Kolokas, Gölevez (Colocasia esculenta)

[tolgahann]

Gerek görüntüsü olsun gerek tadı olsun ( daha tadına bakamadım ama yazdıklarınızdan bunu anladım) çok güzel bir bitki. Bende de 1 tane var salonumda 25 litrelik saksıda 2 tane yaprağı var.Görenler deve tabanı sanıor bende sesimi çıkartmıyorum .

[kuzeylibey]

Orijinal Mesaj Sahibi denizakvaryumu

Mevlüt ŞEN
Ziraat mühendisi
Gida Yüksek Mühendisi
SİLİFKE

Gölevez
Colocasia esculenta(L.) Schoot, Kolokas, Taro) Bitkisi
ve Kalın Bağırsak Kanseri Hastalığı İlişkisi

Yılanyastığıgiller (Araceae) familyasından olup “kolokas” olarak da bilinir. Yaygın olarak bilinen adı “taro” dur. Dik bir şekilde çıkan uzun yaprak saplarının üzerindeki geniş yapraklarıyla otsu yapıda olan gölevez bir yıllık bir bitkidir. Yaprak sapları, toprak altındaki yumru ve yumrucukların tepesindeki helezonların içinden çıkmaktadır. Gölevezin yaprakları fil kulağı şeklindedir. Botanik açısından yumrular “korm” ve yumrucuklar “kormel” olarak bilinir. Yumrucuklara halk dilinde “fili” adı verilmekte olup bunlardan çoğaltılmaktadır. Yaprakları devetabanı çiçeğinebenzer.

Gölevez, nişastalı bitkiler sınıfından olup yumru gelişimine göre 2 farklı büyük çeşide sahiptir. Bunlardan birisi C.e.var.antiquorum: Bir küçük ana yumru ve etrafında birkaç yumrucuklar. İkincisi ise C.e.var.esculanta: Bir büyük ana yumru ve birkaç yumurucuktan oluşur. Sürekli yağmurların ve yüksek sıcaklığın hakim olduğu tropik bölgelerde gölevez dikimden sonra sulama gerektirmeden kendiliğinden yetişmektedir. Asya'nın güney doğusundan Afrika kıtasına ve Pasifik adalarına kadar üretimi yayılmıştır. Gölevez; Asya, Afrika, Orta Amerika ve Pasifik adalarında yaşayan 400-500 milyon insanın temel gıda kaynağıdır.

Türkiye'de ise Akdeniz bölgesinin İçel ilinin Anamur ve Bozyazı ilçeleri ile Antalya ilinin Alanya ve Gazipaşa ilçelerinin sahil kesimlerinde patatesten daha çok yetiştirilmektedir. Sıcaklığın sıfır derecenin altına düşmediği, rakımın düşük olduğu ova kesiminde ve sulama olanakları uygun arazilerde yetiştirilmektedir. Gölevez yumrusundan patates gibi suda haşlanarak sebze yemekleri veya yağda kızartma şeklinde yemekler yapılmaktadır. Gölevez'in işleme şekli ve yöntemi bilinmediğinden sadece üretildiği yerlerde tüketilmektedir. Yumrudan suda pişme esnasında bamyadaki gibi musilaj madde salgılanmaktadır. Bunu önlemek için pişirme esnasında limon sıkılması gerekir. Bu durumu bilmeyen birisinin pişirdiği gölevez yemeği, yiyenlere nahoş bir tat verir. Ayrıca gölevez yumrusunun kabuğu soyulduktan sonra bıçağı takıp kırarak kopartmak (çentmek) gerekir, bu yemeğin suyunun lezzetli olmasını sağlar.

Tropik ve subtropik ülkelerde gölevez yumrusu; konserve, un, cips, şehriye ve dondurulmuş gıda olarak değerlendirilmektedir. Gölevez yumrusundan; mantı, gıdalara katkı için inze toz, nişasta, zamk, kabuklarından yem ve yapraklarından da sarma yapılmaktadır. Yumru ve yumrucuklar saçak kökler çıkarır, yumru iç rengi çeşitlere bağlı olarak sarı, grimsi mor, parlak sarı, mor benekli ve beyaz olabilir. Gölevez yumrusu sert ve sıkı bir tekstüre sahiptir. Pişmemiş gölevezin yumru, yumrucuk, sap ve yaprakları kalsiyum oksalat kristalleri içerdiğinden buruk tattadır, çiğ halde yenilmez. Pişirerek bu kristalleri eritmek gerekir. Türkiye'de yetiştirilen yumruların dışı kahverengi içi ise beyazdır. Yaprakları ve sapları buharla pişirilerek kaynatılıp turşusu yapılan gölevez bitkisinin değerlendirilmeyen bir kısmı bulunmamaktadır.

