Organik Tarım Strateji Belgesi

[Cumhur Tonba]

C.
TARIM VE KÖYİŞLERİ BAKANLIĞI
TARIMSAL ÜRETİM VE GELİŞTİRME GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
ORGANİK TARIM STRATEJİ BELGESİ
(TASLAK)
İÇİNDEKİLER
1. ORGANİK TARIMIN TANIMI
2. ORGANİK TARIMIN AMAÇLARI
3. MEVCUT DURUM
3.1-Mevzuat
3.2-Kurumsal Yapı
3.3-Eğitim ve İletişim
3.4-Üretim
3.5-Araştırma
3.6-Pazarlama
3.7-Destekleme
4 GZFT ANALİZİ :
5.GEREKÇE
6.ORGANİK TARIMIN HEDEFLERİ
6.1-Mevzuat
6.2-Kurumsal Yapı
6.3-Eğitim ve İletişim
6.4-Üretim
6.5-Araştırma
6.6-Pazarlama
6.7-Destekleme
7. FİNANSMAN KAYNAKLARI
ORGANİK TARIM STRATEJİ BELGESİ
(2006-2020)
1. ORGANİK TARIMIN TANIMI
Organik ( Ekolojik, Biyolojik) tarım; ekolojik dengenin korunması, her türlü bitkisel, hayvansal ve
su ürünleri üretimi ile kullanılacak girdilerin organik tarım metoduna uygun olarak üretilmesi veya
temini, orman ve doğal alanlardan organik tarım ilkelerine uygun olarak ürün toplanması, bu ürünlerin
işlenmesi, ambalajlanması, etiketlenmesi, depolanması, taşınması, pazarlanması, kontrolü,
sertifikalandırılması ve denetimini amaçlayan, tarımdaki çevreye ve insan sağlığına zarar vermeyen
modern üretim tekniklerini kullanmayı kabul eden, her aşaması kontrollü, kayıtlı ve sertifikalı olan bir
üretim şeklidir.
Organik tarım, yalnız başına gıda üretim kaynağı olmayıp, aynı zamanda sürdürülebilir tarım ve
kalkınma, eko-turizm, biyolojik çeşitliliğin korunması ve erozyon, çölleşme ve iklim değişikliğine neden
olan faktörlerin etkisinin giderilmesinin bir dayanağıdır.
2. ORGANİK TARIMIN AMAÇLARI
Üretimden tüketiciye ulaşıncaya kadar tüm aşamaları ulusal ve uluslar arası geçerliliği olan
kurallara göre yapılan, kurallara uygunluğu kontrol edilerek uygunluğu durumunda sertifikalandırılarak
tüketici güvenini sağlamak.
Dünyadaki genel eğilime paralel olarak “Türkiye’de çevresel boyutu dikkate alan sürdürülebilir
bir tarım sektörünü oluşturabilmek amacı doğrultusunda organik tarım sektörünün rekabet gücünü ve
etkinliğini artırmak” temel amaç olarak alınmalıdır.
Organik ürün kalitesinin ve standartlarının dış pazarlarda kabul görecek şekilde belirlenmesi
ve bu standartlar doğrultusunda üretim yapılmasını temin edecek etkin kontrol ve sertifikasyon
sisteminin geliştirilmesi,
a- Toprak kalitesi ;
Toprağın doğal yaşam gücünün korunup sürdürülmesi için fiziksel, kimyasal ve biyolojik
yapısını korumak, organik madde içeriğini zenginleştirmek, doğal kaynakları uygun kullanmak ve doğal
yapı ile uyumlu sürdürülebilir üretim yapmak
b- Doğa koruma ve sürdürülebilir kaynak kullanımı;
Kirliliğe maruz kalmamış tabii kaynakları korumak, biyoçeşitliliği korumak ve artırmak, toprak,
insan, hayvan ve bitki sağlığı açısından sürdürülebilirliğini sağlamak.
