuzen38]

Orijinal Mesaj Sahibi uzum

Yer fıstığını patates gibi yetiştirmek gerekiyor. Bitki büyüdükçe üzerine toprak atmak lazım.

bilgi icin tesekkürler. Uzanan dalları meyvaya döndükten sonra mı toprakla örtmeliyiz, yoksa baska bir şekilde mi?

[üzüm]

Yer fıstığının meyvaları toprak altında oluşur (aynı patates bitkisi gibi); meyveleri dalda oluşmaz. Toprak üstündeki yeşil kısım uzadıkça toprak ilave edilir.

(Umarım sorunuzu doğru anlamışımdır)

[kuzen38]

Orijinal Mesaj Sahibi uzum

Yer fıstığının meyvaları toprak altında oluşur (aynı patates bitkisi gibi); meyveleri dalda oluşmaz. Toprak üstündeki yeşil kısım uzadıkça toprak ilave edilir.

(Umarım sorunuzu doğru anlamışımdır)

Tesekkür ederim. İnsallah becerebilirim de sizlerin yardımıyla toprakta atarım meyvalara

[cagatayyucel]

sayın uzum yerfıstığının üzerine toprak atarsanız bitkiyi öldürüsünüz. patates gibi meyveleri toprağın altında ama patates gibi yetiştirilmiyor. ekilan alan biraz geniş olsun yeter. dallar kenarlara uzadıktan sonra, uzanan kolların altlarından toprağa teller uzatır herbir telin ucunda bir tane yerfıstığı olur. Ne kadar çok güneş o kadar çok fıstık. iyi yetiştirmeler

[kuzen38]

Tesekkürler sayın Cagatay. Ne kadar güneş o kadar fıstık demişsiniz, peki sera ortamındaki güneş buna dahil midir sizce?

[üzüm]

Orijinal Mesaj Sahibi cagatayyucel

sayın uzum yerfıstığının üzerine toprak atarsanız bitkiyi öldürüsünüz. patates gibi meyveleri toprağın altında ama patates gibi yetiştirilmiyor. ekilan alan biraz geniş olsun yeter. dallar kenarlara uzadıktan sonra, uzanan kolların altlarından toprağa teller uzatır herbir telin ucunda bir tane yerfıstığı olur. Ne kadar çok güneş o kadar çok fıstık. iyi yetiştirmeler

Sayın cagatayyucel, yanlış bilgi vermek istememiştim. İki **** üç yıl bu yöntemle yetiştirdim. Bana göre oldukça iyi verim aldım. Yöre halkının tarifi üzerine yetiştirdim. Onlarında bu şekilde yetiştirdiğine tanık oldum. Aklıma sadece açıklama olarak yörenin toprağının aşırı killi olması geliyor. Killi toprakda yumru, soğan vb. oluşumlarda sorun olabiliyor. Toprağı kırmak (doğru tabiri mi kullandım bilmiyorum), havalandırmak için killi toprakta belki bu şekilde yetiştiriliyor olabilir mi?

[cagatayyucel]

yanlış anlamayın ben kimseyi suçlamıyorum. biz yıllardır yerfıstığı ekiyoruz osmaniyede, söylediklerim benim gözlemlerim, bir keresinde 8m aralıklarla dikilmiş zeytin ağaçlarının arasına da yerfıstığı ekmiştik, ağaçların arası kısmen gölge olmasına rağmen, bitki kollarını yan taraflara uzatamadı, kollar yukarı doğru uzadı, uzaktan bakınca yonca tarlası gibi görünüyordu. buradaki tarladan pek verim alamadık zaten bir daha da ağaç kenarlarına fıstık ekmedik.

[cagatayyucel]

dalların üzerine toprak atıldığını daha önce hiç görmedim.
Fıstık ektiğimiz tarlalar killi tınlı toprak, bu topraklarda meyve büyüklüğü biraz küçük oluyor, onun haricinde verimde çok fark olmuyor. killi topraklarda verim düşüklüğü toplamadan kaynaklanıyor, bitkiyi kaldırınca yerde kalan fıstık daha fazla oluyor. aynı tarlada ertesi yıl ekilmiş gibi yeni fıstıklar çıkıyor.

