Yaban Mersini, Likapa (Blueberry- Vaccinium)

[AgacSevdalisi]

çok teşekkür ederim sayın caturanga, sizin de tavsiyeleriniz doğrulsunda araştırma yaparak sıcak kompost yapmaya karar verdim.Umarım güzel bir toprak gübre elde ederim.

[idris şenol]

Orijinal Mesaj Sahibi AgacSevdalisi

çok teşekkür ederim sayın cataranga.elimde ışık,nem ve ph ölçer bir alet var onula ölçtüm.Yeşil renkli bir alet, ucunda 2 adet uzun elektrot var. Ne kadar sağlıklı ölçüm yapıyor bilmiyorum.Duke cinsi Blueberry topraklı olarak geldi. Gelen blueberrynin toprağını ölçtüğümde ph 5,5 çıktı. benim toprağı ölçtüğümde 7,5 çıktı.Acaba toz humik asit uygulayarak ph değerini düşürebilirmiyiz. Şayet olursa toz humik asiti ne kadar suya ne ölçüde katıp, ne kadar sıklıkla sulamalıyız.Limon tuzu uygularsak ne kadar limon tuzunu ne eriterek vereceğiz. Kaç kere veya ne kadar sıklıkla vereceğiz?Verdiğiniz bilgiler için teşekkür ederim.

sayın ağaçsevdalısı bu yazdıklarınız tecrübe ve bilgi ister
teorik olarak bu yazdıklarınız hepsi doğru ph düşürür ama filiyata çevirmeye zaman ister
sulama suyun ph sürekli 5 ile sularsanız sanırım belli süre sonra toprak asitik ph 5 olur
buradan,,, şundan bukadar ,bundan bukadar desekte !uygun olmaz
en iyisi elinizdeki ph kalibre edip ona güvenip hareket etmek

[Byzade]

Mavi Yemiş

Blueberries

Bilimsel sınıflandırma

Alem: Plantae (Bitkiler)

Bölüm:Magnoliophyta
(Kapalı tohumlular)

Sınıf: Magnoliopsida
(İki çenekliler)

Takım: Ericales

Familya:Ericaceae
(Fundagiller)

Cins: Vaccinium

Tür: V. myrtillus

Binominal adı
Vaccinium myrtillus

Diğer adları
Çay üzümü, Likapa, Ligarba


Yaban mersini (Vaccinium myrtillus), fundagiller (Ericaceae) familyasından ılıman iklimlere adapte olmuş bir üzümsü meyve türü. Anavatanı Kuzey Yarımkürenin serin ve dağlık bölgelerinde yetişen birçok türü vardır.

Genel olarak kuzey Avrupa, Amerika'daki Rocky dağları ve Türkiye'de, Doğu Karadeniz bölgesinin rakımca yüksek olan fundalık ve ormanlık bölgelerinde yabani formda değişik tipleri bulunmaktadır.

Yaban mersini özellikle 1906 yılında Amerika'da başlatılan ıslah çalışmaları sonucu doğadaki yabani formlarına göre kültüre alınan çeşitlerin, özellikleri (meyve iriliği, tadı,olgunluğu vs.) daha üstün niteliklere sahip olduğu görülmüştür.


Yöresel adlandırma

Rize'de Likapa, Trabzon'da Ligarba,Karakavuz'da Çalıçileği, Rize Pazar ilçesinde Kaskanaka, Rize Ardeşen ilçesinde Çera (Çela), Artvin'de Morsvi, Mahabak, Mesi; Giresun'da Çalı Çiçeği,(Ordu´da)Cırtlık Çileği, Yozgat'ta Köpek Üzümü, diğer bölgelerde ise Ayı Üzümü, Çay Üzümü, veya Çoban Üzümü olarak isimlendirilen ve literatürümüze Yaban Mersini olarak giren bu üzümsü meyve puslu veya parlak mavi rengi ile Mavi Altın (blue gold) olarak nitelendirilmektedir. Sağlık meyvesi olarak tanınmaktadır.

