Çeviri gönüllüleri

[Çanakkaleli]

ileri düzeyde teknik ingilizce (mühendislik) iyi derecede genel kültür.

[serhankk]

Selamlar herkese. Eğer çeviri gerektiren yazılar hala var ise, elimden geldiğince yardımcı olurum.

[flaneuse]

Orijinal Mesaj Sahibi Charlaux

Orkidelerde Hastalık Rehberleri için bana yardımcı olmayı isteyecek insanlar var mıdır?

Geç olsun güç olmasın... Makine çevirisi 10 yılda müthiş mesafe kaydetti ancak herkes yararlanmayı bilmeyebilir diye düşünerek Sayın Charlaux'nun paylaştığı ilk bağlantıyı aşağıdaki gibi çevirdim. Forumda orkidelerle ilgili çokça bilgi ve tecrübe aktarımı mevcut. Yine de bir açığı dolduracaksa yöneticilerimiz uygun başlığa taşıyacaklardır.

St. Augustine Orchid Society – Orchid Pests and Diseases: Environmental Problems
Aziz Augustine Orkide Derneği – Orchid Zararlıları ve Hastalıkları: Çevresel Sorunlar

KAYNAK: Orkide Zararlıları ve Hastalıkları - Çevresel Sorunlar

Ödem

Belirtiler: Fazla su, yapraklar tarafından atılıncaya değin kökler tarafından hızlıca emilir; bunun sonucunda bitki hücrelerinde kabarcıklar meydana gelir, su toplamasına benzer görünüm oluşur. Bitkilerin sıcak günlerde sulanıp gece serinliğine maruz kaldığı durumlarda veya sulama miktarının/ sıklığının soğuk hava dönemlerinde azaltılmaması hâlinde görülür.
Tedavi: Tedavisi yoktur.
Önlemler: Gece, sıcaklığın 18.5 °C altına indiği dönemlerde, sulamayı sabahın erken saatlerinde yapın. Sonbahar aylarında, bitki gelişiminin yavaşladığı dönemlerde sulamayı azaltın.
Daha Fazla Bilgi için: Ödem (Robert Cating, IFAS Extension, University of Florida);Orkidelerde Görülen Ödeme Bağlı Kabarcıklar (Sue Bottom)


Kalsiyum Eksikliği

Belirtiler: Kalsiyum eksikliği, bakteri ya da virus kaynaklı çürüme görüntüsünü andırır ancak esasen domateslerde görülen uç bölge çürümeleriyle aynı sorundur. Cattleyalar’ı, özellikle de Guarianthe’yi bilhassa hızlı büyüme dönemlerinde etkiler. İkincil derecede önemli bir mikro besin olan kalsiyum, hücre duvarlarının inşasında kullanılır. Eksiklikler genellikle aktif büyümenin yaşandığı ilkbahar ve yaz aylarında ortaya çıkar. Yeni yaprakların uçlarında kararmalar meydana gelebilir. Kararmanın göründüğü alanı, giderek koyulaşan sarı bir şerit çevreler. Tomurcuk gelişimi sekteye uğrayabilir ya da tomurcuklar biçimsiz gelişim gösterebilir. Kalsiyum eksikliği, kök uçlarının ölümüne de sebep olabilir (Margaret L. ve Charles O. Baker imzalı Orkid Türleri Kültürü kitabından alınmıştır).
Tedavi: Aktif büyüme sırasında bitkiye kalsiyum takviyesi yapın. İyi bir kalsiyum-magnezyum gübresi kullanın: Gübreleme dönemleri arasında, her 4 litre suya ¼ ilâ ½ çay kaşığı oranında kalsiyum nitrat (dönüşümlü olarak da Epsom tuzu) ekleyin. Kalsiyum ihtiyacının arttığı sıcak aylarda, her 4 litre suya 1 çay kaşığı dolomitik kireç taşı ekleyin veya toprağın üzerine dolomit tozu uygulayın. Ayrıca suda hâlihazırda bulunan kalsiyumun bitki tarafından daha rahat emilimi için 20-10-20 gibi asidite oluşturucu gübre de kullabilirsiniz.
Önlemler: İyi bir kalsiyum-magnezyum gübresi, kalsiyum nitrat veya dolomitik kireç taşı kullanarak bitkiye kalsiyum takviyesi yapın.
Daha Fazla Bilgi için: Daha Fazla Siyah Uç (Rockhampton Orchid Society); Kalsiyum ve Magnezyum (Sue Bottom, SAOS), Cattleyalar’da Kalsiyum Eksikliği (Sue Bottom, SAOS), Yeni Cattleya Yapraklarında Görülen Uç Kararması (Sue Bottom, SAOS)


