Nar (Punica granatum)

[Mine Pakkaner]

Çiftçi Broşürü

Nar ülkemizde yıllardır yetiştirilen geleneksel bir meyvedir. Son yıllarda nar meyvesi Avrupa ülkelerinin de aradığı bir meyve türü olmuştur. Ülkemizin hemen hemen her bölgesinde nar yetiştiriciliği yapılmaktadır. Özellikle son yıllarda kapama nar bahçesi Akdeniz ve Ege Bölgesi'nde artmaktadır. Son yıllarda önem kazanan bir ihraç meyvesi olmakla birlikte ilaç, boya, mürekkep, yağ, hayvan yemi, tanen, sirke gibi ürünlerin eldesinde hammadde olarak kullanılması, bu meyvenin ileriki yıllarda önemli bir endüstri bitkisi olacağı izlenimini de vermektedir.

Bazı Önemli Çeşitler
Yetiştiriciliği yapılan bazı önemli nar çeşitleri 07 N 08 Hicaznar, 33 N 16 Silifke Aşısı, 33 N 26 Çekirdeksiz (VI) , 01 N 03 Fellahyemez II , 26/ 3 Çekirdeksiz, 33 N 24 Beynarı, Suruç, Ernar ve Erdemli-Aşınar ( 33 N 11 ) dır. Çukurova Bölgesinde üretimi yaygın olarak yapılan ve pazar açısından özellikle aranan nar çeşitleri Hicaznar ve Silifke Aşısıdır.

İklim İsteği
Nar pek çok iklim koşullarında sorunsuz yetiştirilebilen bir meyvedir. Yetiştiriciliğinin yapılacağı bölgede yazların uzun ve sıcak, kışların ılık ve yağışlı olması uygundur. Narın soğuklama gereksinimi hemen hemen yok gibidir. Meyvelerini olgunlaştırabilmek için vejetasyon dönemi içinde yüksek bir sıcaklık toplamı ister. Nar, ülkemizin iklimi daha serin geçen bölgelerinde ( İç Anadolu gibi) Mayısta, oysa biraz daha sıcak geçen (Akdeniz gibi) bölgelerinde ise Nisanda çiçeklenmeye başlar. Çiçeklenme haziran ayına kadar sürmektedir.
Yıllık ortalama 500 mm'lik yağış yetiştiricilik için yeterlidir. Yaz aylarındaki yağışlar meyve kalitesini bozmakta, özellikle olgunluğa yakın dönemlerde meyve çatlamalarına neden olmaktadır. Meyve olumu döneminde kuru hava koşulları, kaliteli meyvelerin oluşması bakımından önemlidir. Nar, şiddetli rüzgar olan bölgelerde yetiştirilmemelidir. Eğer yetiştirilecekse bahçe kenarında rüzgar kıranlar oluşturulmalıdır. Aksi halde meyveler bitkinin dikenlerinden ve dal sürtünmelerinden zararlanarak meyve kalitesi düşecek ve meyve kayıpları olacaktır.

Toprak İsteği
Nar, pek çok meyve ağacından daha geniş toprak çeşidine uyum gösterebilir. Derin, alüviyal topraklar nar yetiştiriciliği için en uygun topraklardır. Fakat kumlu, killi, kireçli topraklarda da yetiştirilir. Tuzluluğa orta derecede dayanıklıdır.

Çoğaltılması
Odun çeliği, yeşil çelik veya tohumla çoğaltılabilir. Tohumlar, dinlenme istemeden kolaylıkla çimlenebilir fakat elde edilen bitkiler adına doğru olmadığı için ticari yetiştiricilikte kullanılamaz. Gelişme döneminin sonuna doğru yeşil çelikle çoğaltma yapılabilir. Bu yeşil çelikler sisleme kasalarına dikilerek kışın sera içinde köklendirilir. Fakat bu yöntem çok az kullanılır. Odun çelikleriyle çoğaltma en kolay ve başarılı yöntemdir. Çelikler 20-25 cm uzunluğunda , 6-12 mm kalınlığında olacak şekilde hazırlanır. Bu çelikler, kışın bir önceki yılın sürgünlerinden veya dip sürgünlerinden alınır. Çelikler , 5-7.5 cm'lik kısımları toprak üstünde kalacak şekilde sisleme kasalarına veya fidanlıkta hazırlanan çelik tavalarına dikilir.

Dikim ve Bahçe Tesisi
Toprağın nar yetiştiriciliğine uygunluğuna bakıldıktan sonra tesviyesi yapılmalıdır. Öncelikle yaz aylarında pulluk tabanını kırmak için dipkazan çekilir. Sonra pullukla sürülür. Sonbahar döneminde ise 40-60 cm derinlik ve çapta dikim çukurları açılır. Çukurlar üst toprak ve yanmış çiftlik gübresi karışımıyla doldurulur, yabancı otlar temizlenir. Narda dikim aralıkları 2 m ile 6 m arasında olmalıdır. Bunun yanında kapama nar bahçelerinde en yaygın olarak kullanılan dikim aralıkları 2.5 x 4 veya 3 x 4 m dir. Sıralar kuzey -güney doğrultusunda olursa güneş ve havalanma daha iyi olacaktır. Nar fidanları sonbaharda yaprak dökümünden başlayarak kış ayları boyunca ve erken ilkbaharda dikilebilir. Kışları çok soğuk geçmeyen bölgelerde sonbahar dikimi daha uygundur.

Sulama
Ülkemizde nar genellikle tava ve karık usulü ile sulanmaktadır. Nar yetiştiriciliğinde sulama açısından önerilen damla sulama yöntemidir.