Amerika'da

Kültür yaban mersininin köken formları ilk olarak ABD'de elde edilmişlerdir. 1906 yılında Dr. Coville ve Miss E. Whirete yabani olarak yetişen Vaccinium australe türünden küçük meyveli rubel çeşidini selekte etmişlerdir. Sistematik olarak başlayan bu ıslah çalışmaları gittikçe artan bir hızla gelişmiş ve 1920 yılında yeni çeşitlerle ABD'de ilk ticari bahçeler kurulmuştur. Günümüzde kültür çeşitlerinin çoğu yapılan melezmeler sonucu ortaya cıkmıştır.

Avrupada

Orta Avrupada özellikle Almanya'da genis ıslah çalışmaları Alman ıslahçı Dr. Heermann tarafından yapılmıştır. Dr. Heermann araştırmaları sonucu ilk olarak Blauewiss-Goldtrauble ve Blauweiss-Zuckertraube isimli çeşitleri üretime kazandırmıştır.

Osmanlıda

1879 tarihli Osmanlıca bir belgede, henüz bugünkü çay bitkisinin yetiştirilmediği bir tarihte, Rize'deki ormanlarda, kırlarda ve halkın bazılarının bahçelerinde bol miktarda keşfedilen bir tür çay ağacından bahsedilmektedir. Bu belgeye göre yöre halkı bu bitkiyi, emek ve akça sarfederek terbiye edip yapraklarını kilosu on mecidiye karşılığında satmaktadır. O zamanın hükümeti tarafından gümrük vergisi alınan bu çaya benzeyen bitkiden, ayrıca orman vergisi de alınmak istenmektedir. Rusya Hükümeti bu bitkiden vergi namına bir şey almadığından bu çayların kaçak olarak yurt dışına çıkacağından endişe duyulmaktadır. Trabzon valiliğinin yazısı üzerine Osmanlı Hükümeti bu bitkiden örnekler istiyor. Orman Bakanlığı'nın da kontrolünde olmak şartıyla bunun yararlı olup olmadığı araştırılıp ondan sonra tarımının yapılmasına ve yaygınlaştırılmasına teşebbüs edilmesi tavsiye olunmuştur.

Diğer türleri

* Kadife Yapraklı yaban mersini (Vaccinium myrtilloides)
* Yer yaban ersini (Vaccinium boreale)
* Kısa boylu yaban mersini (Vaccinium angustifolium)
* Kısa Çalı Formlu Siyah Yaban Mersini (Vaccinium angustifolium)
* Tavşangözlü Yaban Mersin (Vaccinium ashei)
* Bataklık yaban mersini (Vaccinium uliginosum)

Kullanım alanları ve faydaları

Yaban mersini (Likapa), antioksidan madde içeriği en yüksek bahçe bitkisidir. Çok farklı amaçlar için kullanılmaktadır.

Kullanım alanları
1. Taze meyve olarak
2. Meyve suyu olarak; tek başına veya diğer meyve sularıyla kokteyl yapılarak.
3. İlaç sanayisinde; kuru meyvesi, çiçek, kök ve yaprakları
4. Süt ve süt ürünleri teknolojisinde; dondurma, yaban mersini içeren süt veya yoğurt
5. Kurumeyve teknolojisinde
6. Meyveli ekmek, çörek, kek, puding ve pastalarda
7. Baharat sanayisinde
8. Meyve salatalarında
9. Reçel, marmelat ve konserve sanayisinde
10. Çay; kuru yaprağı ve kuru meyvesi
11. Diyet mönülerinde

Faydaları

1. Göz yorgunluğu, miyopluk, katarakt, karasu (Glokom), şeker hastalığından kaynaklanan görme bozuklukları (Diyabetik retinopati), gece körlüğü, gece görüşünü artırıcı, kamaşma, retinayı güçlendirici, kılcal damar çatlamalarını önleyici ve tavuk karası (retinitis pigmentosa) hastalığının ilerlemesini yavaşlatıcı
2. Kabızlık, bulantı, mide krampları, ülser önleyici
3. Kan şekerini düşürücü, iltihaplanma, kolajenin (collagen) stabilize edilmesi
4. Pıhtılaşmanın azaltılması, damar sertliği oluşumunun engellenmesi ve antioksidan etki
5. Varis, basur (hemoroid) 'e karşı iyileştirici.
6. Yeni keşfedilen bir özelliği de Somon balığı, yumurta, yulaf, barbunya, bezelye ve ay çekirdeği ile beraber zekayı geliştiren 7 besinden biri olduğu yönünde.

