[arodopman]

BİR AĞACIN İLAÇ OLARAK KULLANILIM ŞEKİLLERİ

1 – TOZ (Pulveres)

Bilinçli bir şekilde özenle toplanan bitki parçaları kurallarına uyularak kurutulmuş olmaları halinde madeni bir havanda dövülerek veya değirmende çekilerek küçük parçalara ayrılır. Bu işlem sürdürülerek istenilen partükül boyutlarına getirilmek suretiyle, kaba, orta ve ince toz olarak eleklerden geçirilerek ayrılır. Peket ve kaşe(güllaç) şeklinde kullanılacak tozların ince öğütülmüş olması alım kolaylığı sağlayacaktır. Bu konuda eğitim görmüş bir uzman tarafından doze edilmiş miktar kağıt poşetler içerisinde veya nişastadan yapılmış kapsüller(kaşe) içerisinde kullanıma hazır hale getirilir. Kaşelerin boyutları yutma zorluğu yaşatsa da suyla yumuşayacakları için bol su ile alınmaları önerilir. Tozları da önce yarım bardak suyun içine döküp karıştırıp içmek, en kolay alım şekli olacaktır.

2 – HAP(Pilulae)

Bitkisel ilaç ham maddesinin hap haline getirilmesi aşaması, uygulamanın basit ev ilacı yapımından çıkarılıp ilaç endüstrisinin başlangıç noktasına getirildiğini gösterir. Artık belli bir düzen, bilgi ve ekipmanların bilinçli bir şekilde uygulanması devrededir. Ve bu işlemler için eğitim almış olan eczacılar iş başında olacaktır demektir.

Değişik yöntemlerle parçalanmış olan bikriler numaralı eleklerden geçirilip ince toz olanları ayrılıp tartımları yapıldıktan sonra birleştirici yardımcı bir madde(sıvağ) yardımı ile karıştırılıp yoğurularak hamur haline getirilir. Sıvağ olarak genellikle; bal, şeker şurubu, nişasta, leblebi unu, arap zamkı, meyan balı, pekmez gibi maddeler kullanılır. Bu hamur istenilen kıvama getirildiğinde iki elin avuçları arasında döndürülerek uygun uzunlukta bir çubuk haline getirilir. Çuuk tahta bir zemin üzerinde bıçak ile dozajına uygun şekilde parçalara ayrılır. Parçaların ağırlıkları 1.0 – 2,5 gram arasında olmalıdır. Daha büyük olanların alınmasında güçlük çekilir. Bu parçalar el içinde parmaklar yardımıyla yuvarlatılarak yutulabilecek hap haline getirilir. Hapların birbirlerine yapışmaması için aralarına meyan kökü tozu veya talk pudrası konulması önerilir.

3 – İNFUSYON(İnfusa)

İnfusyon, bitkisel drogların kullanımında en sık başvurulan şekildir. Uygulanması kolaydır ve ek bir ekipman gereksinimi yoktur. Günlük kullanılan tencere, çaydanlık gibi kap kacakla yapılabilir. İçimi güçleştirebileceği düşünülen ince öğütülmüş tozları süzmek için çok ince delikli süzgeç veya tülbent bezi ile pamuk kullanılması daha uygundur. Dikkat edilecek nokta; belli bir miktarda tartılan ufalanmış drogun üzerine yine belli bir miktardaki kaynar suyun dökülmesi ve karışımın kapalı bir kapta sık sık karıştırılarak, çok hafif ateş üzerinde 5 dakika kadar tutulmasıdır. Ateşten alınan kaptaki karışım soğuduktan sonra süzülüp ve uygun görüleceği şekilde kullanılır.

Bir çok tıbbi bitki kullanımında sözü edilen % 2, % 5, % 10 infüsyonu kullanılır tabirine gelince; Örneğin, 5 gram drog alınıp üzerine 100 gram kaynamış su ilave edilmesi ile elde edilen infüsyon % 5 lik olarak adlandırılır.

İnfüsyonun daha pratik olarak elde edilme yöntemi ise şöyledir. Kaba toz haline getirilmiş drog üzerine kafi miktar( örneğin % 2 oranında bir infüzyon için 2 gram drog ve 100 gram su) soğuk su konur ve kaışım kısık ateşte kaynayıncaya kadar ısıtılır. Kaynamaya başlar başlamaz karışım ateşten indirilir soğuduktan sonra ince süzgeçten süzülerek kullanılır(ben sık dokunmuş gazlı bez veya tülbentin içine bir kat pamuk koyarak elde elde ettiğim kompresleri süzgecin içine yerleştirip üzerinden sıvıyı dökmekle en iyi süzmeyi yapabiliyorum).

İnfüsyonların her defasında taz olarak hazırlanmasına özen gösterilmelidir. Bekletilen karışımlar etkinliklerini yitirebilecekleri gibi, istenilmeyen bakteri faaliyetlerine de zemin hazırlamış olurlar. Mantarlar veya mayalar üreyebilir.

Bitkisel karışımları olabildiğince kendi tat ve aromalarında tüketmek yerindedir. Zorunlu kalındığında tatlandırmak için bir miktar bal veya şeker konulabilir.

4 – DEKOKSİYON(Decocta)

Küçük parçacıklar şeklinde ufalanmış belli miktarda drogun üzerine yine gereken miktarda tartılmış soğuk su konularak hafif ateş üzerinde, sık sık karıştırılarak yarım saat kadar ısıtılır ve sıcak iken ince bir süzgeçten veya tülbentten süzülür. Ihlamur hazırlanması gibi.

Dekoksiyonlarda kullanılacak drog miktarı genellikle 100 gram su için 2 gram dır. Bu oranlar her bitki ve yapılacak karışım için yeniden ayarlanabilir.

Dekoksiyonlarda her defasında taze olarak hazırlanmalı ve bekletilmeksizin kullanılmalıdırlar. Tadlandırmak gerektiğinde bal veya şeker kullanılabilir.

(Devam edecek)