Türkiye'nin Zehirli Yılanları.

[montivipera]

Türkiye'de Yayılış Gösteren Zehirli Yıalanlar
(Kişisel sayfamdan alınmıştır.)


Aile (Familia): Viperidae (Engerekgiller - True Vipers) (İnsan için tehlikeli.)

1. Macrovipera lebetina (Linnaeus, 1758) (Koca Engerek - Levantine Viper)
2. Montivipera xanthina (Gray, 1849) (Şeritli Engerek - Ottoman Viper, Turkish Viper)
3. Montivipera raddei (Boettger, 1890) (Ağrı Engereği - Radde's Viper, Armenian Viper)
4. Montivipera wagneri Nilson & Andren, 1984 (Wagner Engereği - Wagner's Viper)
5. Montivipera albizona Nilson & Andren, 1990
6. Montivipera bulgardaghica Nilson & Andren 1985 (Bolkar Engereği-BolkarDagh Viper)
7. Vipera ammodytes (Linnaeus, 1758) (Boynuzlu Engerek - Horned Viper, Sand Viper)
8. Vipera transcaucasiana* Boulenger, 1913 (Transcaucasian Sand Viper)
9. Vipera (Pelias) barani Böhme & Joger, 1984 (Baran Engereği - Baran's Adder)
10. Vipera (Pelias) kaznakovi Nikolsky, 1909 (Kafkas Engereği - Caucasus Viper)
11. Vipera (Pelias) pontica Billing, Nilson & Sattler, 1990 (Çoruh Engereği - Pontic Adder)
12. Vipera (Acridophaga) anatolica** Eiselt & Baran, 1970
13. Vipera (Acridophaga) eriwanensis** (Reuss, 1933)

* Vipera ammodytes'in alttürü (V. a. transcaucasiana) olarak kabul eden yazarlar da vardır.
** Bu iki tür daha önce Vipera ursinii'nin alttürleri olarak alınmaktaydı fakat daha sonra Nilson ve Andren tarafından tür kategorisine çıkartılmıştır.


Aile (Familia): Elapidae (Mercan Yılanları + Kobralar - Coral Snakes + Cobras + Kraits) (İnsan için tehlikeli)

Walterinnesia morgani(Mocquard, 1905) (Çöl Kobrası - Desert Black Cobra)*

*Nilson ve Restegar-Pouyani (2007), yaptıkları çalışmada İran, Irak ve Suudi Arabistan'ın doğusundaki Walterinnesia aegyptia populasyonlarını W. morgani olarak ayırmışlardır.


Aile (Familia): Colubridae (Kırbaç Yılanları) (Aşağıda adı geçen ülkemizdeki türler insan için tehlikeli değil.)

1. Telescopus fallax (Fleischmann, 1831) (Kedi Gözlü Yılan - Cat Snake)
2. Telescopus nigriceps* (Ahl, 1924) (Kedi Gözlü Yılan)
3. Malpolon monspessulanus (Hermann, 1804) (Çukur Başlı Yılan - Montpellier Snake)
4. Spalerosophis diadema (Schlegel, 1837) (Urfa Yılanı - Diadem Snake)
5. Natrix tessellata (Laurenti, 1768) (Su Yılanı - Dice Snake, Water Snake)
6. Hemorrhois ravergieri** (Menetries, 1832) (Kocabaş Yılan - Mountain Racer)

* Bu tür daha önceden Türkiye'den bilinmemekteydi fakat Göçmen ve ark. (2007) tarafından türün Türkiye'deki varlığı hakkında bir yayın yapılmıştır.

** Genel olarak zehirsiz olarak belirtilir fakat Duevrnoy bezi ve zehir dişi gelişimi olduğunu bildiren (opisthoglypha) ve bu yılandan elde edilen zehir üzerinde çalışmaları bildiren bazı kaynaklar vardır. Ayrıntılı bilgi için benimle iletişime geçebilirsiniz.

************************************************** ************************

Ülkemizde yayılış gösteren Viperidae (Engerekgiller) ailesine dahil yılanlar ve Mısır Kobrası (Walterinnesia aegyptia) insanlar için tehlike arz etmektedir. Ancak Mısır Kobrası Türkiye'nin güneydoğusunda, Birecik (Şanlıurfa) ve Kilis civarında bulunmaktadır ve karşılaşılması çok zordur (Keza şimdiye kadar Türkiye'den 4 kaydı vardır). Ayrıca engereklerden Montivipera albizona, M. bulgardaghica ve Vipera pontica ile de karşılaşılması zordur. Bunun dışındaki engereklerle doğada karşılaşılabilir ve özellikle yaz aylarında ısırılma vakaları gerçekleşmektedir.

Engerekler doğası gereği yavaş hareket eden hayvanlardır. Genellikle bir köşeye çekilirler ve avlarının yaklaşmasını beklerler. Üzerine basmadıkça ya da rahatsız edilmedikçe insana saldırmazlar. Bu yüzden doğada karşılaştığınızda rahatsız etmeyip yolunuza devam ederseniz size hiçbir zararları dokunmaz.

Ülkemizde bulunan Colubridae ailesine dahil zehirli yılanlar insan için tehlike arz etmez. Zehirleri özellikle besinlerini teşkil eden kurbağa, fare gibi hayvanlar üzerinde etkilidir.

Yılanlar, birkaç istisna ile çok çeşitli ortamlara uyum sağlayıp dünyanın her yerinde yayılış gösteren çok önemli bir gruptur. Ekolojik dengede çok önemli bir yere sahiptirler. Ancak kötü ünleri sayesinde görüldükleri zaman zehirli veya zehirsiz olduğu bilinmeden hemen öldürülmektedirler. Öyle ki, zehirsiz yılanlar da rahatsız edilmediklerinde insana bir zarar vermezler. Doğada bir yılanla karşılaştığınızda bu muhtemelen Colubridae ailesine dahil bir yılandır ve zehirsizdir (Ülkemizdeki bu aileye dahil yılanların zehri de insan için için tehlike arz etmez).

Zehirli yılanların yurt dışına kaçırılmasından muzdaripken, insanlarımız tarafından da öldürülmeleri sayılarının azalmalarına yol açmaktadır. Örneğin; yasayla da koruma altında olan Çoruh Engereği (V. pontica) ve Kafkas Engereği (V. kaznakovi)'nin sayıları doğa tahribatı, izinsiz yurt dışına kaçırılması ve öldürülmesi nedeniyle giderek azalmaktadır. Bu yılanlar Türkiye için bir kaynak niteliğindedir. Çeşitli ülkelerde yılan çiftlikleri kurulmakta ve yılanlardan elde edilen zehirler bilimsel araştırma veya ilaç yapımı için dünyanın her yerine satılarak çok büyük gelir elde edilmektedir.

Mısır Kobrası çok dar bir alanda yayılış göstermektedir, engerekler ise gece aktif olduklarından gün içinde karşılaşılması zordur. Ayrıca doğada herhangi bir yılanla karşılaştığınızda öncelikle size saldırmayı değil kaçmayı tercih edecektir. Bu nedenle yılanları öldürmek için hiçbir neden yoktur. Tam tersi yukarıda zikredilen özellikleri nedeniyle doğaya büyük katkıları vardır. Umarım siz de doğada bir yılanla karşılaştığınızda, daha önce öldürüyorsanız, bundan sonra öldürmez ve kendi haline bırakıp yolunuza devam edersiniz.

Sevgi ve saygılarımla

Naşit İĞCİ
Ege Üniversitesi
Fen Fakültesi
Biyoloji Bölümü
4. Sınıf (Zooloji ağırlıklı)

http://www.nasitigci.com/