Lavanta (Lavandula officinalis)

[inci gül]

http://www.agaclar.net/forum/balkon-...iligi/7809.htm




LAVANTA (Lavendula officinalis)

Lavendula özellikle Batı Akdeniz Bölgesi'ne yayılmıştır. Bugün yabani olarak Güney Fransa'da, Orta İtalya'da, Yugoslavya'da, İspanya'da ve Yunanistan'da yaygın durumdadır. Ancak yabanilerin bulunduğu bölgeler dışında kültürü Bulgaristan, İngiltere, A.B. Devletleri ve Kuzey Afrika ülkelerinde yapılmaktadır.

Lavanta 20-60 cm boylanabilen, Haziran, Temmuz aylarında çiçek açan yarı çalımsı çok yıllık bir bitkidir. 60 cm kadar derinlere giden kazık bir köke sahiptir. Dik duran saplar genellikle 4 köşeli olup, tüylü ve çıplak gri yeşil renktedir. Dört köşeli dallar üzerinde karşılıklı durumda bulunan 2-6 cm uzunluktaki çok kısa saplı yapraklar, ucu sivri, kenarları tam ve içeriye doğru kıvrık şeritsi tipte olup, her iki yüzü pamuksu tüylerle örtülü bulunmaktadır. Çiçek durumu 20-30 cm kadar uzunluğundaki çıplak sap ucunda bulunur. Çiçek başağının uzunluğu 16-20 cm olup, genellikle 4-6 çiçek kümesinde ve her kümede 6-14 adet çiçek bulunmaktadır.

Lavanta toprak yönünden seçici olmayan bir bitkidir. Ancak kuru, hafif, kireçce zengin yerleri sever. Özellikle yeterince toprağın derinliğinde rutubetin bulunması gerekmektedir.
Lavanta soğuklara fazla dayanıklı değildir. Ancak Orta Avrupa koşullarında kışı geçirecek kadar soğuğa dayanıklı bazı türleri vardır.

Lavantada tohum 1.8-2.2 mm uzunlukta, 0.9-1.2 mm genişlikte ve 0.5-0.7 mm kalınlıkta olup, 1000 dane ağırlığı 0.8-1 gr arasında değişmektedir. Uzunumsu-oval bir şekilde olan tohum koyu kahve renginden grisiyaha kadar varyasyon göstermekle, üzeri düz ve parlak bir durumda bulunmaktadır. Tohumluluğun safiyetinin % 95, çimlenme durumunun % 70'den az olmaması istenir. Çimlenem 21 günde tamamlanır.

Kullanılan Bitki Kısmı: Herba Lavandulea (toprak üstü kızmı): Flores Lavandulae
(çiçekleri)

Lavanta çiçeğinin en önemli maddesi renksiz veya hafif sarı renkli uçucu yağdır. Kodekslere göre hakiki lavanta çiçeği en az % 1 uçucu yağ içermelidir. Uçucu yağın kalitesi özellikle yağdaki linalyl acetat oranına göre değerlendirilir.

Genel olarak lavanta yağı parfümeri ve kozmetik sanayiide, ayrıca sabun ve diğer endüstri kollarında güzel kokusu için kullanılmaktadır. Ancak lavanta yağı antiseptik özelliğe sahip olduğu gibi, idrar arttırıcı ve romatizma ağrılarını dindirici etkisi de vardır. Özellikle sedatif etkisi nedeni ile çay şeklinde lavanta çiçeği kullanılmaktadır.