Biyogaz Yapımı

[Selahattin Yılmaz]

Biyogaz Yapımı

Aslında bu biyogaz olayı kompostla direkt ya da doğrudan alakalı konular içeriyor o yüzden zaman buldukça bu konuyu irdeleyip başlık olarak bilgilerle besleyeceğim ve imkan dahilinde yapacağım.

Şimdilik çıkış noktam biyogazın bu soğuk kış günlerinde kullancılarına ıstmadaki etkisi ve şuradaki linkte geçen "Biyogaz, benzinle çalışan motorlarda hiçbir katkı maddesine gerek kalmadan doğrudan kullanılabildiği gibi içeriğindeki metan gazı saflaştırılarakta kullanılabilmektedir. Dizel motorlarda kullanılması durumunda belirli oranda (% 18-20) motorin ile karıştırılması gerekmektedir." cümlesi.


Bu arada sevgili elek'in güvenlik uyarılarınıda ekleyelimki daha az sorun yaşayalım ya da birilerine sebep olmayalım.
________________________________________________

Biogaz Sistemleri İçin Güvenlik Uyarıları:

Modern hayatta kullanılan elektrik, otomobil, tüp ve doğalgaz sistemlerinin kullanım talimatlarına dikkat edilmediğinde çok tehlikeli olacağı nasıl açıksa, aynı şekilde biyogaz üretimi ve kullanımı sırasında da dikkat edilmesi gereken bazı unsurlar vardır. Herhangi bir üretim faaliyetine girişmeden önce, aşağıdakileri okumanız ve gerekli tedbirleri almanız önerilir.

YANGIN/PATLAMA TEHLİKESİ

Biyogazın yanıcı kısmını oluşturan metan gazının 5% - 15% konsantrasyonlarında hava ile karıştığında patlayıcı karışımlar oluşturabilir. Dolayısıyla üretim yapılan alan ve çevresinde,

- Asla açık alev kaynağı ile dolaşılmaması

- Üretim alanı yakınında kullanılabilecek elektrikli cihazlarda kaçak olmaması için sıkı kontrol altında tutulması

- Elektrik düğmeleri, şalterler, prizler, cep telefonları vb. kıvılcım yaratabilecek üretim alanı yakınında kullanırken dikkatli olunması

- Statik elektriğe karşı gerekli tedbiri alınması

gereklidir.

Eğer çıkan biyogazın yanmasını kontrol etmek istiyorsanız, örnek alımını ana reaktörden mümkün olduğu kadar uzakta (minimum 20 m) yapın ya da örnek almak için güvenlik vanası sistemini kullanın.

Metan toksik bir madde değildir. Biyolojik olarak reaksiyona girmeyen bir birleşik olduğu için kanserojen veya kansere yol açması muhtemel malzemeler içinde de yer almaz. Ancak, havalandırması yetersiz ortamlarda sızıntı olduğunda, ortamdaki oksijen konsantrasyonunun düşmesine sebep olacaktır. O2 konsantrasyonunun 19,5% altına düştüğü ortamlarda baş dönmesi, baş ağrısı, kusma, bilinç kaybı ve sonuç olarak ölüme yol açar. O2 konsantrasyonunun 12,5% altında olduğu ortamlarda ise uyarıcı ön etkiler yaşanmadan direk ölüm görülür.

MUHTEMEL HASTALIKLAR

Anaerobik bozunma, büyük oranda bilinmeyen kaynaklardan gelecek değişik bakteri popülasyonlarının sağladığı bir reaksiyondur. Genellikle hayvansal atıkların ilavesini gerektirir. Dolayısıyla atıklarla ya da üretim sahasında kullanılan malzemelerle, özellikle yeme- içme öncesi temas etmeyin. Anaerobik bozunma atıklardan koku yayılmasını da büyük oranda engelleyecektir. Ayrıca, özellikle yüksek sıcaklıklarda operasyon gerçekleştirildiğinde; atıklarda bulunan patojen (hastalığa sebep olan) bakterileri de azaltacaktır. Fakat bu bakterileri tam olarak yok etmeyeceğinden, sistemden çıkan fermente olmuş gübre ile temasta da dikkatli olunmasında fayda vardır.

BOĞULMA

Biyogaz yüksek oranda metan ve karbon dioksit, düşük oranda da hidrojen sülfit gazlarının karışımıdır. Bu gazların hepsi ortamdaki oksijen oranını düşürür ve kendilerine özel bir şekilde zararlıdır.
Metan – Havadan hafiftir, çatıya yakın yerlerde toplanır.

Karbondioksit – Havadan ağırdır, zeminden hafif yüksek bölümlerde solunum oranını etkileyecek şekilde toplanır. Ortamda yüksek oranda bulunduğunda da oksijenle yer değiştirir.

H2S (Hidrojen Sülfit) - (çürük yumurta kokulu gaz) Olfaktif (koklama duyusu ile ilgili) sinirleri ve ciğerleri tahrip eder. Ortamdaki seviyesi öldürücü oranda arttığında kokusuz olur.

Üretim ortamı kapalı olarak düşünülüyorsa, gaz sızıntılarına karşı yeterli havalandırmanın sağlanması çok önemlidir.

[Selahattin Yılmaz]

Araştırmalarım devam ederken ilk biyogaz tesisim için başlangıç noktam bilimselliği elden bırakmamak için buradaki döküman olacaktır.

[omer.tuncer]

Selahattin bey bildiğim kadarıyla sitemizdeki acemi çaylak'ın bu konuda araştırma yapıyor galiba? Ensar beyle bir tesis için araştırma yapıyorlar. Onlarla ilişkiye girilirse çok daha faydalı olacağına inanıyorum.

Galiba hayvanlar dan çıkan gübreyi değil diğer slaj malzemesinden sıcak su ve gaz elde ediliyormuş.

Sizin araştırmalarınızda yabana atılacak gibi değil. verdiğiniz bilgilerle ve de uygulamalarla yolumuzu aydınlatıyorsunuz.

