Noel Gülü (Helleborus)

[Sûz-i Dilârâ]

Helleborus, düğün çiçeğigiller (Ranunculaceae) familyasından orta, güney ve doğu Avrupa'dan Kafkasya sınırlarına kadar yayılmış yaklaşık 20 türü bulunan zehirli bir bitki cinsi.

Türkiye'de doğal olarak yetişen iki türü vardır. Bunlardan H. orientalis, Kuzey Anadolu'da Bolu, Kastamonu gibi illerde geniş bir yayılma alanına sahiptir. Genellikle orman açıklıklarında ve orman altlarında yetişir. Diğer bir tür H. vesicarius ise Güney Anadolu, Nur Dağları, Kahramanmaraş, Gaziantep çevresinde yetişir.

H. orientalis halk arasında Bohça otu, Kara çöpleme, Siyah harbak, Boynuz otu, Danabağırtan, Danakıran gibi yöresel isimlerle anılır. Kökleri Kuzey Anadolu'da büyükbaş hayvanların bronşit ve benzeri göğüs hastalıklarında kullanılır.

Helleborus çiçekleri 5 yapraklıdır ve küçük fincanımsı göbeğin etrafını çevrelerler ve nektar tutacak şekilde değişime uğramışlardır. Çiçek yaprakları dökülmeden aylarca kalabilir.

Helleborus niger Avrupa'ya özgü bir bitkidir. Bu bitki değişik Avrupa kültürlerinde öteden beri çeşitli ülserli hastalıkların tedavisinde kullanılmaktaydı. Ancak 2002 yılında İsveç, Uppsala Üniversitesinden bir grup Helleborus türü bitkiler üzerinde yaptıkları geniş bir çalışmada bu bitkilerin 10 kadar türünün sitotoksik yani tümör öldürücü güce sahip olduğunu buldular ve bu bitkileri kanser araştırmaları için hedef gösterdiler. Fakat bu konuda uzunca bir süre çalışma yapılmadı.

2009 yılı Nisan ayında Berlin Üniversitesinden bir ekip bu bitkinin tümör öldürücü özelliği üzerinde yaptıkları çalışmayı yayınladılar. Bu çalışmanın amacı noel gülünün geleneksel kullanımlar dışında kanser, lösemi, lenfoma gibi hastalıklarda tedavi edici özelliğinin araştırılmasıydı. Bunun için suda çözülmüş noel gülü ekstresi insanlardan alınan çeşitli kanser hücrelerine verildi. Noel gülü ekstesinin sağlıklı hücrelere dokunmadan kanserli hücrelere nüfuz ederek bu hücrelerin kendi kendilerini imha etmesine yol açtığı görüldü. Özellikle başka bir bitkisel kanser ilacı olan Vincristine ile birleştiğinde çok etkileyici sonuçlar alındı.

Kaynak: Vikipedi

[Sûz-i Dilârâ]

Zengarden'dan aldığım tohumla birlikte çimlenme ve bakım bilgileri de gelmiş, onu da sizlerle paylayaşayım

Paketin üstünde yazan isim Helleborus Niger:

Çimlendirme

Tohumlar elinize geçer geçmez ekin. Pek çoğu 30 gün içinde çimlenecektir. Fakat ender durumlarda bazılarının çimlenmesi 1 yılı bulabilir bu nedenle ekim yerinizi iyi seçin.

Tohumları ekmeden önce 1 lt içme suyu kaynatıp 15 dakika soğumasına izin verin. Su ortalama 60-70 derece sıcaklığa geri düşecektir. Tohumların üzerine bu suyu dökün ve ılık suda 1-3 gün arası tohumları bekletin. Çeşme suyu kullanmayın Tohumların iyice şiştiklerinden emin olduğunuzda tohumları sudan alıp bekletmeden kaliteli, nemli çimlendirme toprağına ekimi gerçekleştirin. Üretim saksısını ışık alacak ve nemi içinde tutacak şekilde, şeffaf plastik ya da cam ile örtün. Sık sık çimlenme olup olmadığını kontrol edip çimlenenleri hiç vakit kaybetmeden üretim saksısından dışarı alın.

