Çiğdem sütlacının , Anadolu'da - şamanizm izlerinden olsa gerek- baharın gelişiyle kutlanan
çiğdem şöleni sırasında yapıldığını sanıyorum. Yani aynı muharrem ayında yapılan aşure gibi. Baharın gelişini muştulayan çiğdemler görülmeye başlayınca köyün çocukları tepelere, dağların eteklerine çiğdem toplamaya çıkarlar. Sonra kadınlar bunlardan çiğdem pilavı, çiğdem sütlacı, çiğdem aşı yaparlar. Çiğdemler aynı zamanda kabuğu soyularak çiğ olarak da yenirdi. Anadolu'da bazı yörelerde (özellikle alevi köylerinde) çiğdem şöleninin hâlâ yapıldığını duymaktayım. Yani kaybolmakta olan baharı karşılama şölenlerimizden biri... Ancak nevruz kadar, hıdırellez kadar bilinmiyor...
Çiğdem sütlacını çocukluğumda yemişliğim oldu. Aklımda kaldığı kadarıyla koyu salep kokusu ve tadındaydı... Ya da ben şimdi yakıştırıyorum bunu... Kimbilir?
NOT: Herbaryum'un uyarısını ciddiye almakta yarar var... Hem artık çiğdem soğanları korunmaya alındığına göre böyle bir lüksümüz artık yok... Bknz:
Doğal Çiçek Soğanlarının Sökümü, Üretimi ve Ticareti