[Sarıcan]

Selahattin Bey,

Biyodiesel konusundan sonra birde biyogaz konusunu açmanız iyi oldu. Benim düşüncemde tarımla uğraşan insanlarımızın kendi olanakları ile yapabilecekleri küçük teknolojik yardımları onlara anlatmak ve uygulamalarında önderlik etmek yuttaşlık borcudur. Geçen Haberturk' te görüp inceleme ve araştırma yapmak için kopyasını enzim başlığına koyduğum bu haber bu konu ile entegre olabilir.

Gerçi verdiğiniz linkteki bütün anlatımlar hayvan dışkısından biyogaz üretimni anlatıyor ama önemli olan metan gazı elde etmekse bu rahatlıkla diğer organik atıkların bozunmasından da elde edilebilir. Araştırmaya başlamışken bu konuda da bilgi edinebilirseniz çok sevinirim.

Tarımsal atıklardan enerji üretiminde birde biyoetanol konusu var biliyorsunuz.

Saygılar

[Selahattin Yılmaz]

İlginiz ve desteğiniz için teşekkür ediyorum, bu başlık benim kadar sizlerinde desteğiyle gelişecek. Görüyorum ki bir değil bir kaç kişinin olaya omuz vermesi bu yükün daha iyi taşınmasına etkili oluyor o nedenle herkesden destek bekliyorum öyle ki internette biyogaz dendimmi bu başlıkta aranan bilgi bulunsun arayanıda bilgiye doyursun diye düşünüyorum.

İlgili başlıktaki mesajda ki olayda geçmiş bilgilerime dayanarak söylüyorum biyogazdır. Çürümeyle ya da bakteri faaliyetiyle çıkan gaz her zaman aynı gazdır sadece oransal farklılıklar vardır. Bu konuyla ilgili zaman içerisinde eminimki farklı materyallerin kullanımından doğan gaz üretim oranları başlıkta yer alacaktır. Önemli olan biyogaz üretip periyotlarındaki aşamaları ve uygulama/kullanıcı kolaylığı olan metotları burada ortaya koyalım. Şimdi kış ve belli ki fena bir kış olacak, her şey yolunda giderse bahardan sonra kendi biyogazımızı üretecek bilgi birikimine sahip olarak tesise doğru adım atabiliriz. Şimdilik teoriğini halledelim.

Şunuda söylemeliyim ki yabancı dili olan arkadaşların benim yarım yamalak ingilizceme rağmen benim bu başlığa yapacağım katkılardan daha fazla katkılar yapabileceğini düşünüyorum. Şimdilik benimde yararlandığım halde buradaki linkte oldukça fazla yabancı PDF dökümanı bulmak mümkün ancak bende bir yere kadar yararanabildiğimden yabancı dil bilen arkadaşlardan desteklerini esirgemeyeceklerini umuyorum ayrıca aynı yerde yerli dökümanlarda bulmak mükün..


Örneğin aynı siteden alınan şu belge bilim teknik dergisininki kadar oldukça fikir geliştirecektir.

[nariçi]

70'li yılların sonunda ve 80'lerin başında ORKÖY projeleri içinde yapmıştık. Genel olarak Büyükbaş hayvanı olan ailerin kendi tüketimleri için amaçlanan biyogaz enerjisi projeleri pratik uygulamaya yönelikti.

Daha sonraları TV kanallarında bireysel aile tesisleri Anadolu tanıtım proğramlarında bu konuda ki örnekler veya benzerlerinden gösterilenler oldu.

Hızlı ve yoğun fermantasyon daha çok büyükbaş hayvanların gübreleri ile olduğundan uygulamaya en elverişli küçük tesisler için idealdir.

[elek]

Biogaz oluşumu sırasında olan reaksiyonlar ve Vural Hocanın Bilim Teknik'teki yazısında anlattığı sistem (CHP) aşağıdaki animasyonlarda görülebilir.

http://www.youtube.com/watch?v=bUBAn...eature=related

http://www.youtube.com/watch?v=but5n...eature=related

http://www.youtube.com/watch?v=uXLUoqzlT2k&NR=1

Sayın Sarıcan'ın da belirttiği gibi organik olan atıkların hemen hepsinin biogaz reaktörü için hammadde olabileceği belirtiliyor. Selahattin Bey, biyodizel çalışmanızın sessiz takipçilerinden biriyim, umarım bu konuda da başarı sağlayacaksınız. Elimden gelebilecek her türlü desteği vermeye hazır olduğumu belirtmek isterim.

[Selahattin Yılmaz]

Buradaki linkte oldukça geniş ayrıntı var ancak ben resmi alıntıladım bilgileri inceleyip süzdükten sonra biraz alıntılama yaparım diye düşünüyorum. Görelim hangi atıklar ne kadar metan gazı veriyormuş:




Ve ilk biyogaz tesisimizin ön çalışmaları, gerçi başkası bizim yerimize yapmış ama olsun

[Selahattin Yılmaz]

Burada hindistanda kullanılan ev tipi biyogaz çürütücünün kesiti ve sistem mantığı görülüyor. Evler için ideal sistem.

Biyogaz Çürtücü

[elek]

Gerekli malzemelerin temini - yapılabilirlik - güvenlik - maliyet açısından düşündüğümüzde bana en kolay gelen sistem aşağıdaki videolarda. Hindistan vb. yerlerde kullanılan varil-tank sistemlerinden farklı olarak, yatay bir şekilde PE torbalar kullanılmış. Yalnız bizim ülkemizdeki hava koşullarında düşündüğümüzde sisteme ek ısıtma ve izolasyon ilavesi gerekli olacak.

