Şebboy (Erysimum, Matthiola)

[özlem11]

Eklenti 63007Merhaba arkadaşlar resimdeki şebboylarım, tohumdan yetiştirdiğim ve şuan hala açmakta olan şebboylarım.

[kgursan]

Şebboy Başlığını ve mesajların tümünü okudum.Kokulu çiçeklere olan merakımızı da daha iyi anladım. Bu durumda şebboy türleri ve nasıl yetiştirilir? sorularının cevaplamaya çalışalım.

Yaygın olan 2 tür şebboy vardır:
1. Cheiranthus cheiri, çok yıllık, Bahçelerde sonbaharda tohumları ekilir, ilkbahar-Yaz başına kadar çiçekleri açar ve tohum bağlar. genellikle yalınkattır. Sarı-kahverengi, mavi,beyaz çiçekleri vardır. Kısadır, çok dallıdır. Kışa dayanıklıdır.

2. Mathiola incana: Bu tür, genellikle tek sap-dal yapar kesme çiçek olarak geliştirilmiştir. Çiçekçilerde görülen ve yetiştirilen bu tür dür. Katmerli ve yalınkat çiçeklileri vardır. Kısa veya uzun boylu olanlar vardır, renkli (Mavi, sarı, kırmızı, pembe,mor vb.) olanı da vardır Beyaz olanı da vardır.

Şu anda yaygın olarak kullanılan (seralarda ve çiçekçilerde) Mathiola incana nın değişik çeşitleridir. Mesajlarda da belirtildiği gibi yalınkat olanlar tohum bağlar. Ancak tohum almak için çok uzun zaman , tohum kapsullerinde tohumların tam olgunlaşmasını beklemeniz gerekir. Bu süre içinde bitki sararıncaya kadar sulama yapmanız gerekir, çiçek başağının uç kısmını 1/3 oranında kırmanız gerekir. sonra suyu azaltıp kurumasını beklemeli, kurumaya başlayınca bitkiyi söküp ktohum kapsullerini serin yerde muhafaza etmelisiniz. kapsuller tam kuruyunca da kabuklarını ayırıp içindeki tohumları toplamanız gerekir.

Genelde üreticilerin kullandığı %95 katmerli olan çeşitlerden (Genellikle beyaz) yalınkat olan çiçekler tohum bağlar. Bunlardan alınan tohumlar %40-50 katmerli çıkar.

Renkli şebboy çeşitlerinde ise tohumların katmerlilik oranı % 40-50 arasındadır. Yani yarısı yalınkat, yarısı katmerli çıkar. Ancak bu çeşitlerde tohumlar çimlendikten sonra 2-3 gün soğukta kalırsa bazıları yeşil yapraklıi bazıları sarı yapraklı olur. İşte burada yeşil yapraklı olanlar yalınkat, yaprakları sarı olanlar katmerlidir

Çiçekleri %95 katmerli çıkan çeşitler (Sıcak yaz ayları Haziran-Temmuz, hariç ) herzaman Ekilebilir. Renkli şebboy tohumları ise genellikle Ekim-Kasım aylarında ekilir, soğuk yedikten sonra yeşil yapraklı olanlar aradan sökülür, sarı yapraklı yani katmerli olan fideler büyütülür. 2-4 yapraklı olunca esas yerlerine dikilirler.
Esas yerlerinde saksı,sera,bahçe, kışı geçirdikten sonra Nisan-Temmuz arasında çiçek açarlar.

Beyaz katmerli olan çeşitler ise, Ağustos-Eylül-Ekim aylarında ekilirse, kapalı yerlerde Ocak-Nisan arası çiçek açar, Ocak-Şubat ta tohumları ekilirse, yaklaşık Nisan-Mayıs, Haziran aylarında çiçek açar.

Şebboy tohumlarının ekilişi: Şebboy tohumları pahalı olduğu için genellikle tek tek 150-200 gözlü viyollere ve her göze 1 adet tohum gelecek şekilde ekilirler.
Önce viyollere tohum torfu doldurulur. Gözlerin üzerine tek tek parmakla bastırılarak torf sıkıştırılır. Tekrar üzerine torf atılarak düzlenir. Düzlendikten sonra parmakla hafifçe gözlerin üzerine bastırılarak çukurlaştırılır, parmak çukuruna tohumlar tek tek bırakılır ve üzerleri tekrar torf ile kapatılıp düzlenir. Ekilmiş viyol 15-20 oC cıvarında ışıklı, havadar bir yere konarak süzgeçle, yoksa iğne ile ince delikler delinmiş poşet içine su doldurularak (süzgeç gibi) sulanır. 7-10 günde tohumlar çimlenir ve kafalarını çıkarır. Fazla sudan kaçınarak hafif ve ince sulama ile sulama gün aşırı devam eder. Tohum yaprakları (Cotiledon) geliştikten sonra gerçek yapraklar çıkarmaya başlar. Bu aşamada Çökerten veya mildiyö hastalıkları yeni çıkan bitkileri öldürür, önlemek için bir FUNGUSİT (Mantar öldüren) ilacı püskürtülmelidir. Bu Captan ilacı olabilir. Fideler 3-5 yaprak çıkarınca yerlerine şaşırtılmalı (dikilmelidir).

