Gardenia jasminoides (Gardenya)

[lerdemir]

Sn. Kahraman Koray,

Ben 3 yılı aşkın süredir gardenya sahibiyim ve gardenyaya tutkunum.

Pek çok deneme yapıyorum gardenyamda. Uygulamalarıma verdiği tepkileri gözlemliyorum. Buradaki teknik ve uzman üyelerimizin yönlendirmeleri ile edindiğim izlenimleri de burada mümkün mertebe paylaşıyorum.

Ben budanmayan veya belli dönemde tepe sürgünleri çimdiklenmeyen gardenyanın düzensiz ve şekilsiz olarak büyüme eğiliminde olduğunu gördüm.

Dolayısı ile ÇİÇEKLENME DÖNEMİ HARİCİNDE, düşündüğüm büyüklüğün (hayali bir küre) dışına taşma eğilimi olan yeni sürgünleri daha 1 milimitre bile büyüklüğe ulaşmadan minik bir çakı veya cımbız vasıtası ile buduyordum/çimdikliyordum.

Bu uygulama da, buradaki fotoğraflarda genellikle zayıf ve cılız dallarla biçimsiz olarak uzamış gardenyalardan biraz daha farklı olarak, içten görece dolgunca ve genelde küre biçiminde, görsel olarak göze -bence- biraz daha hoş görünen bir bitki olarak büyümesine yardımcı oldu.

Ancak bugünlerde gardenyamı kontollü de olsa biraz kendi haline bıraktım; zira devamlı olarak çiçek goncası vermekte; yeni yaprak sürgünleri oluşturmakta.

Yeni oluşumun yaprak sürgünü mü yoksa çiçek goncası oluşumu mu olduğunu ise ilk günlerde değil de, yaklaşık 1 hafta-10 sonra anlayabildiğim için ve de mümkünse hiçbir goncadan mahrum olmamak için, yeni sürgünün tam olarak ne olduğunu anlamadan çimdikleme yapmamaktayım.

Bunu ise, yeni sürgün, kesesinde büyürken ok gibi sivri taç yapraklarını gösterince anlıyorum ki o bir gonca; bir yaprak sürgünü değil. Bunu örnek olabilmesi açısından bir iki makro fotoğraf ile görsel olarak açıklamak isterim ilk müsait anda.

Bu şekilde hem gardenyam biraz kütle kazamnış oldu şu aralar, hem de üzeri goncalara bezendi.

3 haftaya kadar ilk beyaz kremaları görürüz gibime geliyor.

Belirttiğiniz gibi, gardenyam güney-doğu istikametindeki bir pencere önünde durmakta ve bu durumdan gayet memnun görünmekte.

Özellikle yazın çok sıcak zamanlarında yarı gölgeye alınırsa daha iyi olacağını düşünüyorum gardenyanın.

"...Filizler 5 er cm lik aralıklarla budanırsa çiçek sürekli dallanıp budaklanacak..."
Bu konuda doğru söylüyorsunuz. Bundan bir kaç sayfa önceki yazılarımdan birinde, fotoğrafları ile bu hususta kendi yaşadığım örnekleri aktarmıştım, göreceksiniz.

Ortam nemi için belirsiz aralıklarla bitkinin yapraklarını spreyle nemlendiriyorum, ama bence asıl önemli ve düzenli nemliliği, gardenya saksısının çevresine koyduğum bir iki minik kaptaki su ile sağlıyorum. Çay tabaları, minik kapların içine bir iki santim su doldurmak ve bunları gardenya saksısının bitişiğine koymak işe yarayabilir sanırım. Sizin belirttiğiniz üzere içiçe saksı uygulaması da iyi gelecektir -esas saksının altındaki delikler kapanmayacak şekilde olursa. Sulanmış çakıl ile yükseltilmiş bir tabana oturtmak da aynı amaca hizmet edecektir.

Bir saksıya birden fazla kök dikmek konusunda ise kafa karışık; zira köklerin birbirlerini boğazlayacağı söyleniyor, ama benim gardenyam 3 ana gövdeli gibi görünüyor, ama 3 senedir de gayet sağlıklı yaşamakta görece mininik bir teneke saksıda.