Magnezyum Eksikliği

Belirtiler: Magnezyum eksikliği yaprakların yukarı doğru kıvrılmasına, bitkide büyüme yetersizliğine ve bitkinin uçlarında ya da damarlarında kloroz (sararma) görünümüne neden olabilir ve çoğunlukla orta yaşlı ya da yaşlı yapraklarda ortaya çıkar (Margaret L. ve Charles O. Baker imzalı Orkid Türleri Kültürü kitabından alınmıştır). Magnezyum eksikliği olan bitkilerde, uç sıcaklıklara maruz kaldıkları takdirde kloroz görünümlü lekeler görünür. İlkbaharda büyümenin başlamasıyla birlikte, yeterli magnzeyum alamadan büyümüş eski yapraklar sararır ve bitki, yeni büyüme için magnezyum rezervlerini gövdesinde yönlendirdikçe bu eski yapraklar düşmeye başlar. Dr. Martin Moses’a göre, serin havalarda kalmış bitkilerde, magnezyum eksikliğine bağlı yüksek antosiyanin (kırmızıya/mora dönme) görülür.
Tedavi: Bitkiye, aktif büyüme dönemlerinde magnezyum takviyesi yapın. İyi bir kalsiyum-magnezum gübresi kullanın; her 4 litre su için ⅛ ilâ ¼ çay kaşığı oranda Epsom tuzu ile haftalık sulama yapın veya aylık sulama için aynı miktarda suya ½ çay kaşığı Epsom tuzu ekleyin. Her 4 litre suya 1 çay kaşığı dolomitik kireç taşı ekleyin veya toprağın üzerine dolomit tozu uygulayın.
Önlemler: İyi bir kalsiyum-magnezyum gübresi, Epsom tuzu veyahut dolomitik kireç taşı kullanarak bitkiye fazladan kalsiyum sağlayın.
Daha Fazla Bilgi için: Soğuğa Maruz Kalma Sonrası Magnezyum Eksikliğine Bağlı Yaprak Kızarması (Dr. Martin Motes); Kalsiyum ve Magnezyum (Sue Bottom, SAOS)


Soğuk Havaya veyahut Soğuk Su Kullanımına Bağlı Soğuk Hasarı

Üşütme Belirtileri: Büyümede yavaşlama ya da sınırlı büyüme seyri. Üşütme sorunu yaşamayan bitkilerle karşılaştırma yapmadan ya da orkidenin olağan büyüme hızı hakkında kapsamlı bilgiye sahip değilken bu sorunu tespit etmek zor olabilir.
Diğer belirtiler şunlardır:
- Yüzey lezyonları, çukurlaşma, genişçe çökük alanlar ve renkte bozulmalar
- Dokularda aşırı ıslaklık, bu durumu genellikle solma ve kahverengileşme takip eder
- İçerden renk bozulması (kahverengileşme)
- Bitkinin doğal ölüm sürecinde hızlanma
- Bitkinin mantar ve bakteri saldırılarına daha açık hâle gelmesi

Donma Belirtileri: Bitki yükselen sıcaklıklardan dolayı strese girinceye değin açık belirtiler görülmeyebilir.
Donma belirtileri şunlardır:
- Yaprakların kuruması veya yanması
- Dokularda aşırı ıslaklık, bu durumu genellikle solma ve kahverengileşme takip eder
- Yapraklardaki aşırı ıslak alanların nekrotik (ölü görünümlü) lekelere dönüşmesi
- Bitkinin kısmen veya tamamen ölümü

Tedavi: İkincil bakteriyel enfeksiyonu engellemek için ölü dokuyu çıkarın. Önlem olarak, bakır hidroksit (Kocide veya Champion) ile mankozeb (Manzate veya Dithane M45) maddelerini eşit miktarlarda karıştırarak bulamaç hâline getirin ve bir diş fırçası yardımıyla hasarlı dokuya uygulayın.
Önlemler: Orkidelerinizin sıcaklık ihtiyaçlarını öğrenin ve kış aylarında, gece için beklenen düşük sıcaklıkları iyi takip edin.
Daha Fazla Bilgi için: Orkidelerde Soğuk Hasarının Tedavisi ve Soğuğa Maruz Kalan Bitkilerdeki Yaprak Kızarmasının Tedavisi (Dr. Martin Motes); Soğuk Hasarı ve Mezofil Hücre Çökmesi (Susan Jones, American Orchid Society)


