Çiğdem (Crocus)
 

Çiğdemler aslen çayır ve ormanlarda yetişen doğal bir çiçektir. Melezleme yoluyla bir çok çeşidi üretilmiştir. Beyaz,sarı,mor ve çizgili çeşitleri cinsine göre ilkbahar veya sonbaharda çiçeklenir. Toprak açısından seçici değildir. Gölge ağaç altlarından çim alanlara kadar her yerde yetişir. Saksıya dikilirse tomurcuklandığı zaman içeri alınabilir.

Sonbaharda açanlar haziranda,ilkbaharda açanlar ise eylül-kasım arası dikilir.

Soğanları 7,5 cm. derinlikte ve 10 cm. aralıklarla dikilir.
Kaynak:http://www.humeyraozdamar.net/soganli.htm#cigdem

Bu sene soğanlı bitkilere ilgim başladı. Bu ilgiye yol açan çiçek çiğdem oldu. İnternette resimlerini önceden hep görürdüm ve hayran hayran bakardım ;). Bu sene yetiştirmeye karar verdim. Bir kaç arkadaşım bana ulaştıracağını söyleyince çiğdem ve çeşitli soğanları, o kadar sevindim ki anlatamam;). Daha önceden evinde veya bahçesinde çiğdem yetiştirmiş arkadaşların tecrübelerini paylaşmalarını bekliyorum...

İşte size bir kaç çiğdem türü...
Eklenti 20789

Eklenti 20790

Eklenti 20791

Eklenti 20792

Bende soğanlı bitkilere gerçekten hayranım çocukken bahçemizde bu sarı olanlardan vardı ama artık her taraf bina apartman oldu ve artık onların açtığı yerlerde insaatlar var.Çok üzücü..Artık saksılarda yetiniyoruz..Teşekkürler bu güzellikleri hatırlattığın için sevgili Sebahattin..

Ben teşekkür ederim Sevgili GLCN ;). Aramızda çiğdem yetiştiren arkadaşlarımız var mı acaba ? Bu arada Sevgili GLCN adım selehattin değil "Sebahattin". Düzeltirseniz sevinirim ;)

Ben de çok severim. Deneme amaçlı geçen yıl yetiştirdim. Kasım ayında soğan boyunun iki katı derinliğe gömdüm ve mart ayında çiğdemler karşımdaydı.:)

Bu yıl ne olacak bilmiyorum. Soğanları ektiğim bölgeler çok sulandı. Aklıma gelmişken ben yarın soğanların durumuna bir bakayım. Benim çiğdemler beyaz renkliydi.;)

Bolu'daki köy evimizin önündeki büyük çayırda beyaz, sarı ve mor çiğdemler, ilkbaharda bütün güzellikleriyle beni karşılıyorlar. Birkaç sefer soğanlarını aldım ve Yalova'daki bahçeme ektim. Malesef sonuçlar hep kötü. Bütün soğanları çürüttüm.
Yinede çiğdemleri doğal ortamında görmekte çok güzel....

Bu da çiğdem türümü?

Sebahattin bey, güzel bir konu açmışsınız yine...

Zavako için yanıt mesajınızdaki çiçekler evet çiğdemler...

Çiğdemleri bir kez ektinizmi çıkarmanıza gerek yoktur, çoğalarak yerlerini doldururlar. Saksıda bakımaları daha zor çünkü kolayca çürüyebiliyorlar, çok sulamayın, toprak nemli kalsın ama çok ıslak olmasın, serin yerde bulunsun mutlaka....

Ben de benimkilerin fotoğrfalarını yollamaya çalışacağım... Sebahattin bey madem konu açtınız galeriyede aynı başlığı ekletelim ve fotoğraflarımızı oraya koyalım, böylece orası da zenginleşir....

