Kanarya

[Hakan KINACI]

KANARYALARIN TARİHÇESİ

Kanaryaların vatanı Afrika kıtası'nın kuzey batı kıyılarına yakın ve altı adadan meydana gelmiş bulunan Kanarya takım adaları(Canari veya Laspalmaz)dır.Bu adalar 1402 yılında Normandiyalı JEAN De BETHANCOURT adlı bir maceraperest tarafından zapt edilip Kastil (Castille)krallığına bağlanmıştır.Bu adalardan alarak getirdiği yeşil,sarı renkli kanaryaları kral VI Charles'a hediye etmiştir.

Yine Afrika kıtasının batısında bulunan Madere ve Acores adaları ile Afrikanın güneyindeki Cap ilk ve yabani türlerinin yaşadığı yerlerdir.Renkli tabiat ve bol güneş altında güzel ve farklı ötüşler yapan bu küçücük kuşlar Tabiatçı Olino'ya göre 1622 yılında bahsi geçen adalara çıkan ispanyol denizcilerini ilgilendirmiş ve yerlilerin kullandığı muhtelif usullerle yakalayarak gemilerine yüklemişler ve Avrupa'ya getirirlerken Venedik açıklarında gemileri batmış ve salıverdikleri kanaryalar Elbe adasına ve İtalya kıyılarına uçmuşlar,oralarda yerleşerek zamanla üreyip çoğalmışlardır.Gerek buralarda yakalanan kanaryalar ve gerekse daha sonraları Afrika adalarından Avrupa'ya getirilen yabani kanaryalar kısa bir zamanda kafes hayatına alıştırılmışlardır.Önceleri asilzade saraylarında özel kuşhanelerde bakılan ve yetiştirilen kanaryalar,zamanla halk arasında geniş rağbet gördü.

17. yüzyıldan itibaren bilhassa Almanya,İngiltere,Fransa,İtalya ve Hollanda'da fenni bakım ve yetiştiriciliğe başlanmıştır.1709 yılında Fransa kraliyet sarayı kuşhaneleri müdürü Hervieux De Chantelaup'a göre şekil ve renkleri ile ötüşleri değişik 29 çeşit ehli tür elde edilmiştir.Ve 4 cinste melez mevcut imiş.Elde edilen ehli kanaryalar yabani kanaryalardan daha cüsseli olmuştur.
Charles'a hediye etmiştir.

Yine Afrika kıtasının batısında bulunan Madere ve Acores adaları ile Afrikanın güneyindeki Cap ilk ve yabani türlerinin yaşadığı yerlerdir.Renkli tabiat ve bol güneş altında güzel ve farklı ötüşler yapan bu küçücük kuşlar Tabiatçı Olino'ya göre 1622 yılında bahsi geçen adalara çıkan ispanyol denizcilerini ilgilendirmiş ve yerlilerin kullandığı muhtelif usullerle yakalayarak gemilerine yüklemişler ve Avrupa'ya getirirlerken Venedik açıklarında gemileri batmış ve salıverdikleri kanaryalar Elbe adasına ve İtalya kıyılarına uçmuşlar,oralarda yerleşerek zamanla üreyip çoğalmışlardır.Gerek buralarda yakalanan kanaryalar ve gerekse daha sonraları Afrika adalarından Avrupa'ya getirilen yabani kanaryalar kısa bir zamanda kafes hayatına alıştırılmışlardır.Önceleri asilzade saraylarında özel kuşhanelerde bakılan ve yetiştirilen kanaryalar,zamanla halk arasında geniş rağbet gördü.

17. yüzyıldan itibaren bilhassa Almanya,İngiltere,Fransa,İtalya ve Hollanda'da fenni bakım ve yetiştiriciliğe başlanmıştır.1709 yılında Fransa kraliyet sarayı kuşhaneleri müdürü Hervieux De Chantelaup'a göre şekil ve renkleri ile ötüşleri değişik 29 çeşit ehli tür elde edilmiştir.Ve 4 cinste melez mevcut imiş.Elde edilen ehli kanaryalar yabani kanaryalardan daha cüsseli olmuştur.