Gübreleme
Bitkiye iyi yanmış çiftlik gübresi verilmelidir. İlk yıllarda ağaç başına 10-15 m3/ da, daha sonraki yıllarda 25-30 m3/ da çiftlik gübresi genel olarak önerilmektir. Bitkiye çiftlik gübresi, sonbahar-kış aylarında, bütün kök bölgesini kapatacak şekilde verilmeli ve çapa ile toprağa karıştırılmalıdır. Nar için yeşil gübreleme yapılması da yararlıdır. Genç nar ağacı her yıl ağaç başına yaklaşık 50-100 gr, yetişkin ağaç ise yaklaşık 225-450 gr saf azota gereksinim duyar. Bu miktar bir veya iki defada uygulanabilir. İlk uygulama zamanı kış sonu, ikincisi ise haziran ayıdır. Yetişme döneminin sonuna doğru azot uygulanmamalıdır.Ayrıca nar genel olarak ilk yıllarda ağaç başına yaklaşık 75-125 g, tam verim çağında ise 100-200 g saf fosfora gereksinim duyar. Fosforlu gübreler kış aylarında, taç izdüşümüne 20-30 cm derinlikte uygulanır.
Potasyumlu gübrelerin meyve kalitesiyle ilişkisi pek çok çalışmada belirlenmiştir. Genç bir bitkiye 20-40 g/ ağaç, verim çağındaki bitkiye ise 75-150 g/ağaç saf potasyum uygulaması yeterlidir.

Budama
Nar için budama uygulaması yapılmadığı durumda ağaç kuvvetli gelişir ve verime geç başlar. Bu nedenle ağaçlar uygun şekillerde budanmalıdır. Ağaçlar tek gövdeli ve çok gövdeli şekillerde budanabilir.

Hastalık Zararlılar ve Mücadele
Narlarda görülen önemli hastalıklar, kahverengi leke hastalığı, aspergillus meyve çürüklüğü, gövde zamklanma hastalığı, penicillium ve trichoderma meyve çürüklükleridir. Başlıca zararlılar ise harnup güvesi, akdeniz meyve sineği, nar yaprakbiti, turunçgil unlubiti, nar beyazsineği, ekşilik böcekleri, ağaç sarı kurdudur. Nar bahçelerinde sorun olan bu türlerin dışında, yaban arılarından, eşek arısı ile genel zararlılardan adi serçe ve limon sıçanı da, narlarda beslenerek önemli kayıplara neden olabilmektedir. Uygun fungusitlerin ( mantar ilacı) kullanılması, sık dikimden kaçınılması, düzenli budama, yere düşen meyvelerin toplanması, hastalık ve zararlılarla mücadelede etkin uygulamalardır.

Meyve Çatlamaları
Narda meyve çatlaması genellikle olgunluk döneminde ortaya çıkmakta ve olgunluk ilerledikçe çatlamış meyve miktarı da artmaktadır. Bu sorundan dolayı yüksek miktarda verim kaybı olabilmekte, hatta % 50 ürün kaybı oluşabilmektedir. Meyve çatlamasının kontrolü için çatlamaya dayanıklı çeşit kullanılması, düzenli ve yeterli sulama yapılması, derimin zamanında ve birkaç defada yapılması, meyvelerin güneş ışığından korunması, aşırı azot gübrelemesinden kaçılması ve sert budamanın yapılmaması önerilmektedir.

Nar meyvelerinde görülen kabuk çatlamaları


Çukurova Üniversitesi Tarımsal Yayım, Haberleşme,
Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürü
Prof.Dr. YAŞAR GÜRGEN

[ormanbotanigi]

Ziraatçiler siteyi ele geçirdi ormancılar kaçın şaka bir yana çok faydalı bilgiler veriliyor umurarım böyle devam eder teşekkürler

[Mine Pakkaner]

Çok faaliz çook.

[Erguvan Muhibbi]

Evet kütüphane doluyor. Üretenlere bize aktaranlara, okuyanlara,
yazanlara velhasıl herkese sağlıklı uzuuun bir ömür diliyorum.

Merhaba,

Nar ağaçlarında bununan fazla dallanmaları şu zamanda azaltmak uygunmudur? Birde o kesilen dalları köklendirmek istiyorum ne zaman uygun olur acaba? Aşırı dalları var ve nefes alamıyor ağaçlar. Sanırım bu yüzdende pek bir gelişemiyorlar

[durustsahtekar]

nar agacları su tutma kapasıtesı nyuksek topraklarda ne gıbı ozellıkler gosterebılırler.ornegın kıs ayında suyu fazlaca bunyesınde barındıran topraklarda ne gıbı sorunlar cıkarabılırler?

[sedrus_73]

Şekil budaması ilk 2-3 yıl içinde ağaçlar verime yatmadan yapılır. Dikimden sonra dipten çıkan kuvvetli 3-4 sürgün ana gövde olarak seçilir ve tepeleri 50-60 cm kesilerek alçak taçlanmaları sağlanır. Ana gövdelerden çıkan birinci ve ikinci dallarda da 2.-3. yıllarda tepe alma yapılarak taç teşkili tamamlanır.

Verim Budaması: Narlar genel olarak 2. ve 3. yıllardan itibaren meyve vermektedirler. Narlar verime yattıktan sonra meyve verecek dallarda uç alma yapılmamalıdır. Bu dönemde seçilen 3, 4 gövde dışında çıkan dip sürgünlerin sürekli olarak temizlenmesi sağlanmalıdır. Ayrıca taç kısmında görülen obur dallar dipten kesilmeli taç teşkili için gerekirse uç alınarak dallanması sağlanır. Sık taç meydana gelmiş ise güneşlenme ve havalanmayı sağlamak için genel bir seyreltme yapılmalıdır. Bu işlem yapılırken zayıf, kurumuş, hastalıklı dallar öncelikle seçilmelidir.

