Kırşehir Japon Bahçesi

[Sebahattin]

Japon bahçesi Kırşehir İli Kaman ilçesi Çağırkan Beldesinde o zamanın Japon Prensi Mikasonomiya onuruna kurulmuş bir bahçedir. Bahçenin halka açılması 13 Eylül 1993’tür. Bahçe Ankara’ya yaklaşık 150 km uzaklıkta ve ulaşımı da gayet kolaydır. Ankara Konya karayolundan Gölbaşını geçtikten sonra Bala (Ankara), Karakeçili (Kırıkkale), Kaman (Kırşehir) Çağırkan beldesi güzergahı ile ulaşılabilir.

Bahçe yapım yılı itibarı ile Türkiye’nin ilk ve tek Japon bahçesi olması özelliğini taşıyor. Bununla birlikte son yıllarda İstanbul’da da yeni Japon bahçeleri kurulmuş. Bahçenin yapımı Japon uzmanlar ve Çağırkan Beldesinden insanların katkısı ile gerçekleştirilmiş. Bahçe Japonların arkeolojik kazılar yaptıkları Kalehöyük kazı alanında bulunan Arkeoloji Enstitüsü binasının hemen yanında. Maalesef bahçeyi gezmekteki rahatlık ve kolaylık kazı alanında ve enstitünün gezilmesinde gösterilmiyor. Bildiğim kadarı ile kazı alanlarına ve enstitü binasına girmek oldukça zor. Devam edecek

[Sebahattin]

Japon bahçesi Japonya nın içinde bulunduğu durumdan mıdır bilinmez, ilk yıllardaki bakımlı halinden biraz uzak gibi. Bahçeyi daha önceki yıllarda gezenler çok daha bakımlı olduğunu söylüyorlar ama şu anda çok kötü olmamakla beraber biraz bakımsız olduğu hemen göze çarpıyor. Belki de Japonlar bahçede bekledikleri ilgiyi bulamadılar. Şu anki pozisyonu itibarı ile bahçenin ziyaretçi sayısı belki de beklenenin altında. Artık tur düzenleyicileri ya da doğa severler gezi güzergahlarına burayı dahil edebilirlerse belki bahçenin bakımına hatta gelişimine de katkıda bulunabilirler. Bahçenin bakımı demişken, normal işçilik gereksinimleri yakındaki belde insanlarından karşılanıyor. Bahçenin esas bakımı Japonya dan bahar başında gelip kışın geri dönen Yoshu (heralde böyle yazılıyordur, insanlar Yoşu diye çağırıyorlar) tarafından yapılıyor. Ben bahçeyi gezerken o da ağaçlarda budama yapıyordu ve görüntüleme şansına sahip oldum. Fakat ‘’az biraz’’ (kendi ifadesi) Türkçesi ve ‘’little English’’ yüzünden tam anlamı ile iletişim kuramadık ve ayrıntılı bilgiler alma şansım olmadı.

[Sebahattin]

Zaten kazı alanının ve bahçenin de asıl sorumlusu Amuro adında bir kişi, onlar nasıl diyorlar bilmiyorum ama bizdeki karşılığı sanırım Enstitü Müdürü. Edinebileceğimiz bütün bilgilerin onda olabilme ihtimali oldukça yüksek. Amuro, Yoshi ya da enstitüde çalışan herhangi bir Japona rastlamak Kaman da yaşayanlar için çok normal bir durum. Japonlar ürkekliği, saygıları ve kurallara uymadaki disiplinleri ile bize göre oldukça değişik bir görüntü oluşturuyorlar. Ben gezinin ertesi günü Yoshu ya şehir içinde bisikletle evine dönerken rastladım. Kaman ilçe merkezine 10 km mesafeyi sanırım bisikletle geliyor. Bu benim çok hoşuma gitti açıkçası imkanı olan kaç kişi, hangimiz bu mesafede bisikleti tercih ederiz acaba…. Belki de Japon bahçesini oluşturan kültür, ince ruh, çevre bilinci burada da bir kez başka bir yansıma ile karşımıza çıkıyor.

