[aksiya]

Lavanta :
Lavanta hakkında çok şeyler yazılıp söylenmesine rağmen.:

Ballı babagiller ailesine ait olan, Lat. Lavandula offıcınalis veya lavandula angustifolia diye adlandırılan türünden çoğaldığı bilinmektedir. Lavantanın üretim merkezi Fransa – Provence olarak bilinir. Tüm Akdeniz ülkelerinde, İspanya, Fas, İtalya, eski Yugoslavya’nın yanı sıra son yıllarda da yurdumuzun Isparta ve Konya yörelerinde de ekimine başlanmıştır. Yurdumuzda ekilen tür ise Lavandin
( Melez lavanta ) dır. Bunun yanı sıra İngiltere ve Arjantinde de üretimi yapılmaktadır. Üretimi ve ticareti yapılan alt türlerinin toplamı yaklaşık 20 civarındadır.
Lavanta extra : Lavandula officinalis
Notu : kalp.
Başlıca etken maddeleri: linalylacetat, linalool, caryophyllen, Terpineol-4, Lavandulylacetat.

Bu cinsler Fransa’nın dağlık bölgelerinde, yaklaşık 800 m. yükseklikte yetişmekte olup, elle toplanmaktadır. 1 lt. yağ için yaklaşık 160 kg. çiçek salkımı gerekmektedir. Piyasada lavanta-extra, veya yabani dağ lavantası olarak adlandırılmaktadır. Bazı aromaterapistler ise tedavi edici lavanta olarak adlandırırlar. Gazkromatografisi sonuçlarına göre yaklaşık 160 etken maddesi bulunmaktadır.
Şifalı lavanta ( veya L. Extra ) Yalnız tedavi amaçlı kullanılmalıdır. Derin, dolgun ve boğucu bir kokuya sahiptir. Koku organlarımız basit bir lavanta kokusunu tanıdığı için, bazı koku uzmanları bıle L.extrayı tanımlamada zorluk çekerler.

En güzel karışabilecekleri yağlar : Tüm yağlarla.
Zarif lavanta : Lavandula officinalis
Notu : kalp.

Başlıca etken maddeleri: linalylacetat, linalool, caryophyllen, Terpineol-4, Lavandulylacetat.
Basit tedavi yöntemleri için yağ lambaları ve banyolarda kullanılır. Lavandine göre kokusu yumuşaktır, keskin değildir. Terapistlerin deneyimlerine göre, tedavi için kullanılacak olursa, Ekolojik ekim veya Demeter kalitesi tercih edilmelidir.

Yine bu tür Fransa dağ eteklerinde monokültür ama ekolojik olarak yetiştirilmekte, makine ile toplanarak işlenmektedir. Bu yağlar piyasada zarif lavanta olarak adlandırılmaktadır. 1 kg. yağ elde etmek için 100-120 kg. Çiçek salkımı gerekmektedir. Gazkromatografisi sonuçlarına göre, 100 civarı etken maddesi vardır.
En güzel karışabilecekleri yağlar : Tüm yağlarla.
Lavandin ( Melez lavanta ) : Lavandula hybrida
Notu : kalp.

Başlıca etken maddeleri:, linalool, linalylacetat, kampher, terpineol-4,
Kokusu çok kuvvetli, taze ve kafurumsudur. Temizlik ürünlerinde ve lavanta torbalarında kullanılır. Kafurumsu etken maddelerinden dolayı hamilelikte ve çocuklarda kullanılmaması tavsiye edilir.
Hybrid olarak yetiştirilen Lavandula hybrida, ise 1 kg. yağ için 70-100 kg. çiçek salkımı gerekmektedir. Yapılan Gazkromatografisi sonuçlarına göre 80 civarı etken maddesi vardır.
En güzel karışabilecekleri yağlar : Kuşdili, limon, çayır nergisi, zufa otu.
Değerlendirecek olursak, 70 ila, 160 kg. çiçek salkımı 1 kg. yağ verirse: tabiat ile insan emeğinin birleşmesi sonucu, bir bitkinin tedavi edici gücünün değiştiğini-arttığını görebiliriz.

Zarif lavantanın ( Lavandula officinalis ) Karakteri ve etkileri :
Lavantanın klasik kokusu dünya yerleşim merkezlerinde çok eskilere kadar gider. Persliler, Yunanlılar ve Romalılar baharatı yakarak, hasta odalarında hava temizliğinde ve veba hastalığına karşı kullanmışlardır.

