Ceviz yetiştiriciliğine yeni başlayacak olanların soruları

[jinekolog1959]

Kaliforniya'da 35 yaşında bir ceviz bahçesinde Sn. İ.Balkal'ın resmini yayınlamışsınız. Bu fotoğraf, ağaçlarda çıplaklaşma, yan dal verimliliği olmaması, oduna kaçma gibi çeşitli olumsuz eleştiriler almış.

Amerika'da ceviz bahçeleri için fizibilite çalışmaları yapılırken bahçe ömrü maksimum 35 yıl olarak hesaplanır. Bu yaşa gelen ağaçlarda dramatik bir verim düşüşü, bitkinlik ve yaşlanma belirtileri izlenir, rantabilite kaybolur.Fotoğrafta izlenen olumsuzluklar bu durumun yansıması olabilir diye düşünüyorum.

Bu duruma gelmiş bahçelerde ağaçlar derhal kaldırılır, kökler de 180 cm'e kadar inebilen derin riperlemeyle temizlenir ve sıfırdan yeni bahçe tesis edilir. Kimileri bu durumun Amerika'da paradox ve black walnut anaçları üzerinde j.regia yetiştirilmesinden kaynaklandığını, bizdeki anaçların j.regia olmasından dolayı bizde bu olumsuzluğun yaşanmayacağını iddia ederler.

Bizde fidancılar yeni bahçe tesis edeceklere "100 yıllık yatırım yapıyorsunuz" derler. Ben bu söylemi hep ihtiyatla karşılamışımdır. Bu erken bitap düşme durumu, bizatihi her türlü aşılı fidana mı mahsustur, yoksa aşırı verime zorlayan budama ve diğer kültürel uygulamaların da sorumluluğu var mıdır? Bu soruların cevaplarını kimsenin %100 kesinlikle verebileceğini sanmıyorum, çünkü bizde değil 100 yıllık, 35 yıllık aşılı kapama ceviz bahçesi olduğunu dahi sanmıyorum.