Tarihi zeytin ağaçlarının kurtarılması

[Halit Togay]

Bende bir, a h me t t o g ay da iki adet Manisa'dan sökülüp İstanbul'a getirilmiş zeytin var. üçü de kazma kürekle söküldü, benimki çok iyi durumda.

[Oğuz Karsan]

Merhaba,

Sn.Halit Togay, Hüseyin Kızıl, Malina ve Sükranayalp.

Anıt ağaç tanımına girebilecek binlerce ağaç biliyorum. Gerek yaşı gerek çapı itibariyle. Bazıları artık gövdesinin kabukları üzerinde duruyor.

Esasında zeytin ağacını koruyan bir kanun var. Hatta imara açık olsa bile zeytinliklerden sadece % 10 'u kesilebiliyor.

Evet 3573 sayılı kanunmuş 20 ve 21, maddelerini aşağıya ayapıştırıyorum.

Kanun Numarası: 3573

Kanun Kabul Tarihi: 26/01/1939

Yayımlandığı Resmi Gazete Tarihi: 07/02/1939

Yayımlandığı Resmi Gazete Sayısı: 4126



" Madde 20 - (Değişik madde: 28/02/1995 - 4086/5 md.)

Zeytinlik sahaları içinde ve bu sahalara en az 3 kilometre mesafede zeytinyağı fabrikası hariç zeytinliklerin vegatatif ve generatif gelişmesine mani olacak kimyevi atık bırakan, toz ve duman çıkaran tesis yapılamaz ve işletilemez. Bu alanlarda yapılacak zeytinyağı fabrikaları ile küçük ölçekli tarımsal sanayi işletmeleri yapımı ve işletilmesi Tarım ve Köyişleri Bakanlığının iznine bağlıdır.

(Değişik fıkra: 23/01/2008-5728 S.K./99.mad) Zeytincilik sahaları daraltılamaz. Ancak, belediye sınırları içinde bulunan zeytinlik sahalarının imar hudutları kapsamı içine alınması hâlinde altyapı ve sosyal tesisler dahil toplam yapılaşma, zeytinlik alanının % 10'unu geçemez. Bu sahalardaki zeytin ağaçlarının sökülmesi Tarım ve Köyişleri Bakanlığının fenni gerekçeye dayalı iznine tabidir. Bu iznin verilmesinde, Tarım ve Köyişleri Bakanlığına bağlı araştırma enstitülerinin ve mahallinde varsa ziraat odasının uygun görüşü alınır. Bu hâlde dahi kesin zaruret görülmeyen zeytin ağacı kesilemez ve sökülemez. İzinsiz kesenler veya sökenlere ağaç başına altmış Türk Lirası idarî para cezası verilir.

Bu Kanunun yayımından önce zeytinlik alanlarına ilişkin kesinleşmiş imar planları geçerlidir.

Madde 21- (Değişik madde: 23/01/2008-5728 S.K./100.mad)

Bu Kanun hükümlerine göre idarî para cezasına karar vermeye mahallî mülkî amir yetkilidir. "

İşte esasında kanun var ama uygulayan yok. Hiçbir belediye verdiği imar izninde ağaçları dikkate almıyor. İmar iznini alan istediği kadar Zeytin Ağacını kesebiliyor.

Örnek:Edremit,Akçay,Zeytinli,Güre,Alyınoluk,Küçükk uyu Belediyeleri verdikleri imar izinlerinde 3573 sayılı kanunu dikkate almıyorlar.

Eğer 300 ve 500 yaşındaki ağaçlar da taşınabiliyorsa başta zeytin olmak üzere birçok zeytin ağacı kurtulmuş olacak. Çünkü Edremit Körfezi ve Kazdağının eteklerinde kurtarılmayı bekleyen birsürü zeytin ağacı var

Ben Edremit Körfezinin her tarafını gezdim, hala da geziyorum dağda bayırda o kadar çok anıt ağaç olabilecek başıboş ağaç var ki bilemezsiniz.

Edremit'e gelmeden başlayan bu ağaçlardan bazıları Assos'a, hatta Asya Kıtasının en batı ucu olan Babakale'ye kadar uzanıyor.

İsterseniz bir araştırma ekibi kurarak, anıt ağaç olabileceğini sandığımız ağaçların resmini çekip bulundukları yerleri listeyelim. Daha sonra listemizi Edremit veya Ayvacık Kaymakamlığına verip yardımcı olmalarını isteriz.

Belki çalışmalarımız işe yarar da birkaç ağacı kurtarabiliriz.Bir tane bile kurtarsak kardır.Belkide kurtaracağımız ağaç dünyada kalan son ağaç olacaktır.

