Madde sabaha karşı değişti, zeytinlikte maden aramak yok
Kamuoyu tepkisi etkisini gösterdi ve zeytinlikler, maden arama alanı olmaktan kurtuldu.
Meclis Genel Kurulu’nda önceki gece sabaha karşı geçen Maden Yasası’nda yapılan son dakika değişikliğiyle, zeytinlik alanlarda da maden aranmasına izin veren düzenleme metinden çıkarıldı. Madde, zeytinliklerde madenciliğin yanı sıra petrol ve doğalgaz arama ve işletme faaliyetlerine de izin veriyordu.
Ormanlarda sınırlama
Yine yapılan bir son dakika değişikliğiyle, devlet ormanları ile yaban hayatı koruma alanlarındaki maden arama faaliyetlerine de sınırlama getirildi. Devlet ormanlarındaki maden arama ve işletme faaliyetleriyle, bu faaliyetlerle ilgili ruhsat süresine bağlı olarak yapılacak geçici tesisler
için Orman Kanunu hükümleri uygulanacak. Ormanlardaki madencilik faaliyeti için zorunlu olan su, haberleşme, yol ve altyapı tesislerinin yapımına da, bedeli karşılığında Çevre ve Orman Bakanlığı’nca izin verilebilecek. Devlet ormanları sınırları içindeki tohum meşcereleri, gen koruma alanları, muhafaza ormanları, orman içi dinlenme yerleri, nadir ekosistemlerin bulunduğu alanlarda yapılacak madenciliğe ruhsatın verilmesi de yine Çevre Bakanlığı’nın yetkisinde olacak.
Can güvenliği freni
Madencilik faaliyetleri ile ilgili ruhsat verilmesi için harç
ve teminat yatırılması zorunlu olacak. Maden üretiminde devlet hakkı, ocaktan çıkarılan madenin ocak başındaki fiyatından alınacak. Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerlerde yapılacak madencilik faaliyetlerinden devlet hakkı yüzde 30 fazlasıyla alınacak. İşletme projesine aykırı faaliyette bulunulması ve faaliyetlerin can ve mal güvenliği açısından tehlikeli bir durum oluşturulduğunun tespit edilmesi durumunda maden üretimi durdurulacak.
Yaban hayatı kriteri
İçme ve kullanma suyu rezervuarının maksimum su seviyesinden itibaren 1000-2000 metre mesafe genişliğindeki şeritte, galeri usulü patlama yapılmaması ve alıcı ortama arıtma yapılmadan doğrudan su deşarj edilmemesi koşuluyla madencilik faaliyetlerine izin verilebilecek. 2000 metreden sonraki
koruma alanı içinde ise çevresel etki değerlendirme raporu doğrultusunda madencilikle ilgili yapılaşma olabilecek. Yaban hayatını koruma ve geliştirme sahalarındaki maden arama ve işletme faaliyetleriyle, bu faaliyetler için gerekli geçici tesislere de, çevresel etki değerlendirme raporlarına göre izin verilecek.
İş güvenliği sorumluluğu
Maden ruhsat sahiplerinin ruhsat sahalarının bir kısmı veya tamamında üçüncü kişilere yaptıkları rödövans sözleşmelerinde, bu alanlarda yapılacak madencilik faaliyetlerinden doğacak
iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili idari, mali ve hukuki sorumluluklar, rödövansçıya ait olacak. Bu, ruhsat sahibinin sorumluluklarını ortadan kaldırmayacak.
Kaçak madene el konulacak
YASAYLA, kaçak maden ocaklarıyla mücadeleyi güçlendirerek yeni grizu facialarının önüne geçmeyi hedefleyen ciddi yaptırımlar içeren düzenlemeler de getirildi. Ruhsatsız ya da başkasına ait ruhsat alanında üretim yapıldığı tespit edilirse, madene el konulacak. Bunu yapanlar hakkında, üretilen madenin ocak başı fiyatının 2 katı tutarında para cezası verilecek. Sevk fişi olmadan sevk edilen madene de el konulacak, madenin ocak başı satış bedelinin 5 katı tutarında idari para cezası uygulanacak.
Meclis, uranyumu az daha mineral yapacaktı
MECLİS’ten önceki gece sabaha karşı geçen Maden Yasası’nda, dünyanın en tehlikeli radyoaktif maddesi uranyum, az daha mineral sınıfına dahil ediliyordu. Yasayı hazırlayan Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nın, son şeklini veren Başbakanlığın, teknik incelemesini yapan Meclis Sanayi Komisyonu’nun gözünden kaçan bu hata, Meclis
Genel Kurulu’nda fark edilerek düzeltildi. Yasanın ilk maddesinde, “Radyoaktif mineraller” başlığı altında, dünyanın en tehlikeli radyoaktif maddeleri arasında yer alan uranyum, toryum ve radyum sayıldı. Bu hatayı fark eden MHP'li Alim Işık, ciddi bir terminoloji hatası yapıldığı itirazında bulunarak, “uranyumun element olmasına karşın mineraller sınıfına alındığını, buna da bilim dünyasının güleceğini” söyledi. Işık, bu maddenin tamamen metinden çıkarılması için önerge verdi; ancak önerge AK Partililer’in oylarıyla reddedildi. Ak Parti, sonra, hatanın düzeltilmesi için önerge verdi.
Turan YILMAZ/ANKARA
Hürriyet