Çiğdemler umut dolu çiçeklerdir. Kışın en soğuğunda buz gibi karın altından başları çıktımı bilisinizki yakında güneşli günler gelecek.....Nasıl bir sevinçtir, umuttur bu doğa için.....Doğanın bu umudunun yitmemesi dileği ile herkese sevgiler, selamlar....

Ayşe Hanım yazınızı görünce çok sevindim ;)

Soğanlı bitkilere merakım başladı bu sene elime çiğdem, frezya ve lale soğanları geçeçek. Bu konularda sizin gibi engin tecrübeleri olan bir ustamın başını çok ağırtacağım ;)

Ayşe Hanım galeride "Süs Bitkileri" alt başığı altında soğanlı bitkiler bölümü var. Orada yayınlıyabiliriz resimleri. Merak içinde sizden gelecek resimleri bekliyorum ;)

Sebahattin bey,

Güzel sözlerinize teşekkür ederim ama kendimi usta olarak göremiyorum. İyice bir meraklı demek yeterli, belkide...
Sizin bu konudan çok zevk alacağınıza eminim, ömürleri göreceli kısa olsa da inanılmaz güzel bitkiler soğanlılar. Sadece lale sümbül değil ama dağ taş soğanlılarla dolu......Bakımları kolay, istekleri az, nazları az, eh daha ne olsun!!!
Ne zaman isterseniz yardıma hazırım, birkaç çiğdem resmi de yükledim bile galeriye...
Güle güle büyütün yeni soğanlarınızı. Yanlız kış değil yaz soğanlılarını da şiddetle tavsiye ederim.....

Sevgili ayşemelike galerideki resimleriniz gerçekten harika sizin bahçenizdenmi?Vurulmamak elde değil...

evet benim bahçemden... beğendiğinize sevindim.
Bugün "ters lale" başlığındaki bir soruya cevap veririken de bir kaç foto ekledim, bir bakın bakalım hoşunuza gidecekler mi?

Bütün fotoğraflar harika Ayşe Hanım, çok beğendim ;). Ayşe Hanım çiğdem soğanlarını saksıya ekeceğim, ne yazık ki bahçem yok. Nasıl bir saksı kullanmalıyım? Nasıl ekmeliyim? Sulamasını nasıl yapmalıyım? Ne kadar güneş görmeli? Yardımlarınızı bekliyorum ;)

Ekeceğiniz soğan sayısına göre bir saksı seçmelisiniz. 10cm çapında ve 12-13 cm derinliğinde bir saksıya 5-6 adet crocus ekebilirsiniz. uçları görünecek şekilde ekilmeli, toprak daima nemli kalmalı ama ıslak olamamalı, ışık gören mutlaka serin bir yere koymalısınız. Benim tavsiyem nemini kontrol ederek don olmayan günler boyunca dışarıda tutun, don günleri saksıların üzerine bir gazete kağıdı koyun, ilk filizleri görünce serin pencere önüne içeriye alın... hızla çiçekleneceklerdir....
balkonda yetiştirecekseniz daha büyük ve derin bir saksı seçebilirsiniz ve daha çok soğanı birbirlerine 2-3cm mesafede kalacak şekilde kendi büyüklüklerinin 2-3 katı derinliğe sıkça ekebilirsiniz.Bu sıkça ekme işi size zengin, saksı dolusu çiğdem görüntüsü verecektir. saksınızı önce don almayan kuytu bir köşeye yerleştirin, donlar geçince güneşli balkon kısmına alın ve çiçeklenmesini bekleyin......

Küçük bir not: eğer elinizde bir kaç sümbül soğanı da varsa büyük bir saksıya ortaya sümbülleri, kenarlara çiğdemleri ekerek de değişik bir görüntü elde edebilirsiniz. Bu balkon için uygundur. Yine nergisler, laleler de ekleyerek, (uzunlar saksı ortasına, kısalar kenarlara), güzel ve uzun süreli çiçekli saksılar elde edebilirsiniz....

Kolay gelsin.......