Geliştirme Budaması: Narlar çeşitli şartlara göre değişmek üzere ortalama 20 - 30 yaşlarında verimden düşerler. Ancak kök boğazından yeni çıkan sürgünlerle nar l00 yılı aşkın bir süre verimliliğini sürdürebilir. Bu durumda yaşlı gövdeler dipten kesilerek yeni sürgünlerin oluşumu teşvik edilir. Bu sürgünlerle aynı yollarla yeni gövdeler teşkil edilerek ağaç gençleştirilir. İstenirse gençleştirme işlemi her yıl her ağaçtan l-2 gövde kesilerek kademeli olarak yapılır. Böylece bahçeden kesintisiz olarak ürün alınmasına devam edilebilir

[Ponar]

Herkese iyiakşamlar,
Antalya'nın Finike ilçesinde nar ve narenciye yetiştiriciliği yapmaktayız. Narda sulamayı damlama sulama yöntemi ile yapmaktayız. Fakat bir takım araştırmlarıma ve bu konuda tecrübeli insanlara danışmama rağmen nar ağacına hangi yaşında ne kadar miktar su verilmesi, bu verilen su miktarının yaz aylarında hangi oranda artırmak gerektiği konusunda net bilgilere ulaşamadım.
Bir başka husus ise 9 yaşında bir nar ağacına (hicaz) biz ortalama günde 200lt suya ihtiyacı olduğunu saptatık ama yukarıda yazdığım gibi daha net bilgilere sahip olmak isterim. Dolayısıyla haftalık 1400 lt kadar. Burada merak ettiğim konu ise ağaca hergün 200lt su vermek mi,yoksa haftalık 1400lt ihtiyacını bir günde verip sulamayı 7 günde bir yapmak mı daha doğrudur? Sulama süresinin 10-12 saatten uzun tutulmasının herhangi bir dezavantajı var mıdır?
Teşekkür ederim...

[yılmaztaşova]

Ziraatçı arkadaşları tebrik etmek lazım,neredeyse bütün meyve ağaçları tanıtıldı.Sanırım ormancılar olarak biz de bilgi ve tecrübelerimizi (özellikle erozyon ve geniş çaplı özel orman kurulması konusunda ) pratikte yararlanılacak hale getirip paylaşmalıyız.Yoksa çölleşeceğiz haberimiz olsun.

[izzettin1978]

merhaba
nar yetiştiriliği önce şunu öğrenmek istiyorum.nar ürünün verimi yani ne tür bir ürün yetiştirmeliyimki pazarlamayı bileyim. yani ürün kalitesi.bunları söylemenin nedeni ben adıyamanlıyım ve babam çiftçi.hala dedemden gürülen yani hiç kendini yenilemeyen,bir çiftçilik hayatımız var. bunu aşmak istiyorum.
asıl sorum şu: öyle bir ürün yetiştirmeliyimki yeri geldikçe avrupa'ya bile pazarlaya bilmeliyim. yani yapacaksan hakını vermek istiyorum.bilgilendirilmenizi bekliyorum.şimdiden teşşekkürler.
saygılarımla
izzettin dursun

[Mine Pakkaner]

İzzettin 1978 hoşgeldiniz.

Ticari yetiştiricilik için mutlaka Adıyaman Tarım İl Müdürlüğü ile görüşmelisiniz. Oradaki mühendis arkadaşlarımız sizi yönlendireceklerdir.

[Kerem ÖKTEN]

İyi Günler Sayın PAKKANER;

Nar bahçesi kurmak üzere 125 dekarlık arazi ayırdım ve hazırlıklarını yapıyorum. Sertifikalı Hicaznar dikeceğim. Yaptığım araştırmalarda, bu cinsin ağaçbaşına verimi hakkında birbirinden çok farklı iki bilgiye ulaştım; biri 80-100 kg/ağaç diğeri ise "yaklaşık" 21 kg/ağaç. kıymetli vaktinizi ayırarak doğru bilgi konusunda beni aydınlatırsanız minnettar kalırım.
İyi Çalışmalar

Saygılarımla
Kerem ÖKTEN

[Mine Pakkaner]

Kerem Bey hoşgeldiniz. Hicaz narı ile ilgili kayıtlı bütün resmi bilgiler 21-22 kg/ ağaç verimi olduğu yönündedir. Ağaç 4-5 yaşlarından itibaren bu verime yatar. Bazı fidan üreticisi firmaların ağacın 25-30 yaşında 80-100 kg verimi olduğu konusunda beyanları da var.

Ancak modern yetiştiricilik tekniklerinde ağacı sık dikeceğiniz ve alçaktan taçlandıracağınız, bir dönüme çok fidan dikeceğiniz göz önüne alınarak 21-22 kg/ ağaç veriminiz olacaktır. Hesaplamalarınızda bunu dikkate almanızı öneririm.

Ayrıca büyük bir plantasyon kuruyorsunuz. Mutlaka Tarım il, ilçe müdürlüklerindeki uzman arkadaşlarla görüşmenizi, onlara danışmanızı öneririm.

Kerem Bey,
yeni gelen arkadaşlar başlığında kendinizi kısaca tanıtır ve nar yetiştiriciliği serüveninizi bizimle paylaşırsanız seviniriz. ( Nasıl bir toprak hazırlığı yapıyorsunuz, arazinizin toprak ve su yapısı nasıl, sulama yönteminiz, fidanı kaça aldınız, fotoğrafları vs.) Bu arada biz de elimizden geldiğince bilgi desteğinde bulunuruz.

Hayırlı uğurlu olsun.

[eses]

sayın kerem ökten,
bir tarihte bir yere not almıştım ve onu buldum. kırıkhan delikbekir köyünde karamehmet narı adında bir nar türü varmış. buna ilişkin bir bilginiz var mı. paylaşırsanız sevinirim. saygılar..

[Limonata]

Nar çok yıllık, çalı formunda bir bitki olup çok kuvvetli bir kök sistemine sahiptir.Bitki çok gövdeli ve sık dallıdır. Çiçekleri erkek-dişi ve erdişi olup küre şeklinde iri bir meyvesi vardır. üstten hafif basık olan bir ılıman iklim bitkisidir. Nar, C vitamini, demir ve potasyum yönünden zengin bir meyvedir.Tadı: Tatlı, mayhoş, ekşi gibi çeşitli dir. Nar bitkisinin adaptasyon kabiliyeti yüksektir. Genelde tropik ve suptropik iklim bitkisi olmasına rağmen, -10 oC'ye kadar dayanabilmektedir

çeşitli iklim ve toprak koşullarında yetişip , bakımı kolaydır. dalında uzun süre kalabil mesi ve depoda muhafaza edilebilmesi pazarlamassı için kolaylık sağlar bir meyve türüdür.Ülkemizin bir bölümü narın anavatanı içinde bulunmakta ve üretimi yapılmaktadır.
2. İKLİM VE TOPRAK İSTEKLERİ

A-İklim İsteği

Nar yıllık ortalama 500 mm lik yağış istemekle birlikte bu
yağışın çoğuna ilkbaharda ihtiyaç gösterir. Yazın yağan
yağmurlar meyve kalitesini bozmakta, olgunluğa yakın dönemde yağan yağmurlar meyve kabuğunu çatlatmakta olup, bu zamanda iyi sonuç vermemektedir. Meyve oluşumu döneminde kuru hava koşulları en kaliteli mey venin oluşmasını sağlayarak pazar değerini arttırmaktadır. Nar bir güneş bitkisidir, bahçe tesisinde ve yeterli ışıklan ma koşullarına dikkat edilmelidir.