Kosta Rika'daki bir çiftlikte imece usulü yapılan biogaz tesisi

1. parça
http://www.ruralcostarica.com/digester-video.html

2. parça
http://www.ruralcostarica.com/digester-video-2.html

Videoların İngilizce açıklaması için

Tercüme:

Düşük maliyetli biogaz (metan) reaktörü yapımı

Doğal kaynakları verimsiz kullanmamız gezegenimizde tahribata yol açmaktadır. Ormanların yok edilmesi, yangınlardan kaynaklanan yüksek karbondioksit salınımı, taşıtların ve fabrikaların yol açtığı kirlilik ve diğer etmenler global ısınmayı hızlandırmaktadır. Yüksek yoksulluk oranları da bu olguya katkıda bulunmaktadır. Halihazırda gittikçe artan elektrik ve gaz maliyetleri karşısında, yakıt olarak odunun yerine geçebilecek birçok seçenek mevcuttur. Bu seçeneklere örnek olarak verilebilecek güneş enerjisiyle çalışan pişiricilerin çalışabilmesi için bazı koşullar gereklidir, örnek olarak yağmurlu günlerde kullanılamazlar. Daha sık kullanılabilecek bir diğer sistem ise anaerobik (oksijensiz) methan reaktörüdür.

Methan reaktörü basit olarak çift kat polietilen torba, çıkış vanası ve güvenlik vanası ile yapılabilir. Torba içinde atıklar fermente edilir ve doğal biyogaz üretilir. Biyogaz yemek pişirme, aydınlanma, ısınma gibi konularda ekstra enerji kaynağı olarak kullanılabilir. Sistemin atığı da organik gübre olarak değerlendirilir. Biyogaz üretiminde hammadde olarak domuz, inek, at ve keçi gibi hayvanların atıkları, insan dışkısı da dahil olmak üzere kullanılabilir. Kurulum çok masraflı değildir. Ancak her halükarda malzemeler ve kurulum için 120 dolar civarı bir rakam harcanacaktır. Kullanılacak malzemelerin miktarı kurulacak ünitenin büyüklüğüne bağlı olarak değişecektir. 5-50 metre arasında değişik boyutlarda yapılabilir.

13 metre uzunluğunda bir kurulum yapmak için ihtiyaç duyulacak malzemeler:
34 metre uzunluğunda 4 m çevresi olan 8 kalibreli (sanırım plastiğin kalınlığı kasdedilmiş) transparan polietilen tüp örtü
8 adet 10 litrelik plastik kova
2 metre 1.25 inç (3.2 cm) plastik şeffaf hortum
1 adet T bağlantısı (PVC, 1 inç )
1 adet erkek bağlantı parçası (PVC, 1 inç )
1 adet dişi bağlantı parçası (PVC, 1 inç)
2 adet 90 dereccelik dirsek (PVC, 1 inç)
1 metre boru (PVC, 1 inç)
2 adet ortasında 1inçlik delik bulunan pul (20 cm çapındaki daire şeklinde kesilmiş plastik veya akrilik bir plakadan hazırlanabilir)
2 – 3 litrelik bir şişe
3 adet araba iç lastiği (pulların ölçüsüne göre 2 adet kauçuk plaka hazırlanacak, geri kalan parçalar bağlama malzemesi vb. olarak kullanılabilir)
8 adet çuval
0.5 inçlik metal boru
Bahçe hortumu
PVC yapıştırıcısı
+ Bulaşık teli

İlk olarak polietilen torba hazırlanır. Bunun için PE tüp kuru ve üzerinde çakıl vb. kesici-delici olmayan bir zemine serilir. Ortadan kesilerek 17 metrelik 2 tüp elde edilir. Parçanın biri yere düzgünce serilip diğer parça içinden geçirilir. Bunu yaparken geçiren kişinin, torbada delik oluşmasını önlemek amacıyla ayakkabı vb. sert şeyler giymemesi gerekir. Geçirme tamamlandıktan sonra kırışık kalmış kısımlar düzeltilir.

2. olarak izolasyon ve koruma amacıyla düzeneğin yerleştirileceği hendek açılır. Kurulumun atıkların depolandığı yere yakın yapılması tavsiye edilir. Düzeneğin boyutları planlanırken sizin gübre ve biyogaz ihtiyacınızın miktarı kadar işlenebilecek atığın miktarını da düşünmek önemlidir, bu da kzılacak hendeğin boyutunu değiştirecektir. Burada düşünülen sistemde üst genişliği1.2 metre, dip kısım genişliği 1 metre, derinliği 1 metre olacak şekilde 13 metre uzunluğunda bir hendek uygun olacaktır. Hendeğin duvarlarına PE tüpteki aşınmayı önlemek için ince bir plastik kaplama yapılması iyi olur. (Videoda çuval gibi bir şey kaplanıyor, hendek biraz daha genişletilip strafor köpük ilavesi izolasyon ve delinmeyi önleme bakımından daha uygun olabilir) Ana hendeğin uçlarına (malzeme girişi ve çıkışını sağlamak için) kullanacağınız kovalara uygun çapta eğimli hendekler kazılması uygundur.

3. olarak güvenlik vanası çıkışı hazırlanır. Bunun için torbanın sonundan 3 metre içeride erkek PVC bağlantı elemanın sıkıca girebileceği şekilde delik açılır. Güvenlik vanası çıkışı biyogazı kullanacağınız yere mümkün olduğu kadar yakın olmalıdır.

Çıkış vanası yapımı:

Sert plastikten yapılan pulu erkek PVC bağlantı elemanına geçirin, üzerine araba iç lastiğinden yaptığınız kauçuk parçayı geçirin (Sert plastiğin PE torbaya zarar vermemesi için) Hazırlanan bu parçayı torbanın iç tarafından deliğe yerleştirin.

Diğer taraftan diğer pul ve kauçukla dişi PVC bağlantı elemanını hazırlayın, PVC boruyu ve dirseği geçirerek çıkış vanasını tamamlayın.Bu işlemi yaptıktan sonra torbayı hendeğe yerleştirebilirsiniz.