Ayşe Hanım;

Öncelikle verdiğiniz bilgiler için çok ama çok teşekkür ederim ;)

Bir sorum daha olacak, neden 2-3 katı derinlik isteniyor. Bu çok olmuyormu acaba?

İç ortamda yetiştirilmedikleri zamanda donlardan korunup iyi bir köklenme ve akabinde çiçeklenme yapabilmeleri için soğanlı bitkiler daima kendi soğan büyüklüklerinin iki üç katı derinliğe ekilirler. Bu aslında ışık ile çimlenmeyen tüm tohumlar için de geçerli bir kuraldır. Örneğin çim tohumuda bu kuralla ekilir ama çok ince oldukları için üzerine ince kum-elenmiş gübre karışımı serpmek yeterlidir....Bunun gibi düşüneceksiniz....Sanırım soğan size büyük göründüğü için size derinlik çok gibi geldi. Daha yüzeye ekildiklerinde cılız çiçeklenme ve donlardan etkilenme çok oluyor......Daha sonra soğanın yavrulaması da yüzeyel ekimlerde pek mümkün olmuyor..

selamalrımla
Melike

Sebahattin bey,
ağaçlar.net dergisinin geçmiş sayılarından birinde de soğanlı bitkileri ve yetiştirilmelerini özetleyen bir yazım var ondan da yararlanabilirsiniz......

Bendeki çiğdem soğanlarının üzerinde ekim zamanı olarak, Mart-Nisan ayları görünüyor. Bu soğanlar şimdi ekilebilirler mi?

Teşekkürler..

sevgili penelophe,

Çiğdem (Crocus) soğanları genelde sonbahar ortasında ekilir ki karlar erirken çiçeklensin. Acaba seninkiler güz çiğdemi olmasın, ki bu farklı bir türdür. Eğer güvenilir bir marka iseler üzerinde ne yazıyorsa onu yapmak uygundur...

Yine de bence soğanları şöyle bir elinde sıkıştır sana biraz gevşek geliyorlarsa mutlaka ek bozulmasınlar. Yok eğer sıkı ve dolgunlarsa bekle üzerindeki tarih de ek....

Melike hanım, marka konusunda bir fikrim yok, ilk defa bu markayı kullanacağım fakat soğanlar son derece diri.
Fotoğraf ekliyorum, tecrübeleriniz doğrultusunda ne yapmam gerektiğini söylerseniz sevinirim.
Teşekkürler.:)

Yeşil olan kısım ekim zamanını gösteriyor bence.Yani Ağustos ortasından Aralık sonununa kadar ekebilirsiniz anlamına geliyor.Mart ve Nisanda çiçeklenmesi için.Ben de çiğdem soğanı aldım ve şu günlerde ekeceğim.

Hımm.. Genelde ekim zamanı kırmızı ile çiçeklenme **** derim zamanı da yeşil ile gösterilir diye biliyordum. Yanlış mı?

Maycan bahçeye katılıyorum bence yeşil kısım ekim zamanını gösteriyor, çiçekli olan bölümde soğanların ne zaman çiçekleneceğini göstermekte....

Resme bir daha baktım da bende size katılıyorum. :o
Kocaman kürek resmi var orada, kör müsün derler adama.:D
Teşekkürler.:)

Sorunuz cevaplanmış anladığım kadarı ile :rolleyes:güle güle ekin, tadını çıkarın. Unutmadan bunları saksıya ekecekseniz çok derine ekmeyin, kalabalık ve yoğun bir görüntü için de birer soğan çapı aralıkla ekin...

Selamlarımla...

Melike

Çiğdem, frezya ve muscari soğanlarımı dün ektim.

15 cm. çap, 15 cm boyundaki sakslara diktim. Her saksıya 10 tane çiğdem soğanı düştü. Çiçeklerin aralarındaki boşluklar 2 cm. olmadı. Sanırım 1 cm. kadar. Umarım sorunuzsuz çıkarlar.