B- Toprak İsteği

Nar toprak isteği bkımından fazla seçici değildir. Silisliçakıllı, kumlu, kireçli, killi ve ağır killi gibi çeşitli toprak tiplerinde nar yetiştiricili yapılabilmektedir. Tuzluluğa orta derecede dayanıklıdır.Toprak alkali veya asit olabilir. Bazı meyvelerin aksine aşırı toprak nemine dayanıklıdır. Narda optimal gelişmekuru ve sıcak hava koşullarına karşılık derin geçirgennemli ve serin topraklarda görülmektedir.

YETİŞTİRME TEKNİĞİ

A- Çeşit seçimi

Nar yetiştiriciliğinde, çeşit seçimi oldukça önemlidir. Çeşit seçiminde dikkat edilen konular: bölgeye adapte olmuş o yörenin iklimine, hastalıklara dayanıklı, verimi iyi, meyveleri insanların göz zevkine ve damak tadına uygun ve taşımaya dayanıklı olması gibi özelliklere göre seçim
yapılır. Çeşit seçiminde ticari amacına göre sofralık **** endüstri çeşitlerinin yetiştirilmesine
karar verilmelidir.Ayrıca, bu çeşitlerin meyvelerinde irilik kabuk rengi ve kalınlığı, dane rengi, yumuşak çekirdeklilik, sululuk gibi özellikleri ihtiyaca cevap verebilmelidir. Yurt içinde sevilen nar çeşitleri hafif mayhoş veya tatlı çekirdeksiz ve iri meyveli olanlardır. Avrupa ya ihracat için özellikle kabuk ve dane rengi kırmızı ve mayhoş çeşitler seçilmelidir. Arap ülkelerine ihracat için ise tatlı narlar tercih edilmelidir. Ayrıca nar suyu veya nar ekşisi elde etmek için yine kırmızı daneli ve ekşi mayhoş narlar uygumdur.

B-Bahçe Tesisi

Toprağın nar yetiştiriciliğine uygunluğuna bakıldıktan sonra tesviyesi yapılmalıdır. Öncelikle yaz aylarında pulluk tabanını kırmak için dipkazan çekilir.Daha sonra pullukla derin sürüm yapılır.
Sonbaharda döneminde ise 40-60 cm derinlik ve çapta dikim çukurları açılır.çukurlar üst toprak ve yanmış çiftlik gübresi karışımıyla doldurulur, yabancı otlar temizlenir.Narda dikim aralıkları 2 m ile 6 m arasında olmalıdır. Bunun yanında kapama nar bahçelerinde en yaygın olarak kullanılan
dikim aralıkları 2.5 x 4 veya 3 x 4 m dir. Sıralar kuzey -güney doğrultusunda olursa güneş vehavalanma daha iyi olacaktır. Nar bahçesi, doğrudan çelikle **** köklü fidanlarla kurulabilir. Ancak, çeliklerin doğrudan bahçeye dikilmesi çeşitli bakım güçlükleri ve verim kayıplarına yol açacağından nar çeliklerinin bir fidanlık parselinde köklendirilip bir yıl süreyle burada bakımları sağlandıktan sonra boylama yapılarak bahçeye dikilmeleri daha iyi sonuç verecektir.

Nar fidanları sonbaharda yaprak dökümünden başlayarak kış ayları boyunca ve erken ilkbaharda dikilebilir. Kışları çok soğuk geçmeyen bölgelerde sonbahar dikimi daha uygundur. Dikim yapılırken fidanın çelik kısmında tırnak kalmışsa kesilir. Zayıf sürgünler alınır, fazla uzun kökler kısaltılır. Sürgünün 50-60 cm den tepesi alınır. Sürgün yeterince boylanmamış, zayıf gelişmişse
dikimden hemen sonra 2-3 göz üzerinden kesilerek gelecek yıl için kuvvetli sürgün oluşumu sağlanır. Sonra daha önce toprak - gübre karışımı doldurulmuş çukurdan fidanın çelik kısmının tamamı toprak içinde kalacak kadar karışım alınır. Fidan buraya yerleştirilerek tekrar aynı toprak gübre karışımı ile takviye yapılır. Fidan diplerindeki toprak ayakla iyice bastırılır. Can suyuvermek üzere etrafına küçük bir çanak yapılır. Çok rüzgarlı bölgelerde karşılıklı iki herek çapraz olarak fidana yaklaştırılarak bağlanır. İyi bir nar fidanında kök sistemi kuvvetli teşkil etmiş olmalıdır.
Son olarak hazırlanan çanaklara en az yirmişer lt. can suyu verilerek dikim tamamlanır,hava yağmurlu da olsa bu can suyunun verilmesi gerekmektedir.