Orijinal Mesaj Sahibi Kahraman Koray

Gardenya çiçekleri ve tomurcukları gölgeden hoşlanıyor ama yapraklar güneşten. Bu ikilemi nasıl giderebiliriz? Bence gardenyaların tek isteği yolunmak. Doğal ortamında onlaı kim yoluyor bilmiyorum ama mutlaka bir kuş **** başka bir canlı onları sürekli buduyor olmalı. Filizler 5 er cm lik aralıklarla budanırsa çiçek sürekli dallanıp budaklanacak ve tomurcuklarını çiçek olmadan önce bol yapraklarının arasında bir kanguru gibi saklayacak ve bol güneş gören yapraklarda tabiiki beslenecek. Henüz gardenya konusunda yeniyim ama burada gördüğüm gardenya resimlerinde budama yapılmadığı ve filizlerin kendi halinde büyümeye bırakıldığını gözlüyorum. Toprağı asidik olmalı. Demir takviyesi gerekli. Gadenya saksısı ikinci bir deliksiz seramik saksı içinde olursa hem sulamada hem de rutubeti korumada yararı olur. Evde güneşli bir doğu pencere uygun sanıyorum. Benim gardenyamda güneş gören bütün tomurcuklar kururken dalların arasına gizlenmiş bütün tomurcuklar büyüyor. Bu güneşten saklayın anlamına gelmiyor. Dediğim gibi dallanıp budaklanan gardenyada uygun ortam içinde çıkan çiçekler size yetecektir. Tüm tomurcukların açması gibi bir kural yok. Bir saksıya tek kök dikmeyin bence birden fazla kök dikmelisiniz ve bunlar birbirlerini güzeşten koruyarak tomurcukların çoğalmasını sağlarlar. Çalı birkisi olduğundan dayanışma içinde olmak isterler ama kendilerini bu kadar dayanışmaya iten ne açıkça merak ettim. Sadece kuş olamaz belki vietnamda yaşayan başka bir canlıdır. Habitatları o kadar açık değil, habitat konusunda araştırmam sürecek. Ama gardenyalarınızın tomurcuklarını yolmaktan sakın kaçınmayın diyorum bir yeni başlayan olarak.

Sn. Koyu yeşil,
Gardenyanızda nasıl bir şekil görmek arzu ettiğinize göre değişecek yorumlar yapılabilir bitkiniz hakkında, zira biraz biçimsiz ve kontrolsüz büyümüş gibi geldi bana.

Spreyle nemlendirme hususunda ise, daha önceki yazılarımda da ifade ettiğim üzere, goncalarınız çiçeğe dönmek üzere çatlayıp da yandan hafif beyazımtrak doku görünene kadar çekinmeden spreyleyebilirsiniz tüm bitkinizi.

Bitkinizin dallarının odunsuluğuna bakılırsa epeyce yaşı var galiba gardenyanızın.

Benim hayalimdeki gardenya biçimlerinden biri olan TİJLİ Gardenya yapmaya müsait bir bitkiniz var gibi görünüyordu gözüme ama sonradan baktım ki gardenyanızın ana gövdesini belli bir noktada tepeden budamışsınız galiba.
Ortadaki ana gövdenin tepeden budanmamış olması halinde baston güller gibi bir biçim elde etme imkanınız olabilirdi.

Benim ileride bir TİJLİ GARDENYA AĞACI yapma arzum var.

Bunun için de, tepe sürgününü çimdiklemediğim ve yarı odunsulaşmış bir dal bırakıp havai köklendirme ile arzu ettiğim noktadan köklendirerek tijli uygulamasına geçmeyi düşünüyorum.

Bunun için bugüne kadar2 adet uygulama yaptım, ama ikisinde de, köklendirmiş olduğum tijli adayı gövdeyi kuruttum, öldürdüm

Belki de, yeni köklenen tijli adayı gövdenin kökleri ana gövdeyi besleyecek hale gelmediği için iki seferde de hayal kırıklığı yaşadım.

Bir dahaki sefere köklenmenin daha kuvvetli olacağı zamana kadar ana gövdeden ayırmamayı planlıyorum yeni köklenecek bölümü.

Bu arada, Sn. Heva'nın bitkisi kesinlikle gardenya değil ama Ful Yasemini de olabilir mi acaba?

Sanki bitkinizin ortam neminin temin edilmesinde bir miktar eksiklik var gibi. Yaşlı olan yapraklarda yer yer kuruma var gibi; bir de cansızlar sanki. Bir de, 2. fotoğrafta sağ alttaki yapraktaki yırtılma mekanik mi yoksa bir zararlı mı var gardenyanızda?

Orijinal Mesaj Sahibi Koyu yeşil

Sayın Heva, sanrım bitkiniz gardenya değil, kamelya. Kamelya başlığından yararlanabilirsiniz.

Sayın Lerdemir, gardenyamın fotğraflarını sizin ve arkadaşlarımızın incelemesi için ekliyorum. İlginiz için teşekkür ederim. Şebeke suyu kullanmıyorum. 2 haftada bir bionem uyguluyorum. Arada (ayda 1 gibi) demir takviyesi yapıyorum. Bu aralar tomurcukları olduğundan su püskürtmüyorum.