[Sebahattin]

Bahçe içerisinde 26 tür olduğunu söylüyor görevliler. Tür sayısı biraz az gibi geldi bana ama bahçenin bulunduğu rakım ve çevre şartları düşünülürse sanırım yetişebilecek türlerle sınırlı oluşturulmuş bir bahçe belki de ekonomik tercihlerde etkili olmuş olabilir. Bahçeyi gezerken uzman olmasanız bile düzenlemelerin doğa ile uyumlu olduğunu hissedebiliyorsunuz. Bu durum türlerin seçimi için de geçerli. İç Anadolu ortamında bir vahaya girdiniz hissi uyandırmıyor örneğin ama bahçeden çıktığınızda kendinizde bir rahatlama hissediyorsunuz . Benim dikkatimi çeken birkaç şey bir merdiven direk hedefe varmıyor. İlginçtir bir dinlendirmeden sonra (muhtemelen tam ortada) sağa ya da sola kayıyor ve oradan devam ediyor. Aynı düzenlemeyi havuz kenarındaki ahşap platformlarda da görmek mümkün. Bir de ahşaplar çok iyi kullanılmış ve kesimler düz ve sade herhalde buna minimalist yaklaşım diyorlar.

[Sebahattin]

Bahçe ilk mesajdaki resimlerde de görüldüğü gibi belli bölümlerden oluşmuş. Jatsuashi köprü, Mısakıtörö Fener Kulesi, Takımıdai şelale gözetleme yeri, Yukimitörö kar kulesi, İzutsu kuyu, Tusıkıyama suni tepe, Fujidana sarmaşık tüneli, Jüsansötö 13 katlı kule, Azumaya doğu kamelya gibi noktalar önemli yapıların bulunduğu yerler. Şunu da belirteyim bahçe Kırşehir’in en yüksek dağı olan Baranlı dağının Kuzey yamacında yaklaşık 1100 metre rakımda kurulmuş. Bahçede bir de suni şelale var yalnız sürekli çalıştırılmıyor. Ziyaretçiler için Cumartesi ve Pazar günleri 17:30-18:00 arası çalıştırılıyor.

[Sebahattin]

Bahçenin toplam büyüklüğü ve tasarımı ile ilgili ayrıntılı bilgilere tam olarak ulaşamadım. Ayrıca göl kenarındaki küçük yapılar (minik Japon evlerini andıran yapılar) ve kulelerin anlamı halen bir gizem olarak duruyor. Oldukça büyük bir bahçe ve ayrıntılı olarak gezmek isteseniz sanırım 2-3 saat ayırmanız gerekir. Siz gezerken merak ettiklerinizi sorabilecek bir rehberin olmaması da üzücü bir durum. Ama Çağırkan beldesinden işçilerin ustabaşısı amca iyi niyetli ve Türk misafirperverliği ile yardımcı olmaya çalışıyor. Bahçe de türlerin çok az bir kısmı Türkiye de bilinmeyen türler. Çalı formundaki çoğu bitki bizim parklarımızda ve düzenlemelerimizde kullanılıyor. Benim farklı olarak görebildiğim Japon kirazı (Prunus yedoensis (yeşino kirazı)), Prunus jamasakura (sakuara ağacı), bildiğimiz salkım söğüt) burada biraz daha farklı gibi geldi bana, bahçede Salix babylonica ağaçları var ve dallar aşağı doğru sarkarken aynı zaman da eğrileşiyor.

[Sebahattin]

Düzenlemelerde hiçbir zaman düz, doğrusal ya da keskin kenarlı çalışılmamış. Çalıların düzenlenmesinde eğrisel ve şekil yaratılmak istenir gibi düzenlenmiş. Belki de bahçelerin sırlarından biri de budur doğrusal olmayan düzenlemeler ve şekiller tıpkı hayat gibi….. Japon ayvası çalılarında sanki balık şekli verilmek istenmiş gibi (Japon Bahçesi 4, 3. fotoğraf).