Besin değerleri

100 g'da;

Enerji

* 42,1 kcal

Maddeler

* Su 84,8 g
* Proteinler 0,6 g
* Yağlar 0,6 g
* Karbonhidratlar 7,4 g
* Posa 4,9 g
* Alkol 0,0 g
* mf. ung. FS 0,4 g
* Kolesterol 0,0 mg



* A vitamini 6,0 µg
* Karoten 0,0 mg
* E vitamini 1,9 mg
* B1 vitamini 0,0 mg
* B2 vitamini 0,0 mg
* B6 vitamini 0,1 mg
* Folik asit 3,0 µg


* C vitamini 30,0 mg
* Sodyum 1,0 mg
* Potasyum 73,0 mg
* Kalsiyum 13,0 mg
* Magnezyum 2,0 mg
* Fosfor 13,0 mg
* Demir 0,7 mg
* Çinko 0,1 mg
yüzyılın saglık meyvesi maviyemiş(likapa,ligarba,yaban mersini) satışlarımız başlamıştır.

[remagen]

Merhaba Ankaralı dostum,
Kışın bu bitkiler Polonyada yaşıyorsa Ankara da da olur.
Toprağı uygun hale getirin yeter.
Fidan için Aşağıdaki adreslere bakabilirsin.
http://www.borowka.polfirms.eu/en.html

Yaptığım araştırmalarda toprak işleme ile rahatlıkla yapılabildiğini gördüm denemelerin hepsinide yaptım.Sorun yaşayacağını sanmıyorum.Eğer bulunduğun bölge -15 düşüyorsa durum değişir tabii )

Saygılar

[Leb-i Derya]

Aşılama ve fide konusunda gerekli bilgilere ulaşabildiniz mi bilmiyorum ama son dönem kanser ilaçlarında likapa kullanıldığı ve likapa'nın antitoksin etkisinin sağlık üzerindeki olumlu etkileri uzun süredir gündemde.

Bir Rize'li olarak; köyde yabanisi sürü ile

Bu konu hakkındaki bilgi edinimlerinizi öğrenmek isterim.
Saygılar.

[athena -asena]

Geçen sene 10 adet likapadan 2'sini kurtardım zannetmiştim ama biri kurtulmuş diğeri de kurumuş. Canlı olan da çiçeklenme başlamış.

[sındırgılı]

Benim de sadece, Sunshine Blue yasiyor.Demekki onlarda yogunlasacagim.
Diger varyeteler, hem asidik ortami daha cok seviyorlar hem de cok nazlilar.

[athena -asena]

Benimkiler geçen sene çok kurak geçmişti hiç sulamadık kurudular.

[sındırgılı]

Bir de, celikten yetistirmeyi becerebilsek

[athena -asena]

Çelikleri perlit içine koymuştum ilk başta bayağ bi yaprak açtılar daha sonra kurudular.

[sındırgılı]

Kirmizi orumcek dadanmis, butun yapraklar dokuldu ??? (Kaymak agacina da gitmis )

Neemazal etkili degil diye duymustum, ya da etkili bir ilac onerebilirmisiniz.

( Doku kulturu ile cogaltma icin bir Firma ile gorustum. Haber bekliyorum.)

[sındırgılı]

Neemazal uygulayacagim, onuda birer hafta arayla uygulamak gerekiyor. Bu arada baska ilaclar var ise bildirirseniz sevinirim.
(Tum dokulen yapraklar ve de etrafindaki bilumum yesillikler temizlenip bahceden cikarilip yakilacak )

[Oğuzhan]

Büyük kayıplardan sonra artık nihayet sezona meyve ile başlıyoruz.Sadece yağmur suyu ile sulandı.Bütün kışı dışarda geçirdi.

