Bonsailerde Budama Hakkında Merak Edilenler

[murat doğan]

Orijinal Mesaj Sahibi nicholai hel

Yaprak döken türlerde, eğer dal kalınlaşması değil de çatallanması isteniyorsa bu doğru sayılabilir.

benim aklıma yatmayan bir şey bu konu. sanki ya dal kalınlaştırması **** çatallanma arasında bir seçim yapmak durumundayız. Bir dalın çatallanırken kalınlaşması mümkün değil midir. Kalınlaşsın diye serbest büyümeye bıraksak yaprak araları uzuyor. buna engel olmak için uç alımı yapsak bu seferde kalınlaşmayacak mı. Bana sanki burada bir eksiklik var gibi geliyor. kaçırdığım yer nedir acaba. yardımcı olur musunuz.

[badrobot]

Orijinal Mesaj Sahibi murat doğan

benim aklıma yatmayan bir şey bu konu. sanki ya dal kalınlaştırması **** çatallanma arasında bir seçim yapmak durumundayız. Bir dalın çatallanırken kalınlaşması mümkün değil midir. Kalınlaşsın diye serbest büyümeye bıraksak yaprak araları uzuyor. buna engel olmak için uç alımı yapsak bu seferde kalınlaşmayacak mı. Bana sanki burada bir eksiklik var gibi geliyor. kaçırdığım yer nedir acaba. yardımcı olur musunuz.

Sn.murat doğan.
Eğer dal çatallanırsa dal daha hızlı kalınlaşır. Bunu şöyle düşünün; at arabasını 1 at mı yoksa 2 atmı daha hızlı çeker? Ama siz dallar çatallansın diye devamlı uç alımı ve ya sürgüne göre dal budamasını sık sık yaparsanız o zaman kalınlaşmaz.
Bunu şöyle bir örnekle daha net anlatmaya çalışayım; ana gövdeden çıkan bir tek dal 35-40cm kadar uzadığında artık bu güçlü bir daldır ama tek bir daldır. Eğer siz bu dalı dal üzerindeki uygun bir göze ve ya 2.dalcığa göre budarsanız, uç alımı yapıp çatallanmayı sağlarsanız, bu kez aynı dal iki koldan gelişecektir.

[murat doğan]

Orijinal Mesaj Sahibi badrobot

Sn.murat doğan.
Eğer dal çatallanırsa dal daha hızlı kalınlaşır. Bunu şöyle düşünün; at arabasını 1 at mı yoksa 2 atmı daha hızlı çeker? Ama siz dallar çatallansın diye devamlı uç alımı ve ya sürgüne göre dal budamasını sık sık yaparsanız o zaman kalınlaşmaz.
Bunu şöyle bir örnekle daha net anlatmaya çalışayım; ana gövdeden çıkan bir tek dal 35-40cm kadar uzadığında artık bu güçlü bir daldır ama tek bir daldır. Eğer siz bu dalı dal üzerindeki uygun bir göze ve ya 2.dalcığa göre budarsanız, uç alımı yapıp çatallanmayı sağlarsanız, bu kez aynı dal iki koldan gelişecektir.

işte bu noktada kafam karışıyor. konuyu çok dağıtmak istemiyorum ben daha uygun bir konu üzerinden sizlerin tecrübelerinizi almak isterim. sayın agnonun adayı arka planda kalacak yoksa. bu mesajları sizlerde uygun görürse biçim verme tekniklerine alabilir miyiz. sormak istediğim bir kaç şey var. benim gibi bu işe yeni başlayanlarda da bu konuda soru işaretleri vardır eminim ki. onlarada yardımcı olur en azından

[murat doğan]

Ben bittim. aklım fikrim darmadağın, aynı bir bonsainin dalının dalcıklara ayrılması gibi bölündüde bölündü. bu konuya neden bu kadar kafa yorduğuma gelince. mugonun ilk dal olarak düşündüğüm dalı diğerlerine göre daha cılız yani onu diğerlerine göre daha hızlı geliştirmeliyim. **** doğru tabirle ağaçta ne kadar enerji var ise ona kullanmalıyım. bu süreçte mutlaka dalda yeni sürgünlerde oluşacak. konu ilk konuşulurken dal ya kalınlaşacak ya çatallanacak gibi bir şey duyunca kafamda o an ampuller yandı. zaten uzun zamandır. kafamda çözmeye çalıştığım bir şeydi. şuradan devam edeyim. biraz uzun yazacağım kendimi ifade edebilmek için.