Saygılar
0536 558 05 05

[Yücel Çağlar]

Merhabalar;


Sayın Oğuz KARSAN'ın duyarlılığını sevinçle karşiladım;kendisine içtenlikle teşekkür ediyorum.


Bildiğiniz gibi, Anayasamızın 56. maddesine göre "çevreyi korumak", bu kapsamda da çevresel değerlerimizden bitkileri, özel olarak da ağaç ve ağaççıklarımızı korumak, devletin yanı sıra, yurttaş olarak bizlerin de anayasal bir görevimizdir. Ek olarak yine Anayasamızın 63. maddesine göre "...tarih, kültür ve tabiat varlıklarının ve değerlerinin korunması..." ve devletin "bu amaçla destekleyici ve teşvik edici tedbirleri" alması gerekmektedir. Bu gereğin "gerektiğince" yerine getirilebilmesi için de Sayın Oğuz KARSAN'ınkine koşut, benzer yurttaş duyarlılıkların sergilenmesi, önemli işlevler görebilmektedir.


Öte yandan, bilindiği gibi, zeytin ağacı, ilkçağlardan beri kutsal sayılmış bir doğal varlıktır. Ülkemizin ise, bu varlıkça ne denli varsıl olduğu da bilinen bir başka gerçekliktir. Ne yazık ki, Sayin KARSAN'in haklı olarak yakındıgı gibi, ülkemizde bu gerçekler yeterince göz önünde bulundurulmamakta, başta turizm olmak üzere çeşitli yapılaşmalarla en çok zarar verilen doğal varlıklarımızın başında da zeytinlikler, özel olarak da "verimi azaldığı" gerekçesiyle de anıtsal özelliklere sahip zeytin ağaçları gelmektedir. Bu gerçekleri göz önünde bulundurduğumuzda Sayın Karsan önerisinin yaşama geçirilmesi, en azından anılan anayasal yaptırımların yerine getirilmesine yaşamsal önemde katkılar saylayabilecektir. Ancak, belirlemeyle yetinilmemesi, belirlenen ağaçların 2873 sayılı Milli Parklar Kanunu'nun 2. maddesinin "c" bendinde tanımlanan "Tabiat Anıtı" ve/veya anıtsal özelliklere sahip ağaçların oluşturduğu zeytinliklerin de 2863 Sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu kapsamında "tabii sit" olarak ayrılmasının sağlanmasına yönelik çabalara da girilmesi yararlı olacaktır. Sanıyorum, bu doğrultuda yerel bir orgutlenmeyle hazırlanıp yürütülecek bir proje için, başta Birleşmiş Milletler olmak üzere çeşitli kuruluşlardan destek de sağlanabilecektir. Ben, gereksinme duyulduğunda, bu doğrultudaki çabalara gönüllü olarak katkıda bulunmayı görev sayacağımı da bu bağlamda belirtmek isterim.


Sayın Karsan'ı duyarlılığından dolayı kutluyorum.


Sevgi ve saygılarımla.


Yücel ÇAĞLAR

[Zeytinci]

Orijinal Mesaj Sahibi Halit Togay

Bende bir, a h me t t o g ay da iki adet Manisa'dan sökülüp İstanbul'a getirilmiş zeytin var. üçü de kazma kürekle söküldü, benimki çok iyi durumda.

Sn. Halit Togay,

Gövdeyi toprağa yakın kesip (kabaklama usulü) iyi bakarsanız ağacı yormadan hızlı adaptasyonunu temin edebilirsiniz. Dipten gelecek muhtemelen yabani anaç şıvgınlarını aşılayabilirsiniz.

Bende sizinkine benzer sökülüp taşınan bir ağaç koyunkeçi zararından etkilenmesin diye kabaklama yapmadığım için çok uzun yıllar aldı gelişmesi.

Kusura bakmayın konuya atladım hemen, siz bunlara aşinasınız zaten.

Selamlar.

[Oğuz Karsan]

Merhaba.

Ağaçların anıt Ağaç olarak tescil edilebilmeleri için gereken kararı buldum aşağıya yapıştırıyorum.

(666 nolu İlke Kararı) Korunması Gerekli Tabiat ve Varlıklarından Anıt Ağaçların Tanımı ve Korunması
(Bu mevzuat sayfaları Kültür ve Turizm Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkanlığı tarafından derlenmekte ve güncellenmektedir.)