[jurge]

Tüm forumda yazılanları okudum yaban mersini ile ilgili.Arkadaşlar nedense bu bitkiyi yetiştirememe sebeplerini anlayamıyorum.Ben Trabzonda yaşıyorum.Saksıda 5 ayrı tür yüksek boylu yaban mersini mevcut ve mükemmel durumdalar..Yaban mersini yetiştirmek istiyorsanız dağ gülü toprağının içerisine çürümüş çam ibresi koymanız yeterli,birde sülfat şeklindeki azotlu gürelerden verirseniz mükemmel oluyor.bir gün dahi toprağım ph ölçmüş degilim,zaten dağ gülü toprağında buna da gerek yok.2 yaşındaki patriotum bile o kadar kötü hava şartlarına rağmen meyve vermeye başladı.Sulaması yağmur ve çeşme suyu.Çeşme suyunun içerisine bir damlacık ph düşürücü sıvı atıyorum..

[sındırgılı]

Eh, bu hasta halimle beni güldürdünüz. Sizlerde çok gülün emi.
Trabzon nire , İstanbul nire ? Zaten bizim gibi yaşatamazsaydınız ben size şaşardım. Bir de çelik alıp, çoğaltmayı denerseniz tecrubelerinizden faydalanırız.
Ben, ameliyat (by-pass ) olacağımdan Adaya gidip ilaçlama yapamadım, 3 hafta sonra gidebileceğim. Sonucu bildiririm.
Toz kükürtü , ph düşürmede topraktan vererek, limon tuzunuda sulama suyuna katarak netice alıyorum.
Rhodedonlar yani orman gülleri için kullanılan salınımlı gübreler kafi geliyor.

[jurge]

Gülmek güzeldir..İstanbul Ormanlarında da dag gülü bolca mevcuttur.ph down adında bir ürünle suyun ph düşürebilirsiniz.Bitki full güneşi seviyor ancak aşırı sıcaklardanda hoşlanmıyor.Toprakta veya sudaki kireç bitkinin ölümüne neden oluyor.İst yaşıyorsanız bim marketlerinde satılan öz kaynak suyunun ph çok düşük onunlada sulayabilirsiniz.Bitki ortalama 26 derece sıcakta yarı gölge veya tam gölge ama bol ışıklı ortamda perlit içerisinde kolayca kökleniyo.Köklendikten sonra hemen aynı sezonda topraga dikerseniz meyve bile veriyor.Perlite köklenen tür patriot.Perlit ortamında yağmur suyu ile sulamalısınız veya ph 5 civarında olan sularla.Leonardit katkılı organik gübre ilede mükemmel büyüme sağlayabilirsiniz.Acil şifalar diliyorum.

[sındırgılı]

İyi dileklerin ve de tecrübelerini bizimle paylaştığın için teşekkürler.
Yazın,gölge yer bulmakta zorlanıyorum, çelik için genç surgünlerden tekrar denemeli.

[jurge]

Benim denediğim 1 yıllık çok ince bir daldı.Köklenirken bol ışık almalı hepsi bu.Ama tam güneş alırsa çelikler yanıyor.Bu yaz chandler,duke,brigitta ve bulecrop cinslerindede köklendirme deneyeceğim.Sıcaklık çok önemli.26 derece ve üstünde kökleniyor bitki.

[jurge]

İst. kuzeyindeki ormanlardan dag gülü dipleriden toprak alıp buna dikebilirsiniz fidanlarınızı.Trabzon veya İst olması çok degil.Önemli olan kireçsiz toprak ve su.

[şenol dalkıran]

Sayın jurge bende Tarbzondayım yaşatmada ve meyve durumunda bende sorun yaşamıyorum ama perlit içerisinde üretimi anlamadım,hangi mevsimde ve nasıl yapıyoruz tam bir tarif yazabilirmisiniz acaba.

