Zelkova carpinifolia - Gürgen Yapraklı Zelkova

[AtameR]

20-25 m. boylarında, kışın yaprağını döken, ince dallı, düzgün gövdeli bir ağaçtır. Gövde kabuğu ince ve düz, ileri yaşlarda levhalar halinde çatlaklıdır. Genç sürgünler tüylü, tomurcuklar çok küçük, 2-3 mm. dir. Tüysü damarlanma gösterir. Dipleri yuvarlaktır. Yan damar sayısı 6-10 (12) çifttir. Bir cinsli bir evcikli olup, erkek çiçekler sürgünün uç kısımlarında bulunan yaprakların koltuklarında teker teker bulunur. Dişi çiçekler 3-5 erli kurullar oluşturup, sürgünün dip kısımlarında yer alır. Çan şeklinde perigon 4-5 lobludur. Etamin de aynı sayıdadır. Meyve çekirdekli sulu meyve tipinde olup, yaklaşık 5 mm. çapındadır. Sonbaharda oluşur.

Diri odun açık, öz odunu koyu renklidir. Özışınları geniş ve homosellüler olup, odunu değerlidir. Vatanı Kafkasya, Kuzey İran ve Doğu Anadolu'dur. Ülkemizde Muş,Siirt ve Hakkari yörelerinde 1550m. yükseklikte yayılır.

İlkkez olarak Trabzon-Yomra yöresinde 40 m. yüksekltide bulunan Z. carpinifolia örneği yeni bir alttür (Z. carpinifolia subsp. yomraensis Anşin & Gerçek) olarak saptanmıştır. Bu yeni alttür endemik olup, 1-3 (-5) m. boyunda çalıdır. Süşük yükseltide bulunur, yaprakları daha küçük, üst yüzü aynen Dağ Karaağacı gibi zımpara tüylü **** pürüzsüzdür. Bir yandaki diş sayısı daha az (6-8) dır. Odununda özışınları heterosellüler tiptedir.