Frezyalarla muscarileri aynı saksıya diktim. Toplam 20 soğan. O sakının çapı 18 cm.Aynı zamanda çiçeklenirleneceklerini düşünüyorum.

Pazara giderken bir kapının önündeki toprağa ekilmiş sarı çiğdemleri gördüm yapraklar yoktu ama sarı sarı o kadar güzel açmışlarki hayran oldum bende istiyorum artk çiğdem hemen marketleri arasam iyi olur...

Sonbahar çiçeği çiğdem
 

Latince ismi Crocus pulchellus olan bu çiçek Iridaceae familyasından kormuslu(yeraltı gövdesi olan bir geofit) bir türdür. Türkiye'nin batısında ekim-aralık aylarında mavi tepalli hoş görünümlü bir çiçektir.Çiçekler solmaya başlar başlamaz paralel şeklinde 3-5 arasında değişen yaprakları ortaya çıkar.

aRKADAŞLAR ÇİĞDEM ÇİÇEĞİNİ ŞİMDİ EKSEM OLUR MU?AYRICA TOHUM OLARAK MI YOKSA FİDE OLARAK MI TEMİN EDEBİLİRİM..TEŞEKKÜR EDERİM..

Sevgili burçak öncelikle buraya uğrayın lütfen.

Güz çiğdemlerim açtı bahçede sabahları bir kahveyle seyrine doyum olmuyor. Hazır soğanlar genellikle steril çıkıyorlar bu yüzden çok şikayetçiyim. Ama benim yabani çiğdemlerim her sene çoğalarak yeniden açıyorlar.

Tavsiyem, çok sulamayın, çiçekleri solduktan sonra daha da az sulayın ve suyunu giderek kesin. Ancak o zaman yeni yumrular veriyorlar.

bende gittigidiyorda buldum 40 lık olarak satıyorlar fakat sizin dediğiniz gibi seneye açmazlar diye yabani falan arıyorum...

sevgili glcn'ın pazara giderken gördükleri güz çiğdemi, kambium'un belirttiği gibi soğanlılar. Ama ben burada kambium'un mesajından ilham alarak "soğanlı" terimini açmak ve "soğanlılar" ile ilgilenen için birkaç ufak açıklama yapmak istiyorum.
İngilizcede geofitler "bulbous" bitkiler olarak adlandırılıyor bu nedenle de toprak altı gövdelyi "bulb" olarak simlendiriyorlar. Bulb türkçede soğan demek. İşte kargaşa burada başlıyor biz soğanlı dediğimizde yemeklik soğana benzer toprak altı gövdeyi kastediyoruz... Yabancı kaynaklarsa toprak altı gövdelilerin tümünü. Bu nedenle merak edenler için agaclar.net dergisinde yazdığım soğanlı bitkiler hakkındaki yazıda şekilleri ve açıklamaları ile "soğanlı bitkileri" tanımlamamız önemli.
Bunu neden önemsediğime gelince burada hepimiz (aramızda profesyoneller olsa bile) amatörüz ve bence terimleri doğru öğrenip kullanmamız önemli.....Sevgili kambium haklı olarak en doğru halini yazıyor ama amatörler ve bilmeyenler "bizim ektiğimiz çiğdemler, anemonlar, irisler soğanlı değilmiş" diyebililer....Belki doğrusu toprak altı gövdeli demek ama bu bizi aşan bir olay, bitki biliminde genel terminolojide geofit karşılığı basitçe soğanlı bitkiler olarak geçiyor bunu bilmek yetecektir herhalde....