c- Çevre ve insan sağlığı;
Sentetik kimyasal tarımsal girdilerin, insan, hayvan ve bitki sağlığı üzerinde yarattığı
tehditleri ortadan kaldırmak,
Yüksek kaliteli, sağlıklı ve risksiz ürünler üretmek,
Çevre üzerinde, olumsuz etki yapmayacak tarımsal tekniklere yönelmek,
d- Sosyo-ekonomik ;
Organik tarımsal üretimde mümkün olduğu kadar yerel girdileri ve bölgesel kaynakları
kullandırmak,
Kırsal kesimde istihdam olanaklarını artırmak, organik tarımsal faaliyette bulunan
müteşebbisin gelir seviyesini ve yaşam kalitesini yükseltmek,
Bitkisel üretimi mevcut ekolojik koşullara uygun ve hayvansal üretimle uyumlu biçimde
planlamak ve yürütmek,
Organik tarımın geliştiği ülkelerde olduğu gibi üretici örgütlenmesini güçlendirilmek,
3. MEVCUT DURUM
3.1- Mevzuat
Türkiye’de organik tarım uygulamaları 1984-1985 yılından itibaren ihracata yönelik olarak
başlatılmıştır. Başlangıçta ithalatçı ülkelerin mevzuatına göre yapılan üretim ve ihracat, 1991 yılında
2092/91 sayılı Konsey Tüzüğünün yürürlüğe girmesiyle, söz konusu Tüzük esas alınarak yapılmaya
başlanmıştır. 2092/91 sayılı Konsey Tüzüğünün 14 Ocak 1992 tarihinde yayımlanan 94/92 sayılı
ekinde, Topluluğa ekolojik ürün ihraç eden ülkelerin kendi mevzuatını oluşturmaları zorunluluğu
getirildiğinden, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı çeşitli kurum ve kuruluşların işbirliği ile Yönetmelik
hazırlama çalışmalarına başlamış ve Bitkisel ve Hayvansal Ürünlerin Ekolojik Metotlarla Üretilmesine
İlişkin Yönetmelik, 18.12.1994 tarih ve 22145 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
Bu yönetmelik, 29.06.1995 tarih ve 22328 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan düzeltme metni
ile değiştirilmiştir.
Söz konusu Yönetmelik daha sonra Topluluk mevzuatında 1991 yılından sonra yapılan
değişiklikleri içerecek şekilde güncellenmiş ve “Organik Tarımın Esasları ve Uygulanmasına İlişkin
Yönetmelik” 11.7.2002 tarih ve 24812 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
“Organik Tarımın Esasları ve Uygulanmasına İlişkin Yönetmelikte Değişiklik Yapılması
Hakkındaki Yönetmelik” 22.08.2003 tarih ve 25207 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır. Bu
değişiklik ile, organik tarımla ilgili Tarım ve Köyişleri Bakanlığı uhdesindeki görev ve yetkiler, Tarımsal
Üretim ve Geliştirme Genel Müdürlüğü bünyesinde 04.08.2003 tarihinde kurulan Alternatif Tarımsal
Üretim Teknikleri Daire Başkanlığına verilmiştir.
Diğer taraftan, İhracat Rejimi Kararı uyarınca, 06.01.1996 tarih ve 22515 sayılı Resmi
Gazete’de yayımlanan İhracat Yönetmeliği ve eki “Kayda Bağlı İhracat Listesi” çerçevesinde ekolojik
ürünlerin ihracatı kayda bağlanmıştır.
Avrupa Birliği Müktesebatının Üstlenilmesine İlişkin 24.07.2003 tarih ve 25178 Mükerrer sayılı
Resmi Gazete’de yayımlanan Türkiye Ulusal Programında, Tarım başlıklı öncelikler listesinde yer alan
yatay konulara ilişkin düzenlemelere uyum ile 58.Hükümetin Acil Eylem Planı EDP 81 yer alan Ekolojik
(Organik) Ürünlere İlişkin Kanun çıkarılması kapsamındaki çalışmalar doğrultusunda; 5262 sayılı
“Organik Tarım Kanunu” 03.12.2004 tarih ve 25659 sayılı Resmi Gazete’de, “Organik Tarımın Esasları
ve Uygulanmasına İlişkin Yönetmelik” ise 10.06.2005 tarih ve 25841 sayılı Resmi Gazete’de
yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
Tarım ve Köyişleri Bakanlığınca yayınlanan 01.08.2005 tarih ve 2005/1 sayılı Genelge ile, Tarım
İl Müdürlükleri bünyesinde kurulan Organik Tarım Birimlerinin görev ve yetkileri tanımlanmıştır.
Ülkemiz mevzuatının, AB mevzuatının yanı sıra ihracat ve potansiyel ihracat pazarlarımızın
mevzuatına uygun hale getirilmesi ABD/USDA-Organic,Japonya/ JAS-Organic standartlarının yürüten
kuruluşlarla karşılıklı tanınma anlaşmalarının imzalanması ile ihracatımızda önemli bir engel olarak
ortaya çıkan sertifikasyon maliyetlerinin azaltılması.
3.2- Kurumsal Yapı
Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Tarımsal Üretimi Geliştirme Genel Müdürlüğü bünyesinde
kurulan Alternatif Tarımsal Üretim Teknikleri Daire Başkanlığınca ; organik tarımsal üretimle ilgili
eğitim, denetim, mevzuat hazırlama, yürürlüğe koyma, veri tabanı oluşturma ve ulusal düzeyde
organik tarım projeleri hazırlama ve uygulama hususlarında çalışmalar yürütülmektedir. Organik tarım
faaliyetlerinin denetiminin daha etkin yürütülmesi amacıyla Tarım İl Müdürlükleri bünyesinde, Organik
Tarım Birimleri (OTB) oluşturulmuştur. Ayrıca Avrupa Birliğine uyumla ilgili çalışmalar ilgili Başkanlık
tarafından yürütülmektedir.
