Ben de birkaç katkıda bulunayım. Daha önce benzer şeyler yazılmışsa da "el-tekrar-ül hasen"e sığınırız :)

- İçinde "şey" geçen her şey ayrı yazılır. Bir şey, Hiçbir şey, Pek çok şey, Her bir şey gibi

- Türkçede bütün harf okunuşları -e ile yapılır. Çoğu kişi TDK'ya, TDK'da diyor ya hani, hah o müthiş bir hata. Doğrusu T(e)D(e)K(e)'ye, TDK'de şeklinde olmalı ama kaf/kef düalitesini halledemedik bir türlü. Bunun tek istisnası Pekaka-Pekeke ikircikliği olabilir. Bu da tamamen siyasi bir kullanım olduğu için :)

- Türkçe'de, Türkçe'ye gibi kullanımlar yanlıştır. Burada apostrofa gerek yok. Çünkü kök "Türk" ve, -çe eki geldikten sonra Türkçe oluyor ve ek alan bir kelime apostrof/kesme işaretli ile ayrılmaz. Türkçede, Türkçeye, İngilizcede, Almancada şeklinde ifadeler doğrudur...

- -ki eki konusunda basit bir formül vereyim. -ki kullanacağınız kelimeyi ki ile birleşik yazıp -ler/-lar eki getirin. Eğer anlamlı ise birleşik yazılır, anlamsız ise o -ki'yi def edin :) "Anladımki hiç kimse, hiç kimse sen değil"... Şimdi "anladımki"ye çoğul ek getiriyoruz "anladımkiler". Anladımkiler diye bir ifade doğru mu, değil. O zaman doğru kullanım "anladım ki" olacak. "Kahvenizi nasıl alırdınız?" "Benimki sade olsun"... "Benimki" burada tek bir kahveyi belirtiyor. Bu ifadeye çoğul ek getirelim "benimkiler" oldu. Benimkiler kullanımı anlamlı mı, anlamlı. O halde birleşik yazılacaktır :)

- iki nokta üst üste kullanıp tırnak işareti kullanıyorsanız ilk harf büyük harfle başlamak zorunda. "Yanıma geldi: "Nasılsın" dedi". gibi...

Bu arada aklıma geldi, şu an kullandığımız alfabe hatalıdır. Doğru alfabede i harfi, ı harfinden önce gelir. Yeni Türk Alfabesi oluşturulurken önce Latin harfleri, sonra Türk harfleri yerleştirildi. Yani C Latin harfi, Ç Türk harfi, G Latin harfi, Ğ Türk harfi, O Latin, Ö Türk, S Latin, Ş Türk, U LAtin, Ü Türk harfi gibi. İşte i harfi de Latin harfi olup ilk sıradaydı, peşine de I gelmişti ama sonradan nasıl olduysa ı ile i yer değişmiş. Bu konuda Türk Dil Kurumu, Mili Eğitim Bakanlığı gibi kurumlarla irtibata geçsem de sonuç alamadım. Buyrun 1928 yılına ait kanun ve harflerin sırası:

Türük Harflerinin Kabul ve Tatbiki Hakkında Kanun

Sn. Biradam;

Apostrof, -ki eki, -de eki konuları geçen yıl hemen hemen her hafta kızıma anlattığım konular arasındaydı. Keşke bu yazınızı geçen yıl yazsaydınız da bende kısa yoldan bitirseydim şu işi :D meğersem ne kolay kuralmış :D

Galat-ı meşhur, lugat-ı fasihten (fasıhadan) evladır desek :rolleyes:.

Sevgili Evdeçiçek, derslerle alakalı sorun olursa haber vermen kafi. Bazan çok zormuş gibi görünen o kadar kolay şeyler var ki. Tabii bunların bize öğretilmemiş olması can sıkıcı.