Tohumları serpme ekmek için, saksı, kasa vs. 7-10 cm kalınlıkta torf konur ve bir düz tahta ile bastırarak sıkıştırılır. tohumlar seyrek olarak serpilir (aralarında 1 cm. kadar mesafe olmalıdır) üzerine 0,5 cm. kalınlıkta torf (kapak) atılır tekrar bastırılarak sıkıştırılır ve süzgeçle yavaş yavaş sulanır. büyüyen fideler çubukla kabartılarak kökleri koparmadan sökülüp yerlerine dikilir.

Şebboy fidelerinin dikimi ve bakımı: Toprak önceden kabartılmış olmalıdır. Şebboy fideleri 15-20 cm. aralıklarla dikilir. dikimden sonra can suyu ile sulanır, Fideler 10-12 cm kadar boylanınca yine MİLDİYÖ ilacı ile ilaçlanmalıdır. Çok hafif gübreleme yapılır. Büyünce devrilmemesi için yanlarına çubuk dikilerek bağlanır.

[Passion]

Sn. Kgursan,
Benim geçen ilkbaharda diktiğim Mathiola incana'lar karışık tohumdu. Tek tük çiçek açtılar ve açanlar yalınkatlı çıktı. Ben kışın donarlar diye bekliyordum ama çok küçük olanlar biraz soğuktan örselendi onun haricindekiler hala hayatta ve yapraklılar. Üzerlerinde hem tomurcuk var hem de kurumamış tohum kapsülleri var. Şu anda tek tük de çiçek açıyorlar. Bu türün çok yıllık olmadığını zannediyordum. Yaprakları çok yıllık tür olan Cheiranthus cheiriden de farklı.

Mathiola incana'larda çok yıllık mıdır? Şimdi benim bu çiçeklere bu aşamadan sonra nasıl bir muamele yapmam gerekir? O tomurcuklar havalar ısınınca çiçek açacak mı ve bitki yaşamaya devam edecek mi? Diğer türleri budadığım zaman yeni dallar fışkırıyor tekrardan. Bunda ne yapmalıyım. Teşekkür ederim.

[limon]

Orijinal Mesaj Sahibi kgursan

Çok hafif gübreleme yapılır.

Çiçek açan bitkilerde hangi gübreyi tercih ediyorsunuz?

[kgursan]

Orijinal Mesaj Sahibi Passion

Sn. Kgursan,
Benim geçen ilkbaharda diktiğim Mathiola incana'lar karışık tohumdu. Tek tük çiçek açtılar ve açanlar yalınkatlı çıktı. Ben kışın donarlar diye bekliyordum ama çok küçük olanlar biraz soğuktan örselendi onun haricindekiler hala hayatta ve yapraklılar. Üzerlerinde hem tomurcuk var hem de kurumamış tohum kapsülleri var. Şu anda tek tük de çiçek açıyorlar. Bu türün çok yıllık olmadığını zannediyordum. Yaprakları çok yıllık tür olan Cheiranthus cheiriden de farklı.

Mathiola incana'larda çok yıllık mıdır? Şimdi benim bu çiçeklere bu aşamadan sonra nasıl bir muamele yapmam gerekir? O tomurcuklar havalar ısınınca çiçek açacak mı ve bitki yaşamaya devam edecek mi? Diğer türleri budadığım zaman yeni dallar fışkırıyor tekrardan. Bunda ne yapmalıyım. Teşekkür ederim.

Tesbitiniz doğru. Mathiola incana, cherianthus dan farklı. Çok yıllık değil. Fideyi diktikten sonra yaprak verecek, tomurcuk oluşturacak ve tomurcuklar çiçek açıp geçecek, yalınkatlar tohum bağlayacak katmerliler ölecek. Tohumlar olgunlaştıktan sonra yalınkatlar da kuruyacak. Ömrü yaklaşık 3-5 ay. genellikle Yalınkat çiçekli fideler katmerlilerden daha erken açarlar. Katmerliler daha sonra açar. Katmerliler de çiçek topuzu yaptıysa onlar çiçeğe dönüşecek. Sanırım 1 ay içinde çiçek açarlar.