Organik Tarım Kanununun uygulanmasında; organik tarımın geliştirilmesi yönünde çalışmalar
yapmak ve Bakanlık içi koordinasyon ve değerlendirme hizmetleri ile yetkilendirilmiş kuruluşların,
işletmelerin, müteşebbislerin, kontrolör ve sertifikerlerin faaliyetlerini izlemek üzere Bakanlık
bünyesinde Organik Tarım Komitesi ( OTK) kurulmuştur.
Organik tarımın ticaretini, tanıtımını, araştırmalarını ve diğer organik tarım faaliyet stratejilerini
belirlemek ve Bakanlık dışı kurum ve kuruluşlarla koordinasyon ve izleme hizmetlerini yapmak üzere
Organik Tarım Ulusal Yönlendirme Komitesi (UYK) kurulmuştur.
Bu Kanun ile organik tarım faaliyetlerinin her türlü kontrol ve sertifikalandırma işlemleri,
Bakanlıkça yetkilendirilmiş kuruluşlara verilmiştir.
ORGANİZYON ŞEMASI
3.3- Eğitim ve İletişim
Alternatif Tarımsal Üretim Teknikleri Daire Başkanlığınca her yıl Tarım İl Müdürlüklerinde
organik tarım konusunda eğitimler düzenlenmektedir. Hizmet içi eğitim programlarında; organik tarımın
temel ilkeleri, çiftlik planlaması, farklı ürün gruplarında yetiştirme tekniği, hasat sonrası işlemler,
işleme, pazara hazırlama ve pazarlama, veri tabanı, kontrol ve sertifikasyon gibi farklı konulara yer
verilmektedir.
Organik Tarım Birimi elemanları tarafından üreticilere yönelik periyodik aralıklarla eğitimler
verilmektedir.
Bakanlığımız ilgili, Kurum/Kuruluş ve Sivil Toplum Örgütleri ile birlikte organik tarım ve organik
ürünlerin tanıtımı ile ilgili eğitim programları, konferanslar ve seminerler düzenleyerek, üretici ve
tüketiciler bilgilendirilmektedir.
Organik tarım konusundaki gelişmeler bu etkinliklerin yanı sıra Tarım ve Köyişleri Bakanlığı web
sitesinde yayınlanarak kamu oyuna duyurulmaktadır.
Üniversite ve Yüksekokulların ders müfredatında organik tarım konuları yer almıştır.
Ayrıca, Organik Tarım Kanunu ile, Türkiye Cumhuriyeti sınırları içinde yayın yapan ulusal,
bölgesel, yerel radyo ve televizyonların, üretici ve tüketicilerin bilinçlendirilmesi amacıyla organik
tarımla ilgili ayda en az 30 dakika eğitici yayın yapmaları konusunda tedbir alınmıştır.
3.4- Üretim
Organik tarım uygulamalarında ülkemiz için başlangıç olarak kabul edilen 1985 yılında sadece
ihracata yönelik talepler doğrultusunda 8 ürüne yönelik yapılan üretim günümüzde 205 ürüne
ulaşmıştır. Fındık, ceviz, antepfıstığı, kuru incir, kuru kayısı, kuru üzüm, baklagiller, tıbbi aromatik
bitkiler, pamuk, üzümsü meyveler ile yaş meyve sebzenin organik tarım metotlarına uygun olarak
üretimi yapılmaktadır.
Ülkemizde organik üretim yapan üretici sayısı, üretim miktarı, üretim alanları ve ürün çeşitliliği
yıllar içinde artış göstermiştir. 1996 yılında 1947 olan organik ve geçiş sürecindeki üretici sayısı, 2005
yılında 14.401 lere ulaşmıştır. Toplam ürün çeşidi 1996 yılında 26 iken 2005 yılında 205 ürüne
çıkmıştır.
Çizelge 1:Organik tarımsal üretim verileri (Geçiş süreci dahil)
Yıllar Ürün Sayısı Üretici Sayısı Üretim Alanı (ha) Üretim Miktarı (ton)
2003 179 14.798 113.621 323.981
2004 174 12.806 209.573 378.803
2005 205 14.401 203.811 421.934
KAYNAK: TKB
3.5-Araştırma
Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Tarımsal Araştırmalar Genel Müdürlüğüne bağlı Araştırma
Enstitülerinde Organik tarımsal üretimin yaygınlaştırılması ve üretimin artırılması için konu ve ürün
bazında araştırmalar yapılmaktadır. Ayrıca organik bitkisel, hayvansal ve su ürünleri üretimine uygun
tür ve çeşitlerin geliştirilmesine yönelik ıslah ve adaptasyon çalışmaları yürütülmektedir.
