Böğürtlen, Ahududu (Rubus idaeus)

[Halit Togay]

Orijinal Mesaj Sahibi hüseyin suat duman

Yıllar önce Kastamonu'da Azdavay ile İnebolu arasında, üç dört saatlik bir yürüyüşle ulaştığım, yaklaşık 1200-1400 rakımlı bir yaylada, orman kenarında rastladığım ve yediğim bir ahududunun tadını hala unutamadım! İnanılmaz ve çok yoğun bir şekilde, minik orman çileklerinin aromasını ve tadını içeriyordu, hatta orman çileğiyle doğal melezleme mi yapmış acaba diye saçma bir düşünce bile aklımdan geçti! O bölgede iki yıl görev yapmama ve oldukça gezmeme rağmen bir daha o aromayı ve tadı, ne Kastamonu'da ne de Türkiye'nin başka bir yerinde bulamadım.
Gidip arayalım mı? Ne diyorsun sevgili Halit Togay...

Vallahi senelerdir dağcılık yapar trekkinglerde dolaşırım, bütün doğa yürüyüşçülerinin bildiği gibi o aromayı, o lezzeti bir daha hissedebilmek için bir kez daha 3-4 saatlik yürüyüşle 1200 m ye çıkmanız gerekiyor. O gayret ve o harcanan kuvvet lezzetleri daha bir latif yapıyor. Bir keresinde Keltepe'de 6 saatlik bir yürüyüşle ulaştığım terkedilmiş bir orman yolunda dev böğürtlenler yemiştim. Lezzetleri tarife sığmaz gibi gelmişti ve bir pet şişeye doldurup İstanbul'a getirdim evde akşam yemeğinden sonra yedim maalesef büyü bozulmuştu. Böyle çok yaşanmışlıklar var. Eğer tokken yerseniz o lezzet alınamıyor. Aç ve bilhassa yorgun olmak lazım.

[the_mc]

Orijinal Mesaj Sahibi hüseyin suat duman

Yıllar önce Kastamonu'da Azdavay ile İnebolu arasında, üç dört saatlik bir yürüyüşle ulaştığım, yaklaşık 1200-1400 rakımlı bir yaylada, orman kenarında rastladığım ve yediğim bir ahududunun tadını hala unutamadım! İnanılmaz ve çok yoğun bir şekilde, minik orman çileklerinin aromasını ve tadını içeriyordu, hatta orman çileğiyle doğal melezleme mi yapmış acaba diye saçma bir düşünce bile aklımdan geçti! O bölgede iki yıl görev yapmama ve oldukça gezmeme rağmen bir daha o aromayı ve tadı, ne Kastamonu'da ne de Türkiye'nin başka bir yerinde bulamadım.
Gidip arayalım mı? Ne diyorsun sevgili Halit Togay...

biz tosya devrez çayından topluyoruz her sene. kavanoz kavanoz reçel yapılıyor.

Orijinal Mesaj Sahibi ferhat41

Yeni nesil Jumbo Böğürtlen ile üretimimize başlıyoruz fidanlarımız yurtdışından geldi isteyen olursa temin edilir.toplamda (fidan,kargo) adet fiyatı 20 tl dir.

üstad bu jumbo türünde biraz indirim yapsanda bizim köyle diksem. hiç yoktan bi fidan alıyım bari yap bi pazarlık

[hüseyin suat duman]

O minicik çilelekler var ya, koklamaktan yemeye kıyamıyor insan! Vallahi de billahi, bir tanesini bir kamyon sera çileğine değişmem! Bu arada haziran ayında yolunuz Ağva Kandıra arasına düşerse, yol kenarlarındaki tarlalarda üretilip satılan çileklerden mutlaka alınız ( yanlız sıcağa ve bekletilmeye karşı son derece dayanıksızlar, alır almaz tüketmek en iyisi, eve götürecekseniz de kesinlikle naylon poşete koymayınız, en ideali içine kağıt havlu konmuş karton kutular, bir de yağmur ertesi çileklerin tadı kaçar haberiniz ola! )

[gilan]

Ahududu fidanları Sn. Güneş Tan Akdoğan'a gitmiştir. Melike hanıma da tavsiyelerinden dolayı teşekkür ederim.