Bir ikinci nokta da ekim zamanı ile ilgili. Ekim zamanı bulunduğunuz iklime göre 1-2 ay değişiklik gösterebilir. Örneğin ters laleller için doğuda ekim zamanı çoktannnn geçti ama benim için Denizli'de hala erken çünkü havalar hala çok sıcak....
Toprağın nemli ama serin olması çürümelerin engellenmesi çin baharda çiçeklenen soğanlıların ekimi için önemli....Egede aralık başı hatta bazen ortasına kadar bile ekmenizde bir sakınca yoktur.....

sn Melike Şahiner;
Hiçte o kadar kafa karıştıracak bir durum değil.Tabi ki demek istediğinizi anlıyorum ve beni muhatap aldığınız için de teşekkür ediyorum.
İlk olarak; bikere ben bu konun bu kadar uzayacağını hiçte tahmin etmemiştim.yumru derken gerçekten de yumrulu bilkileri kastetmiştim.Örneğin;sizlerin çiğdem diye formum başından beri bahsettiğiniz safran bitkisi (ki resimleri bu formda bolca bulunmaktadır ve aynılarını ekliyeceğim.) ile patates.Şimdi safran ne çiğdem ne diyenler de olacak umarım.İkiside uzaktan akrabadırlar.Biri Crocus familyasından diğeri ise Sternbergia familyasındandır.Fakat halk arasındaki deyimleri ile güz çiğdemi veya sarı çiğdem veya ÇİĞDEM veya kurbağa çiçeği olarak bilinen bilimsel adı ise Sternbergia lutea olan bitki eylül-kasım aylarında çiçek açar.Tabi yöreden yöreye iklimden iklime fark etmekle birlikte...Eğer ki şansınız var ise şu an bile açmış olan çiğdemleri göre birirsiniz , evet evet şimdi şu an bile.İşte safran ile çiğdemin 1. farkı bu.
2.olarak çiğdem genelde 20-1000m rakımlı tarla kenarlarında yabani olarak yetişir.20. yüz yıla kadar bek bir ekonomik değeri yok idi.Fakat içinde bulunduğumuz yüz yılda artık kanser tedaviinde kemo terapi ilaçlarının ham maddesi olarak kullanıldığını biliyoruz.Yenmesi zehirli olduğundan ötürü halk arasında hemen hemen hiç yetiştirilmez bile.Safran ise ekonomik değeri yüzyıllardır artan ve insan oğlunun vaz geçemediği yumrulu bir bitkidir.Bir diğer mevzu girişte de belirttiğim konu;YUMRULU BİTKİLER:SAFRAN,PATATES
SOĞANLI BİTKİLER:lale,sümbül,ÇİĞDEM
YASSI VEYA TOPRAK ALTI GÖVDELİLER:KIVIRCIK...
.
.
.
Tüm bu sıraladıklarım sn. Melike Şahinerin'de dediği gibi gövdesi toprağın altında anlamına gelen geofit familyasında yer alır.
EN ÖNEMLİSİ İSE BU İKİ TÜR BİTKİDEKİ ÜREME ŞEKLİDİR
Kısaca ondanda şöyle bahsedeyim ;
safran (Crocus sativus) ile çiğdem (Sternbergia lutea ) ikiside ve vejetatif yol ile yani eşeysiz olarak ürer.Fakat soğanlılar istisna.Onlar eşeyli olarakta üreye bilir.Yani soğanlı bitkilerin bir çoğunu tohumla üretmek mümkündür.Fakat yumrulular da bu yöntem tercih edilmez.Formun başından beri safran ile patatesten aynı gurupta bahsediyorum.Sizce neden?.Patatesin nasıl üretildiğini az çok hepimiz biliriz.İri YUMRULAR alınır 4-5 ve hatta 6 parçaya bölmek süreti ile dikilir.Böyle bir yöntemi soğanlı bitkilerde bir denediğimizi düşünsenize.Tam bir felaket.
Onun içindir ki yumru ile soğan çok farklı terimlerdir hala bile yumru ilr soğanı tam olarak açıklamış olduğuma inanmıyorum.İster inanın isterseniz inanmayın bukadar şeye ramen hala ve hala soğanla yumru arasında bir yığın fark var.Enzimatik reaksiyonlardan tutun da çiçeklenme sürelerine kadar.Fakat bu yazı ile yinede kafa karıştırdım ise gerçekten herkesten af diliyorum.ŞİMDİDEN HERKESE KOLAY GELE