3.6- Pazarlama
Organik tarımsal ürünlerin ithalat ve ihracatına yönelik uyulması gereken kurallarla ilgili
hükümler Organik Tarım Kanunu ve buna bağlı olarak çıkartılan Yönetmelik çerçevesinde
belirlenmiştir.
Organik tarım açısından gelişim gösteren ülkelerde üretici birliklerinin etkileri önemli şekilde
görülmektedir. Sektörde üretici birliklerinin kurulması ve sayılarının artırılması işletmelerin özellikle
ihracatta rekabet gücünü artıracaktır.
Çizelge 2: 2004 Yılında organik ürün ihracatı yapılan ülkeler
ÜLKE MİKTAR (Ton) TUTAR ($) % ($)
Almanya 5.238 12.348.225 37,3
İngiltere 1.710 3.123.607 9,4
Hollanda 1.677 2.555.794 7,7
İsviçre 822 2.456.479 7,4
Fransa 832 2.257.458 6,8
Tayland 1.139 1.980.218 6,0
İtalya 1.386 1.798.780 5,4
Amerika Birleşik Dev. 694 1.567.104 4,7
Belçika 706 756.138 2,3
Avusturya 372 619.136 1,9
Danimarka 306 603.355 1,8
Toplam 14.882 30.066.294 90,7
GENEL TOLAM
(Diğer ürünler dahil) 16.093 33.076.319
KAYNAK:EGE İHRACATCILARI BİRLİĞİ
Ülkemizde 1980 yılından itibaren uygulamaya konulan ihracata dayalı kalkınma stratejisi
çerçevesinde tarım ürünleri ticareti de DTÖ kuralları çerçevesinde gerçekleştirilmektedir. Organik tarım
ürünlerimiz ağırlıklı olarak ihraç edilmekte olup, başlıca ihraç pazarlarımız Avrupa Birliği ülkeleridir. Bu
bağlamda, organik ürünlere yönelik pazarlama stratejilerinin ağırlığının ihracat odaklı olması
gerekmekte ve uluslararası pazarlarda rekabet gücümüzün artırılması amacıyla firmalara dış pazarlara
yönelik güncel Pazar bilgilerinin sağlanmasının önemli olduğu düşünülmektedir. Firmaların ihracat
stratejisin bir parçası olarak, Pazar çeşitlendirmesinin gerçekleştirilmesi ve bu çerçevede Uzakdoğu
ülkeleri, Amerika ve Ortadoğu ülkelerine yönelik Pazar bilgilerinin ve bu pazarlardaki potansiyelin
firmalara aktarılması gerekli görülmektedir.
İç Pazar potansiyelinin belirlenmesi ve iç pazara yönelik gerçekleştirilecek politikaların
uygulanabilirliğinin belirlenmesi amacıyla üniversitelerin/araştırma kurumlarının ilgili bölümleri
tarafından gerçekleştirilecek Pazar analizlerinin önemli olduğu ve bu çerçevede iç Pazar hacminin
daha iyi anlaşılacağı düşünülmektedir.
Çizelge 3: Yıllara göre ihracat değerlerimiz
YIL MİKTAR ( kg ) TUTAR ( $ )
1998 8.616.687 19.370.599
1999 12.049.949 24.563.892
2000 13.128.934 22.756.297
2001 17.556.280 27.242.407
2002 19.182.859 30.877.140
2003 21.083.351 36.932.995
2004 16.093.000 33.076.319
2005 9.319.328 26.230.250
3.7-Destekleme
Avrupa Birliği ile uyum çalışmalarını dikkate alarak, tarım sektörü ile ilgili kesimlerin karar
almalarını kolaylaştırmak, sektörün kalkınma hedef ve stratejileri doğrultusunda geliştirilmesini
sağlamak ve Tarım Çerçeve Kanunu ile bu Kanuna dayalı olarak ikincil mevzuatın temelini oluşturmak
için hazırlanan 30.11.2004 tarih ve 2004/92 sayılı Yüksek Planlama Kurulu Kararı ile kabul edilen
Tarım Strateji Belgesi (2006/2010) çerçevesinde, Bakanlığımızca yürütülen Çiftçi Kayıt Sistemine
kayıtlı çiftçilere yapılan Doğrudan Gelir Desteği uygulamalarında ödeme miktarını farklı düzeylerde
belirlemek ve bu amaçla “Organik Tarım” tekniği ile üretim yapan üreticilere 30.04.2005 tarih ve 25825
sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Bitkisel Üretimle İlişkili Olarak, Doğrudan Gelir Desteği Ödemesi
Yapılmasına İlişkin Tebliğ (Tebliğ No:2005/21)” ile ilave doğrudan gelir desteği ödemesi yapılacaktır.