[lokmanbahçe]

arkadaşlar benim bir ahududu fidem var idi. dal şeklinde geldi. ev herhalde kaloriferli olunca tomurcuklandı ve patlayıp yeşillendi. sonra bir gün bi baktım o çıkan yapraklar kurumuş çıtır çıtır olmuş. dibine baktım kökünün bir kısmı siyahlaşmış. dal kısmı da böyle buruşuk buruşuk olmuş. hemen toprağını değiştirdim. şimdi benim merakım acaba bu ahududu tekrar kendine gelirmi sürgün verir mi acaba???

[n_turan]

Orijinal Mesaj Sahibi lokmanbahçe

arkadaşlar benim bir ahududu fidem var idi. dal şeklinde geldi. ev herhalde kaloriferli olunca tomurcuklandı ve patlayıp yeşillendi. sonra bir gün bi baktım o çıkan yapraklar kurumuş çıtır çıtır olmuş. dibine baktım kökünün bir kısmı siyahlaşmış. dal kısmı da böyle buruşuk buruşuk olmuş. hemen toprağını değiştirdim. şimdi benim merakım acaba bu ahududu tekrar kendine gelirmi sürgün verir mi acaba???

Sanıyorum bitkiyi kurutmuşsunuz. Ahududu bitkisi bir yaşındaki dal üzerinde meyve veriyor. İkinci yıl aynı dal üzerinde meyve almak mümkün olmadığından meyvesini toplar toplamaz dipten kesiliyor. İşte bu aşamada çoktan dipten yeni sürgünler vermiş olması gerekiyor ki, sizin anlatımınızdan böyle bir şey olmadığını çıkarıyorum. Büyük olasılıkla ev ortamında kaldığı için kökü kurumuş. Bu tür bitkiler bataklık olmamak koşuluyla nemi seviyorlar. Size önerim, illa ki evde ahududu yetiştirmek istiyorsanız 40-50 cm çapında büyükçe bir saksıya dikin ve balkonunuzda bulundurun. Kışın kapalı ama ısıtılmamış bir balkon veya merdiven boşluğunda saklayıp nisandan itibaren yeniden balkona çıkarabilirsiniz.
Umarım faydalı olur.

[şükran ünal]

Sevgili arkadaşlar, böğürtlenimizin şu an ki durumu bu. Dibinden de yeni sürgünler veriyor. Budama, besleme konusunda yapmam gereken bir şey var mı?

[ferhat41]

benim bahçemdeki böğürtlenlerin şu anki halleri bu sene mahsul iyi.

[Oğuzhan]

Ben de çiçekçiden saksılı aldım.Güzel filizledi.Daha sonra fizlerde buruşup sönme oldu.Dipten yeni filizler çıkıyor.Peki neden filizler solma yapıyor.Çok sulmadan olabilir mi?Kapalı camekan balkonda duruyor.

[buster]

bogurtlen ve ahududu farklı seyler sanirim. peki nasil ayirabiliriz?

[aysemelike]

Orijinal Mesaj Sahibi buster

bogurtlen ve ahududu farklı seyler sanirim. peki nasil ayirabiliriz?

Böğütlen yuvarlak yaprakları olan, dikenli dallı, meyvesi hafif mayhoş, mor renkli bir çalıdır. Ahududu yaprak uçları sivri, dikensiz ve meyvesi kırmızı, tatlı bir çalıdır. Son yıllarda böğürtlen aşılanmış ahududular ile daha büyük mor ama tatlı meyveli, dikensiz çalı formunda yeni bir tür de oluşmuştur...