İngiltere'de yapılan bir çalışmada 55+2 oC de vakumla kurutulmuş antiquorum çeşidinin yumru bileşiminde kuru madde % 24.50, ham protein % 6.75, Nişasta % 62.44, toplam şeker 5 3.02, ham selüloz % 2.06, ham yağ %0.25, nişasta %49.12, kül % 8.76, kalsiyum 3105 ppm, mağnezyum 2532 ppm ve potasyom 34579 ppm olarakbelirlenmiştir.
Bir adet gölevez yumrusunun ağırlığı 2 kg'a kadara ulaşmaktadır. Nisan ayında dikim yapılıp, 7-8 ay sonra aralık ayında hasat edilmeye başlanıp hasadı kış boyunca devametmektedir.
Gölevez gübreleme denemesi şartlarında yetiştirildiğinde 7000 kg/da'ın üzerinde yumru elde edilmiştir. Patatesin 2,500 kg/da yumru ürün verdiği dikkate alınırsa gölevez yetiştirciliği oldukça karlıdır. Gölevez yetiştiriciliği ile birim alandan yüksek kalori ve protein üretimi sağlanmaktadır. Türkiye'de taban suyu yüksek sulak diye tabir edilen arazilerin alanı 483.210 dekar ve ırmak yatakları 23.250 dekardır. Türkiye'de bu tür arazilerde kültür bitkisi yetiştirilmektedir. Gölevezin özellikle sevdiği bu sulak alanlar değerlendirilebilir. Gölevez bitkisi Türkiye'de yerel tüketimin yanı sıra Kıbrıs ve İngiltere'ye ihraç edilmektedir.

Dünya üzerinde 43 devlette yaygın olarak üretilen gölevezin Dünya üretimi 5.695.000 ton olup Türkiye üretimi ise 1000 tondur. Üretimin % 60'ı Afrika'da, % 32'si Asya'da ve % 8'i ise Pasifik adalarındadır. Bu ülkelerde özel kabuk soyma, kurutma, öğütme, dilimleme, parçalama, presleme ve yıkama makineleri mevcuttur.

Araştırmacı Henderson ve Arkadaşları, Smith ve Arkadaşları, 1982 ve 1985 yıllarında yaptığı araştırmalarda kalınbağırsak kanserinin Güney Pasifik'in Polinezya nüfusunda Avrupa nüfusundan daha az olduğunu tespit etmişlerdir. Bu durumun beslenme farklılığından kaynaklandığına, lifli gıdaların kalınbağırsak kanserine karşı koruyucu olduğuna ve gıda liflerinin kalınbağırsak kanserine karşı koruyuculuğunun farklı olduğuna inanılmaktadır. Avrupa gıda bitkileri çoğunlukla dikotiledon olmasına karşılık Güney Pasifik gıda bitkilerinin çoğunluğu monokotiledon olup gölevez de monokotiledon olduğunu belirlediler. Lahana, patates ve gölevez liflerinin kanserojenik madde oldukça yüksek bulunmuştur. Tüpteki gölevez yumrusu lifinin konsantrasyonu arttırıldıkça adsorbe olan kanserojen madde miktarı artmıştır. Güney Pasifik'in monokotiledon bitkileriyle Avrupa'nın dikotiledon bitkilerinin besin liflerinin kimyasal bileşiminin ve kanserojen maddeleri adsorpsiyon özelliklerinin farklı olduğu tespitedilmiştir.

Netice olarak Güney Pasifik'in Polinezya nüfusunda kalınbağırsak kanseri oranının düşük olmasında gölevezin temel gıda olarak yaygınlığının etkili olduğu sonucuna varılmıştır.100 g. Taze gölevez yumrusu 500-600 kj. Civarında enerji vermektedir. Önemli bir enerji kaynağı olan ve kalınbağırsak kanseri hastalığına karşı koruyucu olmasından dolayı gölevezin üretim ve tüketiminin yaygınlaşması insan saplığı ve Türkiye ekonomisi açısından büyük önem arz etmektedir.