[kuzen38]

Orijinal Mesaj Sahibi cagatayyucel

dalların üzerine toprak atıldığını daha önce hiç görmedim.
Fıstık ektiğimiz tarlalar killi tınlı toprak, bu topraklarda meyve büyüklüğü biraz küçük oluyor, onun haricinde verimde çok fark olmuyor. killi topraklarda verim düşüklüğü toplamadan kaynaklanıyor, bitkiyi kaldırınca yerde kalan fıstık daha fazla oluyor. aynı tarlada ertesi yıl ekilmiş gibi yeni fıstıklar çıkıyor.

Bitki çok yıllık degil mi?

[üzüm]

Sayın cagatayyucel, size teşekkür ederim.(bu yöntemle yetiştirdiğim için normal yetiştiriciliğinde böyle olduğunu düşünmüştüm) Bugün yer fıstığı ile ilgili internetde dolaştım, sizin verdiğiniz bilgilere ulaştım. Yanlış bilgi olmasın diye bir ara mesajlarımı da silmeyi düşündüm ama killi toprakta amatörce yetiştirmek isteyenler doğru yöntemle (sizin bahsettiğiniz yöntem) yetiştirmede problemle karşılaşırlarsa bu yöntemi denesinler diye bıraktım.

[kuzen38]

Ektigim toprakta garip seyler oluyor. 2 tane ektigim fıstık toprak yüzeyine çıktı, çatlamış şekilde.

[kuzen38]

cimlenenlerden bir tanesi, ne gariptirki sanirim oksijenli suda beklettigim degil digerleri cimlendi önce...

[kuzen38]

su an 6 adet cimlenmiş, boy atmış fidem var. Oksijenli suda beklettiklerimde hic verim alamadım.

[kuzen38]

yer fıstıgı fidelerimin 10 gün önceki halleri. fazla su vermiyorum cünkü hemen büyüsünler istemiyorum. bu arada oksijenli suda beklettiklerim çıkmadı.

[hexus]

Yerfıstığı Tarımı


1- YERFISTIĞININ ÖNEMİ :
Yerfıstığı tohumları içerdiği yağ, protein, karbonhidrat, vitaminler ve madensel maddeler ile insanlar ve hayvanların değerli bir besin kaynağıdır. Çeşitlere göre değişmekle birlikte %44-56 oranında yağ içermektedir. Yağı çıkardıktan sonra geriye kalan küspede yaklaşık %45 ham protein, %24 azotsuz öz maddeler ve %5,5 madensel maddeler bulunmaktadır.

2- İKLİM İSTEĞİ :
Yerfıstığı yazlık ve sıcak iklim bitkisidir. Yetişme süresi boyunca 3000-4500oC sıcaklık toplamına ihtiyaç duyar. Toprak sıcaklığı 15-20oC ‘ye ulaştığında yerfıstığı ekimine başlanılmalıdır.
Yetişme süresi boyunca toplam 500-600mm’lik yağış yerfıstığı için yeterli olmaktadır. Ancak bu yağışın yetişme dönemine dağılmış olması gerekir. Uzun bir süre yerfıstığı bitkisinin susuzluğa mahrum kalması halinde, kapsüllerin içerisindeki tohumlar tam gelişmezler ve neticede verim düşük olur.

3- TOPRAK İSTEĞİ :
Yerfıstığı yetiştirilecek toprağın yapısı çok önemlidir. İyi drene olmuş, gevşek yapılı, kumlu-tınlı, kalsiyumca zengin ve organik maddesi orta derecede olan topraklar ideal topraklardır. Toprak pH’sı 6,0-6,4 arasında olmalıdır. pH’sı 5,9’dan az asitli topraklarda Ca mineralleri alamayan tohumlar normal gelişmez, yerfıstığı kireçli topraklardan çok hoşlanmazlar.