[buster]

Tesekkurler Melike hnm. internette o kadar arastirdim bu kadar ozet bilgi bulamadım. Mumkunse ikisinin fotograflarınıda koyabilirseniz cok memnun olurum.

[pin@r]

Uzun zamandır böğürtlen yetiştirmek istiyordum buradaki forumdan ve bir iki kişiden fikir alarak bir kaç çeşite karar vermiştim ama satan yer bulamadım, bazı fidancılara da güvenemedim. Bu sene aradığım çeşitleri değil denk gelen üç çeşiti siparişi verdim ve yetiştirmeye başladım. "Arapaho" çeşiti hiç çiçek açmadı. "Brazos" çeşiti meyve verdi ve tadı çok güzel ve iri (tek dezavantajı bu çeşitin dikenli olması). "Bursa dikensiz" yazan çeşitinin olgunlaşmasına biraz daha var ama çok verimli görünüyor. Tadı konusunda tekrar yazacağım.

[sukranayalp]

Sn Buster, Sn Ayşemelike hanımın yzdıklarına ilaveten fotoğraf ekliyorum. Bu iki bitki her zaman karıştırılır. Hatta frenk üzümü ve bektaşi üzümü de bunlarla karıştırılır. Forumlardan birinde bu konuda uzun sohbetler oldu.
İlk fotoğraf
Ahududu : Rubus idaeus
Dikensiz ama tüylü dalları vardır. Ayşe hanımın da dediği gibi yapraklar sivri uçludur. Meyve , böğürtlen büyüklüğünde ama her bir küre üzerinde tek adet olmak üzere kılçık bulunur.



DiğeriBöğürtlen : Rubus fruticosus
Dikenli dalları vardır. Böğürtlen toplarken ellerimiz kanayabilir.Sık dokulu bir çalıdır.Yaprakalr daha ovalimsi olmasına rağmen üzerindeki damar yapısı ahududuna benzer.Her bir küre üzerinde hiç bir şekilde kılçık bulunmaz.

[Oğuzhan]

Offff
Bir ahududu sahibi olduk derken anlamadığım sebebten dolayı kurudu.

[sukranayalp]

Fidan olarak mı almıştınız yoksa geçen senenin sökümünü mü yapmıştınız?
Bir sene bahçede kalan ahududu bitkisi. O sene sonbaharın gelmesi ile birlikte ana dalını kurutur. Yerine gelecek sene için yeni yan sürgün verir. Ve bu yan sürgün bir sene sonrasının ana dalı olur.
Bilginiz olsun. Belki sizdeki de böyle bir durumdur.

[gece]

Orijinal Mesaj Sahibi sukranayalp

...Bir sene bahçede kalan ahududu bitkisi. O sene sonbaharın gelmesi ile birlikte ana dalını kurutur. ...