Güvenlik vanası için öncelikle bunu monte edeceğiniz bir destek hazırlayın (videoda toprağa gömülmüş bir çubuğa bağlanıyor) T bağlantısının alt kısmına 20-25 cm uzunluğunda kesilmiş PVC boruyu yerleştirin. Bağlantının bu kısmına yapıştırıcı konulmayacak, çünkü iç kısma yerleştirilecek çelik bulaşık telinin 6 ay-1 yıl gibi aralıklarla kontrol edilip değiştirilmesi gerekiyor. T bağlantının uç kısımlarına 8-10 cm uzunluğunda kesilmiş PVC boruları yapıştırıcı ile birlikte yerleştirilecek. Diğer dirsek de T bağlantının yan kısmındaki borulardan birine monte edilecek. Hazırlanan bu aparat T’nin alt kısmındaki boru şişenin içine girecek şekilde yerleştirilir. Alt kısımdaki boru suyun içinde kalacak şekilde yerleştirilecek, su seviyesinin hemen üstünde şişeye delikler açılacak (Basıncın yükseldiğinde suyun bu deliklerden taşıp uyarı vermesi için) Bu güvenlik vanası sistemi (T’nin bir ucundan) şeffaf hortumla çıkış vanasına bağlanacak.

Hazırlanan torba hendeğe konulup, torbanın çıkış kısmı kovalara yerleştirilip, çıkış ve güvenlik vanası bağlantısı yapıldıktan sonra torbanın girişi traktör, motor, araba vb. bir aracın egzozuna bağlanıp şişirilecek (Bu hem sistemde kaçak olup olmadığını görmek hem de sistem içinde oksijen gazının kalmamasını sağlamak amacıyla yapılıyor) Bunu yapmak için egzoz çıkışı kaçak olmayacak şekilde araba iç lastiğinden artan kauçukların yardımıyla araya bir hortum konularak torbaya sıkıca bağlanacak. Araç çalıştırılıp siteme egzoz gazı doldurulmaya başladıktan sonra güvenlik vanası çıkışında, sistemin maksimum kapasiteye ulaştığını gösteren baloncukların oluştuğunu göreceksiniz.

(Güvenlik vanası denilen sistemde T bağlantısının alt kısmı sürekli 5 cm suyun içinde kalacak, mantığı gazın basıncı 5 cm su basıncından büyük olduğunda buradan gaz çıkışının gerçekleşmesi. T bağlantısının boşta kalan ucu da gazın kullanılacağı yere giden bağlantının ucuna bağlı olacak. Yani burada kullanım noktasına belirli bir basınç üzerinde gaz ulaşmaması amaçlanıyor. Bu noktada biogazın kullanılacağı ekipmanın giriş basıncı gözden geçirilip buna uygun düzenleme yapılabilir. T nin iç kısmına konulan bulaşık teli de biyogaz ile birlikte çıkan partiküllerin filtrelenmesi amacıyla konuluyormuş)

Sistem bu şekilde kurulduktan sonra giriş kısmından su konulacak (tübün giriş-çıkış seviyesinin üstüne kadar) Bundan sonra sistem her gün 1 birim atık+4 birim su karıştırılıp beslenecek. Çıkış kısmına fermente edilmiş atıkların biriktirilmesi için ayrı bir hendek kazılabilir (burada “50 gün fermente edilen” diye belirtilmiş, ancak kullandıkları malzemenin domuz atığı olduğunu, kullanılan diğer malzemelere göre bu sürenin ve belki seyreltme oranının değişeceğini hatırlatmak isterim)

Burada tarif edilenleri uygulayarak 13 metre uzunluğunda 4 metre çevresi olacak şekilde kurulan ve her gün 50 kg atık+200 kg su kullanılarak beslenilen reaktörde, günlük 16 saate kadar yanma süresi sağlayabilecek biyogaz üretebilir.

[Selahattin Yılmaz]

Sistemi anlamamıza ve hatta kurmamıza yardım edecek her bilgi önemlidir bu nedenle tercümeyi yaparsanız bizler içinde çok bilgilendirici olacaktır. Gördüğüm o ki biyogazı üretmekten ziyade bu gazı depeolama işlemleri en çok önem kazanan konulardan birisi.

[acemi_caylak]

Arkadaşlar,

Büyük miktarda üretmeyeceksiniz biogaz üretimi çok zor bir proses değil. Bütün havasız fermentasyon yöntemlerinde esas olarak metan, karbon dioksit ve bir miktar hidrojen sülfür oluşur. Hatta gübre yığınlarında ve kirletilmiş sularda oluşan kötü kokunun büyük nedeni de bu gazlardır.

Eurotier 2010 fuarında bu işin uzmanı doktor bir kadınla konuştuk. (Kadındaki alçak gönüllülük ve bilgisini bizimle en ince ayrıntısına kadar paylaşma isteği insanların araştırmaya ne kadar önem verdiklerini anlatması açısından, belleğimde kalan ender anılardan birisi olacak. Ensar'ın görüşme sonrası "bekar olsam evlenme teklif ederdim" sözünü hiç unutmayacağım.)

Ayrıca fuarın son günü ekolojik çiftlik diyeceğimiz büyük bir çiftlik gezdim. 1700 hektarlık bir çiftlik ve 1500 inek vardı. Adam bütün enerjisini biyogazdan kendisi üretiyor. Üstelik biyogazdan ürettiği elektrik ve sıcak suyu bulunduğu köye ve çevredeki okullara satıyor.

Bütün enerjiyi silajdan biyogaz yaparak sağlıyor. Devlet orada biyogaza çok önem veriyor. Biyogazdan üretilen elektriği 20 yıl boyunca, normal elektrikten daha yüksek fiyatla satın alma garantisi veriyor. Şeker pancarı, ağaç talaşı, slaj vb. den biyogaz üretiyorlar. Gezdiğim çiftlikte biyogaz üretiminde hayvan gübresini kesinlikle kullanmıyorlardı. Çünkü gübre olarak satmak (bizdeki kimyasal hayranlarına duyurulur.) biyogaz üretmekten daha kazançlı diyor. Hayvan gübresini sadece biyogazda fermentasyonu hızlandırmak için gerekirse kullanıyor. (Gördüğünüz gibi fermantasyon için ayrıca enzim kullanmıyor. Yani şu kompost hızlandırıcıların hepsi hikaye. Doğal mı doğal sidik bunun için yeterli.)