Sevgili Uyap, genelde kullanılan "galat-ı meşhur, lügat-i fasihten evladır" sözü de galat aslında. Doğrusu parantez içinde bulunan "fasiha" olacak. Çünkü Arapçada tüm kelimeler ya dişildir (müennes) ya da eril (müzekker). Lügat lafzı müennes olduğu için sıfatın da dişil olması gerekmekte ve "fasih" değil de "fasiha" kullanılmak zorundadır :) Yalnız sizin için söylemiyorum elbette de bu sözün bu kadar fazla hayatımızda olması da kötü bir durum. Bir nevi "hurafeperestlik" teşvik ediliyormuş gibi. Kelimeler, deyimler rastgele oluşan şeyler değil. Çoğu belli bir mantık ile oluşturulmuş ve gerçekten manasını kavradığında dokusunu hissedebiliyorsun. Mesela "sükut" kelimesi Arapça sin, kef, te ile yazılır ve manası "sessizlik" demek. "Sukut" ise sin, kaf, tı ile yazılır ve manası "düşme", "yığılma" demek. [Sakıt, ıskat hatta sakatat falan da aynı kökten geliyor] Biz genelde "sükut-u hayale uğradım" deriz ya, "sessiz hayale uğramak" ne demek? Oysa doğrusu "sukut-u hayale uğramak" yani hayalin düşmesi/kırılmasıdır. Ama nasıl oluyorsa çoğu kişi "sükut-u hayale uğradım" deyince meramını anlatabiliyor. Açıklama yapınca da "galat-ı meşhur"a sığınılıyor, sevmiyorum :)

Belki "ı" ve "i " harflerinin büyük/küçük olması durumundaki terslikten kaynaklanıyordur. Latincede "i" harfinin büyüğü "İ" değil "I", dolayısıyla da "I" harfinin küçüğü de "ı" yerine "i" :)

Bence değil, eğer öyle olmuş olsaydı verdiğim linke baktıysanız orada büyük ve küçük harflerin transkripsiyonu verilmişti, sıralamada da değişiklik yok :) Benim geliştirdiğim mantık şöyle:

Bizim akl-ı evveller harflere baktı, C, altına bir kavis çizince oldu sana Ç. G, üstüne bir kavis Ğ. S-Ş aynı şekilde. O ve U'nun üstüne nokta ile Ö ve Ü'ye ulaştın. O halde I'yı sabit alıp üstüne nokta koyunca da İ'ye ulaşabilirsin. Tamamen şekilcilik esaslı bir sıralama yapıldığını düşünüyorum :)

Bunu sıralamada önce latince sonra Türkçe harf geliyor düşüncenize istinaden yazmıştım. Büyük harf sıralamasına göre "I" ve "İ" harfleri için eskiden önce Türkçe sonra latince, küçük harf sıralamasına göre ise önce latince sonra Türkçe geliyormuş. Sonradan değişen sıralamaya göre de tam tersi olmuş.

Evet ama orada büyük harf esaslı düşünürsek Latincede "ı" harfinin muadili yok. Yani Latincede i'nin büyük harf olduğu durumda I olması ile bizdeki "ı"nın büyük harf olunca I olmasını örtüştürebilir miyiz, bilemedim :)

Sayın BirAdam genel kullanımı bu şekilde olduğu için doğrusunu parantez içinde belirterek yazmıştım. Hatta "Galat-ı meşhur, lugat-ı sahihden evladır" diye de bir kullanımı olduğunu hatırlıyorum ama hangisi daha doğrudur bilemem. Benimkiler yıllar önceden aklımın bir köşesine takılıp kalan bilgiler. Artık köşe yazarlarının yazım dili bile ergen dili kıvamında olduğundan galat-ı meşhur kelimeler- deyimler çoğaldı, bize de düzeltip azarlanmak kaldı.

Latin alfabesinin kullanıldığı diğer dillerde (bildiğim kadarıyla) bizdeki gibi "I" harfinin okunuşuyla çıkarılan sesin tek harf olarak karşılığı yok.

Gösterim olarak alfabede başka harflerde rastlanmayan bir değişiklik yaparak latincedeki karakteri de değiştirmişiz.

Latin alfabesinde büyük küçük harfler arasında bazı önemli işaret farklılıkları olabiliyor (A-a, B-b, D-d, E-e, G-g, H-h gibi). Muhtemelen I-i de böyle bir işaret farklılığı. Biz başka hiç bir harfte bu ilişkiyi bozmazken "ı" ve "i" harflerinde tamamen değiştirmişiz. Yani latin alfabesindeki "I" bizdeki "I" değil, aynı şekilde latin alfabesindeki "i" de bizdeki "i" değil.