Güneş Yanığı

Belirtiler: Mevsim dönümüne bağlı olarak veya ilkbaharda bitkilerin açık havaya alınması sonucu yapraklar fazla ışıktan aşırı ısındığında, yapraklarda aniden siyah noktalar gözlemlenir. Yanık, genellikle yaprağın en çok güneşe maruz kaldığı tepe noktasında oluşur. Zamanla ince, açık kahverengi bir yara izine dönüşür.
Tedavi: Güneş yanığının tedavisi yoktur ve yapraktaki hasar, ikincil enfeksiyonlara davetiye çıkarabilir.
Önlemler: Daha aydınlık ortamlara alacağınız bitkileri yeni yerlerine alıştırarak taşıyın; 2-3 haftalık bir dönem boyunca kademeli giderek daha parlak ve daha fazla ışığa uyum göstermelerini sağlayın.
Daha Fazla Bilgi için: Güneş Yanığı...veya Başka Bir Şey (Sue Bottom, SAOS)


Tomurcuk Patlaması

Belirtiler: Tomurcuk patlaması birçok şekilde ortaya çıkabilir. Sağlıklı bir bitkinin tomurcukları solup düşebilir, çiçek vermeyebilir veya açılmadan çürüyebilir.
Nedenleri: Henüz yeni edindiğiniz bir orkidede tomurcuk patlaması gözlemliyorsanız bunun en olası nedeni, hassas tomurcuğun yer değişikliği sırasında hasar görmüş olması ya da bitkinin alışkın olduğu ışık ve su miktarındaki radikal değişikliklerdir.
Sorun sudan kaynaklanıyor da olabilir: Aşırı kuru havalarda, hassas tomurcuklar nem kaybına uğrayabilir veya çok fazla su, kök çürümesine neden olabilir ve bitki, yeni çıkan çiçeğini koruyamaz.
Radikal sıcaklık değişiklikleri de tomurcuk patlamasına neden olur: Klima ya da ısıtıcıdan gelen hava akımı, tomurcukların düşmesine sebep olabilir; gündüz-gece sıcaklık değişimlerinden kaynaklanan yoğuşmaya bağlı olarak tomurcuklar kılıf içindeyken çürüyebilir.
İçten yanmalı motorlardan çıkan dumanlar ve etilen, tomurcukların yaşlanmasına ve çiçeklerin şeklinin bozulmasına neden olabilir. Tomurcuklardan beslenen yaprak bitleri ve trips gibi böcekler, tomucukların açıldıktan sonra düşmesine veya deforme olmasına neden olabilir.
Diğer nedenler arasında düşük nem oranına bağlı kuruma, yetiştirme lambalarına fazla yakın yerleştirme ve gübre kaynaklı kimyasal hasarlar sayılabilir. Bazen tomurcuk patlamasının belirgin bir nedeni olmayabilir de...
Önlemler: En iyi önleme yöntemi, bitkilerinizin gelişmesi için uygun nem ve sıcaklığı gözeten iyi kültürel uygulamalardır. Bir kılıfın rengi sararmaya ya da koyulaşmaya başlarsa, tomurcukların çürümesine neden olabilecek ilerlemeyi durdurmak için dikkatlice soyun. Yaprak biti veya trips belirtisi gösteren bitkiye, çiçeğine zarar vermeyecek bir kimyasal (seyreltik Orthene gibi) püskürtün.
Daha Fazla Bilgi İçin: Tomurcuk Patlaması (Susan Jones, AOS); Tomurcuk Patlaması ve Çiçeklerde Bozulma (Sue Bottom, SAOS)


Orkideler, Yabani Otlar ve Eğrelti Otu Birarada Olmaz

Belirtiler: Bir orkide saksısında eğrelti otları büyümeye başladığında, sert ve lifli rizomlar ile kökler saksıyı hızla doldurur ve orkidenin köklerini boğar. Çürüyen kökler üstteki büyümeyi destekleyemez olunca orkidenin sağlığı bozulmaya başlar.
Tedavi: Eğrelti otlarını ve yabani otları saksıda görür görmez temizleyin. Fazla beklemeniz durumunda bitkiyi saksıdan çıkarmanız, tüm saksı malzemesini temizlemeniz ve kurtarabildiğiniz orkide köklerini eğrelti otundan ayırıp yeni, steril bir saksı karışımına dikim yapmanız gerekecektir.
Önlemler: Orkide bitkilerinizin yakınında eğrelti otu yetiştirmeyin ve yetiştirme alanınızı yabani otlardan arındırın. Sporlar hava yoluyla kolayca taşınır ve orkide saksısında kendilerine her zaman bir yuva bulurlar.
Daha Fazla Bilgi için: Eğrelti Otları, Yabani Otlar ve Orkideler Birarada Olmaz (Sue Bottom)