Gübreyi ise separatörde ayırarak sıvı kısmı direk tarlaya basıyor. Katı kısmı ise çuvallayarak satıyor.

Adam birinci tesisi firmalara kurdurmuş, ikinci tesisi kendisi yapıyor. Birinci tesisten elde ettiği deneyimle, ikinci tesiste kolay müdahale için fermentasyon tanklarına ayrıca kapı yaptırıyor. Birinci tesiste kapı yoktu. Sadece tabandan boşaltma sistemi vardı. Ayrıca 2. tesiste sıcaklığı sabit tutmak için sıcaksu ile ısıtmayı düşünüyor.

Yeri gelmişten hayvancılık yapanlara ve yapacaklara örnek olması açısından, gezdiğim çiftlikte ineklere sadece silaj, kanola küspesi ve soya küspesi verdiklerni söyledi. Kalitesiz ve nemli silaji biyogazda kullanıyor. Kaliteli oanı ineklere veriyor. Hayvan başına 21 kg bu karışımı veriyorlar. İnekler sadece üstü kapalı yanları açık ahırda besleniyorlar. Çiftliğin inek başına ortalama günlük süt miktarı 35 kg. Bizdeki gibi kapalı dam yok. Ben sordum kışın üşümüyorlar mı diye. O şaşkın bir ifadeyle, "bunlar geçmişte zaten doğada yaşıyordu, neden üşüsün ki." diye çok güzel bir cevap verdi. Yani burada da doğayı taklit var.

Biyogaz üretimine gelirsek basitçe yapmak isterseniz youtube'da Jean Pain diye aratırsanız çok yararlı 2 adet video var. Jean Pain basit bir Fransız çiftçisi ve bilim adamlarının bile kendi adıyla (Jean Pain Yöntemi) andıkları bir yöntemle ağaç talaşından elde ettiği komposttan biogaz üretiyor.

Aşağıda çiftlikten çektiğim bir kaç resim ekliyorum.

Birinci resim kocaman bir havasız fermentasyon tankı.



Bu resimde silajın tanka dolduruluşu var.



Bu resimde biogazdan elektrik üretilen jenaratörün resmi.



Burası tankların kontrol merkezi. Basit bir bilgisayar programı ile tankların içindeki basınç, sıcaklık ve gaz oranları (tanklar içindeki sensörlerden gelen data ile) kontrol ediliyor.



Bu resimde ise biogazdan üretilen sıcak su ile çiftliğin ve tüm köyün sıcak su ve ısınma ihtiyacı karşılanıyor.

[elek]

Selahattin Bey çeviriyi yapıyorum, ancak video ve ingilizce yazısı arasında bazı uyuşmazlıklar var. Ayrıca İngilizce anlatımında açıkça yazılmamış ve benim de kurulum ile ilgili kafama takılan birkaç nokta var, bunları sonuçlandırıp 1-2 güne kadar eklemeyi yaparım.

Sayın Acemi Çaylak fuar geziniz oldukça verimli geçmişe benziyor (Bir de hazır bilgili doktor hanımı buralara gelin getirebilseymişsiniz daha iyi olacakmış ama, ne yapalım kısmet ) Resimlerini paylaştığınız çiftlik-santral benzeri oluşumları umarım bu memlekette de görebiliriz bir gün. Otomatik sıcaklık-basınç kontrolüyle, taşıma sistemiyle, jeneratörüyle herşeyi düşünülerek yapılmış bu yatırım kalitesini resimlerden bile belli ediyor. Bu büyüklükte bir yatırımın yaklaşık maliyetinin ne olacağı konusunda birşey söyleyebilir misiniz acaba?

Çiftçinin söylediği söz çok mühim geldi bana, sahi biz neden hayvanları 4 duvar arasına kapatıyoruz ki? Eskiden dağlarda kurt vs. sürüyle yaşarken güvenlik için yapılmasını bir nebze anlarım ama onlar da kalmadı artık.. Gübrenin sadece bir miktarının aktivatör olarak kullanılması da önemli. Okuduğum bazı çalışmalarda da aynı şekilde denemeler yapılmış, hatta İngiltere'de bir kasabada bütün halkın katılımıyla evlerin mutfak atıkları ayrılıp, gübre ilavesiyle enerjiye dönüştürülüyor (Linkini şimdi bulamadım, tekrar rastlarsam eklerim)

Ayrıca Jean-Pain'i tanıttığınız için de teşekkürler. Hem kompost yapıp hem de sıcak suyu bu kadar pratik bir şekilde sağlayabilmek adına imkanı olan herkesin (özellikle de orman köylerinde yaşayanların) mutlaka denemesi gerekir bence.

[Selahattin Yılmaz]

Sevgili elek, artık büyük baş hayvancılık açık alanda yapılıyor zaten. Bunun dışında Jean-Pain'nin çıkışı bu başlığın bu ülketye ne denli katkılaarı olabileceğini gösteriyor o kadar daha ne cevherler çıkacağından eminim, bence tabi. Bunun dışında bir yerlerden başlamamız gerekiyor ki ileri düzeyde tesislerin önü açılabilsin.

Tercüme konusunda benim anlayamadığım yegane nokta valve denilen T şeklinde içi delikli ve dibinde su olan pet şişe. Bu ve bunun fonksiyonunu anlayabilmiş değilim önemli olan onun nasıl bir fonksiyonel iş yaptığıdır. Az çok anlamış olsamda o konu benim biyogazda tam çözemediğim yegane nokta ve bence sistemin filtreleme anlamında önemli bir parçası.

[Sarıcan]

Selahattin Bey,

Konuyu tam derinliğine inceleyemedim ama bahsettiğiniz şişe valf hava tesisatlarındaki nemi ve suyu ayrıştırmak için kullanılan seperatörlere benziyor. Belki burada da aynı görevi görüyordur. Videonun birinde bu T nin altına takılan bir vananın açılarak buradan sıvı boşaltıldığını gördüm. Fermentasyonda oluşan gazın içinde su buharıda olabilir, bu yüzden gazı zenginleştirebilmek için bu suyun gazın içinden uzaklaştırılması gerekir. Ayrıca oluşan gazın içinde H2S Hidrojen sülfür ve CO2 Karbondioksit gazıda mevcut. CH4 Metan gazının zenginleştirilebilmesi için bu iki bileşeninde ya ayrıştırılması gerekiyor mu gerekmiyor mu araştırmak lazım. Kaliteli yanabilir metan gazının bileşenlerini incelemek gerekir.