[kgursan]

Orijinal Mesaj Sahibi limon

Çiçek açan bitkilerde hangi gübreyi tercih ediyorsunuz?

Şebboy için Fosfor+ Potasyum (Potasyum fosfat) iyi geliyor. Çok az da azot gerekiyor.

[mustafacolakoglu]

sayın ardabora
bende birzamanlar mesaj 70 te eklediğiniz resimde ki renginden yetiştirdim.
Ama ismini şebboy olarak değilde annemin bildiği ismiyle Mısır Menekşesi olarak.
Hala benim dilimde öyledir. Kokusu çok hoş beni mest eder. Taaa gerilere götürür.
Size çok teşekkürler.....

[özlem11]

Arkadaşlar benim bu eklediklerim 3 yıllık oldular. Tohumdan ürettim. Tohumdan ekmek için geç oldu. Ekerseniz seneye çiçeklenirler. Tohumu ekim ayında ekmeliydiniz. Kışın soğuktan etkilenmesin diye camlı ama ısıtması olmayan yerdeler. Gübre vermedim hiç. Kış mevsimi diye ama gübre olarak ayda bir npk 20-20-20 de veriyorum...

[Passion]

Sn. Kgursan verdiğiniz bilgiler için çok teşekkür ederim.

[sukranayalp]

Sn Kgursan, Yalova toplantısında her ne kadar konuşma fırsatımız olmasa da, sizinle tanıştığıma çok memnun oldum.

Çok değerli bilgiler veriyorsunuz.
Benim tohumdan yetiştirdiğim mathiola'lar çok yıllık olarak devam ediyorlar. Gövde kısımları bir parça daha odunumsu yapıda oluyor. Cherianthus'lar zaten çok yıllık. Ondan da yetiştirmiştim. Mathiola'larda tür farkı mı var acaba?

[yaman_]

bendeki şebboylar da böyle...mor, pembe , sarı ve kına renkler var. Gövede leri 2 farklı renkte, sarı ve kınanın gövde ve dalları yeşil, çiçeklenmeleri nisan başından başlıyor. Mor ve pembe renkteki ise şubatın sonu martın başı gibi açmaya başlıyor ve uzun süre çiçekli duruyor. Her sene minicik fasulyeler halinde tohum veriyor. Çok bereketli, hiç bitmeyen, susuzluğa dayanıkl bir çiçek tavsiye ederim...Sanırım sezon sonu bolca tohumum olacaktır, dileyenle renk takas edebiliriz veya olmayan arkadaşlarada gönderebilirim...sevgiler...

[Buket Aknar]

Sn Yaman; şebboylarınız katmerli ise tohumlarınıza ben talibim. Genellikle katmerlilerin tohumları pek olmaz diye biliyorum ama yine de belli olmaz. Fotoğraflarından sizinkiler katmerli görünüyor.

[jineop]

Bunlarda benim şebboylarım.İnşallah Haziran da çelik yapacağım özellikle kırmızı çok güzel yaz kış yeşil hiçbirşey istemiyor. Sadece salyongoz ilacı ile böceklendiğinde intektisit yapmıştım. Belki de gübre versem nasıl olurdu 1 yıl önce tohumdan üretmiştim. Çok yıllık olduğunu düşünüyorum.

[Hakkı Şen]

Arkadaşım üç tane fidan vermişti ikisi tek katlı, biri de katmerli çıktı. Tek katlılar oldukça fazla tohum tuttu. Katmerli ile tozlaşma olduğu için tek katlıların tohumlarından katmerli de çıktığını söylemişti.

[Passion]

Benim sarı turuncular açtılar artık yavaş yavaş sezonları geçiyor, Mathiola incana'larda açmaya başladılar. Geçen sene ektiklerimden tek tük katmerli çıktı onun haricinde çoğu yalınkat.

Sn Jineop ,hiç kırmızısını görmemiştim. Benim sarı turuncular arasında bir tane kiremit kırmızısı var ama sizin kırmızı gibi değil. Tohumlarından ayırabilir misiniz bir miktar, ben de size benim şebboyların tohumlarından ayırırım.

[meraklı]

Bunlar benim iki kök olan şebboylarım, tohumlarını alıp seneye daha çok dikme planım var.

[Seyfi Dağdeviren]

Arkadaşlar; Dün yaylada, arkadaşımın bahçesinde, otların arasında sarı ve leylak renginde çiçekleri olan yabani şebboylara rastladım.

Leylak renkli 2, sarı renkli 8-10 tane. Çevreyi dolaştım, başka yerde yok. Çayırın içinde belli ki çoğalamamış. Tohumunu alıp o yörede çoğalmasına yardımcı olmak istiyorum.