Eylül-Ekim aylarında; doğrudan dışarı ekim için dış mekânda mini sera ortamı oluşturun. Tohumları ektiğiniz üretim saksılarını mini sera ortamında tutun. Doğrudan toprağa ekimlerde gölge bir alan seçip ekimi doğrudan toprağa yapın. Tohumu korumak için şeffaf plastik ya da cam ile önlem alın.

Çimlendirmeyi hızlandırma

Yukarıdaki iç mekân örneğinde olduğu gibi tohumları ekip 30 gün çimlenmelerini bekleyin. Bu süreçte çimlenenleri 7 cm çaplı saksılara taşıyarak şaşırtın. Çimlenmeyenlerin bulunduğu üretim saksılarını -4, +4 derece bir yere ya da buzdolabının iç raflarından birine yerleştirin. Nemli toprak içinde 4-5 hafta tuttuğunuz tohumları buzdolabından çıkartıp ortalama 10 derece olan aydınlık bir ortama taşıyın. Çıkmayan tohumların da filizlenmeye başladığını göreceksiniz.

Bakım

Filizleri dışarı taşımadan önce alıştırın. Bunun için 7 gün boyunca gündüz dışarıda gün batımında ise tekrar iç mekâna alın. 7 gün sonunda kalıcı yerlerine aralarında 25 cm mesafe bırakarak dikebilirsiniz. Nemli ve geçirgen toprak seven Helleborusların ilk açan çiçeklerini feda edip dikkatlice kopartın bu köklerinin daha güçlü büyümesine ve bitkinin çabuk gelişmesine yol açar. Sert soğuk rüzgâr almayacağı bir yerde yetiştirin. Her sonbahar dibini çapalayıp gübreleyin. Yarı gölgede daha mutlu olacaktır. Budama istemeyen bitkinin hava koşullarından ve mevsim değişimlerinde geçen yapraklarını temizlemeniz yeterlidir.

Tohum temin etmek isteyenler ZENGARDEN Ev ve Bahce adresine bakabilirler. Bir pakette beş tohum var.

[Sûz-i Dilârâ]

Ben de aldığım tohumları denilen şekilde içme suyunu kaynatıp 15 dakika beklettikten sonra tohumların üzerine boşalttım şimdi 3 gün bu suda bekleteceğim. Beş tohumdan dördü suyun dibine çökmüştü.

Bakalım bir yanlış yapmazsam gelişmeleri buradan yazacağım.

Bu arada bu çiçeğin meraklısı Japonlar bu çiçekleri yerinde görmek için 6 bin euro para harcayıp önce Yunanistan'a sonra da Türkiye'de Bolu'ya gelmişler.

Haber şu başlığa eklenmiş:

http://www.agaclar.net/forum/geziler...htm#post907900

[Sûz-i Dilârâ]

Başka bir sitede de biraz romantize edilerek yazılmış şu bilgileri buldum

...
Doğa her mevsim ayrı güzelliklerle çalıyor kapımızı. Bu aydan itibaren, işi oldukça zorlaşacak. Soğuk, onun hevesini kırıyor. Soğuğu renkli bir yılbaşı hediyesiyle biraz da olsun kırmaya ne dersiniz? Helleborus, yurt dışında Noel gülü olarak tanınıyor. Bizdeki isimleriyse pek sevimli değil açıkçası. Onu, dana bağırtan , karaca otu, harbak, çöpleme gibi isimlerle anıyoruz ama o yine de, güzelliğinden bir şey yitirmiyor tabi…

Kimmiş, Kimlerdenmiş?

Çiçeğimiz düğünçiçeğigiller Ranunculaceae ailesinin bir üyesi. Avrasya’da doğmuş. 20′ye yakın farklı türü var. Ülkemizde Karadeniz Bölgesi’nde Helleborus oriantalis doğal olarak yetişiyor. Bu tür 60 santimetreye kadar boylanabiliyor.