[acemi_caylak]

Sevgili Sarıcan,

Hem su buharı hem de hidrojen sülfür oluşuyor. Ancak su buharı ve Hidrojen sülfür oranı çok düşük. Ancak karbondioksit oranı metan oranıyla nerdeyse eşit seviyede. Karbondioksiti uzaklaştırmak için sönmüş kireçli su kullanılıyor.

[acemi_caylak]

Orijinal Mesaj Sahibi elek

Bu büyüklükte bir yatırımın yaklaşık maliyetinin ne olacağı konusunda birşey söyleyebilir misiniz acaba?

Sn. Elek,

Çiftliğin sahibi bir milyon euronun üzerinde olduğunu söylemişti. Ayrıca resimde sadece 1 adet tankın resmi var. Çiftliğin bu bölümünde 2 adet fermentasyon tankı vardı. Yıllık 17.000 ton silaj işliyor. Ancak orada devlet biogazı desteklediği ve üretilen elektriği normal elektrikten daha yüksek fiyata alım garantisi verdiği için bankadan kredi alarak bu işi yapmış. Hatta 1700 hektarlık çiftliğin sadece 200 hektarı kendisine aitti, gerin kalan kısmını devletten kiralamıştı.

Türkiye'de ise bu işle ilgilenen kişiler, biogazla ilgili kanunun çıkacağını söylüyordu. (Dönüşte havaalanında konuştuğumuz bazı kişilerden alınan bilgi.) Umarım bunların akibetide belediyelerin başarısız kompost tesislerine benzemez. Birileri yine deveyi hamuduyla götürmez. Çünkü Pamukova ilgili şu haberi okuyunca insan düşünmeden duramıyor.
"Pamukova'ya 13 milyon 500 bin Euro'ya mal olacak Biyogaz Üretim Tesisi kuruluyor.
Mezbaha atıkları, bitki atıkları, bioethanol fabrikası taşkınlıkları, yem, çürümüş tanecikler, atık sular, atık yağ, biyolojik atıklar, gıda sanayi atıkları, lif ve diğer maltlaştırmak kalıntıları ezilmiş nişasta ve şeker pekmezi üretimi, süt, kesilmiş sütün suyu, yüzme çamuru, belediyelerin atık suları, arıtma tesisi atıkları ve yosunlar değerlendirilerek biyogaz temin edilecek." (www.sakaryarehberim.com)

Eğer haberi yazan gazeteci sallamadıysa bu kadar maddenin bir arada değerlendirildiği bir tesis başarısızlığa mahkum. Çünkü bunların hepsinden farklı yöntemlerle biyogaz elde ediliyor.



Aşağıda gezdiğim çiftlikten 2 adet resim daha ekliyorum.





Bu resimlerde ise fuar gösteri alanında şeker pancarından biyogaz üretimi görülüyor.





Not: Şeker Pancarından biyogaz üretiminin verimli olmadığını bizzat bu işin başındaki sorumlu kişiden dinlemiştik. Ancak fuarın büyük bölümü bu konuya ayrılmıştı. Çünkü Almanya önüne hedef olarak 2030'a kadar üretilen toplam elektriğin %37'sini (%27 de olabilir, tam anımsamıyorum.) biyogazdan üretmeyi koymuş.

[omer.tuncer]

Jean Pain yöntemini; çiftlik evini bilmem ama aslında seracılar bu işi düşünmesi gerekir seraların ısıtılması ayrı problem karbon dioksit ayrı problem.

[Selahattin Yılmaz]

Güzel bir prototip.

[nariçi]

Orijinal Mesaj Sahibi omer.tuncer

Jean Pain yöntemini; çiftlik evini bilmem ama aslında seracılar bu işi düşünmesi gerekir seraların ısıtılması ayrı problem karbon dioksit ayrı problem.

Sayın Tuncer, tam anlayamadım, ben serada soba yakıyorum, gündüzleri talaş geceleri kömür. Bazan ve genelde talaşın kalan kor durumunu dipte kalan yarı yanmış talaşın ısısını da serada bıraksın diye ağzı açık olarak içeride (muzların dibinde) bırakıyorum.
Bazan bu nedenle içerisi is kokuyor. Gece de kömür yanarken sabah saat 8.30 a kadar havalandırma olmuyor.

Bu durumların sakıncası olabilir mi?

[Selahattin Yılmaz]

Seralarda ısıtma yerine bu ağaç talaşı olayını seranın stratejik bir veya bir kaç yerine yerine 1 m3'lük bir çukura talaş doldurulsa oluşan ısı ile bir kaç derecelik ısı sağlanabilir.

[omer.tuncer]

Sevgili nariçi: Biyogaz elde ederken çıkan ısının ki bu ısı yaklaşık 50 c artı biyogaz eldesinden atık olarak elde edilen karbon dioksit, yalnız kontrollü olarak gaz geceleri dışarı verilmeli gündüz bitkinin isteği karşılanır. soğuk havalarda seranın havalandırma ihtiyacı ortadan kalkar ve ısı kayıpları ve bitkinin üşümesi önlenir diye düşünüyorum.

Bitkiler geceleri karbon diyoksite ihtiyaç duymazlar aksine oksijene ihtiyaçları vardır. ısıdan tasarruf ederken içerdeki oksijenin azalmasına neden oluyorsunuz. Tabii bir de karbon monoksit var aman. isterseniz bir de Envor a sormalı bu konu da o daha bilgili.

