köy fırını

[hosseda]

Merhabalar,

Bahçemde yapılan çevre düzenlemeleri işleri bitmek üzere. Geçen hafta ustaya bana köy fırını da yapacaksınız değil mi dedim. Yaparız tabii dedi. Hafta sonu ne malzeme lazım fırın için dediğimde ise, 200 adet takoz tuğla ile 30 tane ateş tuğlası ve özel yapıştırıcısını getirirsen başka bir şey lüzum etmez dedi.

Onların fırınları var. Bana bir tane gösterdiler. Dışı tamamen taş ( küçük bir oda kadar vardı), kubbe kısmı tuğla, fırın tabanı ise ateş tuğlası ile örülmüş. Fırın kapağı demirden, kapak önünde fırında oluşan közlerin çekileceği ve istenirse (onların deyimi ile) cız bız yapmaya müsait bir banko kısmı var.

Bana küçük bir fırın (bir tepsinin sığacağı boyutta) yapacaklar. Çok meraktayım. Hiç mühimsemedi usta fırın olayını. Köyden olan ve ustaya yardımcı olarak çalışan diğer köylü, usta benim fırını 4 günde yapmıştık demi dedi, usta , bu küçük iki gün sürmez diye cevap verdi ona. Usta fırının yarım ay gibi olan ağzına geçecek demiri biraz önemsedi, bana bu demiri sen yaptır desem halledemezsin demeye gelen bir şeyler dedikten sonra, tamam onu ben halledeyim dedi kapadı meseleyi. Malzemeyi dün götürdüm ve bu gün telefon ettim. Ama başka işlerle uğraşmışlar sadece bir ara,yarın fırının temelini araya sokarım her halde dedi. Hafta sonu fırını olan birisi haline gelme ihtimalim büyük.

Hoşçakalın

[malbman]

Tamamlandığı zaman fotoğraflarını çekip paylaşırsanız, biz de karşıdan bakıp yutkunabiliriz en azından

[eylems]

Köydeki evimizin bahçesine bende toprak bir fırın yaptırmak istiyorum. Fikir almak açısından köy fırınının fotoğraflarını merakla bekliyorum.

[Ali H. ALI]

Hosseda, firin ne oldu yapimina baslandimi? Benim de bir firinim var. Yapmak icin 4 yil kafamda planlar kurdum sonra bir gun karar verip bir haftada yapip bitirdim. Simdi 10 yil var her hafta 1 veya iki kez yakiyoruz. Ustu kapali oldugundan yagmurlu gunlerde yakinca keyfi bir baska oluyor.



Buralarda mevsim kis, hem isinmak hem pisirmek guzel oluyor.

[cemo]

Bizim köy fırınları daha farklı, toprak ve saman karışımından yapıyor annem.Zemini tuğla döşeyip kubbe şeklinde yapıyor.Üstünü devamlı hayvan gübresi yakarak küllü bir şekilde bırakıyorlar.(bu sebepten sanırım adı kokar)Ya da kül koymadan,iç kısmında(tuğla olan yer) odun yakarak da ısıtıyorlaR.Tepside bir dolma pişiriyor anacım, hıımmm yemeniz lazımanlatmakla olmaz.
Adana'ya gidince, resim çeker yüklerim buraya sizler için.
Bahçe alabilseydim,annemin fırın sözü var zaten
Size kolay gelsin,umarım istediğiniz gibi olur fırınınız.

[kazim polat]

Arkadaşlar üye arkadaşlarımızdan "meyveli tepe"nin web sitesine bakarsanız adım adım köy fırını yapımını anlatıp fotoğraflamışlar.Çok da güzel bir hayal evleri var.Bir göz atın derim.

[cemo]

Baktık arkadaşım,içimiz aktı ayrıcaGüle güle otursunlar evlerinde,darısı başımıza

[hosseda]

Sayın Ali H. ALI,

Fırınımın hikayesi şöyle:
Dün öğleden sonra bahçeye gittiğimde, fırının kare bir masayı andıran taştan kaidesi yapılmıştı. Usta yardımcısına : " yarın sen toprağa git, ele, hazır olunca telefon et seni alalım" dedi. Anladımki fırına sıra gelmiş.

Bu gün saat 10.30 gibi bahçedeydim. Toprak yerde karılmaya hazır halde ufak bir yığın olarak duruyordu. Bu toprak fırının ana malzemesiymiş. Çok işim olmasına rağmen fırının kubbesinin örülüp kapanmasına kadar yerimden kıpardamadım desem olur. Olağanüstü bir çalışmaydı. Saat 17.45 de usta mala ile son yağlı çamuru ( ustam ve yardımcıları etli çamur diyorlar) kubbenin tepesine koydu ve haydi geçmiş olsun dedi.