[jurge]

Temmuz ayında ,fidanların geçici durgunluk dönemine girdiği zamanda, kalem büyüklüğünde çelikleri perlite daldırıyoruz.Hepsi bu kadar.Sonra bolca yağmur suyu ile suluyoruz.20 güne kadar köklendi benimkiler.Sıcaklık çok önemlidir.Düşük ısılarda kesinlikle köklenmiyor.Sürmene Çamburnu ormanından toprak alarak likabalarınıza koymanızı tavsiye ederim.Of ta da likaba için özel üretilmiş organik gübre satılıyor ondanda 2 avuç koyarsanız deli gibim büyüyorlar süperde meyveye yatıyor.

[jurge]

Sn Athena ben aslen Alaplılıyım.Bizim dağlarda doğal olarak yaban mersini zaten yetişiyor.Dağ gülleri ile birlikte.Sanırım dağ gülü toprağı kullanmadınız fidanlarınızda.Batı Karadenizin kıyı kesimi toprakları kireçli ve ph ortalama 6,5-7 civarındadır,ama Akcakoca etrafındaki ormanlarda topragın ph düşük ve kireçsizdir,bence dağ gülü topragı ile birlikte bir deneyin.

[athena -asena]

Sayın jurge merhaba,

Benim likapaları ektiğim yerin 2 mt üstünde mor orman gülleri var artı toprağın ph 4,5 ile 5 arası
benimkiler geçen sene çok kurak oldu o yüzden kurudular. Sulamayı da unuttunca 9 adet likapayı kaybettik . Ben burda dağlarda okadar baktım ama doğal olarak yetişeni göremedim.

[jurge]

Alaplı da dag gülleri ile birlikte yaşayan bir yabani türü var.Temmuz ayında meyveleri olgunlaşıyor.Yerel agızla tuzluk diyorlar.Kültüre alınan türlerin aksine meyveleri dallarında tek tek oluyor..

[jurge]

Arkadaşlar forumda bir çok yanlış bilgi verilmiş likaba ile ilgili.Bir kere bu bitki tam güneşlenmeyi seviyor.gün içerisinde 4 saatten fazla sürekli gölgede kalırsa yapraklarda solma,sararma ve sonunda bitki kuruması gerçekleşiyor.Çok sıcak yörelerde bu bitkinin bu sebeple gölgeye alınarak büyütülmesi imkansız.Zaten kuzey orjinli bir bitki.Aksi sibiryada muz yetiştirmeye çalışmaktan farklı bir şey olmayacağıdır

[omar]

Bir yıldır beraber olduğumuz Likapa bu sene oldukça iyi çiçeklenme gösteriyor.
Kuzey-batı yönünde kışı balkonda geçirdi. Umarım bu sene meyve tutar

[şenol dalkıran]

Sayın omar döllenme için arı çok işe yarıyor biliyorsunuz,likabanın çiçekleri etrafında arı gözlemleyebildinizmi.Arı yoksa sıfır numara suluboya fırçası yardımıyla bu işi yaparsanız meyve oluşmada problem olmaz.

[omar]

Orijinal Mesaj Sahibi şenol dalkıran

Sayın omar döllenme için arı çok işe yarıyor biliyorsunuz,likabanın çiçekleri etrafında arı gözlemleyebildinizmi.Arı yoksa sıfır numara suluboya fırçası yardımıyla bu işi yaparsanız meyve oluşmada problem olmaz.

Teşekkürler, sn.şenol dalkıran.

Arılar dikkatimi çekmedi ama benim suluboya fırçası ile garantilemem gerek.

Bu dönemi mutlaka 1 adet dahi olsa meyvesini tatmak istiyorum.

[Oğuzhan]

Maşallah.Sevgili Omar
Türü nedir.Değişik çiçeklenme yapısı var.

[omar]

Orijinal Mesaj Sahibi Oğuzhan

Maşallah.Sevgili Omar
Türü nedir.Değişik çiçeklenme yapısı var.

Türü konusunda emin değilim; bana gönderen arkadaş Likapa (Vaccinium myrtillus) olduğunu söylemişti !?

Geldiğinde dalları kızılımsı bir renge sahipti. Şimdi ise yeşil-kahveye döndü. Belki Ankara havası yaramadı.