Çevirisi tamamlanan metinler

[ibuprofen]

Orijinal Mesaj Sahibi bonsaireef

kontrol edildi-backy
Pruning and Pinching

by Brent Walston

Introduction
Pruning and pinching deciduous plants is an integral part of bonsai. It is how we create and maintain the fine branch structure and the pleasing outline that is essential to the beauty of the plant. Most people learn how to do this by rote, not really understanding the growth principles behind the methods they practice. This article explains in inexcruciating detail the why of pinching and pruning.

Pinching versus Pruning
First, let's discuss the role of 'pinching' as opposed to 'pruning'. Pruning is used (with reference to branches) to shape the branch, change the direction of the branch, and create taper within the branch. This is all done by pruning back to a bud aimed in the direction that you want it to go. This is usually done to a shoot with several internodes to be removed or with a larger lignified (woody) existing branch. It doesn't matter if you use concave cutters, your fingers, pruners, or chain saw, as long as you do a neat job.
Pinching can achieve the above for very small branches on some species, but for the most part, when we speak of pinching, we are talking about achieving ramification, or twigginess. When pinching the scaffolding of the branch is complete, it only needs detail work or ramification. This is done by removing the tip of the growing branch, usually removing two nodes of a three node shoot (a node is where buds appear or leaves grow). This does two things: 1) it shortens the branch. 2) it releases the buds behind it, interrupting apical dominance. The buds are held from opening by the release of a hormone (auxin) manufactured by the last (terminal) bud. Now the remaining bud is free to open and the buds behind this one.

The result is that by pinching out the terminal bud, or removing a two or three bud shoot, several of the buds remaining on this stem are free to open. Usually one or two will open before the new terminal bud starts forming the hormone and stops the process. Thus, where you once had a soft straight shoot with increasing internodes (usually), you now have two buds opening forming a forked branch with shorter internodes and achieving ramification.


Achieving Shorter Internodes
I emphasized increasing above, because what most people have never bothered to observe (at least I never see it mentioned) is that the first two or three internodes of a released bud (achieved by pruning) are shorter than the internodes of the rest of the expanding shoot. By pinching back to one or two buds, we take advantage of this phenomenon, keeping the short internodes sections and discarding the strong shoot with the longer internodes. This is most important as we reach the outer portions of the branch which, like the branches on the trunk itself, should have leaves and nodes closer together as we approach the extremities.
Internode length is also influenced by the season and growth rate. Recently repotted plants will form longer internodes. Plants heavily fertilized in the spring, or pruned in the winter will also form longer internodes. Plants fertilized and/or pruned in early summer (but not spring), will form shorter internodes.

Armed with this knowledge, you will be able figure out how to achieve your goal. But of course you have to know what your goal is, and that is always the most difficult part, especially for beginners, who have not seen enough trees to know what they want to do.


Alternate versus Opposite
In addition to this, some knowledge of the species is important, because not all woody species react in the same way to pruning (although in general they do). There is also the major distinction that divides the woody species, those that have alternate leaves (buds), and those that have opposite. Alternate species are in general easier to work with, since the last bud will open before the one before it. This creates a strong main branch extension from the last bud and a weaker, smaller branch fork (secondary) from the next to last bud. Just keep this in mind and nature will do the rest.
In opposite species, the two buds are directly opposite each other and will often open simultaneously with equal strength. If not corrected this will give a fan pattern rather than a strong branch, weak secondary pattern usually desired for bonsai. If one bud is nipped out as they expand, one can mimic an alternate species. The same thing is achieved in the training of Black Pine, where great care is taken to make sure that all the branches fork, whereas in nature they would form whorls. Only after many years of wear and tear would they be reduced to forked branches.


Creating Branches
You must form a branch before you can ramify it. It doesn't matter how many internodes are in the first section of the branch, the only thing that matters is whether the branch will sprout from where you cut it to form a bend or create a secondary (side branch) and a new main extension. In general, if you remove the end of a branch, or otherwise prune it, you will change its direction, since a bud on the side of the branch will break and start the new extension in a different direction. The same is true for chopping the trunk. If you want a straight branch, don't prune it. Pinching buds at the end of the branch, means just that. Remove the one terminal (and its leaf) and leave the other buds and leaves alone. The bud at base of the next leaf will be the first to open and form a new shoot in a new direction. The rest of the branch may or may not have leaves, it is of no concern to us here. A branch for pinching purposes constitutes one straight section, or twig, with buds and possibly leaves but with no side branches. Each branch, twig, or shoot if you prefer has only one terminal bud, at the very end of the shoot.

Consider the Species
The other thing that you need to know, is how each species grow. For example, how Ulmus parvifolia grows in response to pruning. This species is dense with dormant buds embedded in the bark as well as the single bud contained in the leaf axil. When you prune this species, you get branches all over the place. This is the beauty of this species for bonsai, and also the reason I tell folks not to worry about branches until the trunk is formed, since you can easily get branches wherever you want them by simply pruning it hard.
Pruning this species hard will give you a little fuzz ball of branches. These are very soft and succulent, and there are very many more than you need. If you begin to prune them off as they emerge you weaken the plant and many of them will die back. Let them grow out about six to eight inches, or more, so they can harden and have a better chance of surviving. Then you can remove the ones you don't want and start thinking about what to do with the ones remaining. If you want one to fork at a certain location, prune it there. You can see that you must have an image of the tree that you want to obtain before you can proceed.