4- TOPRAK HAZIRLAMA :
Sonbaharda pullukla 20-25 cm. derinlikte sürülür. Kışı bu şekilde geçiren toprak ilkbaharda yüzlek olarak kültüvatör ile karıştırılır. Daha sonra üzerinden tapan veya merdane geçirilerek toprak yüzeyi bastırılır. Yerfıstığı ekilecek tarla kesinlikle toprak tava gelmeden işlenmemelidir. Toprak işleme sırasında meydana gelen kesekler, yerfıstığı iğnelerinin (ginofor) toprağa girmesini engeller.

5-GÜBRELEME :
Yerfıstığı topraktaki besin maddelerini en iyi değerlendiren bitkilerden biridir. Topraktan en fazla Azot, Potas ve Kalsiyum kaldırmaktadır.

Azot Gübrelemesi :
Uzun yıllar aynı yerde yerfıstığı tarımının yapılması durumunda Azotlu gübre uygulamasına gereksinim duyulmamaktadır. Bunun nedeni köklerinde yaşayan Rhizobium bakterileri sayesindedir.
Yerfıstığı bir yetişme sezonunda Rhızobium bakterileri sayesinde yaklaşık 4,5-15 kg/da azot biriktirmekte, biriktirilen bu azotun büyük bir kısmı bitki tarafından kullanılmakta, %30-40 ise toprakta kalmaktadır.

Uzun yıllar yerfıstığı yetiştirilen veya bakteri aşılaması yapılan yerlere ekimle birlikte 4-6 kg/da Azotlu gübre (saf madde) uygulanmalıdır. Yaklaşık çiçeklenme döneminde bitki köklerinde yeterli nodozite oluşumu var ise üst gübrelemeye gerek yoktur.

Yeni yerfıstığı ekilen yerlerde bakteri aşılaması yapılmıyor ise ekimle birlikte 4 kg/da azot uygulanmalı ‘ekimle birlikte 20 kg/da 18:46:0 verildiğinde), geri kalan 15 kg/da Azot ise ikiye bölünmelidir. 6,5-7 kg/da azot ilk sulama ile (Amonyum Sülfat) olarak 5-5,5 kg/da Azot (Amonyum Nitrat veya Üre olarak) ise ikinci sulama ile verilmelidir.

Fosfor Gübrelemesi :
Ekimle beraber verilecek fosforlu gübre yerfıstığında verim artışları sağlamaktadır. Fosfor yerfıstığında meyve oluşumunu arttırmakta, boş kapsül oranını azaltmaktadır. Bitkinin azot alımını teşvik etmektedir. Eksikliğinde,yaprak ve meyveler tam olarak gelişemez ve küçük kalır. Yaprak solgun mavimsi bir renge döner. Dekara 20-25 kg. 18:46:0 gübresi uygulandığında bitkinin fosfor ihtiyacı ile azotun ekimle beraber verilecek kısmı karşılanmış olmaktadır.

Potasyum Gübrelemesi :
Yerfıstığı yetişme süresi boyunca topraktan fazla miktarda K2O kaldırmaktadır. Ancak Türkiye topraklarında yeterince potasyum vardır. Bu nedenle rasgele potasyumlu gübre uygulanmamalıdır. Fazla miktarda potasyum Ca alımını engellemekte ve toprak içerisine girmekte olan iğnelerin çürümesine neden olmaktadır. Potasyum gübrelemesi toprak ve yaprak analizlerine göre yapılmalıdır. Hesaplanan potasyumun tamamı ekimle birlikte verilmelidir.