Kaynaklar:
Agbor-Egbe, t., Rickard,J.E. 1990. Evaluation of the chemical composition of fresh and stored edible aroids. J.Sci. FoodAgric.53:487-495.
Anonymous.1986.FAO Production Yearbook 1985. Food and Agriculture Organization,Rome.
Anonymous.1991. Annual Report 1990-1991. Central Tuber Crops Research Institute,Trivananthapuram,Kerala,İndia.
Axtel, B., Adams, L. 1993 Root Crop Processing Intermediate Tec. Publ. London.
Averre, C.W,1967 Malanga Culture in Dade County: Problems and Progress Univ. Flor. Sub-Tropical Expt. Sta., Homestead Mimeograph SUB 67-3.

merhaba mevlüt bey
bende kıbrısta 5 yıl kaldım ve kolokası (gölevez)yemek olarak çok sevdim ayrıca eşimde kıbrıslı , kıbrıstan imkan oldukça getirtmeye çalışıyoruz
size sormak istediğim kolokasın (gölevez)sadece çiçek olarak yetişen cinsi varmı yani kökünde yumrusu olmayan ve yenmeyen cinsi varmıdır ?
bu soruyu şunun için sordum marmariste oturuyorum ve komşumun bahçesinde var 5 yaşında olmasına ramen hiç büyümüyor ve yanlarından yavruda yapmıyor kendisine bitkinin kökündeki yumrusunun yendiğini söylediğimde kesinlikle çiçek olduğunu ve yenmeyeceğini iddia ediyor (çiçeği komşumun yavrusuymuş ve yavrusunu yiyemezmiş )
selamlar saygılar
ahmet esmek

[agozce]

Evet var Ahmet bey. Deve tabanı.

[Ali H. ALI]

Kuzeylibey, komsunuzun cicek olarak yetistirdigi de bir kolakas cesidi. Kibrista da yetistiriliyor ve kolokas cicegi deniyor ve onun yumrularini diger kolakas (Colocasia esculenta) gibi yemiyorlar sus bitkisi olarak yetistiriyorlar.

Bulursam kolokas ciceginin fotografini buraya ekliyecegim.

Asagidaki linkte cesitli kolokas resimlerini gorebilirsiniz.

http://images.google.com.au/images?s...num=4&ct=title

[oppss!]

Demek Robinson Cruise'daki taro buymuş

[mamoru]

yukarıdaki bitki tam olarak nerde yetişi yo daha çok bilgi verebilecek olan varmı

[nariçi]

Mersin - Antalya yolunda seyehat ederken görülebilir. Ben görürdüm adını düşünürdüm. Geçen gün bir arkadaşımız muz fidesiyle birlikte bir de bu bitki fidesinden göntermiş, sağolsun. Kışı nasıl atlatır onu bilemem!

[alperfect]

bir Anamurlu olarak bilgi verebilirim

patates kereviz benzeri kökleri yenir nişastalı bir köktür yemeği tıpkı patates yemeği gibi yapılır ama biraz sulanır bu yüzden limon suyu konarak pişirilir. Köklerinin daha küçük olanları haşlanıp sumak+tuz ikilisiyle güzel bir çerezdir kış akşamlarının patlak dediğimiz patlamış mısır , kavrulmuş fıstık gibi aileyi bir sofraya toplayan öğelerindendir.

çocukken yapraklarını kafamıza şemsiye yapardık bir de okulda saçları kazıtılan çocuklara gölevez kafa derdik.

bu arada özellikle kış mevsiminde yetişir sulak yerlerde kanal boylarında yol kenarlarında (memleketimde yol kenarlarından genellikle yağmur suyu v.s. kaynaklı derecikler aktığı için)
çok çıkar yavru kök yumrularından üretilir ama özellikle geniş alanlarda tarımı yapılmıyor ne yazık

[dünyam1]

ilk kez kökün yenebileceğini ögrendim

[dünyam1]

arkadaşlar adanadaki carrefour da sebze reyonunda kulakas adıyla yazılan kökleri satışa sunulmuş ben 2 kök aldım sıf tadına bakmak için , kilosu 2.99 tl ,tadını merak edenler kaçırmayınız

[agozce]

Mevsimi geçti ama...hala satılıyor mu?