Sayın BirAdam,
ki eki konusundaki ( anlamlı geldi bitişik yazdım) formülünüz harika. Teşekkürler. Ve daha cümleyi yazarken işime yaradı, test ettim.

Mandalina budaması ile ilgili bilgi ararken kendimi dil bilgisi ve imla kurallarını öğrenirken buldum, galiba ciddi baskı oluşmuş üzerimde... ama çok da katı olmamak gerek...

Sayın moderatörler, dil kullanımı konusundaki hassasiyetleriniz için teşekkür ederim. Umarım başka forumlara da örnek olur.

Buyrun cenaze namazına: TDK'dan kurum isimlerinde tırnak işareti değişikliği - CNN TÜRK - tarafsız güvenilir haberler

Ben "başbakanlık" özel isim değil ama "Türkiye Cumhuriyeti Başbakanlığı" ya da "T.C. Başbakanlık" ve "Türk Dil Kurumu" özel isim diye biliyorum.

Ayrılmıyor diye hatırlıyordum, bunun neresi yeni diye bakayım dedim...

Kesme İşaretinin Kullanıldığı Yerler

2008 tarihli...

Cevaplar bunun gibi... tarih yine 2008

O zaman kısaltma olmasından bağımsız olarak "TBMM'ye" de yanlış olmalı. TBMM de kurum adı.

Bilgisayardan, telefondan yazildigi icin uanlis yazimlar olabiliyor. Mazur gorun lutfen :)

kısaltmalara ek getirilirken kelimenin uzun şeklinin okunuşu esas alınır; ekler nokta kullanılmadığı için kesmeyle ayrılır:
m’ye, mm’de, cm’yi, km’ye, g’dan, kg’dan, l’de, mg’ı ve diğer kısaltmalar da bu kurala uyulmaz.TRT 'de diye okunur.

Evet, İngilizce klavye ile beraber Türkçeyi katletmişsin.. Sikandal

???

"Sözcükler sözlüklerde değil zihinlerde yaşar"

Virginia Woolf

Siteyi takip ettiğim kadarıyla en sevdiğim özelliklerinden biri Türkçe imla kurallarına özen gösteren üyeler.

bilgilendirme için teşekkürler

Emeğinize sağlık.Düzgün Türkçe kullanımı üzerine kurulan siteler hariç Türkçe kullanımının önemsenerek siteye erişim sağlanmasının istendiği başka bir siteye denk gelmedim.Keşke aynı duyarlılığı tüm basın-yayın kurumları da gösterebilse ve manken gibi bayanlara sunum yaptırmak yerine Türkçe'yi etkin kullanabilen kişilere sunum yaptırsalar.Başbuğ Atatürk'ün sözlerini unutmamak gerek : Türk demek,Türkçe demektir.Ne mutlu Türk'üm diyene...

Kurum ve özel isimlerin kesme işareti ile ayrılmaması sadece TC, Atatürk, TBMM, gibi bir kaç isim hariç tutulmuştur. Hatırladığım kadarıyla.

Tdk
 

Güzel bir uygulama, fikirlerinize kalıyorum. Emeğinize yüreğinize sağlık. Hassasiyetiniz için teşekkürler.

Doğru Türkçe kullanımı bence de çok önemli

İlk mesajlarınız bu başlığa :)

Türkçenin doğru kullanımı önemli ama doğru mu değil mi anlamak için önce sizi okumak gerek :)

Güzel Türkcemizi güzel kullanalım
 

Türkcemizi güzel kullanalım.

Ne tuhaf ki bu gece Eski izmir TRT belgesellerini izlerken Dikkatimi çekende bu olmuştu..70/80 /90 yı yıllarda ınsanlar gıyım kuşam ve konuşmalarındaki saygı ..benı derınden etkilemiş zamane gençliği denilen ama 70 lerden gelenlerınde bu avamlıga ayak uydurdugunu görmek ..sıkıcı ..hıc bır sey tutamıyor beni bu döneme ait..hemde hiç bir şey..