Fırını yaparlarken bana bir sürüde fırın inşaasına dair komik olaylar anlattılar. Onlar için çok sıradan bir imalat. Hatta bir ara dedilerki, komşu köyün kadınları, göçtükleri yerlerde geçici fırınlar yaparlarmış ( geçici dedikleri fırınlarda 5-6 yıldan az hizmet etmezmiş ama). Bu fırınları yaparken kullandıkları teknik olağanüstü. Bir adet küfe yere kapatılır ve küfenin üzeri yukarıda bahsettiğim çamur yardımı ile taşlarla kaplanır ve sonra üstü bir güzel gene çamur ile sıvanırmış. Tabii fırın ağzı ve baca olacak yer ihmal edilmeden. Bitip kuruduğunda , içinde yakılan ateş sonrası hayıttan sepet (küfe) yanıp yok olurmuş ve ekmek pişirmelerini sağlayan fırınları dağda hazır hale gelirmiş.

Köylerdeki imkansızlıklar onlara herşeyle başa çıkma becerisini vermiş. Ustanın elindeki mala ile takoz tuğlaları kırarak istediği şekle sokması, isteği dışında kırılan tuğlaların mutlaka yapılan imalatta işe yarar bir yer bulması ve o tuğlaları çamur ile, tabandan başlayarak işlemesi, kubbenin oluşması sırasında o tuğlaları baş aşağı halde dizebilmesi tek kelime ile anlatılabilir : tecrübe ve ustalık. Atalarından kalan mirasları köylüler hala pek güzel kullanmaktalar.

Evet fırınım bacası dışında tamamlandı. Sanırım haftaya onu ustalarım ile birlikte deneyeceğiz.

[kazim polat]

Sayın Meyveli Tepe, ben de katılabilir miyim o kardeşliğe?Uzunca bir süredir gıpta ile izliyorum sayfanızda yazdıklarınızı.Ben de yeni bir bahçe sahibi oldum.Ev aşamasına daha çok olsa da ,çevre düzenleme ve fidan dikimine başladım sayılır. Bahçemin olmazsa olmazlarından biri de fırınım olacak inşaallah.Tabii bilgisayarıma kayıtlı sizin fırın fotoğraflarınızın yardımıyla.Sağlıcakla kalın.Bu arada sormadan edemeyeceğim,"hayalinizin"ismini koyarken E.Bronte'nin Wuthering Heights'den mi esinlendiniz?

[hosseda]

Merhabalar,

Köy fırını yapımına ait bir iki ana husus var onları da ilave etmekde fayda var.

Fırının imali için en az iki kişi şart. Fırını örecek usta ve ustaya malzeme yetiştirecek en az bir kişi. Bizim fırında 3 kişi çalıştılar. Ana malzeme önce de yazdım yağlı çamur. Testi yapımında kullanılan kırmızı toprak yani. Birde takoz tuğla diye tabir edilen ve orta yaşın üstündeki herkesin inşaatlardan tanıdığı, bir tarafında harç için girintisi olan dikdörtgen basit tuğlalar. Onun dışındaki malzemelerin ve imalatın ana işde, yani fırının kubbesini örmede hiç bir fonksiyonu yok. Fırının kaidesi bizimkinde tamamen taştan yapıldı. Ama bu keyfe keder bir husus. Mesela benim gördüğüm bir fırında kaide yoktu ve fırın yere atılmış basit bir beton üzerine yapılmıştı.

Usta tuğlaları örmeden evvel mutlaka iyice ıslattırdı ( su dolu tenekede beklettiler 15 dakika kadar). İlk sıra tuğla yukarıdan aşağıya uzunlamasına olacak şekilde yanyana , tabana atılan harç ( çimento harcı) üzerine dizildikten sonra, yağlı çamur üzerlerine kondu ama sadece tuğlaların yukarı taraflarına. Yani ilk sıranın üzerine ikinciler, başlarının altına çamurdan yastık konmuşcasına dizildiler ve bu 40 cm. yarı çaplı dairenin bir yarım elma gibi kapanmasına kadar devam etti. Ancak usta bir kaç sırada bir yarım saatlik aralar vererek çamurun kurumasını sağlamaktaydı. Fırının ağzının yaratılması da mühim anladığım kadarı ile. Onu ilk sıra tuğla döşediğinde halletti. Ama yarım saat kadar uğraştı işin o kısmı ile.
Bunları yazarak anlatmak güç ama fotoğraflar var, onlar gayet iyi tarif etmekte yapılan imalatı.

