agaclar.net

Geri Dön   agaclar.net > Bitki Dünyası > Sebzeler
(https)




Beğeni Düzeni124Beğeniler

 
 
Bookmark and Share Dış Bağlantılar Konu Araçları Mod Seç
Prev Önceki mesaj   Sonraki mesaj Next
Eski 06-07-2009, 12:41   #1
Ağaç Dostu
 
Giriş Tarihi: 13-04-2006
Şehir: Ankara
Mesajlar: 9,099
Galeri: 25
Tunceli Sarımsağı

Tunceli sarmısağı ( Allium Tuncelianum ) nedir?

Munzur dağlarının binlerce çiçekli bitkisinin arasında, Tunceli sarmısağı yalnızca Tunceli ili, özellikle Ovacık ilçesi Erzincan sınırında bulunuyor; yani yöreye endemik bir tür. Yerelde dağ sarmısağı olarak bilinen bu tür, bilimsel literatürde Allium tuncelianum adıyla tanımlanıyor.

Tek dişli başları bulunan Tunceli sarmısağı 1500-2000 m yükseklikte ve çakılların arasında yetişiyor. Bu bitkinin doğada nasıl çoğaldığı bilinmiyor. Ve bugüne kadar yerinde yetiştirme çalışmaları yapılmamış.

Nasıl Tüketiliyor?

Bölge insanının geçmişte temel geçim kaynağı tarım ve hayvancılık. Ancak köylerin boşaltılması geçim kaynaklarına ağır bir darbe olmuş. Ekonomik sıkıntılar insanları başka geçim kaynakları aramaya yöneltmiş. Bunlar arasında başta Tunceli sarmısağı olmak üzere doğada kendiliğinden yetişen çeşitli bitkilerin toplayıcılığı da yer alıyor. Tunceli sarmısağının ticari bir değeri var. Tunceli ve civarının yanı sıra Ankara, İstanbul gibi büyük şehirlerde satışa sunuluyor, hatta belli miktarlarda yurtdışına da gönderiliyor. Tunceli sarmısağı her yıl artan miktarlarda toplanıyor. Erken dönemlerde, genellikle zamanından 1-2 ay önce, toplanan sarmısağın kısa sürede doğada yok olma tehlikesi bulunuyor.

Bir örnek aile: İbrahim-Gülbahar Sulak

1994 yılında köyden göç etmişler. İki çocukları var. Önce Bursa'ya yerleşmişler. 1999 Marmara depreminden sonra ekonomik kriz nedeniyle tekrar Ovacık'a dönmüşler. Şimdi devletin, evi yıkılanlar için yaptığı konutlarda oturuyorlar. İbrahim Sulak mevsimlik işler yapıyor, ama kalıcı bir işi yok. Aylık gelirleri 160 milyon civarında. Bu aile Ovacık'a döndüğünden bu yana her yıl 500 kg'ın üstünde sarmısak topluyor. Sarmısak toplamak için gittiği dağdan bazen 5-6 gün dönmüyor. Topladığı sarmısakları kilosu 4 ile 5 milyon arasında bir fiyattan satıyor. Sarmısaktan elde ettikleri gelir aylık neredeyse 200 milyona denk düşüyor. Soruyoruz: 'projemiz başarılı olursa sarmısağın ekimini yapar mısınız' Yanıtlıyor 'eğer sarmısak ovada da yetişirse, bütün Ovacık kalkınır, elbette biz de dağa gideceğimize sarmısağı kendimiz yetiştiririz'

Tunceli sarmısağını Koruma ve Yerinde Kültüre Alma Projesi

Tunceli sarmısağının yerinde korunması ve yetiştirilmesi amaçlı proje, Ulaşılabilir Yaşam Derneği tarafından GEF Küçük Destek Programı (SGP) desteğiyle başlatıldı.

Köylülerden bazıları satış sonrası sarmısak çuvallarının dibini evlerinin önüne boşaltıyor. Çuvaldaki son diş sarmısaklar toprağa düşüyor. Tesadüf eseri ertesi yıl sarmısak yeşeriyor. Ancak çoğu zaman kök tutmuyor.