Böğürtlen ve ahududu dallarının iki yıllık oluşları ve kurumaları oldukça belirgin, özellikle ahududu gözlemlediğim kadarıyla iki yıl konusunda çok daha dakik gibi sanki.
Benim merak ettiğim; bu kuruma kararını (yaşamaya devam eden) kök mü veriyor, ve kuruma dalın köke yakın kısmından mı, yoksa dal ucundan mı başlıyor?
Kurumuş dallar ve yeni sürgünler gördüm, ancak hiç kuruma sürecinde rubus dalı hatırlamıyorum! Çok mu dikkatsizim, yoksa kuruma köke yakın başlayıp haliyle çabucak tüm dalın kuruması ile sonuçlandığından mı farkedemedim? Yoksa kuruma zaten meyveler bitip, yaprak döküldüktenk, ben rubusları arayıp sormazken, usulca gerçekleşiyor da mı farkedilmiyor?
Bu arada rubus türleri üzerinde sanki bilimsel çalışmalar, uzun gözlemler yapmış gibi konuştum gibi ama, değil, 2-3 yıl boyunca toplam 4-5 kök çiçek pazarından alınan ahududu tecrübem oldu, onlar da birkaç yılda öldü gitti. Böğürtlen ise yabani olarak sağda solda gördüklerimden ibaret.
Ancak her canlı gibi yaşam savaşı veren bu lezzetli bitkilerin kendi dallarına iki yıl ömür biçip, ötenazi uygulamaları bana çok ilginç ve etkili bir yöntem gibi geliyor. Düşünsenize dallar, yaşarken alabildiğine esnek ve hızlı büyüyebiliyor, ölünce de dal odunsu, kökü canlı olduğundan sonraki dallara iskele(t) görevi görüp hayat yolunda bencilliğin anlamsızlığını, paylaşmayı bilmeyi bize hatırlatıyorlar.
Bir de dalların ölümü acaba hücresel çapta bir son ile mi gerçekleşiyor, yani bir çeşit doğal ölüm mü, yoksa kökün salgıladığı bir kimyasal ile dalın zehirlenmesi sonucu diyebileceğimiz bir kuruma mıdır?
Umarım sorularımı abesle iştigal olarak görmezsiniz, zira sonuçları çok farklı ve bitkileri (dolayısıyla kendimizi) anlamada ayrımların ve nedenlerin sonuçlar üzerinde önemli olduğunu düşünenlerdenim.
Saygılar.

gece
"böğürtlen" isminin, bitkinin yakıcı dikenlerinden geldiğini tahmin edip, çocukluğunda kullandığı "karamuk" ismini tercih eden, karamuk sever, dikene aldırmaz adam...

[Oğuzhan]

Fidanlıktan almıştım.Bir dalı vardı .Diptende sürgün veriyordu.Saksı içindeydi.Camekanlı balkonda duruyordu.10 gün sonra yaprakları kurumaya solmaya başladı.Sonra saksısını değiştirdim.Şu anda komple kurudu.Filizde yok.Acaba sulamaya devam etmelimiyim.Yoksa ruhuna El Fatiha mı okumalıyım.

[sukranayalp]

Bu mevsimde hiç yaprak olmaması hayra alamet değil.
Önerim şu : Dipten 10 cm. yukada olacak şekilde derin bir budama yapın. Saksının içinden çıkarın. Hem budadığınız dalın yuvarlak kesitine bakarak yeşil renk olup olmadığına hem de kök bozulması olup olmadığına bakın. Her ikisinde de her şey yolunda görünüyorsa bahçede güneş gören bir duvar dibine dikin.Ama dal kesiti kurumuşsa , kök ise sağlıklı ise yine de bir şans vererek bahçeye dikin. Kök sağlıklı değilse bitkiyi atın.(Bu arada kökün sağlıklı olup olmadığını kök yapısının toprak içindeki dağılımdan ve kılcal açık renk köklerin mevcudiyetinden anlayabilrisiniz. Br de çok sulama yaptıysanız kök çürümesi de olmuş oalbilir. Ya da bakteriyel bir hastalık sarmış olabilir.)

[Oğuzhan]

Ben çok suyu seviyor diye sulamıştım.Yeşil kısım görünmüyor.Kupkuru.

[Oğuzhan]

Bahçem yok .

[sukranayalp]

Niye ahududu aldınız o halde?Sizxe iç mekan bitkisi diye mi sattılar?

[aysemelike]

Orijinal Mesaj Sahibi sukranayalp

Niye ahududu aldınız o halde?Sizxe iç mekan bitkisi diye mi sattılar?