Bakım

A-Toprak İşleme

Genç nar bahçelerinde ilk yıllar derin toprak işleme aletleriyle iki yönlü sürüm yapılır. Daha sonraki yıllarda iş genişliği az dar olan bahçe traktörleriyle ve diskli tırmık rotovatör, kazayağı gibi toprağı yüzlek işleyen aletlerle sürüm yapılabilir. Ağaç dipleri gerekirse el aletleriyle çapalanabilir. Yabani ot kontrolünde istenirse ot öldürücü ilaçlarda kullanılabilir.
B-Gübreleme
Her türlü gübrenin uygulanmasında toprağın fiziksel ve kimyasal yapısı ağacın durumu iyi gözlenmeli, toprak ve yaprak analizi yaptırdıktan sonra gübre uygulamasının yapılması en doğrusudur.Narlarında organik gübrenin gelişme, verim ve kaliteye önemli ölçüde etkisi bulunmaktadır. Narlara verilecek çiftlik gübresi iyi yanmış olmalı ve dekara 2-3 ton sonbahar-kış aylarında bütün bahçeye kaplayacak şekilde verilmeli ve çapa ile toprağa karıştırılmalıdır. Nar için yeşil gübreleme yapılması da yararlı sonuçlar verir. Bunun için bakla, fiğ gibi bitkiler nar
bahçesinin tamamına ekilir. Ekimi yapılan bitkilerin çiçeklenme dönemlerinde bahçe
sürülerek bitki toprağa karıştırılır. Bu bitkilerin toprağı azotça zenginleştirmesi bakımından da olumludur.

Azot nar için önemli bir maddedir. Azotlu gübre sürgün gelişimi ve meyve büyümesini etkiler. İlk yıllarda ağaç başına 50 - l00 gr saf azot (amonyum sülfat) olarak (250 - 500 gr) verilmesi oldukça iyi sonuç vermektedir.Tam verime geçtikten sonra bu miktar ağaç başına 200 - 300 gr (amonyum sülfat) olarak, (l - l,5 kg)olmalıdır.Azotlu gübreler erken ilkbahar ve yaz aylarında
olmak üzere 2 dönem verilmektedir. Yukarıda belirtilen miktarın 2/3 ü mart ayında l/3 ü
ise haziran-temmuz aylarında verilmelidir. Gübrelemeden sonra ağaç hemen sulanmalı **** önce çapa ile toprağa karıştırılmalıdır.Fosforlu gübreler ise narın çiçeklenme meyve tutumu ve kök gelişmesini etkiler. Narların fosfor ihtiyacı tam verim çağında l00-200 gr saf fosfor (trible süper fosfat) olarak yaklaşık (250 - 500 gr) olarak belirlenmiştir. Fosforlu gübreler kış aylarında
dal uçlarının ulaştığı bölgelerde 20 - 30 cm derinlikte ağaç çevresinde açılan 4 - 6 adet çukura verilerek üzeri kapatılır

C- Sulama

Nar yetiştiriciliğinde yağışların yeterli olmadığı her dönemde sulama zorunludur. Sulamanın az ve sık yapılması gerekir. Genel olarak şubat - mart aylarında odun gözlerinin sürmesinden eylül - ekim aylarında meyve oluşumuna kadar sürekli olarak toprak nemi korunmalıdır.
Özellikle odun gözlerinin sürmesi çiçek tomurcuklarının oluşması,tohum bağlaması ve meyve gelişimi dönemlerinde olmak üzere 3 dönemde yeterli toprak nemi mutlaka sağlanmalıdır. Bahçenin toprak yapısına göre sulama aralığı 7-10 gün olmalı Ancak yaz aylarında sulama sıklığı ve miktarı artırılmalıdır.

Meyvelerin son olgunlaşma döneminde hasattan 10-15 gün önce sulama kesilmelidir.Sulamaya devam edildiği taktirde narlarda büyük sorun olan kabuk çatlamalarını görülür. Nar bahçelerinde genelde çanak usulü sulama uygulanır. Mümkün ise modern sulama sistemlerinden olan damla sulama alttan sulama, sızdırma usulü sulama sistemleri uygulanmalıdır. Bu sistemlerin ilk yatırım giderleri fazladır. Uzun vadede ise işçiliksiz ekonomik az su kullanımı gibi büyük faydalar sağlamaktadır.

D- Budama

Şekil budaması ilk 2-3 yıl içinde ağaçlar verime yatmadan önce yapılır. Dikimden sonra dipten çıkan kuvvetli 3-4 sürgün ana gövde olarak seçilir ve tepeleri 50-60 cm kesilerek alçak taçlanmaları sağlanır. Ana gövdelerden çıkan birinci ve ikinci dallarda da 2.-3. yıllarda tepe alma yapılarak taç teşkili tamamlanır.

Verim Budaması: Narlar genel olarak 2. ve 3. yıllardan itibaren meyve vermeye başlarlar. Narlar verime yattıktan sonra meyve verecek dallarda uç alma yapılmamalıdır. Bu dönemde seçilen 3, 4 gövde dışında çıkan dip sürgünlerin sürekli olarak temizlenmesi sağlanmalıdır. Ayrıca taç kısmında görülen obur dallar dipten kesilip, taç teşkili için gerekirse uç alınarak
dallanması sağlanmalıdır. Sık taç meydana gelmiş ise güneşlenme ve havalanmayı sağlamak için genel bir seyreltme yapılmalıdır. Budamada zayıf kurumuş, hastalıklı dallara öncelik verilmelidir.

Geliştirme Budaması: Narların verimlilik süreleri çeşitli şartlara göre değişmekle birlikte ortalama 20 - 30 yaşlarına kadar sürer. Ancak kök boğazından yeni çıkan sürgünlerle nar l00 yılı aşkın bir süre verimliliğini sürdürebilir. Bu durumda yaşlı gövdeler dipten kesilerek yeni sürgünlerin oluşumu teşvik edilir. Bu sürgünlerle aynı yollarla yeni gövdeler teşkil edilerek ağaç gençleştirilir. İstenirse gençleştirme işlemi her yıl her ağaçtan l-2 gövde kesilerek kademeli olarak yapılır. Bu şekilde bahçeden kesintisiz olarak ürün alınması mümkün olabilir.

E- Hastalık ve Zararlılarla Mücadele

En önemli hastalık bazı mantarların nar meyvelerinde çürümelere sebep olmasıdır. Bazı klasik kültürel işlemler uygulanarak hastalıklar büyük ölçüde önlenebilir.Olgunluğa yakın bir dönemde fungusit uygulaması yapılması depolanacak meyvelerin uzun süre çürümelerini engellemektedir.
Narların en önemli zararlıları sıçanlardır ve özellikle tatlı narlarda ve olgunluğa yakın dönemlerde zarar verirler. Yaprak bitleri, nar beyaz sineği, unlu bit, kabuklu bitler, kırmızı örümcekler, Akdeniz meyve sineği, nar içi kurdu, toprak altı zararlıları gibi genel zararlılarda narlarda görülür.