KANARYA IRKLARI

Kanaryaları üç ana grupta toplayabiliriz.

1- Ötüm kanaryaları
2- Renk kanaryaları
3- Şekil kanaryaları


1-ÖTÜM KANARYALARI

a- ROLLER: Almanya'nın ''HARZ'' yöresinde harz dağları eteklerinde elde edilip geliştirilen kendien ahs nağmeleri çok güzel bir ahenkle şakıma ustalarıdır. Nefes alırken ve verirken ötüşüne devam eder. Çeşitli renklerde yetiştirilen ve nagmeleri özel deyimler ile sınıflandırılan roller makamlarını peşpeşe sıralar. Bu değişik makamlar rule ve mıarıldanma ile başlar sus sesi, çınlamalar. fülüt vs. ile devam eder.

b- MALİNUA: Belçikanın ''MALİN'' kentinde elde edilen bu ötüş kanaryası üstün ötüş stili ve makamları ile rollerden farklılıklar gösterir. Bu ik kanarya türünün uluslararası ötümlü müsabakaların özel puanlama sistemi vardır. kanaryalar aldıkları puanların sertifikaları ile değer kazanır.

c- BÜLBÜL ÖTÜŞLÜ Bu kanaryalar özellikle yurdumuzda yetiştirilir.

2-RENK KANARYALARI (color canary)

sahip oldukları renklere göre isimlendirilirler.

a-lipochrome seri: Açık sarı, Koyu sarı, kula, dominant beyaz, recessive beyaz. dimorpic. ıvory. pastel, kırmızı oranj, apricot.
b-Yeşil seri Hafif yeşil, altuni yeşil, kula yeşil, oranj bronz yeşil, kızıl bronz, mavi, açık mavi, gri mavi
c-Kahverengi seri Altuni kahve, Gümüş kahve, kızıl kahve, Kızıl oranj kahve; oranj kahve
d-alacalı seri Altuni alaca, gümüş alaca, kırmızı alaca, oranj kızıl alaca, oranj alaca
e-isabel seri Altuni isabel, gümüş isabel, kırmızı isabel, oranj kızıl isabel, oranj. isabel. pek çok uzun süren araştırma, çapraz eşleme ile geliştirilerek elde edilen bu renk serileri günümüz kanaryacılıgının en yeni örneklerini teşkil etmektedirler. Müsabakalarda net ve kusursuz güzellikte tam bir seri (color Canary) büyük jürüiden en yüksek puanı toplar.

3-ŞEKİL KANARYALARI KATEGORİLERİ:

A=Firilled (kıvırcık) kanarya

1-Parisian Frilled Canary a-Color frill b-Badouaner
2-Northen Dutch Frill (Kuzey Holandez)
3-Southem Dutch Frill (Güney Hollandez)
4-Swis Frill(İsviçre Kıvırcığı)
5-Gibber İtalicus (İtalyan kıvırcığı ve kanburu) Kategory

B= Posture Canaries (Biçim Kanaryaları)

1-Belgian bult (belçika Kanburu)
2- Scotch Fancy
3-Muncher
4- Japanese hoso Kategory

C= Form Canaries

1- Border Fancy
2- Raza
3- Norwich
4- Yorkshire a-Continental type b-English type
5- Bernese Canary
6- Fife Fancy
7- Lizard Kategory

D= Tepeli kanaryalar

1- Gloster a-Corona(tepeli) b-Consort(düz)
2- German a-crested b-non crested(tepesiz)
3- Crested canary(tepeli kanarya) a-Crested(tepeli) b_Crest-bred(Bozuk tepe)
4- Lancashire a-crested(tepeli) b-non crested (tepesiz)