Orijinal Mesaj Sahibi badrobot

Sn.murat doğan.
Eğer dal çatallanırsa dal daha hızlı kalınlaşır. Bunu şöyle düşünün; at arabasını 1 at mı yoksa 2 atmı daha hızlı çeker? Ama siz dallar çatallansın diye devamlı uç alımı ve ya sürgüne göre dal budamasını sık sık yaparsanız o zaman kalınlaşmaz.

sayın badrobot katılıyorum. çatalansın diye budama ve uç alımı yapıldığında o an için kalınlaşmaz. ancak şuda var. dal çatallanınca daha hızlı kalınlaşıyorsa önce çatallanmayı sağlayarak dalın çatallanma sonrası daha hızlı kalınlaşmasını sağlamak mantıklı değil mi. dalı istediğimiz kalınlığa gelinceye kadar serbest büyümeye bırakma sonrasında çatallanma işine başlamak bu anlamda sadece bir tercih ve yöntem meselesi olmuyor mu. mutlaka ki türe göre içinde bulunulan ortama göre farklılıklar olacağından genel şeyler söylemek doğru değil. çatallanmayı sağladıktan sonra sürekli uç alımı ve budama yaparsak dediklerinize katılabilirim, çünkü o zaman ağacı büyüme konusunda baskılamış oluyoruz, çatallanma sağlanmış olsa dahi zaten büyümeyecektir. bana çatallanma sağlayıp serbest büyümeye bırakmak daha avantajlı gibi geliyor. Ama çoğu yerde dallar istediğiniz kalınlığa gelinceye kadar bırakın serbestçe büyüsün şeklinde tavsiyeler okuyorum. ( tabii ki o konuya **** adaya özel durumları bu söylediğimin dışında tutuyorum.)ne yapacağız bu durumda, istediğimiz kalınlığa gelen dal üzerinde sert bir geri budama ile yeni sürgünlere teşvik edip dalcıklar ve çatallanma oluşturacağız. bu hali ile konu sadece farklı iki yöntem ve dolayısıyla ağaca ve yoldaşına kalmış bir tercih meselesi oluyor.( ben ağacın sahibi lafını sevmiyorum bu tabir bana daha doğru geliyor. çünkü ağaçla uzun bir yolculuğa çıkıyoruz sonuç olarak. bu kadar sevdiğiniz bir şeye sahiplik duygusuyla yaklaşamazsınız, o sizin yoldaşınızdır artık)

Ağaç üzerinde birçok dal ve güçlü bir lider varken, herhangi başka bir dalda budama/uç alımı yapmak her iki amaca da çok fazla hizmet etmeyecektir; daha ziyade ağaçtaki en güçlü enerji akışının olduğu bir dalın gelişiminin daha da hızlanmasına neden olacaktır kanaatimce.

işte enerjinin tamamını kalan dallar **** kurbanlık dal almaması için, bizim ağacımızda ki planlamamıza göre belkide dallandırıp kalınlaşmasını istediğimiz dal için, diğer dalların enerjisini baskılamamız gerekecek. ne zamana kadar? çalıştığımız dal istediğimiz çatallanmaya ulaşıp çatallanmış hali ile serbest büyümeye bırakıncaya kadar. o zamana kadar da sayın sakakinin uyarısını düşünerek diğer tüm dallarda da enerjiyi kısıtlamamız mı gerekecek. çatallanma içinde çalışılan dalı budarsak heryeri budamış olduk ağaç nereye büyüyecek o zaman. hadi bakalım döndük mü başa. allahım nereden başladım nereye geldim. biri beni kurtarsın.