Öncelikle sarmısağın değişik ekolojilerde deneme amaçlı ekimlerinin yapılmasına başlandı. 2003 Ekim ve Kasım aylarında Van, Ankara, Yalova'da ve Ovacık'ta ise deneme amaçlı 5 ayrı arazide ekimler yapıldı.

Bu ekimlerle sarmısağın iklim ve toprak isteği tespit edilecek. Ayrıca tohumlarından çoğaltma işlemleri, laboratuvar ortamında doku kültürü yoluyla hızlı çoğaltma denemeleri yapılacak. Bu denemelerle kaç yıllık bir bitki olduğu ve nasıl yetiştirilebileceği kesinleşen sarmısağın, Ovacık'ta üretimi için planlama yapılacak. Bununla birlikte üreticilerin kuracakları bir kooperatif ya da benzeri bir örgütlenmeyle, yörede üretilecek sarmısağın yöreye özgü marka tescili yapılmasıyla, kayıtlı ihracatı da yapılması planlanıyor.

Şimdi deneme için ekilen sarmısakların sonucu merakla bekleniyor. Bu sarmısaklar kök tutarsa, hem doğadaki yabani sarmısaklar için, hem de yöre insanı için yeni bir umut yeşerecek.

http://www.gefsgp.net/v1/?cat=curren...&subset=detail

Tunceli Sarımsağının Korunmasına Destek Olun

İMECE olarak sizi, dünyada sadece Tunceli’de yetişen ve kontrolsüz toplanmasından ötürü, yok olma tehlikesi altında olan Tunceli sarımsağını korumak ve gelecek kuşaklara kalmasını sağlamak amacıyla başlatılan Kırsal Kalkınma Projesi’ne destek olmaya çağırıyoruz.


Besin değeri yüksek ve antioksidan özelliği diğer sarımsaklara göre fazla olan Tunceli sarımsağı, geçtiğimiz birkaç yıla kadar sadece doğadan toplanıyordu. Bölge insanının en önemli geçim kaynaklarından biri olan Tunceli sarımsağının, doğadan toplanması yerine ekimi desteklendiği takdirde türünün yok olma tehlikesi ortadan kalkacak. Diğer sarımsaklardan farklı olarak soğandan değil tohumdan üremesi, 3 ila 4 yılda olgunlaşması, aromalı ancak daha az kokulu ve tek diş olmasıyla dikkat çeken bu sarımsak, İstanbul ve Ankara gibi büyük şehirlerin yanı sıra yurtdışında da ilgi görüyor.
İmece Ekolojik olarak öncelikli amacımız, Tunceli sarımsağının doğadan kontrolsüzce toplanması yerine ekiminin yaygınlaştırılmasını desteklemek. Bu doğrultuda sarımsağın değerinin daha iyi bilinmesi için tanıtımı yapılarak bitkinin doğal yaşamının devamlılığının yanı sıra yörede ekolojik ve ekonomik olarak sürdürülebilir bir gelir kaynağı da yaratılması sağlanacak.
Sizi de bu Kırsal Kalkınma Projesi kapsamında Tunceli Sarımsağı’nın korunması için işbirliğine davet ediyoruz.
Tunceli Sarımsağı’nı satın almak için,
İmece Ekolojik Yaşam ve Organik Ürünler
Mehmet Gökmen
Tel: 0535 231 96 85
M. Hakan Patır
Tel: 0532 295 16 27

http://www.bugday.org/article.php?ID=2677

denizakvaryumu Çevrimdışı   Alıntı Yaparak Cevapla Başa Dön
 


Gönderme Kuralları
Yeni konu gönderemezsiniz
Konulara yanıt veremezsiniz
Ek dosya yükleyemezsiniz
Kendi gönderilerinizi düzenleyemezsiniz

BB code Açık
Smilies Açık
[IMG] Kodu Açık
HTML Kodu Kapalı
Trackbacks are Açık
Pingbacks are Açık
Refbacks are Açık


Forum saati Türkiye saatine göredir. GMT +2. Şu an saat: 23:06.
(Türkiye için GMT +2 seçilmelidir.)


Forum vBulletin Version 3.8.5 Copyright ©2000 - 2025, Jelsoft Enterprises Ltd.
Search Engine Optimization by vBSEO 3.6.0
agaclar.net © 2004 - 2025