[hosseda]

Merhabalar,
Fotoğraf eklemesini galiba öğrendim.
Fırından bir kaç görüntü :

[kazim polat]

Sevgili Meyveli Tepe,
Mesaj alınmıştır.En kısa sürede faaliyete geçip sizleri bilgilendireceğimden emin olabilirsiniz.Benim de satın aldığım arazi şu anda pek de iç açıcı bir durumda değil.Manzarası ve konumu harika ama çok işimiz var. Sonbahara benim de meyve ağacı serüvenim başlayacak inşaalah.Allahtan önceki sahipleri bol bol nar ve incir dikmişler,bu sene meyveler bol.Henüz ev kısmına başlayamayacağımız için fırının yeri konusunda dikkatli olmamız gerekiyor, hem ileride fazla uzağımızda olmasın, hem de yıkmak durumunda kalmayalım diye.

[kazim polat]

Sevgili Hosseda,
Sizin de fırınınız harika görünüyor.Fotoğraflar için çok teşekkür ederim, bize rehberlik edecekler.(Sakıncası yoksa bilgisayarıma kopyaladım da )Hadi bakalım bacayı da tamamlayıp yavaş yavaş ısıtın da fırını, pişen ilk ekmeğin resmini paylaşın bizimle.

[hosseda]

Sayın Polat,
Bahçede işler yürümekte ama başında durma imkanım yok. Usta baca için ilave tuğla istemiş idi. Bugün 2 saat fırsat buldum ve köye tuğla götürdüm. Fırın biraz daha güzelleşmiş. Kubbedeki çamur kuruduktan sonra tamamen beton sıva ile kapamış usta üstünü ve taş duvarıda üzeri dahil yürütmüş. Bacanın da sadece fırın tavanından sonraki kısmı kalmış. Resim çektim ancak bilgisayara henüz yükleyemedim. Bilahare buraya aktaracağım.
Hoşcakalınız.

[hosseda]

Merhabalar,
Usta fırsat buldukça fırındaki eksiklikleri tamamlamakta. Tabana ateş tuğlası döşenmemiş henüz ve fırının üzerine dökülen betonun kayrak taş ile kaplanması işi duruyor. Birde fırına kapak yapılacak. Yardımcı usta, eğreti bir şey istersen peynir tenekesinden bir kapak yapıveririz dedi. Ama iyi bir şey olsun diyorsan bir bidon kapağı al onunla yapalım kapağı dedi. Köylü biz şehirde yaşayanlara göre olağanüstü tasarruflu hareket etmekte. Fırın kapağı için ölçü alıp bir demirciye saçtan bir kapak yaptırmayı bir başkası için dahi olsa müsriflik addetmekteler. Onlara her geçen gün duyduğum saygı artmakta. Yoktan var etmekte eşsizler.
Hoşçakalın.

[kazim polat]

Sayın Hosseda ,
Fırınınız da, anlattıklarınız da çok hoş.Dediğiniz gibi, onlarla yaşadıkça ne kadar mükemmel ve de yardımsever insanlar olduklarını anlıyorsunuz.Ata'mız boşuna dememiş "Köylü milletin efendisidir."diye.
Bu arada ben de ataktayım,köyümüzün birçok yerine fırın yapan ustaya haber saldım,bakalım ne cevap gelecek.Aman başkasına yaptırma, fırının sağır olur dediler.

[üzüm]

Eskişehir çevre yolunda (Koçtaş'dan Ankara istikametine giderken) fırın için hazır (uygun kesilmiş) tuğla satan bir yer var. (Fırında yapıyor, malzemede satıyor). Kaynım malzemesini alıp, kendi yapmıştı. O fırında çok güzel pideler, ekmekler pişiriyorlar.
Kapak olarak eski bir fırının camlı kapağını kullandı. (Fırını yaparken ağzını kapağa uygun yapmıştı)

[Koyu yeşil]

Sayın Hosseda fırınınız harika görünüyor gerçekten de. Ben başka birşey daha merak ettim. İzmir'in hangi köyünü seçtiniz acaba?

[kazim polat]

Sayın Uzum,
Harika bir fikir.Hem içeride olup biteni de görebiliriz, hem de ısı yalıtımı daha iyi olur.

[kazim polat]

Karaburun'daki bir evin bahçesindeki minik fırın.

[kazim polat]

Birgi'de herkesin kullanımına açık,bahsettiğim ustanın yaptığı fırınlardan biri.