[elek]

10. mesajımda linklerini verdiğim videonun çevirisini ekledim. Güvenlik vanası bağlanmasının amacı, sistemde 5 cm'den daha yüksek gaz basıncı olduğunda uyarı vermesi ve buradaki çıkıştan bu gazın tahliyesi imiş. Ayrıca sistem çıkışı ve girişlerinin eğimli şekilde kazılmış hendeklere oturtulması gerekiyor ki sisteme oksijen (yani hava) girişi önlenebilsin. Çeviri ile ilgili anlaşılamayan bir nokta varsa belirtin lütfen, gözden geçirip düzelteyim.

[Selahattin Yılmaz]

Sevgili elek, Köy ortamı için ideal bir biyogaz tesisimiz hemen hemen tamam oldu diye düşünüyorum. Bunun dışında burada yazılanların neredeyse pratiğe döküleceği sıcak mevsimlerin beklenmesi gerekiyor. İlk işim saman balyasından bir kulübe yapmaktı buına o kulübenin yanında birde biyogaz tesisi geldi.

[elek]

Selahattin Hocam umarım diğer kullanıcılara da yol gösterecek birkaç deneme gerçekleştirebiliriz. Başlangıçta en basit olarak bir pişirici düzeneğinden yola çıkılabilir, burada çıkış basıncının normalde kullandığımız ocaklara ya da dışarıda çalıştırılabilen barbekü düzenekleri vb. göre ayarlanması için konu hakkında bilgisi olan üyelerimiz umarım desteklerini esirgemezler. Sayın Acemi Çaylak'ın paylaştığı tesislerin benzerlerini ya da evlere-şehirlere uygun olabilecek tiplerini sanırım EPDK, ziraat odaları, enerji bakanlığı, maliye, tarım bakanlığı vb. kuruluşların birilerinden destur alıp biraraya gelmesinden önce memleketimizde görmek mümkün olmayacak. Dolayısıyla bir ucundan işe başlayalım

Kullanım noktasına transfer dışında; çıkan gazın kalitesinin basitçe belirlenmesi, sadece hayvan gübresi değil de farklı organik kaynakların kullanımı söz konusuysa dizayn aşamasında yapılacak değişiklikler ve biyogaz içinde değişik oranlarda bulunabilecek istenmeyen H2S gazının oluşumunu etkileyecek faktörler (ve mümkünse ticari olarak satılan H2S seperatörlerinin basitleştirilmiş olarak bu sisteme entegre edilmesi) gibi konuları deneme aşamasına gelinceye kadar netleştirmemiz gerekiyor.

Başlangıç olarak enerji/gaz ihtiyacından daha çok sisteme girdi olabilecek atıkların miktarı ve kompozisyonu önemli olacaktır. Selahattin Bey, siz deneme sistemini kurarken sadece hayvan gübresi fermantasyonu mu düşünüyorsunuz? Bu şekilde kontinü denilebilecek bir sisteme sağlayabileceğiniz organik atıklar içerik ve günlük miktar olarak belli mi acaba?

Sayın Sarıcan, siz enzim çalışmalarında en yoğun gaz çıkışını hangi atıklarla gözlemlediniz, ilk etapta değerlendirilebilecek mutfak atıklarını da düşünmek açısından biraz kopya vermeniz mümkün mü?

Sayın Nariçi, ORKÖY projeleri kapsamında hangi tipte reaktörler yapıldı? Pratikte ne gibi problemlerle karşılaşıldı? Gördüğünüz ya da programlarda izlediğiniz kadarıyla, bize yol göstermesi açısından biraz daha açık yazabilir misiniz?

Ayrıca her işin başı güvenlik diyerek sistem çalışması sırasında karşılaşılabilecek bazı riskleri aşağıda özetledim. Selahattin Bey, bunları size özel mesajla yollamaya çalıştım fakat hata verdi. Eğer sizin için de uygunsa, aşağıda yazılanları ilk mesaja eklerseniz sevinirim, burada kalırsa gözden kaçabilir.

Biogaz Sistemleri İçin Güvenlik Uyarıları:

Modern hayatta kullanılan elektrik, otomobil, tüp ve doğalgaz sistemlerinin kullanım talimatlarına dikkat edilmediğinde çok tehlikeli olacağı nasıl açıksa, aynı şekilde biyogaz üretimi ve kullanımı sırasında da dikkat edilmesi gereken bazı unsurlar vardır. Herhangi bir üretim faaliyetine girişmeden önce, aşağıdakileri okumanız ve gerekli tedbirleri almanız önerilir.

YANGIN/PATLAMA TEHLİKESİ

Biyogazın yanıcı kısmını oluşturan metan gazının 5% - 15% konsantrasyonlarında hava ile karıştığında patlayıcı karışımlar oluşturabilir. Dolayısıyla üretim yapılan alan ve çevresinde,

- Asla açık alev kaynağı ile dolaşılmaması

- Üretim alanı yakınında kullanılabilecek elektrikli cihazlarda kaçak olmaması için sıkı kontrol altında tutulması

- Elektrik düğmeleri, şalterler, prizler, cep telefonları vb. kıvılcım yaratabilecek üretim alanı yakınında kullanırken dikkatli olunması

- Statik elektriğe karşı gerekli tedbiri alınması

gereklidir.

Eğer çıkan biyogazın yanmasını kontrol etmek istiyorsanız, örnek alımını ana reaktörden mümkün olduğu kadar uzakta (minimum 20 m) yapın ya da örnek almak için güvenlik vanası sistemini kullanın.

Metan toksik bir madde değildir. Biyolojik olarak reaksiyona girmeyen bir birleşik olduğu için kanserojen veya kansere yol açması muhtemel malzemeler içinde de yer almaz. Ancak, havalandırması yetersiz ortamlarda sızıntı olduğunda, ortamdaki oksijen konsantrasyonunun düşmesine sebep olacaktır. O2 konsantrasyonunun 19,5% altına düştüğü ortamlarda baş dönmesi, baş ağrısı, kusma, bilinç kaybı ve sonuç olarak ölüme yol açar. O2 konsantrasyonunun 12,5% altında olduğu ortamlarda ise uyarıcı ön etkiler yaşanmadan direk ölüm görülür.