5488 sayılı Tarım Kanunu 25.04.2006 tarih ve 26149 sayılı Resmi Gazete de
yayınlanmıştır.Bu Kanunun 19.maddesinin ( f ) bendi gereği Erozyon ve olumsuz çevresel etkilere
maruz kalan tarım arazilerinde, işlemeli tarım yapan üreticilerin, arazilerini doğal bitki örtüleri, çayır,
mera, organik tarım ve ağaçlandırma için kullanmalarını teşvik etmek üzere, kendilerine belirli bir
süreyi kapsayacak şekilde, çevre amaçlı tarım arazilerini koruma programı destekleri sağlanacaktır
Bu Kanunun 19.maddesinin (g) bendi gereğince “Diğer destekleme ödemeleri” başlığında
organik üretim desteği sağlanacaktır.
T.C.Ziraat Bankası A.Ş.Genel Müdürlüğü ve Tarım Kredi Kooperatiflerince organik tarımsal
üretime yönelik yatırım ve işletme kredisi verilmesine imkan sağlayan 25.02.2004 tarihli Bakanlar
Kurulu Kararı ile tarımsal kredilere uygulanan cari faiz oranından % 60 indirimli olarak azami 12 ay
vadeli işletme ve 3 yıl vadeli yatırım kredisi kullandırılmıştır. Söz konusu uygulama 2005 yılında da
sürdürülmüş ancak, işletme kredileri 12 aydan 18 aya, yatırım kredileri ise 3 yıldan 5 yıla çıkarılmıştır.
31.12.2005 tarihli Bakanlar Kurulu Kararı ile 2006 yılında da tarımsal kredi cari faiz oranlarından %60
indirim yapılmak suretiyle azami 18 ay vadeli işletme ve 5yıl vadeli yatırım kredisi kullandırılmaktadır.
Çizelge 4: 2004-2005 Yıllarında organik tarımla ilgili kullandırılan krediler
2004 2005
KREDİ (YTL) MÜTEŞEBBİS
SAYISI
KREDİ
(YTL)
MÜTEŞEBBİS
SAYISI
Organik Tarım
İşletme 2.253.000 93 1.637.000 24
Yatırım 927.000 20 4.140.000 190
Organik Girdi
Üretimi
İşletme 233.000 3 632.000 8
Yatırım
TOPLAM 3.413.000 116 6.409.000 222
4- GZFT ANALİZİ :
Güçlü Yanlar Zayıf Yanlar
- AB mevzuatına uyumlu yasal düzenlemenin
bulunması,
- Organik tarım faaliyetlerinin denetim ve
kontrolünden sorumlu OTK ve OTB bulunması,
-Organik tarım stratejilerinin belirlenmesi için
UYK bulunması,
-Doğal kaynaklar ve biyoçeşitliliğin zenginliği,
- Toprak ve su kaynaklarının kirlenmemiş olması,
-Tarımsal biyolojik çeşitliliğe müsait iklim ve
ekolojinin bulunması,
- Organik hayvancılığın yaygınlaştırılmasına
imkan sağlayan çayır ve meraların mevcut
olması,
- Organik tarımı destekleyici geleneksel bilgi ve
tecrübenin varlığı,
- Organik tarımın yaygınlaşması bölgeler
arasındaki gelişmişlik farkının azaltılmasında ve
köyden kente göçün önlenmesinde etkili
olacaktır.
-Organik ürün fiyatının yüksekliği,
-Hastalık ve zararlarla karşı dayanıklı çeşitlerin
az olması,
- Üreticilerin bilinç,eğitim , bilgi eksikliği ve
örgütlenmede yetersizlik ,
- Ülkemiz arazilerinin çok küçük ve parçalı
olması,
- Pazar sıkıntısı,iç ve dış pazarın dengeli
gelişmemesi,
- Organik tarım konusunda yürütülen AR-GE
çalışmalarının yetersiz olması, sonuçların
uygulamaya konulmaması,
- Ürün analizlerinin yapılabildiği akredite bir
laboratuarın olmaması ve bu nedenle maliyetlerin
artması,
- Kamu örgütlenme yapısının dağınıklığı,
- İstatistiği bilgi eksikliği,
-Organik tarımla uğraşan işletmelerin ölçeklerinin
küçük olması,
-Organik tarımın geliştirilmesi ve
yaygınlaştırılmasına imkan tanıyan uygun
destekleme politikalarının olmayışı,
Fırsatlar Tehditler
- AB destekli organik tarım projesinin 2006 - Organik girdi temininde büyük oranda dışa
yılında başlaması,
-Sektördeki örgütlenmenin geliştirilmesine fırsat
tanıyacak Üretici Birlikleri Kanununun çıkmış
olması,
-Organik ürünlerin daha yüksek fiyatla alıcı
bulması,
- Dünyada organik ürünlere olan talebin artması,
- Organik tarım sektöründe istihdamın artması,
- Agro-ekoturizm ve sağlık turizmine yönelik
taleplerin artması,
-Tüketici bilincinin gelişmesi ile sağlıklı, kaliteli
organik ürünlere talebin artması,
-Coğrafi konum nedeniyle ana pazarlara yakınlık,
-Dış pazarlara erişim imkanının güçlenmesi.