Saksı Ortamında Kar Küfü

Kar Küfü: Kar küfü, Ptychogaster mantarından kaynaklanır. Toz görünümdeki beyaz filamentli mantar, çürüyen organik maddeler üzerinde büyür, bitkiyle beslenmez.
Belirtiler: Kar küfü, saksı dolgusunun üzerinde ve içinde oluşan beyaz, tüylü bir görüntüyle kendini belli eder. İlerledikçe, saksı dolgusuna nüfuz eder ve zamanla kökleri kaplar. Su itici olması nedeniyle orkide köklerinin suyu emmesini engeller. Gelişim yetersizliğine neden olur ve bitkinin ölümüne yol açabilir.
Tedavi: Orkideyi yeni saksı karışımına alın, mantara ev sahipliği yapan tüm eski ve çürüyen malzemeden kurtulun. Bazı önerilere göre kökleri, Physan gibi kuaterner amonyum bileşiklerinden biriyle yıkamak gerekir.
Önlemler: Bir miktar inorganik madde içeren daha kalın saksı dolgusu, saf ağaç kabuğu karışımları kadar davetkâr olmayacaktır. Yüksek kaliteli ağaç kabuğu kullanılmalı ve karışım bozulmadan dolgu değiştirilmelidir.



Çiçeklerde Gübre Yanığı

Tuz Birikimi: Su kaynağınızda bulunan ve gübre kullanımının da katkıda bulunduğu tuz, zamanla birikir. Saksı dolgusunun yüzeyinde, saksının etrafında veya destek çubuklarında, beyaz ya da kahverengi kabuklar belirir ve bu, aynı zamanda aşırı gübrelemenin de bir işareti olabilir. Temizlenmediği takdirde bu tuzlar bitkinizin sağlığını olumsuz etkiler. Aşırı gübre tuzları, orkideleri yakar ve öldürür.
Belirtiler: Kök gelişiminin olmaması, saksı dolgusunda sağlıksız bir mineral tuz birikiminin varlığına, hatta tastamam gübre yanığına işaret ediyor olabilir. Şüpheniz bu yöndeyse, bitkiyi saksıdan çıkarıp köklerini kontrol edin. Ölü kök uçları, kahverengi kökler veya saksı dolgusu yüzeyinde birikmiş tuz kabuğu, sorun olduğuna işarettir. Daha sonraki aşamalarda, yaprak uçlarında ve yapraklarda kahverengileşme gözlemlenebilir, yalancı soğanlar oluşabilir. Müdahale edilmediği takdirde, gübre yanığı zamanla bitkiyi öldürür.
Tedavi: Tuzları çözmek için saksıyı ayda 1 kez bol su ile yıkayın, biriken tuzları saksıdan tamamen atmak için 1 saat sonra işlemi tekrarlayın.
Önlemler: Tam güçte gübre kullanmak yerine, etikette belirtilen gücün ¼ ilâ ⅛’i kadar seyreltilmiş gübre kullanmak tercih edilir.


Tuz Toksisitesi

Tuz Birikimi: Su kaynağınızda bulunan ve gübre kullanımının da katkıda bulunduğu tuz, zamanla birikir. Saksı dolgusunun yüzeyinde, saksının etrafında veya destek çubuklarında, beyaz ya da kahverengi kabuklar belirir ve bu, aynı zamanda aşırı gübrelemenin de bir işareti olabilir. Temizlenmediği takdirde bu tuzlar bitkinizin sağlığını olumsuz etkiler. Aşırı gübre tuzları, orkideleri yakar ve öldürür.
Belirtiler: Kök gelişiminin olmaması, saksı dolgusunda sağlıksız bir mineral tuz birikiminin varlığına, hatta tastamam gübre yanığına işaret ediyor olabilir. Şüpheniz bu yöndeyse, bitkiyi saksıdan çıkarıp köklerini kontrol edin. Ölü kök uçları, kahverengi kökler veya saksı dolgusu yüzeyinde birikmiş tuz kabuğu, sorun olduğuna işarettir. Daha sonraki aşamalarda, yaprak uçlarında ve yapraklarda kahverengileşme gözlemlenebilir, yalancı soğanlar oluşabilir. Müdahale edilmediği takdirde, gübre yanığı zamanla bitkiyi öldürür.
Tedavi: Tuzları çözmek için saksıyı ayda 1 kez bol su ile yıkayın, biriken tuzları saksıdan tamamen atmak için 1 saat sonra işlemi tekrarlayın.
Önlemler: Tam güçte gübre kullanmak yerine, etikette belirtilen gücün ¼ ilâ ⅛’i kadar seyreltilmiş gübre kullanmak tercih edilir.