"Aslında ikinizin açıklamalarının hem kesişen hem de kesişmeyen kısımları var"

işte burada otobanda ters yöne girmiş gibi oldum. herşey burada kesişti. benim dallar birbirine girdi. çatallansınlar mı, özgürce büyüsünler mi, kurban mı olsunlar, lider mi olsunlar. şaka bir yana hepinize çok teşekkür ediyorum. müthiş katkılar yaptınız bana. halen netleşmeyen yerler olmakla birlikte büyük oranda konu kafamda şekillendi. şimdi budayarak ve uç alarak çatallandırmaya kaldı iş sanırım pratik yaparak, tecrübe ederek, görerek bu iş oturacak kafamda.

Yani diyelimki ağaçta gelişmekte olan güçlü bir lider veya kurbanlık var ve siz yan dallardan birisinde çatallandırma veya herhangi başka bir amaçlı uç alımı/budama yaptınız. Bu durumda gelişmekte olan ve güçlü durumdaki dala giden enerji daha da artacaktır ve amacınıza ulaşmanız o kadar kolay olmayacaktır.

benim dalın işi başka bahara kaldı demektir bu.

[nicholai hel]

Orijinal Mesaj Sahibi murat doğan

benim aklıma yatmayan bir şey bu konu. sanki ya dal kalınlaştırması **** çatallanma arasında bir seçim yapmak durumundayız. Bir dalın çatallanırken kalınlaşması mümkün değil midir. Kalınlaşsın diye serbest büyümeye bıraksak yaprak araları uzuyor. buna engel olmak için uç alımı yapsak bu seferde kalınlaşmayacak mı. Bana sanki burada bir eksiklik var gibi geliyor. kaçırdığım yer nedir acaba. yardımcı olur musunuz.

Sn. badrobot güzel açıklamış. Ben de birşeyler yazayım.

Aslında seçim yapmak zorunda olduğumuz kısmen doğru. Ağacı geliştirirken öncelikli olarak bir dalın kalınlaşmasını mı, çatallanmasını mı istiyoruz, buna göre hareket etmeliyiz.

Bir dal çatallanırken de kalınlaşır, kalınlaşırken de çatallanır. İkisi de tek başına olmaz. Fakat seçtiğimiz yönteme göre, biri hızla olurken diğeri zayıf şekilde olur. Uç alımlarıyla enerjisi zayıflatılan ve belirli aralıklarla stres yaşayarak duraksamaya giren bir dal elbette hiç dokunulmayan bir dal kadar çabuk kalınlaşmayacaktır. Bunu hızlı büyüyen bir ağacınızda aynı noktadan aynı anda çıkan iki dal üzerinde bir sene sürecek bir deney yaparak test edebilirsiniz.

Hiç makas değmeyen bir dal da çatalanır. 10 Aydır makas değmeyen bir ağacımdaki tek bir dal geçen hafta 11 dal olmuş durumdaydı. Başka bir ağacımda tek dal üzerinde 40 civarında yan dal oluştu. Fakat bunlar her yaprağın dibinden gelen ikincil, aktif gözlerden uyananlar. Bunların içinde çatallanma anlamında sadece ilk ikisi gerekecek, gerisi sadece dalın kalınlaşmasına ve ağacın kök yapısına, gücüne, kalınlığına hizmet etmiş bir nevi kurbanlık dallar konumunda. Eğer bir sene daha beklense bu 11 dal 110 dal da olacaktır. Fakat gerekli kısmı yine en gerideki iki üç tanesi olacak.

İşin püf noktası, türe göre büyük değişim göstermekle birlikte, özellikle yaprak dökenlerde bir dal istenen kalınlığın en azından yarısına ulaşıncaya dek serbest gelişimine izin verip sonra doğru yerden budamak. Böylece hem geriden gelen sürgünler daha bol ve güçlü olacak, hem koniklik hedefine ulaşılacaktır. Kalınlaştırılıp geriden budama her yapıldığında aslında çatallanmanın da temelleri oluşturulur. Bu işlem 3-4 kez yapıldığında zaten kayda değer bir çatallanma oluşur. Sonrasında yine türe uygun şekilde uç alımlarla çok daha sık çatallanma hedeflenebilir.