NOT :ÇİĞDEM VE SAFRANIN LATİNCE ADLARINI YAZDIĞIMDAN DOLAYI RESİM EKLEMEYİ GEREKLİ GÖRMEDİM LATİNCE ADLARINI GOOGLE DA ARAYARAK BULA BİLİRSİNİZ.
safran (Crocus sativus) ile çiğdem (Sternbergia lutea )

Sayın kambium034,

Yanlışlarınızı sıralıyorum.

1.Crocus, Sternbergia ve Geofit diye familya isimleri yoktur.
2.Safran ve Çiğdemi ayrı şeyler olarak söylüyorsunuz. Crocus (Iridaceae) Süsengiller familyasından yumrulu bir bitkidir ve genel olarak Çiğdem olarak bilinir. Safran Crocus sativus bitkisinin dişi organlarından elde edilen boyar maddenin adıdır ve aynı zamanda bitkisine de Safran denmektedir.
3.Sternbergia (Amaryllidaceae) yumrulu bir bitkidir ve Tavuk çiçeği veya Kurbağa çiçeği olarak bilinir.
4.Yukarıdaki bitkiler asla Patates bitkisi ile akraba değillerdir.
5.Yukarıdaki her iki bitki de sonbaharda çiçek açarlar, asla yöreden yöreye ve iklimden iklime fark etmez.
6.Çiğdem yalnızca tarla kenarlarında yabani olarak yetişmez, uygun habitatlarında bulunur.
7.Çiğdem yani Crocus türleri 20. yüzyıldan çok daha önceleri bile ekonomik öneme haizdiler.
8.Yassı ve toprak altı gövdelere örnek "Kıvırcık" ????. Kıvırcık Asteraceae familyasından yaprakları yenen bir cins (Lactuca)
9. Crocus ve Sternbergia hem vejetatif hem de tohumdan ürerler.
10. Soğanlı bitkiler de soğanlarının küçük parçalara ayrılması ile çoğaltılabilirler. Siz olmadığı deneyerek mi tespit ettiniz?
11.Yumru ve soğan arasında bir yığın fark olduğunu söylemişsiniz. Zaten ikisinin aynı olduğu kanısında olan mı var? Ancak arasında fark olarak gösterdiğiniz enzimatik reaksiyonlar ve çiçeklenme süreleri bu iki yapı arasında kullanılacak farklılıklar değil.

Sayın herbaryum,
Mesajınızı yeni gördüm, hislerime tercüman olduğunuz ve yanlışları düzelttiğiniz için teşekkür ederim.
Melike

Sebo, bak neler buldum.

Zaten markete gittim mi hemen soğanlı bitkiler bölümüne atlıyorum ;). Güler Hanımdan aldığım çiğdemlerden bir tanesi "Merhaba" dedi, bir kaçıda toprağı kabartmışlar. Çok sevinçliyim çok ;)

Ben de Güler hanım'dan 3 tane almıştım. Küçük saksıya diktiklerim çifter, çifter uç verdi, bekliyoruz. Maycanbahçe neden artık yazmıyor, onu özledik. Bursa toplantısındaki hepinizin ev sahipliğinizi unutabilmek mümkün değil. Bizleri dostluğunuzun konforuna alıştırdınız, lütfen bu iyi alışkanlığımızdan bizi mahrum bırakmayın. Hepinizi çok seviyoruz. Selamlar.

Sevgili Maycan Bahçe sanırım şu aralar yoğun, o nedenle foruma yazamıyor. Bizde sizin gibi değerli üyelerimizi seviyoruz ;). Güzel sözleriniz içinde ayrıca teşekkür ederim...

Çiğdemlerim büyümeye başladı.;) Bazılarında 3 ayrı sürgün var.:)

Eklenti 26599