Kalsiyum Gübrelemesi (Kireç) :
Kalsiyum yerfıstığı için çok önemli bir besin elementidir. Toprak pH’sı 5,9’un altına düştüğünde,mutlak suretle Kalsiyum gübrelemesine ihtiyaç duyulmaktadır. Kalsiyum eksikliğinde boş meyve oranı artmakta ve tohumun çimlenme oranı önemli ölçüde düşmektedir.
Yerfıstığı ekilen tarla toprağı çok kumlu ise kalsiyum eksikliği ortaya çıkar. Bölgemizde normal topraklarda kalsiyum eksikliği görülmez. Bunun yerine kalsiyum fazlalığı nedeniyle demir eksikliği ortaya çıkmaktadır.
Kalsiyum eksikliğinde bitki bodur kalır, dal uçlarındaki yaprakların şekli bozulur veya yaprak damarları arasında lekeler meydana gelir.

6- EKİM :
Yerfıstığı ana ürün olarak ekilmek istendiğinde toprak sıcaklığının 13-15oC’nin üzerine çıkması gerekmektedir. 13-14oC’de 15 günde çimlenme olmaktadır. Genellikle 10 Nisan-20 Mayıs tarihleri arasında ana ürün yerfıstığı ekimleri yapılmaktadır.

2.Ürün olarak yerfıstığı ekilmek istendiğinde ise buğday hasadını takip eden en kısa sürede ekim işi tamamlanmalıdır. Ekim 25 Haziran’a kadar kesin bitirilmelidir.
Yerfıstığında ekim sıklığı; ekim zamanına,yetiştirilecek çeşidin gelişme formuna ve toprak yapısına göre değişmektedir. Hafif bünyeli kumsal topraklarda ve ana ürün ekimlerinde geniş sıralı, 2.ürün ekimlerinde ve orta bünyeli topraklarda ise dar sıralı ekim yapılmalıdır.

Ülkemizde yarı yatık ve yatık büyüme tipindeki Virginia grubu yerfıstığı çeşitleri ekilmektedir. Bu nedenle sıra arası 70cm, sıra üzeri 15-25cm arasında değişmektedir. Dekara tohumluk miktarı ekim sıklığına göre 5,5-11,5kg. arasında değişmektedir. Ekim derinliği kumsal topraklarda 6-9cm, biraz ağır topraklarda 5-6 cm.’dir.

7- BAKIM :
Yerfıstığında en önemli bakım işlerinin başında; çapalama ve yabancı ot kontrolü, boğaz doldurma, sulama ve zirai mücadele işleri gelmektedir. Çapalama ve Yabancı Ot Kontrolü :
Yerfıstığı bir çapa bitkisidir. Bitki gelişmesi çapalama ile hızlanmaktadır. Çapalama el veya traktör ile yapılmaktadır. Sayısı tarla şartlarına göre değişir. Yerfıstığı bitkisi toprak yüzeyinde 3-4 yapraklı olduğu dönemde ilk çapa yapılmakta, gelişme ilerledikçe tarladaki yabancı ot durumuna göre 2.,3.,4. çapalar yapılmaktadır. Bitkide iğneler (ginoforlar) oluşmaya başladığında çapalamaya son verilmelidir.
Sulama : Yerfıstığı kumsal topraklarda yetiştirildiğinden, sulama suyuna olan ihtiyacı oldukça fazladır. Yerfıstığı 3 gelişme döneminde fazla miktarda suya ihtiyaç duyar.

1. Dönem : Tohum çimlenme devresi
2. Dönem : Ekimden sonraki çiçeklenme ve ginofor oluşturma devresi
3. Dönem : Meyvelerin oluşması ve olgunlaşma dönemi

Yerfıstığı gelişme döneminde en fazla suyu Temmuz ve Ağustos aylarında tüketmektedir.

Yerfıstığı tarımında ilk sulama çok önemlidir. İlk sulama döneminde bitkide yeterince çiçek oluşmalıdır. Ayrıca susuzluk nedeniyle bitkide solgunluk belirtileri görülmelidir.