Sevgili dünyam1, Pişirirken limon suyu eklemeyi unutmayın...Birde kırarak doğrarsanız daha lezeetli olur.

[dünyam1]

Sevgili agozce geçen ay aldığım kulakasları dediğiniz gibi yaptım kuşbaşı etli pişirdim tadı güzeldi.
Yine geçen gün 4 kök aldım bu sefer toprakla buluşturdum inşallah yetiştirmeyi başarırım.
.

[Belladonna]

Colocasia esculenta 'Black Magic' adlı bir kolakas çeşidi ile karşılaştım internette ve çok hoşuma gitti. Gölge bahçelerinde yaprak güzelleri ile birlikte çok güzel olabilir. İkinci fotografta C harfi ile işaretlenen bitki kolakas.

[dünyam1]

Orijinal Mesaj Sahibi dünyam1

Sevgili agozce geçen ay aldığım kulakasları dediğiniz gibi yaptım kuşbaşı etli pişirdim tadı güzeldi.
Yine geçen gün 4 kök aldım bu sefer toprakla buluşturdum inşallah yetiştirmeyi başarırım.
.

http://i.imgur.com/Cu3DG.jpg
http://i.imgur.com/aTCTr.jpg bugünden itibaren kolakas filiz vermiş, dibine köküne bakayım dedim ,beyaz kökler vermiş, ilk kez yetiştirdiğimden sevincik oldum

[dünyam1]

kolakasın ilk yaprağı 2ci yaprağı çıktığın da güzel olacak..

[dünyam1]

kolokaslarım büyüdü çoğaldı

[dünyam1]

bugünkü hali kökleri merak ediyorum ne zaman hasat etmem gerek ?

[madtek_74]

ben bu siteye daha yarım saat önce üye oldum. mersin bozyazıdanım. bu sitede colokas dediğniz bitkiye bozyazı ve anamurda gölevez derler. internet üzerinde gölevez araştırması yapıyordum ki ağaçlar net karşıma çıktı. bende hemen üye oldum.

[madtek_74]

bu ara hemen söyleyeyim bu yıl bende gölevez yetiştiriyorum. 1 dönümden fazla. maşallah boyuma çıktılar.

yetiştirmesi kolaydır. bol bol su ister. birde ilk ekildiğinde tarlada biten yabani otları yolmak gerekiyor

ilk başlarda bizim burada ki adıyla üç 15 dediğimiz 15-15-15 kimyevi gübre verilirse faydalıdır. **** 33 nitrat da olabilir

damk'ı alışanlar için gayet lezzetli bir yemeği vardır. şahsen ben çok severim. internet araştırmam da öğrendim ki şeker oranı neredeyse sıfır'a yakın olduğundan şeker hastalarına herhangi bir zararı olmuyormuş. malum şeker hastaları patates yiyemiyorlar

1 dönümden şu an 1 dönümden fazla ekilmiş gölevezim var. ilgilenen ve merak eden arkadaşlara duyrulur. hatta bugün ikindi yeni suladım. )

[dünyam1]

sayın madtek sizin göleve,z yukardaki eklediğimin aynısımı?

[Jakin]

Çocuklarım yemeğine bayılırlar.. Sn. Ali H. ALI'nin tarifine ek olarak nohutlu pişiririz. Bir de doğrarken keserek değil, bıçağı batırıp kopartarak, küçük yapraklar halinde doğrarız. Böylelikle kendine özgü kokusu daha çok ortaya çıkar. Tıpkı kereviz doğrarken olduğu gibi.

[Jezebel]

Colocasia esculenta 'Black Magic' edinmiştim.
2 ay oluyor.
Saksı aranjmanının içinde, tradescantia "boğmuş" tabiri caizse.
Nasıl çoğalır bilmiyorum, ayırıp ona da yaşama şansı vereceğim.

[blop]

Bu bitkinin yumrusu,tohumu veya fidanini temin edebileceğim bir yer bilen var mi?

[maskot87]

valla ustam sebze olması çok güzel, marketlerde var mı acaba

[Jezebel]

Orijinal Mesaj Sahibi maskot87

valla ustam sebze olması çok güzel, marketlerde var mı acaba

Evet var
Ben gördüm, aldım ama yemeğe kıyamadım.