Hasat Ambalajlama ve Depolanması

A-Hasat

Nar hasatı, çeşitlere ve bölgelere göre değişsede genellikle ağustos sonunda başlayıp kasım ortalarına kadar devam eder. Narın çiçeklenme dönemi uzun olduğundan dolayı olgunlaşması farklı zamanlarda olur. Bu yüzden nar hasadının 2-3 defada yapılması gere kir. Hasatsonbahar erken donlarından ve yağışlardan önce bitirilmelidir.Hasat sırasında meyveler üzerinde 1-2 mm uzunluğunda sap kalacak şekilde makasla kesilmelidir. Özellikle hasat esnasında meyveleri yere düşürmekten ve darbelerden korunması meyve çürümesini önleyeceğinden dolayı kalitesi artar. Kasalara dizilirken iki sıradan fazla dizilmemelidir.

B- Ambalajlama
Narların seçme ve boylamasının elle yapılması daha uygun olup meyveler birbirine değmeyecek şekilde paketlenmesine dikkat etmek gerekmektedir.

C- Depolama
Narlar meyve kabuğunun özel yapısı dolayısıyla çeşitli koşullarda 4 - 6 ay süreyle depolanabilir. Narların depolanmasında en emin ve en az kayıpla ulaşılacak başarı modern soğuk hava depolarıdır. Sıcaklık ve nisbi nemi ayarlanabilen bu depolarda 1-2o C'de %85-90 nisbi nemle meyveler muhafaza edilebilirler.

Meyvecilik

ARMUT
AYVA
BADEM
BAĞCILIK
BÖĞÜRTLEN
CEVİZ
ÇİLEK
ELMA
ERİK
FINDIK
KARPUZ
KAVUN
KAYISI
KİRAZ
KİVİ
KUŞBURNU
LİMON
MUZ
NAR
PORTAKAL
ŞEFTALİ
TURUNÇGİL
VİŞNE

BAKIM
Meyvede Budama
Sulama
Gübreleme
Aşı
Hasat
Fidan Yetiştirme
Dikim
Toprak İşleme Makinaları
Traktörler
Gübreleme Makinaları
İlaçlama Makinaları

[Mine Pakkaner]

Limonata, daha önceden açılmış nar yetiştiriciliği başlığı varken aynısını bir daha açmışsınız ikisini birleştirdim.Yetiştiricilik bilgileri de varken siz yine faklı bir tane daha eklemişsiniz, bu eklediğiniz bilgilere kaynak eklemenizi rica ederim. Bir konu eklemeden önce onunla ilgili eklenen bilgilere, bu konunun daha önce açılıp açılmamış olmasına özen gösteriniz.

[Gezgin_Adam]

böyle faydalı bilgiler verdiğiniz için *** ederim

[tetrilejyon]

Yemesi zahmetli olan, ekşiliği nedeniyle biraz da yüz ekşitirek yenen narın faydaları saymakla bitmiyor. İster tek tek tanelerini yiyerek tüketin, ister suyunu sıkarak için nar, pek çok derdin devası.

Narın ve nar suyunun faydalarını Alman Hastanesi'nde görev yapan Beslenme ve Diyet Uzmanı Gürsel Doğan anlattı:

"Yaz aylarında serin meyve suyu ya da ferahlatıcı bir kokteyl olarak karşımıza çıkan nar, sağlık açısından da özellikle kış aylarında bol bol tüketilmesi gereken bir meyve.

Çünkü insan sağlığına olan faydalarını saymakla bitirmek mümkün değil. Adeta bir 'ilaç', hatta antibiyotik olan nar, özellikle bağışıklık sistemini güçlendirerek pek çok hastalıktan koruyor. İçerdiği bazı maddelerle kolesterol ve şekeri de dengeleyen nar, kalp sağlığını koruduğu gibi, kanser hücrelerinin de gelişmesini engelliyor."

Latince adı 'Punica Granatum' olan nar, özellikle içerdiği antioksidanlar sayesinde vücudun savunma sistemini güçlendiriyor.

10 bardak yeşil çaya ve 4 bardak kızılcık suyuna eşdeğer antioksidan

Beslenme ve Diyet Uzmanı Gürsel Doğan, yapılan araştırmalarda nar suyunun cilt kanserine ve erkeklerde prostat kanserine karşı koruyucu etkisinin görüldüğünü söyledi:

"Kış mevsiminde portakal, mandalina ve limonun yanı sıra narı da taze şekilde veya suyunu sıkarak tüketmek son derece önemli.

Narın en önemli özelliklerinden biri de genel damar sağlığını, özellikle de kalbi koruması.

Damar tıkanıklıklarını geriletme özelliği bulunan nar, 'ACE' denilen enzimi engelleyerek tansiyon düşürücü bir etki de yapıyor. Nar birçok özellikleriyle bazı meyveleri de geride bırakıyor. Örneğin narda 10 bardak yeşil çaya ve 4 bardak kızılcık suyuna eşdeğer antioksidan madde bulunuyor.

Tüm bu özellikleriyle adeta bir 'ilaç' ve doğal antibiyotik görünümünde olan nar, sofralardan kesinlikle eksik edilmemesi gereken meyveler arasında yer alıyor. Nar suyu ayrıca damar sertliğine karşı güçlü etkisi bulunan bir içecek olarak karşımıza çıkıyor.

Nar suyunun sadece tanelerinden değil, tüm meyveden üretilmesi, bu içeceğin antioksidan etkisinin daha da artmasına neden oluyor. Zira bu önemli meyvenin kabuğu alkaloit, tanen ve glikozitler içeriyor.

Bu nedenle ishal kesici ve kurt düşürücü özelliğe sahip bulunuyor. Nar kabuğunun ekstresi ise güçlü bir virüs ve mikrop öldürücü özelliği sahip. Ayrıca, cilt üzerinde enfeksiyon ve yara iyileştirici etki de gösteriyor. Bunların yanı sıra, meyve kabuğu ve tanelerin antioksidan ve anti-tümör etkileri de biliniyor".