Herkese merhaba,

Şükran hanım çok haklı, bazen heves edip evde **** bahçede bir bitkiyi yetiştirmek istiyoruz ama onun ihjtiyaçlarını **** yetişme özelliklerini çok dikkate almıyoruz. Böğürtlen, ahududu hatta diğer pekçok çalı türü bitki değil saksıda bazen çok verimli bir toprakda bile yetişmekte güçlük çekebilir. Bir begonvili ankara da yetiştiremezsiniz, laleyi antalyada zor yetiştireceğiniz gibi....
Birde bitki satıcılarına dikkat etmek gerekli... Hele İstanbuldaysanız.... Lale diye adasoğanını, zambak diye olmadık kır bitkisini satıyorlar.... Ters lale diye çiçek pazarında adasoğanı satanı gördüm, itiraz ettim "abla sen başka yerden alışveriş et" dedi bana satıcı!!!

[gece]

Orijinal Mesaj Sahibi aysemelike

... Ters lale diye çiçek pazarında adasoğanı satanı gördüm, itiraz ettim "abla sen başka yerden alışveriş et" dedi bana satıcı!!!

Merhaba, adasoğanı satan o ters laleyi ben çok sevdim ve fikirlerine saygı duydum arkadaşlar ismini cismini olamasa bile eşkalini, dükkanının çiçek pazarındaki yerini yurdunu öğrensek de biz de onu dinleyip, ondan alışveriş etmesek, ettirmesek, ne dersiniz?
Milletçe birlik ve beraberliğe olan ihtiyacın gittikçe arttığı bu günlerde hiç olmazsa o saygıdeğer arkadaşın dileğini yerine getirebilsek, ne güzel olur Hadi bilmeyeni hoşgörelim ama niyeti bozukları görüp, duydukça dayanamıyor, tepki vermek istiyorum arkadaşlar...
Herkese sevgiler, birlik, beraberlik ve dirliğimiz daim olsun...

gece...
başka yerden alışveriş etmek isteyen abi!

[Oğuzhan]

Evet Saksıda olur dediler.

[agartha]

Herkese merhaba,

Elime sarı ahududu tohumları geçti. Genel olarak çelikle üretildiğini biliyorum. Tohumdan üretildiğini hiç duymadım. Tohumdan üretmem bir hayal mi yoksa püf noktalarını bilerek yapabilir miyim?

[dal]

Yaşasın!Bu bölümü okuyana kadar fidanlarım kurudu sanıyordum.Ana dal kurumuştu bende hiç ellememiştim.Tam sökmeyi planlarken bu bölümü okudum.Daha sonra dönüp bir baktım alttan sürgün atmış.Önce tam emin olamadım Ama yaprak yapısı aynı çok güzel oldu.

[sukranayalp]

Sn Gece
ahududu bitkisinin o seneki sürgünün kuruması Sonbahar ile başlıyor. Gidici olan dalın üstündeki yapraklar aynı dönemde , hep birlikte sararıyorlar ve son olarak kuru ve üstü sarı yapraklı, kısmen de dökülmüş bir ahududu ile karşı karşıya kalıyorsunuz.Kuruma kararını veren kök değil. Kök olsa ertesi seneye de bir şey kalmaz. Üzerinde meyve veren dal - benim kanaatimce- enerjisini ve besin aktivasyonunu kaybediyor. Besin aktivasyonunu kaybedince Sonbaharın gelişi ile birlikte chlorophyl (yaprağa yeşil renk veren madde) azalıyor, yerine antocyan (sarı-kırmızı yaprağa renk veren madde) ortaya çıkıyor. Antocyan'ın ortaya çıkışı ile birlikte bitkinin devr-i daim sistemi toprak üstü kısmında yıkılmış oluyor. Sadece kökte kalıyor. Umarım anlatabilmişimdir.

[gece]

Çok teşekkürler Sn. Sukranayalp, konuyu çok iyi anlatmışsınız. Sadece ben "dalı kurutma kararını veren kök mü?" diyecek yerde yanlış ifade edip "kuruma kararını veren kök mü?" diye yanlış sormuşum. Açıklayıcı yazınız için tekrar teşekkür ederim.

gece
karamuk ve ahududusever forumcu...

[limon]

Benim ahududum çiçek açmak üzere... Çiçeklenince fotoğlarım....