bağımlılık,
-Rakip ülkelerde devlet desteklerinin artması,
-Organik gıda fiyatlarının konvansiyonel ürünlere
oranla yüksek olması,
-İhracat pazarlarında pazara girişteki teknik
engellerin artması,
4. GEREKÇE
Rio Zirvesi’nin önemli sonuçlarından biri olan ve 1992’de imzalanan Biyolojik Çeşitlilik
Sözleşmesi’nin onaylanması, 29 Ağustos 1996 tarih ve 4177 sayılı Kanun’la uygun bulunmuş ve 21
Kasım 1996 tarihli Bakanlar Kurulu kararıyla onaylanıp, 27 Aralık 1996 tarihli Resmî Gazete’de
yayınlanarak yürürlüğe girmiştir. Anlaşmanın 11. maddesi tarafların, “biyolojik çeşitlilik unsurlarının
korunması ve sürdürülebilir kullanımı için ekonomik ve sosyal açıdan güvenilir teşvik tedbirleri
alacaklardır” hükmünü getirmiş, Türkiye de, anlaşmanın onaylanması ile birlikte, bu konuda bir
taahhüdün altına girmiştir.
Ayrıca 5488 sayılı Tarım Kanunu 25.04.2006 tarih ve 26149 sayılı Resmi Gazete de
yayınlanmıştır. Kanunun 9.maddesinde “Biyolojik çeşitlilik, genetik kaynakların korunması ve
biyogüvenliğin sağlanması” hükmü getirilmiştir. Bu doğrultuda organik tarımın biyoçeşitliliğe
katkılarından dolayı desteklenmesi deklere edilmiştir.
Başta insan, hayvan ve bitki sağlığı olmak üzere, tüm ekolojik denge bozulmuş, kullanılan
kimyasal sentetik maddeler ve zirai mücadele ilaçları, canlılar üzerinde olumsuzluklara neden
olmuştur. Zamanla; insan, hayvan, bitki sağlığı ve çevreyi koruma bilinci, toplumdan topluma farklılık
gösterse de önemli ilerleme kaydetmiş ve insanoğlu geleceğini kurtarma adına yeni arayışlara
başlamış ve Organik tarım tüm dünyada büyük önem kazanmıştır.
Bu bağlamda Ülkemiz tarım arazilerini kirlenmeden gelecek kuşaklara aktarmak ve topluma
sağlıklı gıdaları temin etme ve tüketme şansı vermek için organik tarımın geliştirilmesi ve
yaygınlaştırılması amacıyla ulusal organik tarım strateji belgesi hazırlanmıştır.
Organik tarım tanımının doğru yapılması, alternatif bir üretim biçimi olarak hedeflerinin tam
olarak belirlenmesi, ekosistemin doğal yapısının korunması ve stratejik önemi açısından toplum
bilincinin oluşturulması gereklidir. Ulusal Organik Tarım strateji, organik tarım açısından Türkiye’nin
Avrupa Birliği ile entegrasyonuna da temel teşkil eden bir belge olacaktır.
6. ORGANİK TARIMIN HEDEFLERİ
6.1-Mevzuat
Organik tarım sektörünün yapılanmasında karşılaşılan engellerin tanımlanması ve çözümlerin
geliştirilmesi, organik tarımla ilgili bütün uluslar arası komitelerin ve kurumların rollerinin ve
sorumluluklarının tanımlanması, uygulama, izleme ve değerlendirme konularında ülkemizi güçlü bir
konuma getirecek tedbirlerin başında gelmektedir.
Avrupa Birliği'ne uyum sürecinde Avrupa Birliği organik tarım politikalarını gözeten yapılanmaları
ve uygulamaları dikkate almak,
Dünyada organik tarım konusundaki yeni yaklaşımlara uyum sağlama ve bunlara özgü politikalar
geliştirilmeli,
AB dışındaki ülkelerin organik tarım ile ilgili mevzuatlarının dış ticarete yönelik yakından takip
edilmesi hedeflenmektedir.
6.2-Kurumsal Yapı
Organik tarımla ilgili daha geniş ve etkin bir kurumsal yapılanmanın sağlanması,
Organik tarımla ilgili çalışan teknik elemanların uzmanlık vasıflarının geliştirilmesinin sağlanması,
Kırsal Kalkınma Planlarının hazırlanması, organik ve tarımsal–çevre programlarının
birleştirilmesi,
Güncel veri toplama ve paylaşmanın sağlanması, tüm üretim-tüketim zincirinde aksaklıkların
belirlenerek önlenmesine yönelik çözümler geliştirilmesi ve uygulanması. Ayrıca tüm süreçte
izlenebilirliği sağlanması, ileride olabilecek aksaklıkları erken teşhis ve telafi sistemi kurulması,
Taşra ve merkezdeki yapılanmanın güçlendirilerek idari yapının geliştirilmesi hedeflenmektedir.