Romalılar hamamlarında vücut bakımında kullanırken bazı kuzey Avrupa ülkelerinde kuşdili, zufa otu ve limonla karıştırılıp yakılarak veba evlerinde tedavi amaçlı kullanılmıştır. Yine 17. y.y. da İngiltere de veba hastalığına karsı lavanta suyu kullanılmıştır.

Lavanta yağı güvenle kullanımı sayesinde, berrak ve baharatımsı kokusu vücudun tüm bölgelerine hitap eder ve hiç rahatsız etmez. Lavantanın karakteri en güzel şekilde isminden anlaşılır. Lat. Lavera : yıkanmak, temizlenmek ve berraklaşmak anlamına gelir.
Lavantanın tanımı ile bilindiği gibi tüm tesirleri bedensel ve ruhsal anlamındadır :
Bedensel Etki: Dikkat: Kanamayı arttırıcı etkiye de sahiptir.
Antibakteriyel, antiviral, antiseptik, yara iyi edici, ağrı kesici, kan dolaşımı arttırıcı, kas gevşetici, haşere kovucu ve hücre yenileyicidir. ( Yara iltihaplarında, mantar tedavisinden, tansiyon tedavisi, soğuk algınlığı, damar ağrılarında, )
Ruhsal-Duygusal Etki : Dengeleyici, rahatlatıcı, kuvvetlendirici, canlandırıcı ve tazelik verici.
( Sınırlılığı, uykusuzluğu, depresyonu, korkuyu, hassasiyeti düzenli hale sokar. düşüncenin huzur bulmasına yardım eder ).

Deneyimler :
Lavanta ile kişilerin deneyimleri zaman içerisinde o kadar çok ki, lavantanın karakterleri kadar diyebiliriz. Bunlar değişik araştırmalar-dökümanlar ve kitaplarla anlatılmıştır. Çekimser kalmadan önce kişi kendisi lavantanın kokusunu tanımalıdır. Şayet koku ağır gelirse ( yağ lambalarında ), dozajını düşürerek o zarif kokuya ulaşabilir. Birkaç deneyimi sıralayacak olursak :
Doğumu rahatlatıcı ( küvetlerde doğuma hazırlık olarak ), Damar ağrılarını dindirici ( baz yağlarla karıştırılarak ) Yara iyi edici-tüm yaralar için ( saf olarak, şayet yaralar ağırsa başlangıçta, her saat başı 1-2 damla. Sonraları uzun yamana yayılır ve son dönemlerde günde bir damla tampon üzerine bir damla konarak kullanılır. ) Haşere sokmaları ve yanıklarda : Mümkün olduğunca en kısa sürede kullanmak gereklidir. Şayet sürülecek bölge büyükse, %30'luk alkol veya %9'luk tuz eriyiği ile karıştırılarak sürülebilir. Tedavi birkaç gün devam etmeli, taze deri olusunca da güneş bakım yağı ile karıştırılarak kullanılmalıdır. Çocuklardaki pişik tedavilerini vücut bakım yağı ile lavanta yağı karışımı ile yapmak mümkündür.

Bas ağrısı başlamadan önce şakaklara sürülen bir damla yağ, ağrıyı hafifletebilir. Kulak ağrılarında zeytin yağı ile inceltilip, bir pamuğa batırıp kulak kepçesine konursa ağrı hafifler, bu yöntem çocuklar için ilk yardım olarak uygulanır. Lavantanın uyku getirdiği söylenir, ama asıl önemli olan lavantanın sakinleştirici-rahatlatıcı etki özelliğidir. Beynimizdeki problemin küçüklük veya büyüklüğü desek daha doğru olur. Az problemde süre kısa, değilse uzun olur.

Deri egzemleri, ağız yaraları, aşırı terleme, siğil, vaginal, soğuk algınlıklarında, ayak mantarlarında ve daha birçok yerlerde lavanta yağını başarılı sonuç almak için tedavi amaçlı kullanılabilir.
Prensip olarak, lavantanın başarısızlıkla kullanılacağı hiçbir alan yok diyebiliriz. Gerçeğinde ilk yardım yağı olarak adlandırsak daha iyi olur, her evde bulunması gereken bir yağdır. Seyahatlerimiz için üç yağ seçersek ( Lavanta, hint defnesi, gül ) , birinin lavanta olması gerekir.

Bilindiği gibi uçucu yağların yıllarca saklanması mümkün olmadığından, tüketici olarak az miktarda alınması, mümkün olduğunca yıllık ürünün kullanılması tavsiye olunur.

Kaynaklar : Nu-Ka, Arşiv