MUHTEMEL HASTALIKLAR

Anaerobik bozunma, büyük oranda bilinmeyen kaynaklardan gelecek değişik bakteri popülasyonlarının sağladığı bir reaksiyondur. Genellikle hayvansal atıkların ilavesini gerektirir. Dolayısıyla atıklarla ya da üretim sahasında kullanılan malzemelerle, özellikle yeme- içme öncesi temas etmeyin. Anaerobik bozunma atıklardan koku yayılmasını da büyük oranda engelleyecektir. Ayrıca, özellikle yüksek sıcaklıklarda operasyon gerçekleştirildiğinde; atıklarda bulunan patojen (hastalığa sebep olan) bakterileri de azaltacaktır. Fakat bu bakterileri tam olarak yok etmeyeceğinden, sistemden çıkan fermente olmuş gübre ile temasta da dikkatli olunmasında fayda vardır.

BOĞULMA

Biyogaz yüksek oranda metan ve karbon dioksit, düşük oranda da hidrojen sülfit gazlarının karışımıdır. Bu gazların hepsi ortamdaki oksijen oranını düşürür ve kendilerine özel bir şekilde zararlıdır.
Metan – Havadan hafiftir, çatıya yakın yerlerde toplanır.

Karbondioksit – Havadan ağırdır, zeminden hafif yüksek bölümlerde solunum oranını etkileyecek şekilde toplanır. Ortamda yüksek oranda bulunduğunda da oksijenle yer değiştirir.

H2S (Hidrojen Sülfit) - (çürük yumurta kokulu gaz) Olfaktif (koklama duyusu ile ilgili) sinirleri ve ciğerleri tahrip eder. Ortamdaki seviyesi öldürücü oranda arttığında kokusuz olur.

Üretim ortamı kapalı olarak düşünülüyorsa, gaz sızıntılarına karşı yeterli havalandırmanın sağlanması çok önemlidir.

[Selahattin Yılmaz]

Sevgili elek, ben eğer ayarlayabilirsem at gübresi veya çürüyebilir organik atık karışımlarından bir biyogaz üretim ortamı düşünüyorum ve eğer ayarlayabilirsem 200-1000 litrelik bir tank düşünüyorum sistem belki yarı yarıya toprağa gömülmüş tankların giriş ve çıkış noktası ayarlamasıyla çalışan tepeden boru i,le güvenlik valfine dayanacak yani bir nevi hindistan sisteminde olduğu gibi. Fidanlığa her zaman gitmediğimden oluşacak gaz bana yetecektir diye düşünüyorum.

Bu arada iki sorun üzerinde araştırmalarım devam ediyor birincisi sizinde güvenlik tedbirlerinde dile getirdiğiniz (uyarılarınız için teşekkür ederim çok iyi oldu) H2S ve CO2 nin ortamdan uzaklaştırması yöntemleri, ikincisi ise oluşan gazın gerek naylon tüplere depolanması veya tüp şeklinde tanklara nasıl depolanabileceği.

Zira hava şartlarından dolayı kış aylarında üretim ısıtma olmasa sekteye uğrayacaktır bu da gazın kışın üretilemeyeceği anlamına geliyor ve yaz aylarında oluşan fazla gazın depolanma şartlarının önemini gündeme getiriyor çünki gazı depoladığımda komşu Hacım var Süleyman amca belki sistemden onu yararlandırabilirim diye düşünüyorum. Elbette bizim bir yanımız öğretmen olduğu için sistemi öğrendikçe birilerine öğretmekte yaptığım diğer bir şey . Hatta başarabilirsek eski okulumda bu konuyla ilgili bir AB projesi de bu arada elden çıkabilir.

[nariçi]

Orijinal Mesaj Sahibi omer.tuncer

Sevgili nariçi: Biyogaz elde ederken çıkan ısının ki bu ısı yaklaşık 50 c artı biyogaz eldesinden atık olarak elde edilen karbon dioksit, yalnız kontrollü olarak gaz geceleri dışarı verilmeli gündüz bitkinin isteği karşılanır. soğuk havalarda seranın havalandırma ihtiyacı ortadan kalkar ve ısı kayıpları ve bitkinin üşümesi önlenir diye düşünüyorum.

Bitkiler geceleri karbon diyoksite ihtiyaç duymazlar aksine oksijene ihtiyaçları vardır. ısıdan tasarruf ederken içerdeki oksijenin azalmasına neden oluyorsunuz. Tabii bir de karbon monoksit var aman. isterseniz bir de Envor a sormalı bu konu da o daha bilgili.

Teşekkür ederim.
yarı yanmamış talaş kovasını muzların arasına koyuyorum, ısı burada kalsındiye ama muzların yaprakları uçlardan sararmaya başladı. İçerisi de is kokuyor. Bu durum bitkide zararlı ve zehirleyici olur mu?

Bundan sonra tam yanmamış olsa da kovaları içeride bırakmayacağım.

[nariçi]

Benim iki plastik varilim var. Biyogaz için düşünüyorum.

Ancak içindeki malzemenin nasıl karıştırılacağı ve atık madenin nasıl dışa atılacağı durumu nu düşünüyorum.

[Selahattin Yılmaz]

Sevgili Nariçi 19 numaralı mesajımda varillerin nasıl bir mekanizması olması gerektiği videosu var ama genel mantık ve yan kesit olarak aşağıdaki resimden bir mantık çıkarabileceğinizi düşünüyorum. Burada girş ve çıkış noktaları sifon şeklinde içeri hava girmeyecek şekilde tankın içerisindeki biyogaz çıkaran materyal tarafından tıkalı tutuluyor. Sadece yapılması gereken şey çıkış noktasının malzeme giriş noktasından biraz alçakta olması gerekiyor o kadar, giren kadar çıkan malzeme olsun diye.

[nariçi]

Teşekkür ederim, Selahattin bey,

Bu durumda fermantasyon ana kazanının içinde çökelme durumu olursa veya tam boşaltma durumunda da bazı düzeneklerin olması gerekiyor herhalde.