Beslenmede yer almalı

Beslenmede mutlaka yer alması gereken nar, aynı zamanda güçlü bir antioksidan özelliği taşıyor.

Yapılan araştırmalara göre narda, serbest radikallere karşı güçlü etkisi olan çeşitli vitamin, mineral, enzim ve antioksidanlar bulunuyor.

Beslenme ve Diyet Uzmanı Gürsel Doğan, "serbest radikallerle en iyi mücadele yolu bu antioksidanları tanımak ve dışarıdan doğru besinleri seçerek bunların etkinliğini en üst düzeyde tutmaktır" dedi.

Doğan, "bugün için bilinen en güçlü antioksidanlar; C ve E vitaminleri, glutatyon, lutein, N-Acetylcystein, keratonoidler, flavonoidler, koenzim Q-10, alfa lipoik asit ve selenyumdur. Nar suyu da doğal antioksidanlardan biridir" açıklamasında da bulundu.

Narın bilinen bazı faydaları:

-Tansiyonumuzu olumlu bir şekilde düzenler
-Kalbimizi korur düzenli çalışmasına destek olur
-Enfeksiyona karşı vücut direncini korur ve artırır
-Enerji verir, yorgunluğu giderir
-İdrar söktürücü etkisiyle toksin atımını sağlar
-Bağışıklık sistemini güçlendirir hastalıklara karşı korur
-Kolesterol ve kan şekerimizi regüle eder artmasını engeller
-Bağırsak parazitlerinin düşmanıdır, iyi bakterilerin artmasını sağlar
-İshali (diare) önler tedavide destek sağlar
-Ciltte olumlu katkısı vardır, pürüzsüz görünüm sağlar
-Cilt enfeksiyonlarında olumlu katkısı vardır
http://www.24haber.com/?newstype=normal&newsid=10225

[Karan Yilmaz]

Merhaba Mine Hanim.
Ben bir ay once 1000 tane hicaz nar fidani diktim. Cukurova'da/ Osmaniye'de yasiyorum. Diktigim kokler ciplak kok seklindeydi. Diktigim gun her fidana 40 ar lt olmak uzere can suyunu verdim. Yagmur yagmadigi icin tekrar 10 gun sonra yeniden su verdim. Aradan iki haftadan uzun bir sure gecti ve hala yagmur yagmadi. Fakat fidanin toprakla temas ettigi yer biraz da olsa nemli gorunuyor. Acaba bu yeni fidanlari kis ta olsa, fidan uyuyor olsa da, tekrar sulamak icap eder mi yoksa fazlami endiseliyim bu konuda bilemiyorum.. Eger cevap verirseniz cok memnun olurum.. Saygilar.

[Mine Pakkaner]

Fidanlarınızı tekrar sulamanızı öneririm Sayın Karan Yilmaz. Bu arada Yeni gelen arkadaşlarbaşlığında kendinizi tanıtırsanız daha sonra da sorabileceğiniz sorularınıza cevap almanız kolaylaşır.

Yetiştiricilik öykünüzü bizimle paylaşır mısınız? Fidanları kaça kaç diktiniz? Kaça aldınız? Toprağınızın yapısı nasıl?

Hoşgeldiniz, katkınız ve paylaşımınız bol olsun.

[Karan Yilmaz]

...bir ay once 20 donum yere hicaz nar diktim. Toprak yapisi, Ceyhan irmaginin yakininda, suyu iyi tutan, alivuyonlu cok verimli bir toprak cesidi.
Fidanlarim ciplak kok seklinde dikildi. Bir cok insan 2,5*4 seklinde dikmemi onerdi fakat ben 3,5*5 seklinde nar fidanlarini diktim. Zeytin agaclarim ise 850 tane ve 7*7 seklinde. Nar fidanlarim sertifikali ve tanesi 3,5 YTL den satin aldim. Aslinda daha ucuzunu bulmustum fakat arada guvendigim insanlar oldugu icin biraz pahalisini fakat guvenilir olani tercih ettim.
Tum Agaclar.net uyelerine selamlar.

[Mine Pakkaner]

Sayın Karan Yilmaz yeni gelen üyeler başlığına yazdığınız tanışma mesajının konumuzla ilgili olan kısmını bu başlığa kopyaladım ki, ileride konuyu dağılmadan takip edelim.

Bu arada sertifikalı fidan almakla en doğrusunu yapmışsınız. Bir konuyu merak ettim, neden narı 3.5 x5 şeklinde diktiniz? Desteklemeden faydalandınız mı?

Son bir soru da bahçenizde su kaynağınız var mı?

[Karan Yilmaz]

Orijinal Mesaj Sahibi Mine Pakkaner

Sayın Karan Yilmaz yeni gelen üyeler başlığına yazdığınız tanışma mesajının konumuzla ilgili olan kısmını bu başlığa kopyaladım ki, ileride konuyu dağılmadan takip edelim.

Bu arada sertifikalı fidan almakla en doğrusunu yapmışsınız. Bir konuyu merak ettim, neden narı 3.5 x5 şeklinde diktiniz? Desteklemeden faydalandınız mı?

Son bir soru da bahçenizde su kaynağınız var mı?

Tesekkurler.
Nar agaci, yetistirdigim bolgede her evin onunde var. Belirledigim olculerde yetismis agaclari kistas aldim. Evet destekleme icin muracatta bulundum. Bahce olan yeri daha once tarla tarimimda kullaniyordum. Bugday, ikinci urun olarak misir, ikinci urun olarak soya fasulyesi, yilda tek urun olarak pamuk, aycicegi tarimi yapiyordum. Su anda nar bahcesi olan yerin hemen yanindan su kanallari geciyor. Ayrica Ceyhan nehrine 500 m. Istesem bahceden su cikarabilirim fakat elektrik olmadigi icin su anda boyle bir calismayi luzum gormedim. Damlama ile sulamayi yapamayacagim galiba.
Mesajiniz uzerine bugun gittim tekrar topragin su ihtiyacini test ettim.. Sert bir cisimle 10 cm kadar estim. Toprak hala nemli fakat bayramdan hemen sonra sulamaya karar verdim tavsiyeniz uzerine. Koklerine zarar vermek istemiyorum acikcasi.
Soruya cevap verdiginiz icin cok tesekkur ederim tekrar.