Tohumu ne zaman, nasıl alırım? Bilgilerinize ihtiyacım var.
Saygılarımla.

[FIRUZAN]

Merhaba.
Şebboy tohumu ekme zamanı geldi mi ? Yani seneye yaza açması için

[neconeco]

Selamlar. (kgursan) Çok güzel bilgi vermişsiniz. Bu bilgileri kullanmama izin verir misiniz?

[attaleia]

Ben de, şimdiden şebboy tohumlarını ektim. Hepsi 4 yaprak oldular.
Büyük ihtimalle katmerli olurlar.
Çünkü yanlarında katmerlilerim vardı. O kadar çok çıktılar ki, artık fidanları dağıtmak zorunda kalacağım. Çünkü onların yaşamasını, insanların bu güzellikleri görmesini çok isterim..

İsteyen olursa şebboy tohumlarını paylaşabilirim.

[attaleia]

şebboylarım yeni olanları resimlemedim 6,7 yaprak oldular......

[arıkuşu]

Sn. attaleia şebboylarınız çok şekerler. Güle güle büyüyün.

[kgursan]

Bu başlığa uzun zamandır uğrayamamışım. Burada yalınkat ve katmerli ayırımına tekrar değinmek istiyorum. Bazı renkli 10 haftalık şebboylarda tohumlar ekildikten sonra çıktıkları zaman 1-2 gün 5 oC sıcaklıkta (soğukta) tutulurlarsa katmerli olan fideler sararır, yalınkat olanlar yeşil kalır. Tabi bütün çeşitlerde bu ayrım yapılamaz. Katmerli çiçekler hiçbir zaman tohum bağlamaz. Katmerlilerin arasındaki yalınkat çiçeklilerden tohum alınınca %20-50 arasında katmerli çıkar. Bu yıl ekmeye karar verirsem fidelerini temin ederim isteyenlere. Satış bölümünde takip edebilirsiniz.

[k_donmez]

Bu da karlı Şebboy. Ankara'da bugünkü kar yağışından sonra.

[kumyaka2010]

Sayın atallieia !
Resimlerini gordugum , mavi şebboylarmı ? Çok guzel kokarlar butun bahardan , yaz sonuna kadar açarlar . Bende çok renkli katmersiz , fakat çok kokan cinsleri var . Ucretsiz yollayabilirim . Arzu edenlere Selamlar .

[duvar]

bizde iki çeşit şebboy var. 1. şebboy baharda çok fazla çiçekleniyor ve üzerindeki
çiçeklerden bitki görünmüyor. aynı zamanda neredeyse tüm bahçeye müthiş
bir koku yayıyor. kötü tarafı ise ikinci senede çiçekleniyor ve çiçekleri sadece
baharda güzel gözüküyor.

ikinci çeşit ise katmerli olanı , bu tür diğer tür kadar yayılmıyor ve kokusuda
diğeri kadar iyi değil. ekildiği sene çiçeklenmesine rağmen , katmersiz şebboy
kadar sevdiğimi söyleyemem.

baharda çiçeklenen şebboyu kısa bir çit gibi kullanıyoruz , baharda muhteşem
gözüküyor , onunla beraber aynı yere karanfiller ektik , şebboyun çiçeği bitince
o başlıyor açmaya ve onların arkasında büyük papatyalar var karanfiller biter
bitmez yaz boyunca onlar açıyor.

papatyaların fotoğraflarını bulamadım ama karanfilleri ve şebboyları buldum.

bunlarda bizimkinler :

[acemifüsun]

Arkadaşlar şebboylarınız, diğer çiçekleriniz çok güzel görünüyor, hele Sn. duvar'ınkiler harika Ellerinize sağlık. Benim de balkonda büyük bir saksıda sevgili Yayla Hanımın hediye ettiği şebboylarım var, keyifleri gayet iyi, bakalım ne renk ve ne zaman açacaklar

[k_donmez]

Yukarıda karlı bir fotoğrafını eklediğimi şebboylarım toplam 4 kök idi. Bunlar bahçemde halen canlı ve çiçekli durumdalar. Bunları yerlerinden sökerek farklı bir yere almak istiyorum. Sökmek için uygun zamanı öğrenmek istiyorum. Mor renkli olan çok sayıda tohum vermesine rağmen beyaz olanında hiç tohum oluşmadığını görüyorum. Bu durum normal midir?

[attaleia]

sayın k dönmez
tohum verenler yalınkat vermeyen ise katmerlidir,onları yanyana tutarsanız çıkan tohumlar %70 katmerli olurlar .

[sevim4]

Sevgili attaleia, göndermiş olduğun şepboy tohumlarından üç tanesi çimlendi diyer üçünden hiç ber kıpırtıyok.