6.3-Eğitim ve İletişim
Avrupa Birliği ve diğer ülkeler tarafından yürütülen organik tarımla ilgili eğitim programlarına
etkin bir şekilde katılım sağlanması,
Üreticilerin pazarlama, üretim ve işleme konularında bilgiye kolayca erişebilmeleri için
örgütlenmelerini teşvik etmek amacıyla eğitimler düzenlenmesi,
İlgili Bakanlık, Kurum/Kuruluş ve Sivil Toplum Örgütleri ile birlikte organik tarım ve organik
ürünlerin tanıtımı ile ilgili eğitim programları, konferanslar ve seminerler düzenleyerek, üretici ve
tüketicilerin bilgilendirilmesi ve bilinçlendirilmesi,
Hizmetiçi eğitim programlarında, organik tarımın temel ilkeleri, çiftlik planlaması, farklı ürün
gruplarında yetiştirme tekniği, hasat sonrası işlemler, işleme, pazara hazırlama ve pazarlama, veri
tabanı, kontrol ve sertifikasyon gibi farklı konulara da yer verilmesi,
Avrupa Birliği hibe fonlarından yararlanmak üzere eğitim projelerinin yapılması,
Sonuçlanan organik tarım araştırma proje çıktılarının uygulamaya aktarmak üzere yazılı ve
görsel eğitim araçlarının hazırlanarak, dokümantasyon ve yayım faaliyetleri yapılması,
Ülkemizde var olan geleneksel bilginin değerlendirilmesi ve onaylanması, kayıt altına alınması
ve yaygın olarak kullanıma kazandırılmasıyla organik tarımda maliyeti yükselten girdiler için alternatif,
daha ucuz ve ülke ekolojisine uygun seçenekler ortaya konulması,
Organik tarımın ve organik gıda ürünlerinin tanıtımı ve tüketici bilincinin artırılmasına yönelik
olarak görsel medya başta olmak üzere medya araçlarının etkin bir şekilde kullanılması, bu amaçla
içerik açısından zengin, yaratıcı ve etkili tanıtım spotlarının hazırlanması, sektör temsilcilerinden
oluşan bir tanıtım grubunun oluşturulması ve bu konuda halkla ilişkiler ve reklâm şirketlerinden
profesyonel destek alınması yerinde olacaktır.
6.4-Üretim
Ülkemizde küçük ve parçalı tarım işletmelerinin yaygın olduğu göz önüne alındığında organik
tarımda üretici örgütlenmesinin teşvik edilmesi,
Organik tarımda üretim planlamasının yapılması,
Ülkemizin avantajlı olduğu organik tohum, şeker, fosfat kayaçları, zeolit gibi ürünlerde üretim
imkânlarının artırılarak, girdilerde yerel kaynakların kullanımının ön plana çıkarılması,
Diğer organik girdiler konusunda yapılacak ihtiyaç analizleri sonucunda, sektörün ihtiyaç duyduğu
girdilerin üretiminin geliştirilmesi ve yaygınlaştırılması,
Organik tarımın temel felsefesine uygun olarak bitkisel ve hayvansal üretimin kapalı sistemde
yapılmasının geliştirilmesi ve organik tarımsal sanayi ile entegrasyonu için müteşebbislerin teşvik
edilmesi,
Kontrol ve sertifikasyon maliyetlerinin düşürülmesi amacıyla üreticilerin bir araya gelerek büyük
ölçekli projelere yönelmelerinin teşvik edilmesi,
Doğa koruma alanları ile çevresel açıdan hassas bölgelerde uygun üretim tavsiyelerinin özendirici
bir şekilde yapılarak organik tarımın bölge halkı için sürdürülebilir bir geçim kaynağı olarak
yaygınlaştırılması,
2010 yılında işlenen tarım alanlarının %3 ü, 2020 de ise %8 i gibi hedeflerin öngörülmesi ve bu
hedeflere ulaşmak için yapılması gerekenlere yer verilmesi gerekir.
Ülkemizdeki mevcut durum göz önüne alındığında açıklanmış kayıtlı rakamlar ve organik
tarımdaki gelişmelere paralel olarak 9. Plan için 2007-2013 yıllarını kapsayan (7yıllık bir dönem)
aşağıdaki projeksiyonu veriyoruz.