[nefret_duygusu]

Yetiştiriciliği yapılan bazı önemli nar çeşitleri 07 N 08 Hicaznar, 33 N 16 Silifke Aşısı, 33 N 26 Çekirdeksiz (VI) , 01 N 03 Fellahyemez II , 26/ 3 Çekirdeksiz, 33 N 24 Beynarı, Suruç, Ernar ve Erdemli-Aşınar ( 33 N 11 ) dır. Çukurova Bölgesinde üretimi yaygın olarak yapılan ve pazar açısından özellikle aranan nar çeşitleri Hicaznar ve Silifke Aşısıdır benim istediğim bu çeşitlerin ağaç başı ekimin de elde edilen verimin ne olduğu ve ne olabileceği konusunda bilgilenmek isterdim eğerkine aranızda bilgisi olan bir abim **** kardeşim varsa bilgilendirir ise eğer çok teşekkür ederim.. iyi günler

[Yücel Özlem]

Orijinal Mesaj Sahibi nefret_duygusu

... eğerkine aranızda bilgisi olan bir abim **** kardeşim varsa bilgilendirir ise eğer çok teşekkür ederim.. iyi günler

-Sevgili "Yeni Üye Kardeşim" aramıza hoş geldin. Seçtiğin kullanıcı adı (Lakap) Bana tuhaf geldi. Aslında yazdığın mesajda nefret duygusu değil, tam tersine samimiyet ve sevgi hakim.

-Bizim sitemizde de sevgi, saygı ve dostluk başta gelir.

-Bir süre sonra yöneticilerimiz de sizi uyarabilirler ama ben de hatırlatsam olur herhalde. Önce, "Yeni gelen arkadaşlar, kendinizi tanıtın" başlığı altında tanışma merasimine katılmanız gerekiyor.

Sonra Üyeler için Kullanım Kılavuzu sayfasındaki başlıklar forumu verimli kullanabilmeniz için size yardımcı olacaktır.

[Todor]

Tanışma başlığının linkini de ben vereyim bari.

Yeni gelen arkadaşlar, kendinizi tanıtın...

[samicelik]

İYİ GÜNLER.nar yetiştirme merakımdan dolayı aranıza katıldım.tecrübe ve fikirlerinizi esirgemezseniz sevinirim.arasıra sorularımla sizleri sıkmam umarım.fethiyede hangi türü,hangi sıklıkla dikmeliyim.başlamadan önce neler yapmalıyım şimdiden teşekkürler.

[Todor]

Sayın samicelik;
Başlamadan önce neler yapmalıyım sorunuzun cevabı ilk mesajda dikim ve bahçe tesisi başlığında anlatılıyor. Tür ve dikim sıklığı ile ilgili cevap alabilmek için uzman arkadaşlarımızı bekleyeceğiz
Beklerken kendinizi Yeni gelen arkadaşlar başlığında tanıtırısanız çok seviniriz.
Aramıza hoş geldiniz.

[Kasım Böler]

Sayın Mine hanım, yeni nar bahçesi tesis ederken köklü fidan yerine çelik ekimini tavsiye edermisiniz.

Benim edindiğim bilgilere göre geçmiş dönemlerde hemen hemen hiç köklü fidan ekimi yapılmamış; bunun yerine çelik ekimi **** kazık çakma yöntemi ile ekimler yapılmış. Bu şekilde yapılan ekimde makul sayıda kayıpların olduğu muhakkak ama çok sayıda fidan ekimi söz konusu olduğunda ve her bir fidanın ortalama 3 ytl olduğu düşünülürse çelik yöntemi ile ekim yapmak çok daha ekonomik olmaktadır. (Bir adet çelik 10 ykr civarıda) her ne kadar devlet destekleme veriyor olsa bile sonuçta o para da bizim cebimizden çıkmıyor mu?

Eğer bu yöntem fidanın yetişmesinde çok büyük zaman kaybına yol açmıyorsa bence bu yöntemle ekim yapmak daha mantıklı...

[Mine Pakkaner]

Orijinal Mesaj Sahibi Mine Pakkaner

Çiftçi Broşürü
...

Gelişme döneminin sonuna doğru yeşil çelikle çoğaltma yapılabilir. Bu yeşil çelikler sisleme kasalarına dikilerek kışın sera içinde köklendirilir. Fakat bu yöntem çok az kullanılır. Odun çelikleriyle çoğaltma en kolay ve başarılı yöntemdir. Çelikler 20-25 cm uzunluğunda , 6-12 mm kalınlığında olacak şekilde hazırlanır. Bu çelikler, kışın bir önceki yılın sürgünlerinden veya dip sürgünlerinden alınır. Çelikler , 5-7.5 cm'lik kısımları toprak üstünde kalacak şekilde sisleme kasalarına veya fidanlıkta hazırlanan çelik tavalarına dikilir.
....
Çukurova Üniversitesi Tarımsal Yayım, Haberleşme,
Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürü
Prof.Dr. YAŞAR GÜRGEN

Kasım Bey gördüğünüz gibi çelikten fidan yetiştirmek hiç kolay bir yöntem değil. Bu bilgiyi siz de sitenize koymuştunuz, okumuşsunuzdur.

2 yıl kaybınız olacak diye bakın. Bir de, bu sürede çelikten yetiştirdiğiniz fidan verime yatana kadar da zaten zaman geçecek..Ayrıca çelik yetiştirme için yapacağınız yatırım da var. Sisleme tavalı, ısıtmalı çelik serası kuracaksınız. Bitki sağlığı sertifikalı fidan kullanmadığınız için desteklemeyi de kaybedeceksiniz.

Ama karar sizin zaman ve param var diyorsanız neden olmasın. Sıfırdan yetiştiricilik yapmak elbette mümkün. Ancak rantabl hiç değil.