[Ayşe]

Sevgili Hoşseda, çocukluğumuz bahçesinde büyük fırınları olan evlerde geçti. Annem her yıl römorklarla dağlardan kesilerek getirilen çalı ateşinde ekmekler, börekler, mis gibi kokusu ve ayrı bir tadı olan kurabiyeler yapardı. Köy fırınları bizim buralarda unutuldu sayılır. Ekmek artık marketten alınıyor. Börek ve çöreklerse elektrikli fırınlarda pişiriliyor.Artık hazıra ve kolaya alıştık.Ancak bu kolay hayat, asla o muazzam lezzetleri sunamıyor insanlara. Bahçemizde eski, harap bir fırın hala duruyor. Şu andan itibaren ilk işim bir usta bulup, bu fırını tamir ettirmek olucaktır.

[hosseda]

Sayın Koyu yeşil,
Fırınımı beğenmenize sevindim. Teşekkür ederim.

Sayın Kazim polat,
Ustasını buldu iseniz başka yola bakmayın ona yaptırın derim. Benim fırından güzel olacağından şüphem yok. Kapak bile camdan olacağına göre sizinki kesin forumun yıldızı olacak. Birgiden koyduğunuz fotoğraftaki fırının kapağına dikkatlice bakınız lütfen. Bidondan çıkma kapak deyesim geldi ama emin olamadım. Bende bir bidon kapağı aramaya başlasam iyi olacak.

Sayın WYZX,
Ben ne yazıkki fırını bahçemizde yaşayamadım. Evimiz bahçeli idi ama fırınımız yoktu. Mahalle fırınını iyi biliyorum. Annemin yaptığı börek, kurabiye, biber dolması,patatesli köfteler, zamanında ayva kebap için hazırlanan koca koca tepsileri o fırınlara götürüp getirmek zor görevlerdendi. Hatta mahallede çocuğu yanında olmayan yaşlılarının da evinin bahçe kapısı yanındaki duvarda bekleterek bir tanıdık geçsede bu tepsiyi fırına yollasam dediği börek tepsilerinide taşımak çoğu kez bizlere düşüyordu (tepsi taşımak ustalık ister, başınızın üzerine dengede oturtursanız taşımak kolaydır, ancak boynu çok ağrır insanın, ama esas tehlike arkadaşlara hava atayım derken tepsiyi yere devirmektedir). Lezzet hususunda size aynen katılıyorum. Nasip ise o geçmiş günlere dönebilme hayalinin neticesidir zaten yukarıda resimleri görünen fırın.

[açık-pozisyon]

Arkadaşlar fırın olayı güzel fakat barbekü nasıl yapılır yardımcı olabilecek olan var mı? Kayınpeder çatıyı yeni yaptı, terasa fayans döşemek üzere... Barbekü yapalım dedik, "çok pahalı" dedi, biz yapalım dedik ama dediğimizle kaldık. Birkaç güne fayansları döşerse bizim barbekü de yalan olur Burada barbekü yapımı hakkında bilgisi olan varsa; aşağı yukarı duvar tipi tuğla ile yapılacak olan bir barbekü kaça malolur? O fiyata değer mi yoksa parasını verip birine mi yaptırmalı? Herkese şimdiden çok teşekkürler..

[abk]

Sayın Hosseda;
Fırınınız çok güzel. Yazılarınız bana çocukluğumu hatırlattı.15-16 yaşlarındaydım. Benden bir yaş küçük olan kardeşimle bana "bak şöyle yapacaksınız" diyerek kocaman bir köy fırını yapma işini vermişlerdi. Fırının tabanı hazır, en üst deliğinin kapanması işinide biz yapmayacaktık ama tüm duvarların kiremit parçaları ve karılmış toprak ile örülme işi bizimdi. Köyümüzde düğün vardı. Uzaktan gelen davul-zurna sesleri eşliğinde yaptığımız o fırın 25 yıldır kullanılıyor.

[hosseda]

Merhabalar,
Fırın denendi başarı tam.
Hoşçakalınız.

[hosseda]

Teşekkürler...

[cybel]

Fırını yapan ustaların ellerine sağlık
Ekmeği yoğuranların ellerine sağlık
O ekmeği pişiren fırının ömrüne bereket
Bu görsellikliğe doyamayan bizlerin gözlerine sağlık

[AvsarBey]

Tek basina !!! KÖY !!! kelimesi bile cok aranan anlamli ve güzelki, diger sunumlar hayli hayli Güzel,saglik sihat efiyet icerinde uzun hayilri ömürler dileriz,hersey cok güzel.

[Sevgi Durul]

Eşimin bağ evinin bahçesinde kendi elleriyle yaptığı küçük fırından iki görüntü.