6.5-Araştırma
Organik tarımsal üretimin yaygınlaştırılması ve üretimin artırılması için araştırmaların konu ve ürün
bazında yapılması,
Organik tarım araştırma projelerinin, geniş katılımlı, çoklu disiplinli, sorunları giderici ve
uygulanabilir olması,
Kriter 2000 2005 2006 (Tahmin) 2013 (Hedef)
Organik Tarım Alanlarının Toplam
Tarım Alanı İçerisinde Oranı (%) 0,1 0,8 1,0 3,0
Organik bitkisel, hayvansal ve su ürünleri üretimine uygun lokal tür ve çeşitlerin ıslahına yönelik
çalışmalara öncelik verilmesi,
Organik ürünler ile konvansiyonel ürünlerin karşılaştırmalı ekonomik analizleri yapılarak araştırma
sonuçlarının etüt edilmesi,
Dış pazar araştırmaları yanında iç pazarda organik tarım ürünlerine yönelik potansiyel talebin
belirlenmesi için araştırmaların yapılması,
Araştırma sonuçlarının eğitimle uygulamaya aktarılması ve program öngörüsünün araştırma
projesinde yer almasının sağlanması,
Avrupa Birliği hibe fonlarından yararlanmak üzere araştırma projelerinin yapılması,
Eko-sistemin korunmasına yönelik çevre dostu alternatif mücadele ve bitki besleme yöntemlerinin
belirlenmesi için araştırma çalışmalarına öncelik verilmesi.
Araştırma programları çerçevesinde teknolojinin geliştirilmesi ve mevcut sorunlara çözüm
aranması yönünde çalışmaları yürütmek,
6.6-Pazarlama
Organik tarım ürünlerinde ve organik girdilerde marka yaratılarak iç ve dış pazardaki talebin
artırılması,
Organik ürün çeşitliliğinin ve işlenmiş ürün sayısının artırılması,
Ülkemizde iç pazarın geliştirilmesi için tüketici ihtiyaçlarının araştırılarak, okullar, hastaneler ve
resmi kurumlarda organik ürün tüketiminin teşvik edilmesi,
Bebekler, çocuklar, yaşlı insanlar, hastalar gibi hassas tüketici gruplarına yönelik spesifik
promosyon kampanyalarının geliştirilmesi sağlanmalıdır.
Organik tarımın tekstil, kozmetik, agro-ekoturizm gibi diğer sektörlerle entegrasyonunun
sağlanması,
Potansiyel üreticilerle nihai pazarın buluşturulması sağlanmalıdır.
Dış pazara yönelik tanıtım fonu ve grubunun oluşturulması
Dış ticaret verilerinde organik tarım ürünlerinin ayrı bir kalem olarak görülmesini sağlayacak bir
istatistik toplama sisteminin kurulması,
İhracatta işletmelerin rekabet gücünü artırıcı bilgilendirme ve danışmanlık hizmetlerinin
sağlanması hedeflenmektedir.
6.7-Destekleme
Organik tarımın gelişmesi için; ürüne ve üretime yönelik destekler, konvansiyonel tarımdan
organik tarıma geçiş desteği, pazarlamaya yönelik desteklerin sağlanması ve ülkemizde ekonomik
gelişmede dezavantajlı bölgelerin belirlenerek organik üretim yapan üreticilere alan ya da üretim
miktarına göre bir destekleme verilmesi.
Organik tarımın çevreye sağladığı olumlu katkılarının çevre programları içerisinde ilaveten
desteklenmesi,
Organik tarım yapan üreticilerin, kontrol ve sertifikasyon ücretleri ile analiz ücretlerinin
desteklenmesi,
Üretim-tüketim zincirinde depolama, paketleme, işleme ve nakliye gibi hasat sonrası işlemlerin
geliştirilmesi için teşvik ve kredilerin verilmesi ,
Avrupa Birliğinde olduğu gibi Ülkemizde de organik ürünlerin pazarlanması, üreticilerin eğitimi ve
danışmanlık hizmetleri üretici birlikleri tarafından yapılmalı ve üretici birliğine bağlı üreticilerin
desteklerden daha fazla yararlanması sağlanmalıdır.
Organik tarım ve gıda pazarının geliştirilmesine yönelik olarak mevcut desteklerin mali
düzenlemeler ile pekiştirilmesi gerekmektedir.
7. FİNANSMAN KAYNAKLARI
Organik tarımın yaygınlaştırılması ve üretimin artırılması için değişik finansal tedbirler almak organik
tarım sektörünü güçlendirecektir.

[yesilgazi]

Bal için almayı düşünüyordum , bal için demi bu şartlar isteniyuor.

[demre]

Sayın yesilgazi yıllık olarak 500 Euro civarında bir ücretivar.

[RecepAkyol]

Değerli Paylaşımınız için teşekkürler.

[yavuzcihanozyur]

Organik tarım artık günümüzde çok değerli. Sağlıklı ve doğal birşey yiyemez olduk. Bulunması zor oluyor artık. Kime güveneceğimizi şaşırdık.