Bursa -Cumalıkızık Köyü

[Vildan Sönmez]

Tamamı sit alanı olan Cumalıkızık Köyü, mimari dokusu bozulmamış ender köylerden biri. Osmanlı sivil mimarisinin günümüze gelen son örneklerinden ve adeta bir açıkhava müzesi. Taş döşeli sokaklarında kaldırım yok, bazen sular akıyor. İki ya da üç katlı evlerin pencereleri cumbalı ve kafesli, etrafları da yüksek avlu duvarları ile çevrili.
Oğuzlar’ ın Yıldızhanoğlu Kızık boyunun kurduğu yedi köyden biri olan Cumalı Kızık’ın kuruluş öykülerinden birine göre Kızıklar, Karakeçili aşiretinin bulunduğu bölgelere göç ederek, Ertuğrul Gazi’den yerleşmek için yurt isterler. Ancak Karakeçili aşireti, buna karşı çıkar. Ertuğrul Gazi, Kızıklar’a, Uludağ’ın (o zamanki adıyla Keşiş Dağı’nın) kuzey eteklerinde toprak verir. İki Oğuz boyu arasında düşmanlıklar doğmaması için de, Kızık boyu beyinin 7 oğluna Karakeçili aşiretinden 7 gelin alır. Kızık beyi' nin 7 oğlundan Cumali Bey Cumalıkızık’ ta, Fethi Bey Fethiyekızık’ta (Fidyekızık), Hamlı Bey Hamamlıkızık’ta, Dal Bey Dallıkızık’ta, Bayındır Bey de Bayındırlıkızık’ta yurt kurarlar. Derekızık ile Değirmenlikızık’ın kimler tarafında kurulduğu bu öyküde yer almıyor.

Cumalıkızık bir televizyon dizisi ile ünlendiyse de pazar yerinde bunu yüksek sesle söylemeyin yöre insanı çok kızıyor. Ama turizmin yeni bir gelir kapısı açtığını da, pazar yerindeki kalabalıktan anlıyorsunuz. Yöresel yemekleri otantik mekanlarda yiyebilir, arabaların giremeyeceği sokaklarda yürüyebilirsiniz.
Sokak aralarındaki minik sergilerde elişi örtüler, yemeniler, ilerde köyün girişindeki meydanda tezgahlarda reçel, turşu, mantıdan erişteye, mevsimlik meyveden sebzeye yiyecekler satılıyor. Osmanlı Fırını'nın ekşi mayalı ekmekleri, ısırganlı tarhana ve Silor (bir çeşit mantı) ise özel yiyecekleri.

(Eğer yöreyi bilen biriyleyseniz, Hamamlıkızık yakınlarındaki şelaleye götürmesini isteyin.Alabalık tesislerinden 2 saatlik ama oldukça dik bir yürüyüşle bir tepeye vardığınızda 6-7 kat yaparak, zift gibi siyah ve parlak kayalardan akan muhteşem bir şelale manzarasına doyamayacaksınız. Sonra dikkatlice aşağıya suyun düştüğü yere inebilirsiniz.
Bir de dönüşte İnegöl kaplıcalarına gelmeden, Oylat mağarasını mutlaka görün.650 metresi ziyarete açılmış, mağara içi yol ve ışık sistemi kurulmuş, derinlerden gelen Mevlevi müziği ve ney sesleri ile harika bir yer. 200 m. Daha hazırlanıyormuş. İlginç bir not: mağarayı temizlerken çıkan tonlarla yarasa pisliği İsrail' lilerce alınmış.

Hatırlıyorum da Rehberimiz (Fahri kardeşim) dönüş yoluna kadar mağaradan bahsetmedi sadece sürprizim var dedi ama değdi doğrusu.
.