Bu başlık "zeytin hastalık ve zararlılarıyla doğal mücade" olduğu için herhangi bir kimyasal ya da zehirli pestisit kullanımını doğal olarak önermiyoruz
Endosülfan konusuna gelince, ziraat teşkilatları ve ziraat mühendisleri bu içeriği hala öneriyorlar mı bilmem. Ancak, organoklorin içerikli bu pestisitin 63'den fazla ülkede kullanımı yasaklandı. Çok yüksek oranda toksik olan bu madde, her türlü canlıya zehirli. Daha da önemlisi, kalıcı bir zehir. Yani toprağa uygulandığında en azından 8-10 yıl için toprağınızın zehirli kalması garanti edilir.
Bu zehirin kullanımı yüzünden bazı türlerin yok olduğu bildirilmektedir. Düşük dozda da olsa maruz kalan memeli ve insanlarda pek çok kalıcı ve nesillere intikal eden problemler gözlenmiş. Söz gelimi otistik çocukların doğması gibi. Bu zehir, toprak, hava, bitkiler, balıklar ve su ile çevreye yayılarak çok uzaklara dahi gidebilen bir özelliği var.
Toprak zararlısı kadı lokmalarına gelince predatör nematodlarla alt edilebiliyor. Bu nematodların uzak yerlere nakilleri sorunlu olduğu için iki senedir peşinde olduğum halde elde edememiştim. Nihayet geçenlerde Türkiye'de bir firmanın getirttiğini öğrenince ellerindeki iki kutudan birini zorla aldım. İlk denemem başarılı olmadı maalesef. Fakat bunun nedeni büyük ihtimal yine nakliye. Nematodların uzun yolda canlı kalması çok zor. Buzdolabı şartlarında nakledilmesi gerekiyor.
Firmasıyla irtibat haldeyim. Bir şekilde halledeceğiz. Hallolduğunda problem kalıcı olarak çözülüyor. Çünkü, kontrollü ortamda larvaların hastalanıp ölmesi bir kere sağlanırsa, ölü larvaların vücudunda milyon kere çoğalıyorlar ve böylece tekrar tekrak kullanılabiliyor.
Bu arada, geçici ama çok etkili başka bir metod önerebilirim.
Toprakta bu larvaların bulunduğunu düşündüğünüz yere bir kompost kabı yapın. Kabın altı toprakta olsun. Yeşil, kahverengi karışımla malzemenizi hazırlayıp kompostu başlatın (kompost başlığında detay bilgi var). Kısa sürede kompostun içi ısısı 60-65 dereceye çıkar. İki hafta sonra soğumaya başlar ve 25-30 dereceye iner.
Bu durumda iken, civarda ne kadar larva varsa toprak altından gelerek komposta girerler ve ılık ortamda komposttaki organik malzemeyi yerler. Granül şeklindeki dışkıları da kompostu zenginleştirir (tecrübeyle sabit). Nisan sonu, Mayıs başı kompostu elden geçirir ve ne kadar larva varsa toplarsınız.
Bu larvaların kök yeme alışkanlıkları sadece sonbaharda. Onun dışındaki zamanda sadece humus ile besleniyorlar. Bu yüzden kompost kabı yıl boyunca bir tuzak işlevi görür. Sonbaharda da ılık kompost varken kökleri tercih edeceklerini sanmam.
Hazirandan önce ne kadar iri larva varsa hepsini tuzaklamaya bakın. İki yaşındaki larvalar koza yapıp ergin olarak uçarlar. Bir ay sonra da yumurtlayıp ölürler. Maksat yumurtlatmamak olmalı.
Üç kompost yığınımdan topladığım larva miktarı 20 kg. İnanılır gibi değil ama öyle. Hiç birini öldürmedim. Nematod denemeleri için muhafaza ediyorum.