T.C.
KÜLTÜR BAKANLIĞI
KÜLTÜR VE TABİAT VARLIKLARINI KORUMA YÜKSEK KURULU

Toplantı No. ve Tarihi : 60 5.11.1999 Toplantı Yeri
Karar No. ve Tarihi : 666 5.11.1999 ANKARA

İLKE KARARI

KORUNMASI GEREKLİ TABİAT VE VARLIKLARINDAN ANIT AĞAÇLARIN TANIMI VE KORUNMASI

Danıştay 6. Dairesinin 11.11.1997 gün ve 1996 / 3313 esas, 1997 / 4875 sayılı kararı doğrultusunda "Korunması Gerekli Tabiat Varlıklarından Anıt Ağaçların Tanımı ve Korunması" na ilişkin 14.7.1998 gün ve 597 sayılı ilke kararının yeniden düzenlenmesi sonucunda;

Doğal yapısı, ölçüleri ve diğer özellikleri bakımından anıtsal nitelikler kazanmış bulunan ağaçlara "Anıt Ağaç" denilmesine,

Buna göre;
a) Tarihi olaylarla bağlantısı bulunan yerli ve yabancı ağaç türlerinden herhangi birinin,

b) Güzellik açısından plastik değerde bir görünüme sahip olan veya doğal görünümden esaslı şekilde sapma göstererek dikkat çekici biçimler (çatal, şamdan, kıvrık, yatay, vb.) kazanmış ağaçların,

c) Doğal yaşam tarzı bakımından benzerlerinden farklı gelişme nitelikleri gösteren ağaçların (aynı gövde ve kök üzerinde iki veya daha fazla türün bir arada yaşaması gibi garip kaynaşma ve birlikte yaşama örnekleri gibi),

ç) İlgili uzman kurum ve kuruluşların rapor ve görüşü alınmak koşuluyla, endemik ve nesli tükenmeye maruz yerli ağaç türlerinde; Porsuk (Taxus baccata), Halep Çamı (Pinus halepensis), Andız (Arceuthos drupacea), Finike Ardıcı (Juniperus phoenicea), Kasnak Meşesi (Quercus vulcanica), Şimşir (Buxus sempervirens), Huş (Betula verrucosa, Betula pubescens, Betula medwediewii), Kazdağı Göknarı (Abies equitrojani), Sığla (Liquidamber orientalis), Toros Göknarı alt türü (Abies cilicia ssp. isaurica), bazı akçağaç tür ve alt türleri (Acer divergens, Acer hyrcanum, ssp. Sphaerocaryum, Acer mons pessulanum ssp. aksalinum) ve benzeri ağaçların,

d) Kent dokusunu tamamlayan, kent imajına etkisi olan grup, dizi veya tek ağaçların,

2863 sayılı Yasa uyarınca "Korunması Gerekli Anıt Ağaç" olarak koruma kurulundan karar alınması gerektiğine;

Korunması gerekli anıt ağaçlardan yaşlanmış veya hastalanmış ağaçların, ilgili kuruluşlarca hazırlanacak teknik raporlar doğrultusunda Koruma Kurulu tarafından alınacak karar uyarınca kaldırılarak, yerine yenisinin dikilebileceğine,

14.7.1998 gün ve 597 sayılı ilke kararının iptal edilmesine,

karar verildi.

Saygılar.

[cantokuri]

merhaba arkadaşlar,

Biz bu tür anıt zeytinlerin söküm ve dikim işlerini yapmaktayız. gayet başarılı sonuçlar alıyoruz şimdiye kadar 30 civarında ağaçtan hiçbirisini kaybetmedik. Bildiğiniz gibi bu iş masraflı bir iş, dolayısıyla peyzaj çalışmalarımızda kullanabileceğimiz zamanlarda, yani hemen dikimini yapabileceğimiz anda ancak bu işlemi gerçekleştiriyoruz. Ayrıca çevreye en az zararla bu işi yapmak için, sökülecek ağaçların mevkileri, iş makinası ve tırların yaklaşabileceği koşullarda olmalı. bütün bu şartların bir araya gelmesi tahmin edeceğiniz gibi güç oluyor. bu sıralar manisa civarlarında bazı uygulamalarımız oldu, forumda fotoğraf paylaşımını öğrenip sizlerle paylaşacağım.

sevgiler saygılar

peyzaj mimarı
fırat can tokuri

[cantokuri]

[cantokuri]

[Zeytinci]

Sn. Cantokuri,

Fotoğraflara bakınca üzüleyim mi yoksa sevineyim mi anlamadım?

Keşke demeyi sevmem. Sökenler hayatlarında bir ağaç dikmişlermi merak ediyorum? O zeytin ağaçları en azından 15 kuşak doyurdu. Belkide fazlası.

Başlığa sanki bomba düştü. Yazınız başlığa yapışıp kaldı, kimse cevap yazmıyor. Bari ben sizi kurtarayım diye yazıyorum. Belki ilaveten yanıtlayan olabilir.

Avatarınızdaki gibi yüzünüz hep gülsün. Umarım sökenler utanır da sizde peyzaj mimarı olarak daha güzelliklere imza atarsınız.