Bu arada, serbest büyümeyle yaprak aralarının açılması konusu biraz daha farklı. Orada değişken çok, suçlu serbest büyüme olmayabilir. Dilerseniz burada konunun dağılmaması için o sıkıntıyı yaşadığınız ağacınız varsa onun başlığında devam ederiz. Ama genel olarak, eğer size gerekecek ilk iki dalın arasındaki açıklık yeterliyse devamında zaten kesilecek olan dalların boğum aralıkları önemsizdir diyebiliriz.

[badrobot]

Orijinal Mesaj Sahibi nicholai hel

Bir dal çatallanırken de kalınlaşır, kalınlaşırken de çatallanır. İkisi de tek başına olmaz. Fakat seçtiğimiz yönteme göre, biri hızla olurken diğeri zayıf şekilde olur. Uç alımlarıyla enerjisi zayıflatılan ve belirli aralıklarla stres yaşayarak duraksamaya giren bir dal elbette hiç dokunulmayan bir dal kadar çabuk kalınlaşmayacaktır. Bunu hızlı büyüyen bir ağacınızda aynı noktadan aynı anda çıkan iki dal üzerinde bir sene sürecek bir deney yaparak test edebilirsiniz.

Burada yine bir konuyu açıklama ihtiyacı duyuyorum. Sizde bir önceki mesajınızda zaten bunun ipucunu vermişsiniz.
Ben şunu anlatmaya çalıştım; dalı inşaa ederiken çatallanmayı en başta bir kere yapılmasını anlatmaya çalıştım. Evet bu sizinde ifade ettiğiniz gibi ağaçta bir duraksamaya sebep olacağı kesin, fakat bu çatallnamayı en başta (çizimimde olduğu gibi) bir kere sağladıktan sonra talii yoldan otobana çıkmış son model araba gibi oluyor, dalın kalınlaşması.
Elbette sık sık budarsanız yine bir işe yaramaz, ha bire çatalanma olur ve ağacınız ince dalcıklardan görünmez bir hale gelir. Buda bizim pek istediğimiz bir durum değildir zaten.

[nicholai hel]

Orijinal Mesaj Sahibi badrobot

Burada yine bir konuyu açıklama ihtiyacı duyuyorum. Sizde bir önceki mesajınızda zaten bunun ipucunu vermişsiniz.
Ben şunu anlatmaya çalıştım; dalı inşaa ederiken çatallanmayı en başta bir kere yapılmasını anlatmaya çalıştım. Evet bu sizinde ifade ettiğiniz gibi ağaçta bir duraksamaya sebep olacağı kesin, fakat bu çatallnamayı en başta (çizimimde olduğu gibi) bir kere sağladıktan sonra talii yoldan otobana çıkmış son model araba gibi oluyor, dalın kalınlaşması.
Elbette sık sık budarsanız yine bir işe yaramaz, ha bire çatalanma olur ve ağacınız ince dalcıklardan görünmez bir hale gelir. Buda bizim pek istediğimiz bir durum değildir zaten.

Gittikçe yaprak dökenlere doğru kayıyoruz gerçi ama bu yöntem türe göre değişiklik göstermekle birlikte kullanılabilir. Doğru zamanda yapılan tek bir uç alımıyla o dal için bir yerine iki zirve oluşturursunuz. Sonrasında yine serbest gelişimle ikiye ayrılmış o dalın asıl gerekli olan dip kısmı daha hızlı kalınlaşır. Özellikle uç alım stresini birkaç günde atlatan çok iştahlı türlerde faydalı olan bir yöntem. Dediğiniz gibi, tekrar rahatsız etmemek şartıyla.

Sanıyorum bu konudaki kafa karışıklığını gidermişizdir.

Ağaca dönsek iyi olacak.