Yerfıstığı için en kritik sulama zamanı; ginofor oluşumundan başlayıp, meyve olgunlaşmasına kadar geçen süredir. Bu süre içerisinde sulama aksatılırsa verimde önemli düşmeler olur.
Yerfıstığında en uygun sulama yöntemi yağmurlama sulamadır. İlk sulamada bitkiler suya doyurulmalıdır. Hava sıcaklığı ve toprak yapısına göre 15-17 gün arayla 4-5 sulama yapılmalıdır.

Hastalık ve Zararlıları :
Yerfıstığına musallat olan zararlı ve hastalıklar şunlardır:

Zararlılar :

- Kırmızı Örümcek
- Bozkurtlar
- Tel Kurdu

Hastalıklar :

- Kök Boğazı Çürüklüğü
- Sap Çürüklüğü
- Yaprak Leke

8- HASAT VE KURUTMA :
Ülkemizde tarımı yapılan yerfıstığı çeşitleri 150-160 günde hasat olgunluğuna gelmektedir.
Yerfıstığında hasat zamanının doğru olarak belirlenmesinde “Meye Kabuğu Soyma” yöntemi kullanılmaktadır. Bu yönteme göre kırmızı-kahverengi kabuk renkli meyve oranı %55-65 olduğunda hasat zamanı gelmiştir. Hasat makine ile yapılmaktadır.

Yerfıstığı ilk hasat edildiğinde meyveler yüksek oranda rutubet içermektedir. Bunun %9-10 kadar düşürülmesi gerekmektedir. Bu nedenle hasat edilen ürün mutlaka kurutulmalıdır. Yerfıstığının uzun süre bozulmadan saklanabilmesi için, kabuklu olarak %9’un altında, iç olarak ise %7’nin altında rutubet içermesi gerekmektedir.

Kaynak: Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü
Prf. Dr. Halis ARIOĞLU Yağ Bitkileri Yetiştiriciliği ve Islahı Ders Notları

[ahmeter]

Çeşitleri var mıdır ismi nedir nerenin fıstığı meşhurdur siz yetiştiriyor musunuz nereden alabiliriz selamlar

[hexus]

Orijinal Mesaj Sahibi ahmeter

Çeşitleri var mıdır ismi nedir nerenin fıstığı meşhurdur siz yetiştiriyor musunuz nereden alabiliriz selamlar

Evet Çeşitleri mevcuttur
Çom , NC-7 ,Arıoğlu gibi çeşitler mevcuttur.
Evet , Biz tarımını yapıyoruz 80 dekar yerfıstığı tarlamız var. Osmaniyenin yerfıstığı meşhurdur.

[dogalürün]

dekara verim ne kadardır?

[hexus]

Orijinal Mesaj Sahibi dogalürün

dekara verim ne kadardır?

Dekara olan verimi ekilen toprak , çevre koşulları , iklim koşulları ve bakıma bağlı olarak değişmekle birlikte 300 - 600 kg arasında değişmektedir.

[tolgahann]

Sn.kuzen 38 yerfıstıklarınızdan verim aldınızmı acaba?

[kuzen38]

malasef henüz bir gelişme yok. Aslında gecen yaz ilgilenemedim ve onun cezasını çekiyorum. Son durumları pek ümitli degil yani

[agozce]

Arkadaşlar merhaba, ben Anamurluyum. Biz de ekerdik eskiden. Yer fıstıgı en iyi kumlu toprakta hatta kum da olur. Saksıya ekecekseniz saksınız çok geniş ve toprak yarı yarı ya kum olsun. Meyvelerin toprak altında rahat büyüyebilmeleri için. Bol güneş ister. Sorunuz olursa cevaplarım. Kolay gelsin.

[agozce]

Geçen yılki fideleriniz hala yaşıyor mu? Fıstık bir yıllıktır çünkü.

[tolgahann]

Ben bu sene fıstıkları kumlu toprakla doldurulmuş bir çuvala ekmeyi düşünüyorum ama hangi mevsim bunun için uygundur bilmiyorum.Aydınlatırsanız sevinirim...