3 tanecik aldım ve ektim, bekliyorum.

[Jezebel]

En gelişmişi bu







Yavru yaptı mı bilmem

[Jezebel]

Bu bitki hakkında istilacı diyorlar, USDA Zone 8a - 11 arası yaşarmış.
Kurtulması zormuş.
Tarlaya ektim, söker yeriz, tekrar ekmeye gerek yok demek , işgalciyse kendisi yürür.

[zoi moi]

Merhaba,
Bu bitkiyi bir fidanlıkta görüp aldım. Boyu yaklaşık 1 metre, fotoğraflarını ekledim. Sanırım süs bitkisi cinsi değil bendeki. Aşağıdaki soruları yanıtlayacak birileri varsa çok mutlu olurum.

1. Sezonluk bir bitkiyse şimdi ben bunu söküp kökünden çoğaltmak zorunda mıyım, böylece kendi haline bırakırsam seneye yine çıkar mı?

2. Güçlenip kendine gelmesi için şu an saksı ve toprağını değiştirmeli miyim?

3. Saksının dibinden çıkan kalın uzantılar kök mü, yoksa onlar da bir filiz mi? Onlara ne yapmak gerekir, ayırmalı mıyım saksıdan yoksa üstünü toprakla mı kaplamalıyım?

Teşekkürler şimdiden.

[Muda]

Orijinal Mesaj Sahibi zoi moi

Merhaba,
Bu bitkiyi bir fidanlıkta görüp aldım. Boyu yaklaşık 1 metre, fotoğraflarını ekledim. Sanırım süs bitkisi cinsi değil bendeki. Aşağıdaki soruları yanıtlayacak birileri varsa çok mutlu olurum.

1. Sezonluk bir bitkiyse şimdi ben bunu söküp kökünden çoğaltmak zorunda mıyım, böylece kendi haline bırakırsam seneye yine çıkar mı?

2. Güçlenip kendine gelmesi için şu an saksı ve toprağını değiştirmeli miyim?

3. Saksının dibinden çıkan kalın uzantılar kök mü, yoksa onlar da bir filiz mi? Onlara ne yapmak gerekir, ayırmalı mıyım saksıdan yoksa üstünü toprakla mı kaplamalıyım?

Teşekkürler şimdiden.

Sn. zoi moi;

Bitkinizin ismini yanlış yerde sormuş bulunuyorsunuz. Aşağıdaki başlık altında sormanız gerekiyordu.

http://www.agaclar.net/forum/bu-bitk...ir/17088-6.htm

Bitkiniz başlıktaki bitkiye benziyor. Bana göre aşağıdaki bitki olabilir.
Alocasia macrorrhizos (ARACEAE)
Dik Fil Kulağı, Filin Kulağı, Dev Taro, Vahşi Taro,Buda’nın eli, fil kulağı, hibrit filkulağı

Bitkinizin dibindeki kalın uzantılar yeni bir bitki meydana getirmek üzere olan kök sürgünleri. Daha büyük bir saksıya toprağını dökmeden geçirirseniz her bir sürgünden yeni bitkileriniz olacak.

[zoi moi]

Orijinal Mesaj Sahibi Muda

Sn. zoi moi;

Bitkinizin ismini yanlış yerde sormuş bulunuyorsunuz. Aşağıdaki başlık altında sormanız gerekiyordu.

http://www.agaclar.net/forum/bu-bitk...ir/17088-6.htm

Bitkiniz başlıktaki bitkiye benziyor. Bana göre aşağıdaki bitki olabilir.
Alocasia macrorrhizos (ARACEAE)
Dik Fil Kulağı, Filin Kulağı, Dev Taro, Vahşi Taro,Buda’nın eli, fil kulağı, hibrit filkulağı

Bitkinizin dibindeki kalın uzantılar yeni bir bitki meydana getirmek üzere olan kök sürgünleri. Daha büyük bir saksıya toprağını dökmeden geçirirseniz her bir sürgünden yeni bitkileriniz olacak.

Bilgilendirme için teşekkür ederim. Bitkinin adını değil bakımını merak etmiştim. Konu başlığındaki bitkiyle aynı. Açıklamalarınız yardımcı oldu, teşekkürler tekrar.