Yeşilimsi beyaz çiçekleriyle diğer türler kadar dekoratif görünmese de, oldukça çekici bir çiçek. Karadenizliler, hayvanlardaki dış asalaklara karşı ilaç olarak kullanılıyor onu. Bu nedenle de dana bağırtan ismi en çok bu yörede biliniyor. Biz, yılbaşı neşesini taşıyan Noel günü Helleborus nigeri tanıyalım. O çok daha sempatik . Ele benzeyen, parçalı yaprakları var. Beyaz, pembe, mor, kırmızı çiçekleri soğukta açıyor. Neden bilmiyorum ama 31 Aralık’ta hepimiz kar yağsın diye bekler dururuz. Bence bundan sonra çiçeğimiz açsın diye bekleyeceğiz.

- Çok yıllıktır. Öyle bir sene sizi sevindirip sonra terk edip gidenlerden değil yani.
- Yaprakları her dem yeşildir. Bu da onu, çiçeksiz günlerin de bahçenin aranan siması yapar.
- 30-60 santimetre arası boylanır.
- Birçok türü zehirlidir. Bu nedenle, yemeyin ve hayvanlarınızdan uzak tutun. Efsaneye göre, eski Yunan’da düşmanlar, bu bitkinin zehri sayesinde bertaraf edilmiş.

Destek Olun

Her bitki gibi onun da istekleri var; az ya da çok. Sevildiğini sık sık kulağına fısıldayarak geçebilirsiniz iletişime. Soğukta yalnız hissetmesin kendini…

- Serin yerleri sever ama doğrudan rüzgarda kalmasına izin vermeyin.
- Humusça zengin kireçli toprakta mutlu olur.
- Neme ihtiyaç duyar. Kontrollü sulama yapın. Bahçe, kışın yağış alacağından çok fazla yorulmanıza gerek yok.
- Yerinin değişmesinden çok hoşlanmaz, hatırlalım.

Bahçeye Çağırmanın Yolları

- En kolay yöntem, fidanlıklardan fide temin etmek. Bu ay, aldığınız fideyi, bahçenizin gölge bir alanına dikebilirsiniz. Yaprak dökmeyen ağaçlarınızın altına çok yakışacak. Dikim çukuru, fidenin içerisinde bulunduğu kaptan biraz daha büyük olmalı. Sevdiği toprağı zaten söylemiştik. Üzerini kapatıp, ellerinizle iyice sıkıştırdığınızda dikimi tamamlanmış olacaksınız. Hiç yorulmadınız değil mi? Ben olsam bu yöntemi seçerdim.
- Çiçeğimiz tohumdan da çoğaltılıyor. Mart-nisan aylarında tohum ekimi yapabilirsiniz. Ama bir önce ki madde de söylediklerimi yaparsanız, baharda o kendi tohumlarını saçacak zaten.
- Köklerinden ayırarak üretebilirsiniz. Gelişmiş bir bitkiniz varsa, çiçeklenmesi tamamlandıktan sonra martta ya da önümüzdeki eylülde köklerini ayırarak rengarenk yeni çiçekler elde edebilirsiniz. Yeter ki siz isteyin, çiçeğimiz bahçeye gelmek için çok hevesli…

Kaynak: Noel Gülü

[jineop]

Helleboruslar 1aydan beri çiçeklenmeye devam ediyor. İlk çiçeklerinde tohum keseleri belirginleşmeye başladı. Bu çiçeği yüksek yerlere dikmek lazım. Resimdende anlaşılacağı gibi çiçeklerini görmek için dallarını kaldırmak gerekiyor. Soğuk sonrası ve sabahın ilk saatleri dallar iyice toprağa yakınlaşıyor. Güneşi görmesiyle yukarıya doğru dallar kalkıyor ve çiçekler yüzlerini yukarıya çeviriyor.