One the other end of the spectrum you have species like beech, Fagus, that have strongly determinate buds. Beech will usually only form one set of buds and leaves a year, although an occasional hard pruning will force dormant buds to break. Since you can't rely upon buds breaking wherever you want them, you must plan ahead and rely upon pinching as your main tool of branch formation as well as for ramification.


And finally
In a beginning bonsai book, you might get the advice, "let a shoot grow three sets of leaves and pinch it back to one or two". While this, in fact, may be good advice, you can see from the above that it's not quite that simple. Knowledge is power.
http://www.evergreengardenworks.com/pruning.htm

Budama ve Elle Uç Alma

Giriş
Yaprak döken bitkilerin budanması ve elle alınması bonsainin önemli bir unsurudur. Bu ağacın güzel görünümü için elzem olan; bitkiye güzel bir şekil verme ve hoşa giden bir taslak oluşturma yoludur. Çoğu insan bunun nasıl yapılacağını uyguladıkları tekniğin ardındaki büyüme prensiplerini idrak etmeksizin ezbere öğrenirler..

Budama - Elle Uç Alma Karşılaştırma
Gelin önce budamanın aksi olarak elle uç almanın işlevini tartışalım. Budama (dallardan bahsediyoruz) dalları şekillendirmede, dalların yönünü değiştirmede ve gittikçe inceler dal yapısı oluşturmada kullanılır. Bunların hepsi istediğin yöne uzamakta olan bir sürgünün gerisinden budamayla yapılır. Bu genellikle be genellikle kesilecek bir çok boğumu olan bir filize ya da odunsu büyük bir dala yapılır. İtinayla yaptığınız sürece bunu çukur kesicilerle mi, parmaklarınızla mı, budama makası ile mi ya da elektirikli testere ile mi yaptığınız önemli değil. Elle uç almak bazı özel türlerde çok ince dallarda yukarıda bahsettiklerimizi başarabilse de, elle uç alma dediğimizde dallanma ve ince dalların oluşmasından bahsediyoruzdur. Tüm dalların kabaca elle alınması bittikten sonra geriye kalan tek şey dallanma için özenli bir çalışmadır. Bu, büyüyen dalın ucunun genellikle üç boğumu olan bir filizin iki boğumunun kesilmesiyle (boğum sürgünün ya da yaprakların büyümeye başladığı yere denir) gerçekleştirilir. Bu iki işe yarar: 1) dalları kısaltır. 2) tepedeki hakimiyeti kırınca gerisindeki filizleri serbest bırakır. Filizler son, uç filizden salgılanan oksin isimli hormon etkisiyle sürmekten alıkoyulmuş olur. Şimdi kalan filizler ve bunun arkasında kalanlar açmaya hazırdır.

Sonuç uçtaki filizin alınmasıyla yahut 2 veya 3 filizin kaldırılmasıyla bu kökten gelişen geriye kalan bir çok filizin açması daha kolay hale gelir. Yeni uç filizin hormon salgılamay başlamasından ve gelişimi durdurmasından önce genellikle bir ya da 2 filiz açmaya başlar. Nitekim boğum sayısını arttırmak suretiyle düzgün gelişen bir filiz elde ettiğiniz zaman kısa boğumları olan, çatal şeklinde ve dallanan iki sürgününüz olacaktır.

Kısa Boğumlar Oluşturma
Yukarda arttırmaktan bahsettim çünkü çoğü insanın gözlemlemekten rahatsızlık duymadıkları şey (en azından ben hiç bahsedildiğini duymadım) gelişen filizin (budanarak yapılmış olan) ilk 2 ya da 3 boğumunun diğer gelişen filizlerin boğumlarından kısa olmasıdır. Bir ya da 2 filiz geriden elle uç almayla kısa boğumlar bırakmak ve uzun boğumların gücünü ekarte ederek bu kavramın faydalarını görürüz. Bu, dalları ve yaprakları birbirine yakın duran uçlar olan dalların dış kısımlarına, gövdenin bizzat üstündeki dallar gibi, ulaştığımız sürece çok önemlidir.
Boğum uzunluğu ve aralığı mevsim ve gelişme hızı ile de ayrıca belirlenir. Saksısı yeni değişmiş bitkiler uzun boğumlar şekillendirecktir. Baharda çokca gübrelenmiş bitkiler ya da kışın budanmış olanlar da uzun boğumlar çıkaracaktır. Yazbaşında gübrelenen ya da budanan bitkiler ise kısa boğumlar geliştireceklerdir.

Bu bilgilerle donandıktan sonra hedefinize ulaşmak için nasıl şekiller yapacağınıza nuktedir olacaksınız. Ama elbette hedefinizin ne olduğunu bilmelisiniz, bu ne yapacağını kestirmek için yeterince ağaç görmemiş tecrübesizler için her zaman en zor kısımdır.her zaman en zor parçadır

Ardısıra ya da Ters
Buna ek olarak türler hakkında bazı bilgi de gereklidir çünkü genelde aynı davranmalarına rağmen tüm odunsular budamaya karşı aynı yanıtı vermezler. Odunsu bitkileri ayırmakta kullanılan bir büyük kriter vardır ki o da yapraklarının arka arkayı mı yoksa ters mi dizilmeleridir. Sıralı olanlar, kendisinden önceki filizden önce son filizde de sürene kadar çalışılması kolaydır. Bu son filizden zayıf olana doğru güçlü bir ana dal ve ikinciden sonuncuya kadar da küçük dalcıklar oluşmasını sağlar. Sadece bunu hatırda tutun kalanı doğa yapacaktır.
Ters yapraklı türlerde 2 filiz tam olarak karşı karşıyadır ve yaklaşık aynı zamanda yaklaşık aynı şekilde gelişir. Eğer düzeltilmezse bu güçlü bir ana daldan ziyade pervane görüntüsü verir, küçük yan dalcıklar ise daha çok bonsai için tercih edilir. Eğer bir filiz gelişirken çimdiklenir kıstırılırsa, bitki sıralı yapraklı türler gibi davranabilir. Aynı şey, tüm çatal dalcıklarının helezon şeklinde şekiller oluşturduğu ve hepsine ayrı ayrı itine göstermek gereken karaçamda çalışırken de uygulanır. Sadece yıllar sonra budama sonucu çatallanma azalacaktır.

Dalları Oluşturma
Dallanma sağlanmadan önce siz bir dal oluşturmalısınız. Dalın ilk bölümünde kaç boğum olduğu hiç önemli değil, önemli olan sizin dalı kesitiğiniz yerden yeni bir sürgün mü verecek yoksa yan bir dal mı oluşacak. Genel olarak bir dalın ucunu keserseniz ya da budarsanız, yeni bir filiz çıkıp da yönün değişmesini engelleyene kadar onun istikametini değiştirirsiniz. Aynısı gövdeyi budamak için de geçerlidir. Eğer düz bir dal isiyorsanız onu kesmeyin. Bunu elle uç çekmeyle de yapabilirsiniz. Baştaki filizi ve yaprağı çekin ve diğer yapraklar ve filizleri yanlız bırakın. Bir sonraki yaprak ve onun bucağındaki filiz şimdi yeşermeye vakıf olandır ve o gelişip yeni bir yön tayin edecektir. Dalın kalanı yaprak verebilir ya da vermeyebilir zaten bu bizi şu durumda alakadar etmiyor. Elle ucu çekilmiş bir dal size düz bir gelişim ve küçük yan dalcıkları olmayan bir bitki temin eder. Her dalın, dalcığın yahut filizin sadece bir ucu olur.

Türleri de Gözönünde Bulundurun
Bilmeniz gereken başka bir şey ise hangi türün nasıl büyüdüğüdür. Mesela çin karaağacı budamaya yanıt olarak nasıl büyür? Buı türler tek filiz bulundurduğu kadar ağaç kabuğu altına yağrak ile dal arasındaki köşeye tepilmiş bir sürü sıkışık filiz öncülüne de sahiptir. Eğer bu bölgeyi keserseniz bu bölgede bir sürü dal oluşur. Bu ilgili türün bir güzelliğidir ayrıca da insanlara gövde şekillenmeden önce merak etmemelerini telkin etmemin çünkü gövdeyi herhangi bir yerinden kabaca keserek bir şekle sokabileceklerinin sebebidir.
Bu türlerde kabaca budama dallardan oluşan bir top oluşturur. Bu dallar çok yumuşak ve sulu, etlidir,sayıca da çoktur. Eğer bunları da budarsanız bitki zayıflar ve budandıkları yerden kururlar. Bırakın 20 -25 cm oluncaya dek büyüsünler, böylece daha da güçlenip yaşama şansı yakalayabilirler. Daha sonra istemedikleriniz kaldırı kalanı ile ne yapacağınızı düşünürsünüz. Eğer birinin belli bir yerden çatallanmasını isterseniz ordan budayın. Göreceksiniz ki bir ağacı şekillendirmeye başlamadan önce onun şeklini düşünmüş olmalısınız.

Yelpazenin diğer ucundaki kayın gibi ağaçlar ise çok keskin sınırlı filizlere sahiptir. Kayın yıl boyunca sadece bir filiz ve yaprak şekillendirir ve genel bir budama baskın filizlerin körelmesine sebep olur. Bu şiekilde sürgün istediğiniz yerden filizler köreleceği için elle uç çekerek dal şeklini ve dallanmayı sağlamalısınız.

Son Olarak
Bir bonsai kitabının başında “Bırakın 3 seri filiz versin ve bir ya da ikiden gerisini elle alın” diye bir tavsiyeye rastlayabilirsiniz. İyi bir tavsiye ancak o kadar da kolay değil, yukarıdaki bilgiler ışığında bu kadar da basit olmadığını göreceksiniz. Bilgi güçtür.

Brent Walston

__________________

metnin aslı burada
__________________